Morgunblaðið - 06.03.1976, Síða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 6. MARZ 1976
Minning:
--7-----
Astvaldur Einarsson
rafmagnseftirtitsmaður
Ástvaldur Einarsson var fædd-
ur á Steinavöllum í Flókadal í
Vestur-Fljótum í Skagafirði 5.
október 1886. Hann andaðist á
Sjúkrahúsi Akraness föstudaginn
27. febr. s.I. og verður jarðsung-
inn frá Akraneskirkju i dag, laug-
ardaginn 6. mars.
Foreldrar hans voru Einar
Baldvinsson og Anna Jónsdóttir,
sem bjuggu þar með stóran barna-
hóp. Var Ástvaldur eitt af tíu
systkinum sem til fullorðins ára
komust.
Ölst hann upp i foreldrahúsum,
en eins og nærri má geta fór hann
snemma að vinna után heimilis og
fór ungur til sjós, m.a. á hákarla-
skip.
Þegar hugur þroskaðist og hönd
fékk löngun til að takast á við
fjölbreyttari verkefni en hin ein-
angraða sveit bauð upp á lá leið
Astvaldar eins og margra ungra
manna til Siglufjarðar. Vann
hann þar við ýmis störf en hjá
Asgeiri Gjarnasyni, fyrrverandi
rafveitustjóra í Siglufirði, lærði
hann rafvirkjastörf, sem urðu
hans ævistarf.
Ásgeir rak þá raftækjavinnu-
stofu og voru þeir bræður Ast-
valdur og Lúther báðir i læri á
sama tima. Sveinspróf tók Ast-
valdur 30. jan. 1937 og meistara-
bréf 23. jan. 1943. Hvað olli því að
Astvaldur lagði fyrir sig þessa
iðngrein veit ég ekki, en trúlega
hefur hvatt hann til þess mágur
hans, Jón Guðnnlaugsson, raf-
stöðvarstjóri, sem sá einnig um
kerfi rafveitunnar. Jón var giftur
Sigurjónu Einarsdóttur og áttu
þeir bræður athvarf hjá þeim.
Ástvaldur rak raftækjavinnu-
stofu í félagi við JóhanniJóhann-
esson í allmörg ár eða til ársins
1949, er hann réðst til Rafveitu
Siglufjarðar sem eftirlitsmaður
raflagna. I því starfi var hann
fastráðinn til ársins 1968, en raf-
veitan naut starfskrafta hans
fram á s.l. ár, sem fólst m.a. í
skýrslugerð og eftirliti með
spjaldskrám. Starf hans sem eftir-
litsmaður raflagna í Siglufirði á
þessu timabili er um margt mót-
andi í ágætu samstarfi við Raf-
magnseftirlit rikisins, sem hann
var jafnframt trúnaðarmaður fyr-
ir á staðnum. Á þessum árum eru
mjög mikil umsvif i Siglufirði
bæði er viðkemur síldarsöltun og
bræðslu og aukinni útgerð.
Reyndi mjög á ákveðna skapgerð
Astvalds til þess að sjá svo um að
allur búnaður með raflögnum
væri með þeim hætti að ekki staf-
aði hætta af. Tel ég hiklaust að
honum megi mikið þakka að enga
eldsvoða er hægt að rekja til
íkveiknunar frá rafmagni, einsog
var þó mikil hætta á s.br. að allir
sildarbraggar fylltust af fólki og
rafmagn notað bæði til upphitun-
ar og eldunar. Einnig var Skeiðs-
fossvirkjun stækkuð á þessu tima-
bili eða 1953, og fylgdi því einnig
aukning og stækkun dreifikerfis-
ins í Siglufirði, sem hann tók þátt
í að skipuleggja með Ásgeiri
Bjarnasyni rafveitustjóra. Mér er
einnig kunnugt um að samstarf
hans og Tryggva Sigurbjarnason-
ar fyrrverandi rafveitustjóra var
með ágætum.
Eftir að ég tók við rekstri Raf-
veitu Siglufjarðar var Ástvaldur
aðeins fastráðinn í tvö ár sökum
aldursákvæða, hinsvegar beitti ég
mér fyrir því að rafveitan gæti
notið starfskrafta hans áfram og
t
Maðurinn minn
JÓN M. SIGURÐSSON
Nesjavöllum
lézt i Vifilstaðaspitala aðfaranótt 5 marz
Fyrir hönd vandamanna
Guðbjorg Guðsteinsdóttir
t
2 þessa mánaðar lézt í sjúkrahúsi I Kaupmannahöfn systir okkar,
FRÚ ANNA HELGE HERMANNSDÓTTIR
Fyrir hönd vandamanna,
Herbrog K. Hermannsdóttir,
Kristján Hermannsson.
var svo, þar til á s.l. ári, að hann
hætti vegna sjúkleika. Trúverð-
ugri og traustari starfsmanns get
ég vart hugsað mér og aldrei brá
skugga á samstarf okkar.
Astvaldur tók nokkurn þátt í
félagsmálum og hygg ég að Iðnað-
armannafélag Siglufjarðar hafi
verið honum kærast, en hann var
í stjórn þess í fjölmörg ár, og bai
hann hag þess ávallt mjög fyrir
brjósti. I hans hlut komu störf í
iðnráði Siglufjarðar svo og próf-
nefndum rafvirkja og kom einnig
fram i þeim störfum hans ein-
staka samviskusemi. Siglfirðingar
minnast hans nú með þökk fyrir
dygga þjónustu. Eg veit að ég
mæli fyrir munn samstarfsmanna
hans hjá Rafveitu Siglufjarðar að
við kveðjum hann með söknuði.
Eftirlifandi konu hans og öðr-
um ástvinum sendi ég og fjöl-
skylda mín hugheilar samúðar-
kveðjur.
Sverrir Sveinsson.
rafveitustjóri.
Afmælis-
°g
minning-
argreinar
ATHYGLI skal vakin á því, að
afmælis- og minningargreinar
verða að berast blaðinu með
góðum fyrirvara. Þannig verð-
ur grein, sem birtast á I mið-
vikudagsblaði, að berast I sfð-
asta lagi fyrir hádegi á mánu-
dag og hliðstætt með greinar
aðra daga. Greinar mega ekki
vera I sendibréfsformi eða
bundnu máli. Þær þurfa að
vera vélritaðar og með góðu
lfnubili.
+
Þökkum hlýhug og samúðarkveðjur við fráfall eiginmarms mlns og
foður okkar JÓHANNS G. BJÖRNSONAR
Reynihllð, Garðabæ
Ásta G. Björnson
Gunnar J. Björnson Heiga Gestsdóttir
Guðrún J. Krantz Everett W. Krantz
GuSmundurJ. Björnson GuSrún L. Kristinsdóttir.
t
Þökkum innilega auðsýnda samúð við andlát og jarðarför eiginkonu
minnar, móður okkar, tengdamóður og ömmu,
BERGÞÓRU KRISTINSDÓTTUR,
Grettisgötu 84.
Þorkell Ásmundsson.
Ásmundur K. Þorkelsson Hrafnhildur Kristinsdóttir
Ellen Þorkelsdóttir Gunnar B. Kristinsson
Kristín E. Þorkelsdóttir Kristján B. Samúelsson
Helga f. Þorkelsdóttir, GuSmundur H. Haraldsson
GuSmundur V. Þorkelsson Jóna S. SigurSardóttir
GuSbjörg A. Þorkelsdóttir Páll Guðjónsson
og barnaböm.
+
Dóttir okkar
INGIBJÖRG
GUÐLAUGSDÓTTIR
Grettisgötu 33 B,
Reykjavfk
andaðist af slysförum 3 marz
slðastliðinn.
Ágústa GuSmundssóttir
GuSlaugur DavfSsson
+
Eiginkona mln
UNA HALLGRÍMSDÓTTIR
Frá Hrafnabjörgum
Leifsgötu 8
verður jarðsungin frá Lágafells-
kirkju f dag laugardaginn 6.
marz kl. 2.
Þorkell Einarsson.
— Alþingi
Framhald af bls. 12
árum til framleiðslu á flöskum,
en sá iðnaður lagðist niður. Tusk-
ur hafa eitthvað verið nýttar en
þó að óverulegu leyti.
Framleiðsla á rúðugleri byrjaði
hér fyrir nokkrum árum.
Meiningin var að endurvinna gler
í þeirri verksmiðju, þótt reiknað
yrði með innfluttu hráefni að
verulegum hluta. Tilraunir til
endurvinnsluiðnaðar, sem hér
hefur verið minnst á heppnuðust
ekki eins og vonir stóðu til. En
siðan hefur margt breytzt i
framleiðslutækni og verðlagi.
Gæti því verið grundvöllur fyrir
arðbærum endurvinnsluiðnaði
hér á landi nú við breyttar
forsendur, þótt það hafi naumast
verið fyrir 2 áratugum eða
meira.Nauðsynlegt er að byggja á
þeirri reynslu sem fengin er.
Nýta verður fyllstu
tækniþekkingu og hagræðingu í
rekstri til þess að vel megi fara.
Með endurvinnslu í huga verður
að halda til haga öllu sem nýtilegt
er og til fellur.
Vinnsla úr sorpi
Athugun sem gerð hefur verið í
Bandaríkjunum sýnir, að sorp úr
heimahúsum inniheldur
eftirtalin efni:
Pappír......................59%
Blikk, stál og ál ..........16%
Gler ....................... 6%
Plast ...................... 6%
Og annað ................. 13%
Þetta ásamt öðru sem til fellur
er tiltölulega dýrt hráefni. Talið
er að a.m.k. 500 kg af
ofangreindum efnum i sorpi falli
til á mann yfir árið. Fer ekki á
milli mála að miklum verðmætum
er á glæ kastað meðan
endurvinnslu er ekki hrint af stað
til þess að nýta úrgangsefnin.
Auk þess sem hér hefir verið
nefnt, eru mikil verðmæti í ýmsu
öðru sem kastað er t.d. i
sláturhúsum og vinnslustöðvum.
Má m.a. nefna horn, bein og
innyfli, sem ekki eru enn að fullu
nýtt. Ur hornum og beinum er
unnin verðmæt framleiðsla
erlendis. Er vissulega ástæða til
þess að gera fullnaðarathugun á
því máli hér á landi.
Pappírinn cr fyrirferð-
armestur i sorpinu. Virðist það
vera verðugt verkefni að hefja
endurvinnslu á umbúðapappír og
pappa. Islendingar eiga ekki
trjávið til pappírsgerðar eins og
Svíar sem endurvinna þó
blaðapappir og annan
pappírsúrgang. Urgangspappir er
verðmætt hráefni sem þarf að
nýta hér á landi ekki síður en í
Svíþjóð og öðrum þjóðlöndum.
I alþjóðlegu riti er frá því skýrt
að eitt tonn af góðum pappír
jafngildi 15 grænum trjám, 30 ára
gömlum eða 0,4 ha. af skógi. Þetta
virðist vera ótrúlegt þegar um
það er lesið. En það mun eigi að
síður vera sannleikur enda sagt
frá því í alþióðlegu riti. Það er á
við mörg tré og stóran skóg, allur
sá pappír sem fer árlega til ónýtis
hér á landi.
Hundruð tonna
falla til hér.
Síðan tillaga á þskj. 294 sem nú
er til umræðu var lögð fram hafa
margir komið að máli við mig, og
talið að með tillöguflutningnum
sé vakin athygli á nauðsynlegu og
mikilvægu máli.
Áhugamaður um iðnað, sem
einnig er uppfyndingarmaður,
hefir skrifað mér um
endurvinnslumálma og segir
hannm.a.:
„Hér á landi falla til tugir og
hundruð tonna af góðum málmi,
eir, stál, kopar, blý, sink, ál,
hvítmálmur. Ég undirritaður hefi
nokkur síðari árin rannsakað
möguleika verksmiðjuiðnaðar hér
úr þessum málmum og verður því
ekki gerð veruleg skil að þessu
Sinni, enda aðrar hliðar þessara
mála mikið rannsóknarefni. Eitt
af því sem ég hefi i athugun er
framleiðsla rafmagnsvíra úr
úrgangi. Hér á landi eru tvær
verksmiðjur, sem liklega gætu
annast þetta og myndu tækjakaup
sem bæta þyrfti við aðra þeirra
nema 4—5 millj. kr. Við þetta
myndu sparast tugir milljóna
króna i gjaldeyri og auk þess
skapaðist mikil atvinna. Þessa
athugun mína gæti ég lagt fram
eftir nokkra vikna frekari
rannsókn. Benda má ennfremur á
hliðstæða nýtingu annarra
málma. S.l. þrjú ár hefi ég gert
tilraunir með varahluta í bíla úr
blýi. Þessum tilraunum lýk ég
eftir nokkrar vikur. Ég hefi kynnt
mér sölu á þessu erlendis og allt
það sem þarf til þess að
framleiðslan sé samkeppnishæf á
erlendum mörkuðum. Ég reikna
með því að geta þannig flutt út
blý, sem fullkomlega samkeppnis-
hæfa vöru, enda er hér um
„patent" að ræða.“
Borgarstjórn mælir
með samþykkt
Þetta er stuttur kafli úr bréfi
áhugamannsins, sem vill gera allt
sem í hans valdi stendur til þess
að nýta þau verðmæti sem fyrir
hendi eru til hagsældar fyrir
þjóðina. Borgarstjórn
Reykjavikur gerði svofellda
ályktun shlj. á fundi
borgarstjórnar 19. fyrra mánaðar:
„Borgarstjórn beinir þeim
tilmælum til Alþingis að
samþykkja tillögu til
þingsályktunar frá Ingólfi
Jónssyni um endurvinnsluiðnað,
jafnframt beinir borgarstjórn
þeim tilmælum til
rikisstjórnarinnar að hraðað
verði þeirri athugun, sem tillagan
gerir ráð fyrir og að
Reykjavikurborg gefist kostur á
að fylgjast með athuguninni."
Það er ánægjulegt, að
borgarstjórn Reykjavíkur virðist
hafa góðan skilning á því málefni
sem hér um ræðir.
Eðlilegt, að Iðnþróunar-
stofnuninni verði
falin athugun
Herra forseti. Það er
nauðsynlegt að rannsaka til
hlítar, það sem hér hefur verið
drepið á. Safna þarf skýrslum um
það, sem árlega fellur til af þeim
efnum, sem helst koma til greina í
endurvinnslu. Gera þarf áætlun
um stofn og reksturskostnað fyrir
endurvinnsluverksmiðjur og gera
sér fulla grein fyrir því hvaða
vonir má binda við þennan nýja
iðnað.
Með tillögu þeirri, til
þingsályktunar, sem hér um
ræðir er lagt til að ríkisstjórnin
láti fram fara ítarlega athugun á
því hvort tiltækilegt sé að hefja
endurvinnsluiðnað hér á landi.
Virðist vera eðlilegt að fela
Iðnþróunarstofnun Islands að
framkvæma umrædda athugun,
fremur en að skipa sérstaka
nefnd í því skyni. Að lokum vil ég
leggja til, að umræðu um
tillöguna verði frestað. En þar
sem gera verður ráð fyrir að
athugun sú, sem tillagan gerir ráð
fyrir að fram fari geti haft
nokkurn kostnað f för með sér,
legg ég til að málinu verði vísað
til fjárveitinganefndar.
EF ÞAÐ ER
FRÉTTNÆMT
ÞÁ ER ÞAÐ í
MORGUNBLAÐINU