Morgunblaðið - 19.07.1975, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 19. JULl 1975.
3
Sláttur víð-
ast að hefjast
Spretta almennt léleg
„ÞAÐ er lftið sem ekkert um kal á
landinu og víða er farið að slá á
Norðurlandi,“ sagði Agnar
Guðnason hjá Búnaðarfélaginu i
samtali við Mbl. í gær, „spretta er
sæmilega góð á votlendari túnum
og út til stranda, en mun verri á
harðlendum og þurrum túnum
inn til landsins. Almennt má þó
segja að spretta sé léleg þótt slátt-
ur sé almennt að hefjast í þessari
viku. I Þistilfirði og Eyjafirði er
farið að slá. Verst er ástandið í
Vestur-Húnavatnssýslu og tiltölu-
lega lítið er farið að slá í Austur-
sýslunni. I Tálknafirði var byrjað
að slá fyrir helgi, ekkert er farið
að slá á Barðaströnd og Rauða-
sandi, en í vikunni ætla þeir á
Örlygshöfn að hefja slátt á frið-
uðu landi. Þar vantar ekki væt-
una, heldur hita. Þá eru þeir einn-
ig búnir að slá hjá fóðuriðjunni í
Saurbæ i Dölum. Borgfirðingar
eru að hefja slátt og þannig er
þetta almennt. Fé var víða lengi í
túnum og kuldi ríkti lengi vors og
þetta hvort tveggja hefur valdið
lítilli sprettu. Alls var um 2%
minna magni áburðar keyrt út í
vor en s.l. vor á hina 120 þús. ha
ræktaðs lands, sem reyndar hefur
aukizt um liðlega 2% eða 3000 ha
síðan í fyrra. Gott dæmi um ár-
ferðið nyrðra eru hálfvisin kart-
öflugrös i Eyjafirði og Þingeyjar-
sýslu og víðar um Norðurland þar
sem venjan er að kartöflugrös séu
hin blómlegustu.
Rafmagn til skipa mun
hærra en til heimila
Útgerðarmönnum hefur þótt
rangt að farið gagnvart útgerð-
inni að selja rafmagn úr landi til
skipa I höfnum á helmingi hærra
verði en til ljósa og hitunar í
húsum í landi. Morgunblaðið
ræddi þetta mái við Pál Guð-
mundsson útgerðarmann í
Reykjavík í gær og fórust honum
svo orð: „Það er hreinasta
hneyksli að það skuli vera meira
en helgmingi hærra verð sem út
gerðin verður að greiða fyrir raf-
magn til ljósa og hitunar í skipum
sem liggja 1 höfnum ef tekið er
rafmagn um borð frá landi, h^ld-
ur en rafmagnsnotendur í landi
fyrir sömu þjónustu. Allt raf-
magn til skipanna kostar 19,77 kr.
kw stundin, en kw stundin til
heimila er 9,81 kr. Skipin eru þó
okkar stóriðja, en ekki eitt álver
og þessi ráðstöfun kemur á marg-
an hátt niður á útgerðinni. Til
dæmis er orkukostnaður fiskiðju-
vera svo mikill af þessum sökum
að við getum ekki veitt spærling
og annað sem nágrannaþjóðir
okkar geta gert með góðu móti og
allir hafa hagnað af. Orkan til
fiskvinnslustöðvanna er seld svo
dýr að þau geta ekki greitt nóg
verð fyrir þennan fremur verð-
litla fisk ef þau vinna hann. Raf-
magn úr landi til skipa í ná-
grannalöndunum er miklu ódýr-
ara en hér og fyrir sæmilega stór
skip hér er það hagkvæmara að
hafa vélstjóra á launum um borð
og keyra dieselvélar með rándýrri
olíu, heldur en taka rafmagn úr
tenglum í landi. Við höfum meira
að segja leigt dieselvél á bryggj-
una og keyrt hana þar í stað þess
að auðvitað ætti rafmagnsverðið
úr landi að vera það hagkvæmt
fyrir útgerðina að það borgaði sig
heldur en að tuðast með olíuna og
eyða í hana gjaldeyri."
KARLMANNAFÖT — Þeir Björn Guðmundsson og Guðgeir Þórarinsson sjást hér
innan um hluta karlmannafatasettanna, sem Danir og fleiri Norðurlandabúar
munu ganga í á næstunni.
1000 sett af karlmanna-
fötumsend út flugldðis
FYRIRTÆKIÐ Sportver h.f. er
nú að senda til Danmerkur eitt
þúsund sett af karlmannaföt-
um og er þetta f fyrsta sinn,
sem karlmannaföt eru flutt út
frá tslandi. Fötin eru fram-
leidd fyrir danska fyrirtækið G.
Falbe Hansen í Randers 1 Dan-
mörku, en þau eru að mestu úr
ullarefnum og eru í frekar há-
um verðflokki á dönskum
markaði. Fötin eru flutt út með
flugvélum Iscargo og fer ein af
vélum félagsins með 500 sett í
dag og um miðja næstu viku fer
félagið aftur með 500 sett.
Fötunum er komið fyrir á
herðatrjám í piastpokum og
siðar hengd upp inni í vélinni á
þar til gerðar slár. Að sögn for-
ráðamanna Sportvers, þeirra
Björn Guðmundssonar fram-
kvæmdastjóra og Guðgeirs
Þórarinssonar sölustjóra, hefur
þessi flutningsmáti í för með
sér margvíslegt hagræði. Mikill
kostnaður sparast I umbúðum
og nokkrar vikur sparast í
flutningum, auk þess sem kaup-
andi þarf ekki að pressa fðtin
við móttöku.
Þeir Björn og Guðgeir sögðu,
að fötin yrðu að mestu seld í
verzlunum á Norðurlöndum, en
samvinna Sportvers og hins
danska fyrirtækis hefði hafist
árið 1968. Litið væri á þennan
útflutning sem tilraun, en
margt benti til að um framhald
yrði að ræða og þá í enn stærra
sniði. Útflutningur á fötum
gæti aðeins staðist, ef fram-
leiðslutækni og kunnáttusemi
starfsfólks væri á mjög háu
stigi, því samkeppni væri hörð
frá öðrum löndum, þar sem fólk
hefði mun lægri vinnulaun og
betri starfsaðstöðu en hér
tíðkaðist.
Grænlenzka útvarpið
vill aukna samvinnu
Getum mikið lœrt af íslandi, varðandi
sjálfstœðan reksjur, segir Finn Lynge
FINN Lynge, útvarpsstjóri
Grænlands, hefur verið í heim-
sókn hér á Islandi til þess að
kynna sér rekstur og rekstrar-
grundvöil íslenzka útvarpsins
og kanna möguleikana á auknu
samstarfi íslenzka útvarpsins
og þess grænlenzka. Niðurstaða
þeirrar könnunar er sú að út-
varpsstöðvarnar ætla sér
nánara reglulegt sambandj en
hingað til hefur það verið þann-
ig að fslenzka útvarpið hefur
meira og minna fengið fréttir
frá Grænlandi f gegn um Dan-
mörku og hafa þær verið af
skornum skammti. Nú verður
reynt að hafa beint samband
vió nágranna okkar í vestri,
sem eru landfræðilega næstu
grannar okkar.
„Það stendur þannig málið
hjá okkur í ‘Grænlandi," sagði
Finn Lynge í samtali við
Morgunblaðið, „að við verðum
nú að skipuleggja samvinnu við
danska útvarpið og um leið
mun markast nokkuð starfs-
grundvöllur okkar. Við ákváð-
um því að setja okkur inn í
rekstur útvarpsstöðva hjá
grannþjóðum okkar, Islandi og
Færeyjum sem hafa á ýmsan
hátt sams konar grunn fyrir
þennan rekstur og svo hjá
Norðmönnum.
Þannig viljum við reyna að
komast að raun um hvernig
reksturinn í þessum löndum er
upp byggður og skipulagður á
allan hátt. Við höfum líka rætt
við islenzka útvarpsmenn um
samvinnu stöðvanna, því við
viijum koma á sambandi án
milliliða og viljum vekja at-
hygli á því að það er ekki bara
til vestur og austur, heldur
einnig norður og suður. Á
norðurhlutanum ætti að vera
mun meira samband milli
Færeyja, íslands, Grænlands og
Kanada.
Kveikjan að hugmyndum
okkar um viðræður nú við
íslenzka útvarpsmenn var góð
og spennandi gjöf sem íslenzka
útvarpið sendi okkur, stór
pakki með fjöldamörgum
hljómplötum með íslenzkri tón-
list. Ég kom nú með nokkrar
grænlenzkar plötur til islenzka
Finn Lynge útvarpsstjóri
Grænlands.
útvarpsins, en við getum ekki
keppt við ísland á þessu sviði,
því hér er svo mikil gróska i
þessum málum. Ég er mjög
hrifinn af islenzkum kúltúr og
þvi sem Islendingar hafa lagt af
mörkum til menningar.
Islenzk tónlist er m.a. það
sem við hugsum okkur að
kynna meira í Grænlandi, þvi
tónlist er alþjóðleg auk þess
sem Grænlendingar lita sér-
stökum augum til íslendinga.
Þá viljum við hefja samstarf
við íslenzka útvarpið á sviði
frétta, en um langt árabil hefur
fréttaritari okkar á íslandi,
Sverrir Þörðarson blaðamaður,
sent okkur reglulega fréttir af
ýmsum sérstökum atburðum,
en í sambandi við útvarpið höf-
um við rætt um að fá vikulega
afrit af helztu fréttum þess
varðandi ísland."
Vegna hinna miklu fjarlægða
milli staða á Grænlandi á Græn-
landsútvarpið í nokkrum erfið-
leikum með að senda út til fjar-
lægustu staða frá Godtháb, en
þar hefur stöðin aðsetur, sér-
staklega er þetta erfitt varð-
andi Thule og Austur-
Grænland, en Austur-
Grænlendingar hlusta mikiö á
islenzka útvarpið. Um 50
manns vinna alls við græn-
lenzka útvarpið, sem sendir út
10 tima á dag, en þó meira um
veturinn og um helgar. Græn-
lenzkt sjónvarp er nú til um-
ræðu, en i hinum ýmsu bæjum
eru nú rekin sjálfstæð sjónvörp
af einkaaðilum fyrir hvern bæ
og einnig senda þessar stöðvar
efni sín á milli.
Finn Lynge hélt héðan til
Færeyja til að kynna sér málin
þar, en hann sagði að lokum um
ferð sína hingað: „Eg held að
við Grænlendingar getum mik-
ið lært af islenzka útvarpinu
varðandi það hvernig við eigum
að standa sjálístætt i rekstri og
öðru.“
Háfa lundann
í Drangey
fyrsta sinni
Bæ, Höfðaströnd,
18. júli.
I SKAGAFIRÐI hefur að undan-
förnu verið ágætis tíðarfar. Hey-
skapur er mjög viða byrjaður og
margir búnir að hirða hey, en
ekki er mikil spretta ennþá. Þó
sprettur sem óöast núna, vegna
þess að það hefur verið væta i gær
og í dag.
í fyrsta skipti sem menn vita til
hefur verið reynd háfveiði á
lunda í Drangey, eins og i Vest-
mannaeyjum. Eyjan er að verða
sundurgrafin af holum og er gizk-
að á, að þar séu mörg hundruð
þúsund lundar. Það sýnir ferða-
lag fuglanna, að einn lundi veidd-
ist, sem var merktur i Vestmanna-
eyjum.
Trillubátar á Hofsósi fiska mjög
lítið á handfæri, en togararnir
sæmilega. _...
— Bjorn.
Bókagjöf
í tilefni
sigurafmælis
SENDIRÁÐ Sövétrikjanna hefur
afhent menntamálaráðherra
bókagjöf til íslenzku Unesco-
nefndarinnar frá sovézku Unesco-
nefndinni i tilefni 30 ára afmælis
sigursins yfir herjum Hitlers.