Morgunblaðið - 11.12.1975, Qupperneq 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 11. DESEMBER 1975
Þorsteinn Hannesson ólöf K. Harðardóttir. Garðar Cortes
Carmina Burana eftir
Carl Orff verður flutt á
tónleikum Sinfóniu-
hljómsveitar Islands í
Háskólabíói í kvöld.
Flytjendur auk hljóm-
sveitarinnar eru Söng-
sveitin Fílharmónía og
Háskólakórinn, ásamt
einsöngvurunum Garðari
Cortes, Ólöfu K. Harðar-
dóttur og Þorsteini
Hannessyni, en Jón Ás-
geirsson hefur æft kór-
ana. Hljómsveitarstjóri
verður Karsten Ander-
sen.
Þegar við litum inn á
æfingu í Háskólabíói í
gærmorgun var mikið
um að vera, enda voru
yfir tvö hundruð manns á
sviðinu. Að sögn tón-
listarfólks, sem við
ræddum við, hefur undir-
búningsstarf kóranna
verið sýnu viðamest, því
að æfingar hafa staðið í
allt haust.
Við ræddum við Ólöfu
K. Harðardóttur, sem nú
syngur í fyrsta sinn á
hljómleikum Sinfóníu-
hljómsveitar íslands, og
spurðum hana um söng-
nám hennar:
— Ég lærði söng hjá
Elísabetu Erlingsdóttur í
Tónlistarskóla Kópavogs
og lauk þaðan prófi fyrir
þremur árum. Síðan hef
ég notið tilsagnar Elísa-
betar og alltaf leitað til
hennar ef eitthvað hefur
staðið til hjá mér. Ég hef
hingað til aðallega sungið
með Kirkjukór Lang-
holtssóknar, en tæki-
færin til að spreyta sig
eru ekki ýkja mörg. Auk
þess að syngja kenni ég
svo söng við söngskólann
í Reykjavík.
— Ætlarðu ekki að
halda áfram námi?
— Jú, ég hef hugsað
mér að fara til Vínar
næsta haust, — ætlaði
reyndar nú í haust, en af
því gat ekki orðið. Ég var
í Múnchen eitt sumar og
sótti þar tíma hjá
tveimur kennurum. Það
er ákaflega mikilvægt að
afla sér sem beztrar og
mestrar söngmenntunar,
en aðalatriðið held ég þó
að sé að vera í stöðugri
þjálfun, sagði Ólöf að
lokum.
Þorsteinn Hannesson
sagði okkur, að þetta
Carmina Burana í
Háskólabíói í kvöld
Litið inn á æfingu hjá Fílbarmóníu,
Háskólakórnum og sinfóníuhljómsveitinni
Hluti söngfölksins.
Carmina Burana nefnist kvæðasafn, sem fannst
í klaustri f Bæjaralandi. Handritið er talið frá 13.
öld, en kvæðin eru flest talin frá því um miðja 12.
öld og fram yfir árið 1300. Höfundar eru flestir
óþekktir, en langflest eru kvæðin kveðin á latínu.
Þau eru um ástina, vorið, hið ljúfa og áhyggju-
lausa flökkulíf og gullnar veigar, en undirtónninn
er öðrum þræði alvarlegur. Verkið skiptist f fjóra
aðalkafla. Upphafskaflinn er jafnframt lokakafli
og fjallar um gæfuna — örlagadrottningu heims-
ins. Þá er Vorið, Á flötinni, I kránni og Amors-
hirðin.
I innganginum er gæfunni líkt við tunglið, sem
er hverfult og breytist í sífellu. Eins snýst gæfu-
hjólið, — sá, sem áður sat uppnuminn í hásæti
sínu krýndur blómsveigi, er sleginn til jarðar og á
sér ekki viðreisnar von. Sá sem sezt í sæti hans
skyldi þó athuga, að á öxul gæfuhjólsins er letrað
„Vei, Heköbu drottningu," en henni var á end-
anum breytt í hund.
1 næsta kafla er lofsöngur til vorsins og ást-
arinnar, sá þriðji er safn drykkjusöngva. Þar lýsir
skáldið lífsskoðun sinni. Hann velur hinn breiða
veg taumlauss lífernis og áhyggjuleysis og metur
meira gleði líðandi stundar en mjóa veginn með
von um andlega velferð og sáluhjálp að launum.
Kaflanum lýkur með einum alls herjar drykkju-
brag, þar sem lýst er hinu ljúfa Iffi f kránni og
þeim beðið bölbæna, sem féfletta drykkjubræður
sína.
Amorshirðin fjallar, eins og nafngiftin bendir
til, um ástina, — gleði, unað, vonbrigði, fölskva-
leysi og tvískinnung. „Girndin og siðprýðin eru
metnar á vogarskálum, en ég kýs hið áþreifan-
lega. Ég hneigi höfuð mitt og geng fúslega undir
það, sem þrátt fyrir allt er hið ljúfa ok.“
Tónlistin er eftir Carl Orff, sem fæddur er f
Mtinchen árið 1895. Hann hóf ungur tónsmíðar og
var aðeins 16 ára er hann samdi fyrsta kórverk
sitt, Zaraþústra. Hann hefur m.a. hafið nokkrar
óperur Monteverdis til vegs og virðingar í nýjum
búningi, en eitt aðalviðfangsefni hans hefur verið
miðaldatónlist, eins og greina má víða í Carmina
Burana. Orff stofnaði tónlistarskóla í Mtinchen,
þar sem dans og leiklist eru verulegur hluti af
náminu, enda hefur hann lýst því yfir, að til-
gangur hans sé einmitt sá að sameina orðsins list
tónlistinni með hreyfingum og látbragði. — A.R.
væri í fyrsta sinn í
fimmtán ár, sem hann
syngi opinberlega, ef frá
væri talinn afmæliskon-
sert, sem haldinn var
Maríu Markan til
heiðurs.
Hvort hann væri ekki
taugaóstyrkur og hvort
ekki væri erfitt að syngja
opinberlega eftir svo
langt hlé?
— Maður hugsar ekki
um það hvort hlutirnir
séu erfiðir og ég er ekki
beint taugaóstyrkur,
sagði Þorsteinn, — miklu
frekar spenntur.
Þegar við spurðum
Garðar Cortes hvort ekki
hefði farið mikill tími í
æfingar, svaraði hann:
— Það vill nú bara svo
til, að það, sem ég á að
syngja er eiginlega ekki
hægt að æfa. Þetta er
langt fyrir ofan mitt
raddsvið, því að þetta er
eiginlega ætlað fyrir
counter-tenór. Þess
vegna er ekki um annað
að gera en að demba sér
út í þetta og sjá hvernig
til tekst.
Hér kemur Jón Ás-
geirsson til skjalanna:
— Garðar er þarna í
svansgervi. Það er verið
að steikja svaninn og
setja hann á fat, svo að
það eru ekki beinlínis
hugljúfir söngvar, sem
berast frá honum á slíkri
örlagastundu. Svanurinn
rifjar upp sína fyrri ævi,
þegar hann dvaldist
hvítur og fagur í yndis-
legu umhverfi, en nú
snýst hann á teininum og
verður svartara og svart-
ari. Svo liggur hann á
fatinu og bíður þess að
skemmtanaseggirnir læsi
tönnunum græðgislega í
hold hans.
Kvæðin eru ákaflega
skemmtileg. Þau eru frá
þeim tíma er heiðni setti
ennþá svip sinn á allt
menningarlíf og púri-
tanar voru ekki orðnir
allsráðandi eins og síðar
varð. Það er kveðið um
ástir og munað, fegurð,
gáska og ruddaskap. Hér
er kveðið skýrt og tæpi-
tungulaust að orði og líka
eru hér klámvísur fyrri
alda. Nútímafólk kippir
sér ekkert upp við þetta,
en á 12. öld hefur þetta
verið djarflegt orðalag,
segir Jón.