Morgunblaðið - 19.07.1975, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARÐAGUR 19. JULl 1975.

hf. Árvakur. Reykjavlk.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Björn Jóhannsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6, simi 10 100.
Aðalstræti 6, sími 22 4 80.
Áskriftargjald 700,00 kr. á mánuði innanlands.
í lausasölu 40.00 kr. eintakið
Utgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarf ulltrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjórn og afgreiðsla
Auglýsingar
Jóhannes Nordal seðla-
bankastjóri fj’allar I ný-
legum Fjármálatíðindum
um ný viðhorf í verðtrygg-
ingar- og vaxtamálum,
eftir aó verðbólguvöxtur
komst upp í 40—50%, eins
og verið hefur frá því
snemma árs 1974. Aðstæð-
ur eru aðrar nú en með
13% meðalverðbólgu á ára-
tugnum frá 1960 til 1970.
Telur hann verðtryggingu
skynsamari en vaxtahækk-
bólgu er þetta vafalaust
einfaldasta og hagfelldasta
leiðin, og vonandi tekst að
skapa þau skilyrði að nýju,
áður en mjög langt líður.
„Á meðan verðbólgan er
á svipuðu stigi og verið
hefur síðustu tvö árin, er
hinsvegar nærri þvi óhugs-
andi að tryggja viðunandi
ávöxtun með breytilegum
vöxtum einum saman. Við
þær aðstæður er verð-
trygging eina raunhæfa
siðan, hvern veg verð-
bólgan hafi leikið fjárhag
fjárfestingarsjóða, sem í
vaxandi mæli hafi þurft að
afla sér erlendra lána eða
verðtrýggðra innlendra
lána til að anna eftirspurn.
Erlent lánsfé í ráðstöf-
unarfé sjóðanna nú nemur
um 30%, en verðtryggt
innlent fé um 20%. Þessi
þróun kallar á róttæka
endurskoðun á lánakjörum
sjóðanna til samræmis við
kostnað þess fjármagns,
sem þeir þurfa sjálfir að
afla.
Siðan ræðir seðlabanka-
stjóri ný lög um árlega
endurskoðun á lánskjörum
fjárfestingarsjóða og nauð-
syn þess, að fram fari al-
menn endurskoðun láns-
kjara. Sú endurskoðun eigi
að stefna að því marki að
tryggja í senn eðlilega
ávöxtun sparifjár og sam-
eiginlegra sjóða á verð-
þennslutímum. í því efni
bendir hann á tvö atriði:
Ný viðhorf í verðtryggingar-
og vaxtamálum
anir í því ástandi, sem hér
hefur ríkt undanfarin ár.
í grein seðlabankastjóra
segir m.a.:
„Verðgildi fjármagns má
tryggja með tvennum
hætti. í fyrsta lagi með
vöxtum, sem á hverjum
tima eru nógu háir til þess
að vega á móti verðrýrnun
höfuðstólsins og skila um
leið nokkurri raunveru-
legri ávöxtun. Við skilyrði
tiltölulegra hægrar verð-
leiðin, enda hefur hún
verið tekin upp í vaxandi
mæli síðustu árin.“ 1 því
efni bendir seðlabanka-
stjóri áþrjú dæmi: 1) verð-
tryggð spariskýrteini og
happdrættisbréf ríkissjóðs,
2) verðtryggð lán lífeyris-
sjóöa og fjárfestingarsjóða
og 3) skyldusparnað. Á
þessu ári má búast við að
verðtryggður sparnaður
verði i heild um 3000 m.kr.
Jóhannes Nordal ræðir
„I fyrsta lagi endur-
skoðun á lánskjörum líf-
eyrissjóða, en verð-
trygging á fé þeirra er
brýn nauðsyn, ef þeir eiga
að geta tryggt félögum
sínum viðunandi lifeyri í
framtiðinni. Er ekki óeðli-
legt, að lánskjörum þessum
verði breytt með hliðsjón
af hinum nýju lánskjörum
fjárfestingarlánasjóða.
I öðru lagi er tímabært
að athuga, hvort ekki sé
rétt að koma á flokki verð-
tryggðs sparifjár í innláns-
stofnunum. Með því móti
mætti bæði bæta hag spari-
fjáreigenda, sem svo mjög
hefur hallað á að undan-
förnu, og um leið efla
sparifjármyndun og getu
bankakerfisins til að mæta
brýnum rekstrarfjárþörf-
um atvinnulífsins.“
Verði ábendingum þess-
um framfylgt, mætti halda
vöxtum mjög í skefjum,
enda þá litið á þá sem eðli-
lega arðgjöf en ekki vernd
gegn verðbólgu. Jafnhliða
yrði stefnt að því að létta á
lánsfjárskömmtun, sem
lengi hefur verið við líði,
þar eð verðbólgugróði af
skuldasöfnun væri ekki
lengur fyrir hendi. Þessar
ráðstafanir mundu stuðla
að eðlilegri sparifjár-
myndun í landinu og þöka
fjármagninu til þeirra
framkvæmda, sem arðbær-
astar væru og þjónuðu bezt
hagsmunum okkar, bæði
sem einstaklinga og
heildar.
Mótmælí á misskilningi byggð
Mótmæli miðstjórnar
Alþýðusambands Is-
lands gegn tímabundnu og
afmörkuðu vörugjaldi til
að mæta fyrirsjáanlegum
halla ríkissjóðs á yfirstand-
andi ári, eru út af fyrir sig
ekki óeðlileg. Hinsvegar
eru þær forsendur, sem í
mótmælunum greinir,
byggðar á nokkrum mis-
skilningi.
í fyrsta lagi koma tekju-
skattsívilnanir, sem
metnar eru á 2000 m.kr.,
sem og niðurgreiðslur
landbúnaðarafurða, sem
ríkisstjórnin gaf verkalýðs-
samtökunum fyrirheit um,
áfram hinum lægst laun-
uðu í þjóðfélaginu til góða.
í öðru lagi sneiðir hið
nýja vörugjald hjá helztu
nauðsynjum atvinnuveg-
anna og ýmsum mikilvæg-
ustu neyzluvörum almenn-
ings, svo reynt er skerða
sem minnst atvinnu- og af-
komuöryggi almennings.
f þriðja lagi er gildistími
vörugjaldsins aðeins rúmir
fimm mánuðir, en það
fellur niður um nk. áramót,
svo rangt er að reikna
áhrif þess á ársgrundvelli
eins og gert er í samþykkt
miðstjórnarinnar.
Morgunblaðið er sam-
mála því, að æskilegast
hefði verið, ef sú leið hefði
reynzt fær, að mæta fyrir-
sjáanlegum greiðsluhalla
ríkissjóðs með frekari
lækkun ríkisútgjalda. Sú
leið gaf þó ekki nema 2000
milljónir upp . í 3850
milljóna halla. Eftirstöðv-
arnar þurfti því áð taka
með umræddum tekju-
auka, m.a. til að mæta
þeirri tekjuskerðingu og
þeim útgjaldaauka, sem
leiddi af samkomulaginu
við verkalýðssamtökin i
landinu og staðið verður
við i einu og öllu. Af
þessum sökum hlaut um-
rædd samþykkt ekki ein-
róma stuðning í miðstjórn
Alþýðusambandsins.
Blðm ©
vlkunnar
Hreökur
(Raphanus sativus)
Þegar svalt og sólarlítið
sumar fylgir í kjölfarið á sér-
lega köldu vori eins og nú hefur
verið a.m.k. hér sunnanlands,
er tæplega mikils árangurs að
vænta af matjurtaræktun. Þó
getur úr rætzt ef ögn hlýnar og
haustið verður gott — alltaf
lifum við í voninni!
Sem við komum að máli við
matjurtasérfræðing okkar og
bárum okkur upp undan lítilli
framför á matjurtum tjáði
hann okkur að enn væri tími til
að sá hreðkum. Tókum við
hann á orðinu og fengum hann
til þess að segja lítilsháttar um
ræktun þeirra:
Hreðkur eru öðru nafni
nefndar radísur, og eru meðal
þeirra matjurta sem hvað
fljótvaxnastar eru hér á landi
og auðvaldar í ræktun. Þess-
vegna ættu foreldrar að leyfa
börnum sínum að hafa svo sem
eins og fermetra blett f garð-
inum til þess að rækta í
hreðkur. Sá má til hreðkna frá
maíbyrjun til júlíloka.
Hreðkur vaxa bezt í
myldnum og gljúpum jarðvegi
sem ekki verður of þurr. Þar
sem hreðkur eru fljótvaxnar og
ræturnar grunnstæðar er nauð-
synlegt að rakinn í kringum
þær sé jafn. Verði miklar raka-
sveiflur má búast við vaxtar-
truflunum og verður þá
hreðkan safalftil og seig og með
remmubragði. Hreðkur þurfa
lítinn áburð en auðleystan, má
það vera hvort heldur er bú-
fjáráburður eða tilbúinn
áburður. Sé notaður búfjár-
áburður skal hann stunginn
saman við moldina, en til-
búnum áburði dreift yfir eftir
að sáðreiturinn hefur verið
stunginn upp. Hreðkufræinu
skal sá i raðir eins sm djúpar og
hæfilegt er að hafa 10—12 sm
milli raða, en milli fræja
1—2 sm. Fræið er stórt og auð-
velt að sá þvi úr lófa eða af
undirskál. Eftir sáningu má
þekja rásirnar með sandi eðá
sandblendinni mold. Að lokum
er vökvað.
Hreðkur verða fullþroska á
7—8 vikum eftir sáningu, þó
1—2 vikum fyrr um hásumarið
á meðan hlýjast er. Þær eru
teknar upp þegar þær eru
orðnar l‘A—2 sm í þvermál, þá
eru þær bragðbeztar og ljúf-
fengastar. Þær þola ekki að
standa lengi í moldinni eftir að
þær hafa náð eðlilegum þroska.
Þær verða fljótt svampkenndar
og holar að innan, siðan tréna
þær og hlaupa í njóla. Hreðkur
má geyma í kæli rúma viku
eftir upptekt án þess að tapa
bragðgæðum. Hreðkur geta
verið margbreytilegar í lögun;
hnöttóttar, egglaga, sívalar og
keilulaga. Liturinn getur verið
hvitur eða rauður. Oft eru þær
tvílitar, rauður kollur og hvítur
hali, og er til fjöldi afbrigða.
Fáir sjúkdómar ásækja
Framhald á bls. 19
Sami hestur vinnur 300 m
og 800 m stökk hjá Sindra
KAPPREIÐAR Hestamanna-
félagsins Sindra fóru fram
laugardaginn 28. júní s.l. á velli
félagsins við Pétursey. Ekki brást
sú venja að gott veður var á kapp-
reiðum Sindra, en elztu menn
muna ekki annað en gott veður á
þeim degi, sem kappreiðarnar
fara fram Fjöldi manns úr
nágrannasveitunum kom til að
fylgjast með kappreiðunum. Alls
kepptu í gæðingakeppni 33 hross
en í hlaupum kepptu um 30. Gæð-
ingar voru dæmdir eftir tillögum
nefndar, sem unnið hefur að
endurskoðun spjaldadóma. Þá
völdu áhorfendur fegursta gæð-
inginn og varð þar fyrir valinu
Drottning Antons Guðlaugssonar
í Vík. Frá því að tekin var upp sú
venja að gefa áhorfendum kost á
að kjósa fegursta gæðinginn hef-
ur stöðugt fjölgað þeim, sem taka
þátt í þvi og nú skiluðu um 200
seðlum. Drottning varð einnig
hlutskörpust i keppni um bezta
töltarann og hlaut einkunina 9,5.
Einstök úrslit urðu sem hér seg-
ir:
GÆÐINGAKEPPNI A-FLOKKUR:
I. Hervar, 7v., eign Anfons (iuðlaugssonar,
með meðaleinkunina 8,50
II. Muggur, 9 v., eign Bjarna Þorbergssonar,
meðaleinkunn 8,33
III. Hrefna, 10 v. eign Antons Guðlaugssonar,
Meðaleinkunn 8,10
GÆÐINGAKEPPNI B-FLOKKGR:
I. Perla, 7 v., eign Bergs Pálssonar, meðal-
einkunn 8,08.
II. Slraumur, 9 v., eign Jðns Sigurðssonar,
meðaleinkunn 8,03.
III. Sokki, 7 v., eign Hallbergs Siggeirssonar,
meðaleinkunn 7,48.
250 M SKEIÐ:
1. Selur, eign Sigurbergs MagnúsSonar á 20,0
sek.
Aðrir hestar hlupu upp.
250 M GNGHROSSAHLAUP:
1. Moggi, 6 v., eig. Haraldur Sveinsson en
knapi Kristján Guðmundsson. Tfmi: 20,2 sek.
2. Asi, 5 v., eig. og knapi Þórður Stefánsson.
Tfmi: 20,4 sek.
3. Jötunn, 5 v., eig. og knapi Jónas
Hermannsson. Tfmi: 20,6 sek.
300 M STÖKK:
1. Kolur, eign Gests Vigfússonar en knapi var
Ævar Agnarsson. Tími:22,9 sek.
2. Skúmur, 7 v., eig. og knapi Hermann
Árnason. Tfmi: 22,9 sek.
3. Brana, 9 v., eign Vigfúsar Magnússonar og
Arna Sigurjónssonar en knapi var Hermann
Árnason. Tfmi: 23,1 sek.
Árlegt hestaþing Sleipnis og
Smára verður haldið að Murn-
eyrum á Skeiðum á morgun,
sunnudag, og hefst með hópreið
félagsmanna kl. 13.30. Síðan
verður helgistund en þá taka
við dómar gæðinga og verður
dæmt í tveimur flokkum, A-
flokki alhliðagæðinga og B-
flokki klárhesta með tölti. í
tengslum við gæðingadómana
fer fram sérstök keppni ung-
menna 17 ára og yngri úr
Sleipni en þau ríða einn hring
fyrir dómnefnd og hún velur
bezta knapann.
Á kappreiðum hestaþingsins
verður keppt í 4 greinum. I 250
m skeiði verða m.a. eftirtaldir
hestar: Snerrir, Einars Þor-
steinssonar í Keflavík, Vafi, Er-
lings Sigurðssonar í Reykjavík,
800 M STÖKK:
1. Kolur, eign Gests Vigfússonar en knapi var
Ævar Agnarsson. Tfmi: 65,4 sek.
2. Mósi, 10 v., eig. Bjarni Þorbergsson en
knapi Gunnar Oddssteinsson. Tfmi: 71,0.
3. Jarpur, 10 v., eig Gísli Vigfússon en knapi
Gestur Vigfússon. Tfmi: 73,5 sek.
Þá var keppt f 800 m brokki og sigraði þar
Blesi Valdimars Guðmundssonar. Það vekur
sérstaka athygli að sami hestur sigrar í 300
metra og 800 metra stökki, en slíkt er fremur
fátftt.
og Ljúfur, Haröar G. Alberts-
sonar Hafnarfiröi. Sigurstrang-
legasta hrossiö í 250 m ung-
hrossahlaupi er Blesa frá
Hlemmiskeiði, sem kom
skemmtilega á óvart á fjórð-
ungsmótinu og sigraði. í 300 m
stökkinu er meðal keppenda
Muggur, Sigurbjörns Bárðar-
sonar. Á Murneyrum er búið að
lengja brautina, þannig að
hægt er að keppa í 800 metrum,
og verður það gert. I hópi
þeirra hrossa, sem þar keppa,
eru m.a. Frúarjarpur, Unnar
Einarsdóttur, Óðinn, Harðar G.
Albertssonar, og Rosti, Baldurs
Oddssonar. Alls taka rúmlega
120 hross þátt í keppni á hesta-
þinginu, og eru þá meðtalin þau
hross, sem þátt taka f gæðinga-
keppninni.
Hestaþing að Mum
eyrum á morgun