Morgunblaðið - 09.01.1976, Side 27

Morgunblaðið - 09.01.1976, Side 27
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 9. JANUAR 1976 27 — Greiðsluhalli Framhald af bls. 28 að í fjármálaráðuneytinu til þess að auka aðhald á útgjöldum rlkissjóðs eru þríþættar: 0 Gerðar verða greiðsluáætlanir fyrir hverja ríkisstofnun fyrir hvern mánuð. 0 Settar hafa verið nýjar reglur um reikningsskil innheimtumanna rikissjóðs og frestur innheimtu- manna til skila á yfirlitum til rikissjóðs styttur. 9 Tilhögun greiðslna hjá ríkisféhirði hefur verið breytt. Öll greiðslu- skjöl verða framvegis bókuð og endurskoðuð áður en greiðsla fer fram. Fréttatilkynning fjármálaráðuneytis er svohljóðandi: ÞÓTT endanlegar niðurstöðutölur A- hluta rikisreiknings fyrir árið 1 975 séu ekki fram komnar virðist Ijóst, að mis- munur greiddra gjalda og innborgaðra tekna verði um 5.000 m.kr. í greinar- gerð með frumvarpi til fjárlaga fyrir árið 1976 voru heildarútgjöld ríkis- sjóðs á árinu 1975 áætluð 51.000 m.kr. að teknu tilliti til 2.000 m.kr. lækkunar útgjalda vegna fyrirhugaðs niðurskurðar Hins vegar var talið. að innheimtar tekjur rikissjóðs á árinu næmu nálægt 50.000 m.kr. Fyrr- greind tekjuáætlun virðist munu stand- ast þrátt fyrir að innheimta vörugjalds varð um 500 m kr. minni en áætlað var. Þannig var á þeim tima reiknað með nokkrum greiðsluhalla. Hallinn hefur hins vegar reynst mun meiri en sú áætlun gerði ráð fyrir. Eftirtalin atriði valda mestu um þann halla, sem verður á rikissjóði á árinu 1975. Greiðsluur til almannatrygginga og þá fyrst og fremst til reksturs sjúkra- húsa voru auknar um 700 m.kr. frá áætlun Niðurgreiðslur vöruverðs og útflutn- ingsbætur vegna landbúnaðarafurða reyndust 250 m.kr. umfram áætlun. Til vegamála hafa greiðslur umfram áætlun numið 250 m.kr. Megin ástæða þessara umframgreiðslna er rýrnum á mörkuðum tekjustofnum til vegamála. Þá hefur ríkissjóði á árinu 1975 verið aflað sérstakrar fyrir- greiðslu i formi láns hjá Seðlabankan- um til vegamála, að fjárhæð 200 m.kr. og mun það lán endurgreitt af fram- kvæmdafé vegagerðarinnar á árinu 1976. í lok árs 1974 námu skuldir vegagerðarinnar við ríkissjóð 329 m.kr. Ákveðið var á árinu 1975 að rikissjóður yfirtæki skuldir þessar með sérstakri lántöku hjá Seðlabankanum og telst sú lántaka hluti þeirrar sukn- ingar, sem fram kemur á lánareikningi ríkissjóðs hjá Seðlabankanum. Til landhelgisgæslunnar hafa um- framgreiðslur numið 100 m.kr. Hér er fyrst og fremst um aukinn rekstrar- kostnað að ræða, svo og innborganir vegna kaupa á flugvél og kostnað við endurbæturá varðskipinu Óðni. Likur eru á að gjöld ýmissa stofnana önnur en þau er hé_r að framan hafa verið tilgreind, hafi farið um 700 m.kr. fram úr áætlun. Helstu umframgreiðsl- ur eru vegna embætta sýslumanna og bæjarfógetá að fjárhæð 300 m.kr. Vegna gengisbreytinga nema umfram- greiðslur til sendiráða fslands erlendis 100 m.kr. og 90 m.kr. umframgreiðsl- ur vegna útgjalda á sviði menntamála. Við lok árs 1974 nam skuld Rafmagnsveitna rikisins við ríkissjóð 931 m.kr. Á árinu 1975 var ákveðið að ríkissjóður yfirtæki skuldir þessar með sérstakri lántöku hjá Seðla- bankanum og telst sú lántaka hluti þeirrar aukningar, sem fram kemur á lánareikningum rikissjóðs hjá Seðla- bankanum. Á árinu 1975 hefur Rafmagnsveitum rikisins verið veitt sérstakt lán úr ríkissjóði, er nemur 1 30 m.kr., og mun það lán endurgreitt af framkvæmdafé á árinu 1 976. Þá voru 1667 m.kr. af yfirdráttar- skuld á aðalviðskiptareikningi rikis- sjóðs við Seðlabankann vegna umframgjalda ársins 1974 breytt í umsamið lán, sem fram kemur á lána- reikningi ríkissjóðs við bankann á árinu 1975 Vaxta- og verðbótagreiðsíur rikis- sjóðs námu 1.000 m.kr. hærri fjárhæð en áætlun gerði ráð fyrir. Eins og fram kom i umræðum á Alþingi var ekki talið fært að láta 1.000 m.kr. af áformuðum niður- skurði fjárveitinga 1 975 koma til fram- kvæmda og réð þar mestu það mark- mið rikisstjórnarinnar að tryggja fulla atvinnu i landinu og byggðajafnvægi Þá hefur ríkissjóður á árinu 1975 tekið lán hjá Seðlabankanum vegna gengistryggingar ríkissjóðs á innstæð- um í Verðjöfnunarsjóði fiskiðnaðarins skv. lögum nr. 45/1975 og nemur fjárhæð þessarar skuldbindingar 846 m kr Þessi niðurstaða gjalda og tekna ríkissjóðs á árinu 1 975 hefur haft í för með sér, að skuldir á viðskiptareikning- um A-hluta rikissjóðs við Seðlabank- ann voru í árslok 1975 4.953 m.kr. og á lánareikningum 4 951 m kr Heildarskuldir rikissjóðs, A-hluta, við bankann námu þvi i árslok 1975 9.904 m.kr., en voru í upphafi árs 1975 3 866 m.kr Skuldaaukningin skiptist þannig, að 258 m.kr. eru vegna gengismunar 846 m.kr. vegna Verðjöfnunarsjóðs fiskiðnaðarins og 4.934 m.kr. vegna annarra viðskipta rikissjóðs við bankann Fjármálaráðherra greindi frá þvi i ræðu sinni við 3 umræðu um fjárlaga- frumvarpið, að i fjármálaráðuneytinu væri i undirbúningi gerð timasettrar greiðsluáætlunar um greiðsluskiptingu tekna og gjalda rikissjóðs innan fjár- lagaársins 1976. ( samræmi við reglu- gerð um bókhald ríkisins frá 19. desember 1975 er m.a. kveðið á um gerð greiðsluáætlana stofnana fyrir hvern mánuð. Jafnframt skipta stofn- anir áformuðum útgjöldum sinum í svonefnd bundin og óbundin gjöld eftir þvi, hvort gjöldin eru bundin af lögum eða samningum eða hvort þeim megi fresta um einhvern tiltekinn tima. Áformað er að gerð þessarar greiðslu- áætlunar verði lokið 1 5. jan. n.k Ráðuneytið hefur ennfremur gefið út reglugerð um reikningsskil innheimtu- manna ríkissjóðs, er tók gildi 1. janúar 1976 og kemur hún í stað reglugerðar um opinber reikningsskil frá árinu 1 955. Helstu breytingar frá fyrri reglu- gerð er að styttur er nú frestur inn- heimtumanna um skil á yfirlitum til ríkissjóðs og gert ráð fyrir breyttum reglum um skil á innheimtufé sam- kvæmt nánari fyrirmælum fjármála- ráðuneytisins. Tilhögun greiðslna hjá ríkisféhirði, verða framvegis endurskoðuð og bókuð áður en greiðslur fara fram og jafnframt verður gerður samanburður milli raunverulegrar stöðu reikninga ríkisstofnana og greiðsluáætlana þeirra, þegar greiðslur verða inntar af hendi. Ráðuneytið telur, að nýskipan þessi hafi í för með sér aukið hagrdsði og tryggi aukið aðhald og eftirlit með útgjöldum ríkissjóðs. Vegna þeirra breytinga, sem hér hef- ur verið greint frá, má búast við nokkrum töfum á greiðslum reikninga úr rlkissjóði I janúarmánuði. Vonast er þó til, að þær tafir verði ekki viðskipta- mönnum rlkissjóðs til verulegra óþæg- inda — Sjónvarps- myndin Framhald af bls. 1 þeim tveimur ráðuneytum sem beint eiga hlut að máli — utan- rfkisráðuneytinu og iandvarna- ráðuneytinu." t frétt um atburðinn eftir Alan Cochrane í Daily Express (fylgjandi thaldsflokknum) segir: „Á þessari stundu komst þorskastrlðið á hættustundu. A þeirri stundu þegar gat kom á örlftinn fallbyssubát f árekstri við brezka freigátu." Brezk blöð segja einnig frá þvf að fslenzka sendiráðið í London haldi þvf fram að brezka freigátan Naiad hafi gert áraugurslausa tilraun til ásiglingar á varðskipið Tý og að brezka landvarnaráðuneytið beri það til baka en frá þessum atburði er ekki sagt á áberandi hátt f fréttunum. Að sögn Helga Ágústssonar sýndi myndin f BBC Gunnar Olafsson skipherra f brúnni á Tý og brezku freigátuna Andromedu f fjarlægð. Frétta- ritari BBC, Larrie Harris, sagði að freigátan hefði beðið eftir Tý þegar hann kom út úr einhverjum firði, hafið elt- ingarleik og nálgazt Tý, og f jar- lægðin milli þeirra hefði verið um tfu fet. Á myndinni sást freigátan ekki nálægt Tý. Sfðan var vitnað f brezkan sjðliðsforingja sem sagði að herskip valdi ekki árekstri með skutnum heldur stefninu, stefnið á varðskipinu væri 20 millimetra þykkt en frei- gáturnar aftur á mðti mjög þunnbyggðar og með menn f vélarrúmi — sem er algerlega rangt. Þá var talað við skipherr- ann á Andromedu sem fullyrti að hann hefði alls ekki breytt stefnu og Þðr hefði siglt á Andromedu. „Ég verð að segja að ég varð fyrir vonbrigðum,“ sagði Helgi. „Glöggur áhorfandi hefði mátt ráða f það hvað gerðist þegar fréttamaðurinn sagði frá þvf að Andromeda hefði elt Tý og komið upp að varðskipinu þannig að 10 feta fjarlægð var milli skipanna. Eg mundi segja að fréttagildi þessarar útsend- ingar fyrir okkur hafi ekki verið mikið, því miður.“ Helgi sagði að sama gilti um myndina f ITV — frásögnin, sem hefði verið á svipaða lund, en jafnvel óhagstæðari, meðal annars var vitnað í sama sjó- liðsforingja, og Andromeda sást aðeins úr fjarlægð. Þar hefði heldur ekki komið fram að áreksturinn hefði verið sök freigátunnar og sagt var að ekki hefði tekizt að ná mynd af sjálfum árekstrinum. Helgi gat þess að fréttirnar af Islandsmiðum hefðu horfið f skugga andláts Chou En-lais og annarra frétta, meðal annars frá Norður-Irlandi og tfðinda úr brezkum stáliðnaði. Hann sagði að Breti nokkur hefði hringt f sendiráðið og látið f ljós samúð með tslend- ingum, lýst yfir stuðningi við þá og sagt að almenningur f Bretlandi skildi málstað ts- lendinga. Hann sagði að þetta væri algengt, sendiráðið fengi mörg slfk samtöl. — Viðræður Framhald af bls. 28 London: „Ég verð að segja það, að þessi fréttatilkynning vakti athygli hér. Það var sagt frá henni í BBC-fréttum, bæði í sjón- varpi og útvarpi. Það var fyrsta frétt þar og ég tel tvímælalaust, að þetta sé þannig úr garði gert, að þetta veki athygli og allir megi skilja að hér sé alvörumál á ferðum.“ Fréttatilkynning ríkisstjórnar- innar fer hér á eftir í heild: Á fundi ríkisstjórnarinnar í morgun var rætt um það alvar- lega ástand, sem ríkir á íslands- miðum vegna flotaíhlutunar Breta og ólöglegra veiða brezkra togara innan 200 mílna fiskveiði- landhelginnar. Ákvörðun var tekin um eftir- farandi aðgerðir: 1. Ráðuneytisstjóri utanríkis- ráðuneytisins mun fara sem fulltrúi ríkisstjórnarinnar til höfuðborga Atlantshafsbanda- lagsríkjanna í Evrópu og gera ásamt sendiherrum íslands ríkisstjórnum þeirra grein fyrir því alvarlega ástandL sem skapazt hefur vegna ólög- mætrar valdbeitingar brezka flotans, og leita eftir stuðningi þeirra á vettvangi Atlantshafs- bandalagsins. 2. Sendiherrar Islands hjá Sameinuðu þjóðunum og í Bandaríkjunum og Kanada munu koma heim í því skyni að undirbúa frekari kynningu málstaðar Islands gagnvart þeim ríkjum, sem eiga sæti í Öryggisráði Sameinuðu þjóð- anna, og ríkisstjórnum Banda- ríkjanna og Kanada. 3. Sendiherra tslands hjá At- lantshafsbandalaginu mun krefjast fundar í fastaráði bandalagsins og ítreka kæru tslands og greina frá síðustu atburðum. 4. Óskað verður eftir því við Joseph Luns, framkvæmda- stjóra Atlantshafsbandalags- ins, að hann komi hingað til lands til viðræðna við ríkis- stjórnina. 5. Að lokinni kynningu málsins gagnvart Atlantshafsbanda- lagsríkjunum mun að nýju krafizt fundar í fastaráði bandalagsins. Ríkisstjórnin telur einsýnt, að framhald ásiglinga brezkra her- skipa á íslenzk varðskip leiði til stjórnmálaslita við Bretland. Reykjavík, 8. janúar 1976. — Tognun bergs Framhald af bls. 3 HEIM VIÐ LANDREKSKENNINGUNA Eysteinn kvað það sem þarna væri að gerast koma vel heim við land- rekskenninguna svonefndu. „Sám- kvæmt henni á landið að'vera að togna frá austri til vesturs um sem næst 2 sm á ári og eftir þessu að dæma virðist það gerast þannig, að það teygist á þessu eins og teygju- bandi tiltekinn tíma þar til landið lætur undan, springur og hrekkur til Ég áætlaði um daginn er ég var norður í Kelduhverfi, að þar hefði tognunin eða austur-vestur hreyfing- in opnað sprungur í jarðvegi um u.þ.b einn* metra núna í þessari lotu. Miðað við 2 sm tognun á ári virðist þetta ekki vera nema um 50 ára samsafn sem nú leysist úr læð- ingi, svo að maður gæti búizt við að eitthvað þessu Ifkt ætti sér jafnan stað á um 50 ára fresti. Nú hefur eitthvað þessu líkt ekki gerzt fyrir 50 árum en maður þarf ekki að leita miklu lengra aftur í tímann. Árið 1885 eru heimildir um mikla jarð- skjálfta í Kelduhverfi. Það eru ekki miklar lýsingar til á því sem þá gerðist, en ég get hugsað mér að þá hafi jörðin klofnað, það er talað mikið um sandgos og gíga eða holur í sandinum, hvað sem það nú þýðir en ég túlka það þannig að þar hafi opnazt sprungur undir sandinum og sumpart spýtt upp vatni og sumpart sogað í sig sandinn niður." Eysteinn hefur á undanförnum árum verið með mælingar á mörgum stöðum um landið og þá mælt lóðrétta hreyfingu lands á tak- mörkuðum svæðum, t.d. við Þing- vallalægðina og fyrir norðan á Reykjaheiði, sem er að vísu ekki á því svæði sem nú hreyfist heldur nokkru austar Sagði Eysteinn, að fróðlegt yrði að endurtaka þær mæl- ingar nú í sumar næstkomandi en þangað til yrði ekki hægt að segja neitt um það hvað þar hefði gerzt. TOGNUNIN ATHYGLISVERÐUST Eysteinn kvaðst telja, að þetta væri eiginlega í fyrsta sinn sem menn hefðu haft fyrir augunum, að landið rifnaði svo mikið I jarð- skjálftahrinu af þessari gerð. „Það hefur að vísu komið fyrir í almestu jarðskjálftum í heiminum, t.d. í San Fransico og víðar, þar sem komið hafa stórar sprungur þegar jörðin hefur hlaupið til og þá stundum meira en á sér stað þarna i Keldu- hverfi núna. Þar er einfaldlega um það að ræða, að jörðin tognar sundur og það þykir okkur nýstár- legast. Jörðin sem sagt slitnar sundur í stað þess að jarðskorpan eins og hún leggur sig gangi á misvíxl á löngum kafla." Eysteinn sagði að skelhreyfingin t.d. við San Fransico væri í því fólgin, að hreyfingin væri samsiða sprungunni, þ.e. að vesturbarmar sprungunnar færðust til norðurs. Þess vegna yrði þar að öllum lík- indum kröftugri jarðskjálftar en hér gerðust. „Það þarf miklu meira afl til að brjóta landið á þann hátt heldur en að brjóta það undir togkrafti. Bergið er ákaflega veikt fyrir tog- spennu. Ég geri þess vegna ráð fyrir því að það sé ástæðan fyrir því að hér eru svo miklu veikari skjálftar, þvi að skjálftarnir i Kelduhverfi eru út af fyrir sig ekki stórir en þeir eru mjög margir." — Geir Framhald af bls. 28 ættu sinn fulltrúa í fastaráðinu yrðu knúðir til þess að láta af ofbeldinu. Tilgangurinn með því að óska eftir komu Joseph Luns hingað til lands væri fyrst og fremst að kynna honum sjónarmið íslenzku ríkisstjórn- arinnar og málavexti alla og leiða honum fyrir sjónir hve alvarlegum augum við lítum ástandið. Loks sagði forsætisráðherra, að með því að kalla sendiherra okkar hjá Sameinuðu þjóð- unum og í Washington heim til skrafs og ráðagerða væri ætlun- in að undirbúa frekari kynn- ingu á málstað okkar hjá Sam- einuðu þjóðunum og þá fyrst og fremst að afla fylgis fulltrúa í öryggisráðinu við íslenzkan málstað. — Spánn Framhald af bls. 1 tveimur kirkjum og lögreglan hefur umkringt þær. Um 4.000 starfsmenn neðanjarðarjárn- brautarinnar héldu fund í ann- arri kirkju og ákváðu að hefja ekki vinnu fyrr en þeir fengju 50% kauphækkun. Jafnframt hafa verkalvðsleið- togar skorað á yfirmann hersins að kalla burtu allt herlið frá neðanj arð arj árnbr autunum. Starfsmönnum þeirra hefur verið hótað því að þeir verði kvaddir í herinn þar sem þeir verði að lúta heraga ef þeir hefja ekki vinnu. — Beirút Framhald af bls. 1 Rúmlega 100 hafa fallið f Beirút síðan í gærkvöldi og skæruliðar kristinna manna jafnt sem múhameðstrúar- manna liggja í blóði sínu á götunum því enga hjálp er hægt að veita þeim þar sem sjúkrabifreiðar eru stöðvaðar við vegatálma. Tvö sjúkrahús hafa laskazt í sprengjuárásum. — Sunna Framhald af bls. 2 Taldi ráðuneytið sér þó skylt að haga aðgerðum sínum þannig, að þær rækj- ust sem minnst á hagsmunir þeirra mörgu einstaklinga, sem greitt höfðu Sunnu h.f. verulegar fjárhæðir upp í væntanlegan ferða- og dvalarkostnað Síðan ofangreind ákvörðun var tekin hefur Ferðaskrifstofan Sunna h f. stað- ið við skuldbindingar sínar við þá ein- staklinga, sem greitt höfðu inn á ferðir hjá skrifstofunni. Jafnframt hefur komið fram að færðar hafa verið á skrifstofuna skuldir að upphæð um 25.0 millj. kr , sem tilheyra Air Viking h.f., en auk þess hefur Sunna h.f. greitt skuldir að fjárhæð um 14 4 millj. kr , þar af 9.3 millj. kr. vegna fyrirframgreiðslna inn á farnar ferðir eftir 8 des. s.l. Með tilliti til þessara atriða, svo og skýringa, sem fram hafa komið á nokkrum öðrum skuldum Ferðaskrif- stofunnar Sunnu h.f hefur ráðuneytið eftir atvikum talið rétt að falla frá ákvörðun þeirri, sem það tók varðandi ferðaskrifstofuleyfi Sunnu h.f. hinn 8 des. s.l., enda verði þá eftirfarandi skilyrðum fullnægt: Bráðabirgðayfirlit um efnahag og rekstur Ferðaskrifstofunnar Sunnu h.f árið 1975 verði lagt fyrir ráðuneytið eigi síðar en um næstkomandi mánaðamót Endanlegir reikningar fyrir 1975 verði síðan afhentir ráðu- neytinu fyrir 1 . apríl n.k. i þvi formi, sem lög nr 4/ 1 969 kveða á um. Ennfremur fái ráðuneytið mánaðar- legt yfirlit um fjárhagsstöðu Sunnu h.f., meðan ekki liggja fyrir niður- stöður úr rannsókn þeirri, sem Alþýðu- bankinn óskaði eftir og áður er getið Samgönguráðuneytið, 8 jan 1976. — Andromeda Frainhald af bls. 2 frelsi á úthafinu, sem þeir þætt- ust vera að vernda. Fyrir utan þennan atburð var frekar rólegt á miðunum í gær. Litlu munaði samt snemma í gær- morgun, að varðskipinu Ægi tæk- ist að klippa á togvíra hjá brezk- um togurum, þar sem þeir voru að veiðum norður af Sléttu, en þá voru verndarskipin önnum kafin við að fylgjast með Árna Friðriks- syni. Ægir komst þá inn í hóp 15 togara, en þeir urðu varðskipsins varir í tæka tíð og tókst að inn- byrða trollið rétt í þann mund, sem varðskipið kom. — Sighvatur Framhald af bls. 2 því að taka að sér skuldir blaðsins, að þetta væri ekki rétt og vitnaði til þess, að það kæmi fram í samningnum milli þessara aðila, er birtist í Alþýðublaðinu (í gær), að Reykjaprent tekur við rekstri Alþýðublaðsins skuldlausum, þannig að þarna sé ekki um neinar skuldayfir- færslur að ræða „Reykjaprent tekur ekki að sér að borga fyrir okkur eitt eða neitt," sagði Sighvatur, „en hins vegar er sérstakur yfirtökusamningur, sem hefur verið gerður við Reykjaprent af fyrrverandi útgefendum Alþýðublaðs- ins, sem er á þá leið að til þess að ekki þurfi að koma til áframhaldandi erfið- leika í sambandi við rekstur blaðsins, þá tekur Reykjaprent að sér að greiða ákveðnar skuldir en fá svo í staðinn óinnheimta reikninga Þannig að Reykjaprent tekur t.d. að sér að greiða skuldina i Blaðaprenti en fá á móti auglýsingareikninga óinnheimta frá þvi í desember, sem samsvara þessari upphæð og rúmlega það. Síðan verður það gert upp eftir ákveðinn tima — annars vegar reikningarnir sem þeir hafa innheimt og hins vegar það sem þeir greiddu fyrir okkur í Blaðaprenti. Ef þeir hafa greitt meira en þeir fengu innheimt af reikningum, sem er okkar eign, þá greiðum við mismuninn en ef þeir hafa greitt minna, þá greiða þeir mismuninn yfir til okkar. Reykjaprent tekur þess vegna ekki á sig neitt af skuldum Alþýðublaðsins," sagði Sig- hvatur.

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.