Morgunblaðið - 20.02.1976, Page 25

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 20. FEBRUAR 1976
25
VELVAKANDI
Velvakandi svarar í sima 10-100
kl. 14—1 5, frá mánudegi til föstu-!
dags.
# Ofmikil
loðnuveiði?
Valdimar Guðjónsson skrifar:
Ætlum við íslendingar ekki að
læra af reynslunni. Fyrst höfðum
við það af að útrýma sildar-
stofninum. Síðan komst ýsustofn-
inn í mikla hættu og er i hættu i
dag. Og allir vita hvernig komið
er fyrir þorskstofninum. í kjölfar
þessa komu auknar Ioðnuveiðar,
þegar allt hitt var gengið til
þurrðar. En loðnuveiðarnar eru
vissulega mikill efnahagslegur og
atvinnulegur bjargvættur okkur
íslendingum á þessum síðustu og
verstu tímum. En núna á að fara
að stefna að loðnuveiðum allt ár-
ið, a.m.k. að sumrinu til, eins og
fiskifræðingur gat um í frétta-
auka í fréttatíma sjónvarpsins 11.
feb. sl.
Loðnan hlýtur að vera eins og
allir hinir stofnarnir, ekki hægt
að veiða hana endalaust. Við skul-
um þvi flýta okkur hægt í ásókn-
inni í loðnustofninn, svo við get-
um sem lengst veitt loðnu hér við
land.
0 Ekki eins og
hinir fiskarnir
Það er von að Valdimar álykti
sem svo að loðnan sé eins og hinir
fiskarnir í sjónum. En þar sannar
undantekningin regluna. Fiski-
fræðingar vita orðið allmikið um
loðnuna og lífsstil hennar. Hún
lifir ekki nema 2—3 ár, hrygnir
aðeins einu sinni og deyr eftir
hrygningu. Hingað kemur loðnan
til að hrygna. Sú loðna, sem við
erum nú að láta fara hjá landinu
vegna verkfalla, kemur þvi aldrei
aftur, að talið er. Hún er því jafn
töpuð okkur sem vatnið i ánum.
sem rennur út i sjó án þess að
véra nýtt til raforkuframleiðslu.
Sá kraftur i því, sem þar fer hjá,
kemur ekki aftur.
Fiskifræðingar fylgjast að heita
má allt árið með loðnustofninum
hér við land og ég held ég megi
fullyrða að talið sé að við höfum
ekki í fyrra nýtt nema tíunda
hluta af hrygningarstofninum og
má víst taka margfalt það, áður en
stofninum er hætta búin. Loðnan
er því eins og Valdimar segir,
mikill og traustur bjargvættur á
erfiðum tímum, ef við viljum nýta
hann. Því miður ætlum við ekki
að gera það i ár, að því er virðist.
Hitt er annað mál, að við ættum
að einbeita okkur að því að nýta
betur þá loðnu, sem við tökum úr
sjónum. T.d. að reyna að vinna
hana heldur til manneldis en í
dýrafóður. Við það að fara gegn-
um alidýr tapast dýrmæt efni,
hugsaði David og þegar hann
hafði horft S hana eins lengi og
meðfædd kurteisi hans levfði
honum, hvarfiaði hann augunum
að Frelsistorginu og horfði heill-
aður og niðursokkinn á það
iðandi mannlff sem ðlgaði þar um
torg.
Enda þðtt hann hefði atdrei
verið þarna áður þekkti hann
þennan stað. Þetta var ekki stórt
torg, enda bærinn ekki stór. En
mannlffið var svo lifandi — svo
franskt að hann hugsaði með sér
að eiginlega vantaði ekki neitt
nema sjá Fernandel koma hjðl-
andi f prestshempunni sinni eftir
einhverri af götunum sem
enduðu f hringleiðinni um torgið.
Enginn var að flýta sér, allt gekk
hér hægar og rólegar fvrir sig en
til dæmis f Parfs — engu ifkara
en hér væri stillt á hægari Iffs-
hraða.
Sérstaklega vakti gosbrunnur-
inn á miðju torginu með honum
ánægju. Þetta Ifkaði honum allt
harla vel. Hann varð æ glaðari
yfir þvf að hafa komið hingað.
— Monsieur! Afsakið að ég
ðnáðavður, en...
— Hann leit um öxl. Ljðshærða
stúlkan í bflnum veifaði sfgarettu
framan f hann. Það tók hann
sem vannærður heimur þarf á að
halda. Frysting á loðnu til
manneldis er einn liður í þvi, en
rannsóknir munu vonandi finna
fleiri ráð til að gera loðnuna að
verðmætari fæðu.
0 Hvers vegna er
innheimt svona?
Skattgreiðandi í Rangárvalla-
sýslu hefur sent okkur bréf, þar
sem hann beinir spurningu til
innheimtumanns ríkissjóðs i
Rangárvallasýslu. Og vonandi
sendir hann Velvakanda svar eins
fljótt og hann getur við koniið.
Bréfið er svohljóðandi:
„Skattgreiðandi óskar eftir
svari innheimtumanns ríkissjóðs i
Rangárvallasýslu við eftirfarandi
spurningum:
1. Hvers vegna var hinn 1. febr.
sl. innheimt af launum upphæð,
sem svarar til 12% af skyldu-
sparnaði og tekju- og eignarskatti
s.l. árs, þótt aðeins sé heimilt að
innheimta 12% af tekju og
eignarskatti, en ekki öðrum gjöld-
um, enda eru ákv. laga um
álagningu á umræddum skyldu-
sparnaði úr gildi fallin?
2. Hvernig stendur á þvi að
fyrirframgreiðsla skatta er aðeins
innheimt hjá sumum þeirra, sem
taka laun hjá launadeild Fjár-
málaráðuneytisins en öðrum
ekki?
3. Er það rétt að þeir vinnu-
veitendur, sem halda eftir af
launum starfsmanna sinna, vegna
skatta, hafi vilyrði innheimtu-
manns fyrir þvi að þurfa ekki að
skila skattinum fyrr en i lok hvers
greiðslutímabils, þ.e. í júní og
desember?
4. Hvernig stendur á því að
þegar innheimt hefur verið fyrir-
fram hærri upphæð en álagningu
nemur, fæst mismunurinn ekki
endurgreiddur fyrr en eftir
margitrekaða eftirgangsmuni,
þótt fyrir liggi hvað inneign við-
komandi sé mikil?
% Drekkum við
minna
Í blöðum má lesa frétt frá
Afengisvarnaráði um að ís-
lendingar hafi drukkið minna
áfengi en áður. 1975 drukku Ís-
lendingar, 2,88 lítra á mann af
hreinum vinanda á móti 3.04 lítr-
um árið á undan. Þetta ætti að
gleðja þá sem bindindi unna og
vinna að þvi, enda tekið fram að
224 áfengisvarnanefndir starfi á
landinu og að í Landsambandi
gegn áfengisbölinu séu um 30
félög og bandalög, sem telji 10
þús. félaga. En þá vaknar sú
spurning - hvort Íslendíngar
drekki minna eða drekki bara
minna löglega. Síðustu og verstu
tíðindi vekja óneitanlega grun um
að kannski komi bara meira
áfengi inn í landið, sem ekki
kemst á skrá.
HÖGNI HREKKVÍSI
Þakkir
Ég þakka af alhug alla þá vinsemd og sóma mér
sýndum á 75 ára afmælisdegi mínum, 2
febrúar s.l.
Stefán A. Pálsson.
OPIÐ TIL KL. 7
GLÆSILEGAR
TÆKIFÆRISGJAFIR
FJðLBREYTT ORVAL
BORD- OG GÚLFLAMPA
OPIÐ Á LAUGARDÖGUM TIL KL. 12
LANDSINS MESTA LAMPAÚRVAL
LJÓS & ORKA
Suöurlandsbraut 12
simi 84488
Opið til kl. 7 í kvöld
og til hádegis
— laugardag
I LD
Austurstræti 14>
EFÞAÐERFRÉTT-
NÆMTÞÁERÞAÐÍ
MORGUNBLAÐINU