Morgunblaðið - 18.09.1975, Qupperneq 7

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 18. SEPTEMBER 1975
7
Lf
Verðbólgan
ÞriSjungshækkun á út-
söluverSi kjöts kom flest-
um í opna skjöldu. þrátt
fyrir þá staSreynd, aS
landbúnaSarafurSir
hækka hlutfallslega viS
verSþróunina t landinu.
Helmingur þessarar
hækkunar rennur til
bænda, til aS mæta aukn-
um rekstrarkostnaSi bú-
anna og helmingur til
þeirra milliliSa, slátur-
húsa, frystihúsa og verzl-
ana, sem brúa biliS milli
framleiSenda og neyt-
enda, vegna hærri launa-
greiSslna hjá þessum aSil-
um nú en í siSustu
„sláturtiS". VerShækkun
á kjötinu nú, sem vtssu-
lega kemur illa viS neyt-
endur, er einn þáttur
verSbólgunnar, sem hér
hefur geisaS tvö síSustu
árin af meiri þunga en
dæmi eru um meS öSrum
þjóðum álfunnar.
Þessi verðbólga á að
talsverðu leyti rætur að
rekja til erlendra verð-
hækkana, þ.e. innfluttrar
verðbólgu, en við eigum
sjálfir drýgstan þáttinn i
henni. Allar starfsstéttir
þjóSfélagsins stíga verð-
bólgudansinn í kröfugerð
og óbilgirni og ríkisvaldið
kórónar þrumudansleik-
inn i þenslu rikisbáknsins
og vaxandi samneyzlu.
Þannig hefur þjóð og rtki
eytt meiru en aflað er,
flýtur sameiginlega á
eyðsluvíxli, en fyrirhyggja
og framsýni eru látin lönd
og leið.
Krónuhækkun
kaups og kaup-
máttaraukning
Englendingar koma
næstir okkur Evrópuþjóða
i verSbólguvexti. Þar I
landi hafa verkalýSsfélög
nú tekiS höndum saman
við rikisvaldiS um verð-
bólguhömlur. Á sl. 9
mánuðum hækkuðu laun
þar i landi um 20%, en
kaupmáttur launa rýrnaði
á sama tima um 70%, at-
vinnureksturinn skrapp
saman og atvinnuleysið
jókst stórum skrefum. Þar
er gert ráð fyrir tak-
mörkuðum kauphækkun-
um á næstu 12 mánuð-
um, sem ná aðeins til
lægstu launa og koma i
áföngum, en kaupbinding
er látin ná til betur settra.
Rikisvald og launaþega-
félög komust sem sé að
þeirri sameiginlegu niður-
stöðu. að kröfugerð, sem
ekki byggði á aukinni
verSmætasköpun í þjóðar-
búinni, þ.e. vaxandi
þjóðartekjum, stuSlaði i
raun að rýrðum kaup-
mætti, jafnvel þó hún
næði fram að ganga. Er
ekki reynslan hliðstæð
hér á landi? Kaupmáttar-
aukning launa á undan-
gengum nokkrum árum er
aðeins litið brot af kaup-
hækkunum i krónum tal-
ið.
Efnahagsaðgerðir nú-
verandi rikisstjórnar
hafa vissulega borið
nokkurn árangur, i fullri
atvinnu, í bættri gjald-
eyrisstöðu út á við og i
hægari verðbólguvexti en
á liðnu ári, þó árangurinn
sé minni en vonir stóðu
til. Þessi árangur hefur
kostað almenna kjararýrn-
un, aðhald hjá hinum al-
menna borgara og at-
vinnurekstrinum, en hver
er hlutur rikisins sjálfs i
aðhaldsaðgerðunum?
n
Lækkun
ríkisútgjalda
Fjárlög líðandi árs voru
skorin niður um 2000 m.
kr. Að auki var sýnilegur
opinber útgjaldaagki
vegna siðustu kjarasamn-
inga og gengislækkunar
mjög óverulega látinn
koma fram í hinum ýmsu
gjaldaliðum i rikisrekstrin-
um. Hlutur samneyzlunar
i ráðstöfun þjóðartekna
lækkaði hlutfallslega.
Hinsvegar var naumast
nóg gert í þessu efni, mið-
að við rikjandi aðstæður.
Opinberir aðilar verða að
ganga á undan með góðu
eftirdæmi, ef hinn al-
menni borgari á að geta
glöggvað sig nægilega á
þýðingu og þörf aðhalds-
aðgerða.
[ næsta mánuði verður
væntanlega lagt fram fjár-
lagafrumvarp næsta árs.
Fjárlagagerðin hefur úr-
slitaþýðingu fyrir aðhalds-
aðgerðir, sem duga gegn
verðbólguvextinum. Þjóð-
in mun þvi fylgjast af
gaumgæfni með þvi,
hvort rikisvaldið mótar
nýja stefnu i fjárlagagerð,
þ.e. hvort fjárlagahækkun
verður hærri eða lægri en
almennar hækkanir i land-
inu.
Hringið i síma 10100
milli kl. 10.30 og 11.30
frá mánudegi til föstu-
dags og spyrjið um
Lesendaþjónustu
Morgunblaðsins.

y
KÖNNUN A FRAM-
FÆRSLUKOSTNAÐI
BARNA EINSTÆÐRA
FORELDRA?
Jóhanna Kristjónsdðttir,
Drafnarstfg 3, Reykjavík spyr:
„Hvað líður störfum nefndar
þeirrar, sem samþykkt var á
Alþingi i vor að skipa til að
kanna • framfærslukostnað
barna einstæðra foreldra?
Hvenær verða niðurstöður birt-
ar og hvað verður síðan næsta
skrefið?"
Páll Sigurðsson, ráðuneytis-
stjóri í heilbrigðis- og
tryggingarmáiaráðuneytinu
svarar:
„I lögum um launajöfnunar-
bætur, bætur almannatrygg-
inga, verðlagsmál o.fl., sem
samþykkt voru á Alþingi 15.
maí s.l. er ákvæði til bráða-
birgða, sem er á þessa leið:
„Fyrir árslok 1975 skal heil-
brigðis- og tryggingamálaráð-
herra láta fram fara könnun:
a) á framfærslukostnaði elli-
og örorkulífeyrisþega og skal
könnunin bæði ná til einstakl-
inga og hjóna, er njóta elli- og
örorkulífeyris.
b) á framfærslukostnaði
barna einstæðra foreldra. Hlið-
sjón af könnun þessari skal
höfð við ákvörðun barnalíf-
eyris.“
Það er túlkun ráðuneytisins
að hér sé ekki um að ræða
verkefni nefndar heldur skuli
þetta verkefni falið einhverri
opinberri stofnun. Var í fyrstu
leitað til Þjóðhagsstofnunar en
stofnunin hefur tjáð ráðuneyt-
inu að hún geti ekki sinnt þessu
verkefni. Því hefur ráðuneyt-
ið nýlega óskað eftir því við
Hagstofuna að hún framkvæmi
þessa könnun."
HVENÆR KOMA
RAUÐIR OPAL-
PAKKAR1
VERZLANIR?
Halldór Gunnarsson, Ljós-
heimum 6, spyr:
Hvenær er von til þess að
rauðir opalpakkar fáist aftur f
verslunum?
Helga Eygló, sölukona hjá
Sælgætisgerðinni Opal, svarar:
„Um nokkurn tíma hefur
skort efni til framleiðslu á þess-
ari tegund opals en vonir
standa til að framleiðsla þess
hef jist í næstu viku og ættu því
rauðir opalpakkar að koma i
verzlanir fyrir aðra helgi.“
RAFMAGN í
GEYMSLUM
Guðmunda Jóna Jónsdóttir,
Þineeyri við Dýrafjörð, spyr:
„Er það rétt að greiða eigi
alltaf sama gjald til rafveitn-
anna af herbergi, sem aðeins er
notað sem geymsla, þó fyrir
mörgum árum hafi það verið
nýtt til íbúðar. 1 einu tilfellinu
er um að ræða 5 ár en í öðru eru
9 ár síðan hætt var að nota
herbergið til íbúðar. Þá er
þriðja herbergið, sem eldað var
f, þó það hafi alltaf verið kyndi-
klefi?“
Aage Steinsson, rafveitu-
stjóri Rafmagnsveitna rfkisins
á Vestf jörðum, svarar:
„1 gjaldskrá Rafmagnsveitna
ríkisins er að finna skilgrein-
ingu á útreikningi fastagjalds
fyrir herbergi og segir þar að
reikna skuli gjald fyrir hvert
herbergi, sem notað eða ætlað
er til fbúðar en ekki fyrir
ganga, baðherbergi né geymsl-
ur. Herbergi fimm fermetrar
eða minna reiknast hálft en 25
fermetra eða stærra tvö. Af
þessu sést að ekki ber að greiða
fastagjald af geymslum og hafi
orðið breyting á notkun hús-
næðis, er viðkomandi bent á að
óska eftir endurskoðun á út-
reikningi fastagjalds fyrir við-
komandi húsnæði.“
«•tram tara]
i,|,fga oR »l«>i k«»'“'"ín ní‘ W
.»■ «
miSsién *f Könmm t>«sivr.
Söngraddir
kvennakór á Seltjarnarnesi getur bætt við sig
röddum. Hringið í síma 1 9687.
ENSKRÚM
frá Slumberland
stærðir:
1m x 2m
1.5m x 2m
Ath. bjóöum sérstakar
dýnur fyrir bakveikt fólk
NÚ ER m
ÚTSÖLU
MARKAÐURINN
í NÝJU HÚSNÆÐI
AÐ
LAUGAVEGI 66
I samao íiúsl vlð
hllðlna a verzlun
okkar
Otrúlegt
vöruúrval
á frábærlega góðu
O
III
| j Terelyne & ullarbuxur í miklu úrvali
[ | Föt með vesti Pils og kjólar
| | Bolir Q] Stakir kvenjakkar
[]] UFO flauelisbuxur.
Nú er hægt að
gera reyfarakaup
__... o
áfSmm. TÍZKUVERZLUN unga fólksins
fa KARNABÆR
ymm* Útsölumarkaðurinn,
Laugavegi 66, sími 281Ö5
'I'V