Morgunblaðið - 26.10.1975, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 26. OKTOBER 1975
I sýningarsölum Norræna
hússins stendur nú yfir sýning
á olíu, vatnslita- og pastelmynd-
um eftir Ágúst Petersen og eru
myndirnar 87 aö tölu. Olfu-
myndirnar eru fyrirferðar-
mesti hluti sýningarinnar sem
spannar síðasta áratuginn á
ferli listamannsins, en þó eru
langflestar myndirnar málaðar
á síðustu tveim árum. Það er
einmitt rúmur áratugur síðan
Ágúst vakti fyrst athygli með
myndum sínum, ekki fyrir það
að þær væru glæsilega málaðar
heldur fyrir yfirlætislaust yfir-
bragð og óvenjulega litameð-
ferð. Athygli vakti og að Ágúst
var gjörsamlega laus við að
reyna að fegra myndir sínar
með hinum ábúðarmeiri, litum
litakerfisins, hann hafði sinn
upprunalega listasans að leiðar-
Ijósi og hefur ræktað hann-
síðan og þróað. Kannski má
orða þetta þannig að Ágúst sé
ekki búinn þeim hæfileika að
mála „flott", og þurfi því ekki
að óttast að falla í þá gryfju, en
margir góðir málarar eiga erfitt
með að gæta hófs í notkun
ítækra lita, enda er það al-
gengur misskilningur hugtaks-
ins „kóloristi" að það sé sá er
bruðli mest með litina en hafi
ekki tilfinningu fyrir lit sem
meistra hárfin og sérstæð blæ-
brigði. En „kóloristi" tel ég ein-
mitt þann sem fær einföldustu
litasambönd til að ljóma með
einhverjum upphöfnum krafti.
Bein tjáning hins sýnilega um-
Myndllst
eftir BRAGA
ÁSGEIRSSON
hverfis svo sem listamaðurínn
upplifir það ásamt sérstæðri
umbúðalausri litameðferð tel
ég aðal þessa listamanns og
kemur þetta vel fram i beztu
myndum sýningarinnar.
Sýningin er hin langstærsta
og yfirgripsmesta sem Ágúsl
hefur stofnað til og um leið sú
hin veigamesta hvað listræn til-
þrif áhrærir. Portrett-myndir
Ágústs eru með þvi sérkenni-
legasta sem hann tekur sér
fyrir hendur og hann nær oft
merkílega sterkum svip af per-
sónunum og þótt oft séu mynd-
irnar málaðar eftir Ijósmynd-
um þræðir hann ekki yfirborðið
heldur innri skynhrif. Vil ég
hér nefna slíkar myndir likt og
nr. 3 „Góð samvizka", 20
„Andrés Kristjánsson“, 25
„Skapfesta", 36 „Kona með
könnu“, 40 „Islenzk sveita-
kona“ og 53 „Eiginkona mín“
m.m. Af landslagsmyndum vil
ég nefna „Húsin við hafið“ (1),
„Aftanskin við Lindargötu"
(23) og „Vetur“ (42). Vatns-
lita- og pastelmyndir hans eru
gerðar af næmri tilfinningu og
Ágúst nær ósjaldan skemmti-
legum ljós- og loftrænum
stemningum í þessum efnivið
og varfærnari en í málverkun-
um.
Þegar þess er gætt hve seint
þessi listamaður lagði út á tor-
sótt svið listarinnar verður það
Ágúst Petersen að starfi.
að teljast ekki svo lítið afrek að
hafa náð þessum árangri og það
er gæfa Ágústs að engir skólar
né reglustikufræði hafa náð að
hafa áhrif á sérkennilegan og
upprunalegan myndstíl hans.
Og merkilegt er að þessi Iista-
maður virðist vaxa með ári
hverju.
Börn Drífu Viðar hafa sett
upp 36 málverk eftir móður
sína í Bogasal Þjóðmijasafns-
ins, en Drífa lézt sem kunnugt
er árið 1971, rétt eftir mál-
verkasýningu á sama stað. Þor-
valdur Skúlason valdi myndir á
umrædda sýningu. Drífa Viðar
var samtíða Nínu Tryggvadótt-
ur við nám f París á sínum tíma,
en málaralistin náði ekki slík-
um tökum á henni sem á stall-
systur hennar auk þess sem að
tími hennar til að þjóna þessari
köllun sinni var af skornum
skamti. Bersýnilegt er af beztu
myndum hennar á þessari sýn-
ingu að hún hefur haft í sér
neistann, en í öðrum gætir
nokkurra óframfærni og hiks
líkt og listakonan hafi ekki
verið nægilega sannfærð um er-
indi sitt út á listabrautina. Hér
Börn Drífu Viðar með málverk móður sínnar.
A Mokka hefur Ragnar Lár
verið með litla sýningu undan-
farið. Ragnar hefur Iengi þrætt
bilið á milli skopteiknara og
alvarlegri grein myndlistar, en
ekki gert upp við sig hvorri
listgreininni hann ætti að helga
krafta sina óskipta. Ég held þó
að Ragnari væri það farsælast
að hætta á slfkt í nokkur ár, því
að enginn má tveimur herrum
þjóna, auk þess sem lifibrauð
hans hefur skipzt á að vera
blaðamennska eða kennsla.
Þetta er of vítt svið fyrir Ragn-
ar til þess að hann nái úrsker-
andi árangri í fleiri greinum
myndlistarinnar samtfmis. Að
vísu gat Storm Petersen þetta
og var athyglisverður málari
um leið, en hann var svo gæfu-
samur að vinna óskiptur að
sömu hlutum lífið f gegn.
Sýning Ragnars ber öll ein-
kenni dreifðra starfa, fátt virð-
ist nægilega grundvallað í út-
færslu og hinar dýpri Iffæðir
listarinnar eru hér fjarri
áhugaverðum leik.
virðist sem skapharka hrökkvi
ekki til að ná föstum tökum
þótt neistinn sé fyrir hendi hjá
tilfinningaríkri sál.
Áhrifamestu myndirnar
finnast mér þær sem hún hefur
málað umbúðalaust svo sem nr.
14 „Stóra konan á litlu mynd-
inni“, 19 „Nektarmynd", 20
„Fyrirsætan", 22 „Ruggustóll-
inn“ og 38 „Haustlitir". Margar
fantasíumyndir sýningarinnar
virðast mér of fjarri raunveru-
leikanum hvað útfærslu í lit,
formi, svo og lögmálum mynd-
byggingarinnar áhrærir.
1 menningarstofnun Banda-
rikjanna sýndi, aðeins í 4 daga,
amerísk myndlistakona, Helen
C. Frederick, 53 myndir, sem
skiptust í ætimyndir (málm-
grafík) og dúkristumyndir.
Miðað við gæði sýningarinnar
fór hún of fljótt hjá og hefur
áreiðanlega farið framhjá
mörgum i sýningarflóði hausts-
ins enda hóflega auglýst. Hér
var þó á ferð athyglisverður
gráfíker og einkum voru það þó
ætimyndirnar sem vöktu at-
hygli mina, hreinar og tærar f
útfærslu og lifandi í lit. Það
voru einkum hinar upphleyptu
myndir sem ég staðnæmdist
við, svo sem nr. 2, 3, 5, 11, 19 og
21. Væntanlega endurtekur það
sig ekki að ágætar sýningar á
þessum stað standi jafn stutt
við, en þó ber að þakka fram-
takið.
Ágúst Petersen:
Norræna húsið
Drífa Viðar:
Bogasalur
Helen C. Frederick:
Menningarstofnun
Bandarikjanna
Ragnar Lár:
Mokka