Morgunblaðið - 26.06.1976, Side 31

Morgunblaðið - 26.06.1976, Side 31
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 26. JUNI 1976 31 — Gífurlegt Framhald af bls. 32 „Þarna eru nú eingöngu So- vétmenn," sagði Jakob, „enda engir aðrir sem hafa áhuga á sliku smælki. Ég er ekki að tala um veiðar, þar sem menn hafa fengið smákarfa á stórkarfa- slóð. Það hefur komið fyrir hjá okkur og öðrum, en menn hafa ekki stundað veiðar sem þessar. Þetta er í fyrsta skipti mér vit- anlega sem smákarfaveiðar eru beinlínis stundaðar I svo gifur- legum mæli. öll eru skipin stór, 2000 til 3000 tonn og þaðan af stærri." Þá sagði Jakob Magn- ússon að fjöldi skipanna væri mikill. Sagðist hann gizka á að togararnir væru um 80 og sagð- ist hann byggja það á því að togararnir -voru á 50 til 70 milna svæði. Þar sem þeir á Runólfi fóru inn í hópinn, sáust í ratsjá með 8 mílna radius, en það þýðir um 16 mílur af svæð- inu, um 40 skip. Höfðu þeir síðan fréttir frá öðrum skipum annars staðar á svæðinu. 80 skip hvað hann vera ágizkun og ef til vill væru þeu fleiri. Jakob sagði að siikir togarar sem þeir sovézku gætu veitt óhemju magn. „Við fylgdumst með einum og sáum hann taka um 20 til 30 tonn eftir um þriggja tíma tog. Við höfðum séð hann nokkuð áður og þá var hann með veiðarfæri uppi. Við toguðum siðan á sama stað og hann hafði verið og fengum á 50 mínútum 7 tonn. Af því voru um 100 kg. sem vert var að hirða (er það 1.43%). Allt ann- að var ekki nálægt leyfilegum mörkum og langt fyrir neðan þau. Meðallengdin var um 23 sentimetrar, en minnsti fiskur, sem við hirðum er um það bil 33 sentimetrar. Þá bárum við niður á öðrum stað í togara- þvögunni og þar var meðal- lengd fisksins enn minni eða um 19 sentímetrar.“ Morgunblaðið spurði Jakob, hvað stofninn þarna þyldi mik- ið af slikum veiðum. Hann sagði: „Það veit ég ekki, en eitt er víst að enginn fiskstofn þolir slíka veiði til lengdar, enda er reynsla okkar af rússnesku veiðunum annars staðar frá þannig að þar er sviðin jörð að baki þeim — ef orða má það svo — þegarþeiryfirgefaslóðirnar. Þetta er mjög alvarlegt mál, því að framtíð karfaveiðanna er i húfi, þar sem hann er svo hæg- vaxta, t.d. miklum mun meir hægvaxta en þorskur og aðrar tegundir, sem við nýtum. Þess vegna tekur mjög langan tíma að byggja upp slikan stofn aft- ur. Þótt talsvert hafi gengið á kynþroska hluta stofnsins, hef ég verið töluvert bjartsýnn á framtíð karfaveiða, reiknað með því að þetta mikla magn, sem þarna er, hefði veðið svo til algjörlega friðað, og kæmist i gagnið á næsta áratug meir eða minna. Því væri stofninn sem slikur ekki í verulegri hættu. En nú gerbreytast viðhorfin, ef þessu verður haldið áfram til lengdar.“ Jakob Magnússon fiskifræð- ingur sagðist ekki vita það fremur en aðrir, hvers vegna Sovétmenn nú svo skyndilega ásældust þennan fisk. Þarna væri afla að hafa i miklu magni og auðvitað væri hægt að nýta allt, ef menn hugsuðu ekkert um afleiðingarnar á einn eða annan hátt — bæði til bræðslu og manneldis. Það væri ljóst að þröngt væri hjá Rússum eins og er með dýrafæðu og reyndar aðra fæðu líka. Þá kvað hann ekki mikið annars staðar að hafa og líklegast grunaði þá að þessi mið myndu lokast fyrir þeim, ef grænlenzka fiskveiði- lögsagan yrði færð út i 200 mil- ur. „Það er sem sagt verið að róta upp því, sem hægt er að ná áður en hurðinni verður lok- að,“ sagði Jakob, „þvi að þeir AUGIÁSINGASÍMINN ER: 22480 / |H«r0unt)I«tbiþ vita það fullvel eins og við, hvaða hættu þetta hefur í för með sér.“ Leiðangurinn sem farinn var á Runólfi var farinn til fiskileit- ar, en til þess var skipið leigt i 6 vikur. Þetta var annar leiðang- urinn og var leitað að fiski öðr- um en þorski. Beindist leitin mest að karfa, en einnig var hugað að langhala og gulllaxi. Hefur skipið komið i land með smáslatta til tilrauna, til þess að freista þess að fá menn til að gera alvöru úr veiðunum. Tals- vert magn er af þessum fiski, en það sem einkum vakir fyrir mönnum með þessu er að sá afli, sem slæðist með öðrum fiski, t.d. karfa, verði nýttur. Koma þessar tegundir með karfa einkum ef veitt er á djúp- slóðum. Með þessu mætti drýgja afla, en engan veginn er talið útilokað að unnt sé að gera út á þetta einnig — ef vel tekst til. Á það er engin reynsla feng- in enn. — Hrísey Framhald af bls. 32 að eftir þvi sem sér hefði samt skilizt hefði hún rétt brugðið sér niður í kjallarann frá kleinugerð- inni. „Við misstum allt okkar þarna, allt innbú og fatnað. Eigum við nú lítið eitt meira en það sem við stöndum í,“ sagði örn. „Allt var að vísu tryggt, en það er erfitt að meta, hvort tryggingin hafi verið nógu há. Margt verður aldrei bætt sem skyldi eins og gengur." Er Mbl. spurði Örn, hvort hon- um hrysi ekki hugur við að hefja búskap að nýju með svo þungt heimili, sagði hann: „Góð bjart- sýni hlýtur að draga hálfan drátt- inn. Ég vil sérstaklega taka það fram, að slökkviliðið hér stóð sig með sérstakri prýði. Það var alveg sérstakt að því skyldi takast að slökkva eld í svo gömlu timbur- húsi án þess að það brynni til kaldra kola. Er það bæði athyglis- vert og aðdáunarvert." Húsið var timburhús á steypt- um grunni. Það var einangrað með reiðing, þ.e. þurrkuðu torfi og í slfkri einangrun logar mjög vel. Veður var gott í Hrísey, er eldurinn kom upp og aðeins gola. Húsið mun ónýtt og aðeins til niðurrifs. Örn Snorrason hefur búið i Hrísey í nokkur ár og gert þaðan út bát, sem hann hefur nú nýlega selt. Var hús hans til sölu, þar sem hann var í þann veginn að flytjast frá Hrísey. Hann sagði að hið eina, sem bjargaðist af eigum þeirra hjóna hefði verið ýmislegt dót, sem þau hefðu verið búin að pakka niður og var I kjallaranum. Þau höfðu þó ekki pakkað neinu af húsgögnum. örn, sem er húsa- smiður er ættaður frá Blönduósi og er að flytjast þangað. örn sagði að það væri i raun fyrir öllu, að enginn skyldi meið- ast í þessu óhappi fjölskyldunnar. — Mikill sigur Framhald af bls. 1 ákveðinn til eins árs sem hér segir: sandreyður 132, sem er meðaltal síðustu 5 ára, en þau voru einhver þau hagstæðustu hér við land hvað þær veiðar snertir. Leyft er að veiða 685 búrhveli og eru íslendingar eina þjóðin innan nefndarinnar, sem sá kvóti nær til, því að Spánverjar og Portúgalar, sem einnig veiða búr- hveli, eru ekki aðilar að hvalveiði- nefndinni, en fundurinn skoraði á þá að gerast aðilar. Þá var kvóti fyrir hrefnuveiðar ákveðinn 320 við ís- land, A-Grænland og Jan Meyen, en íslendingar stunda þær veiðar i rik- ustum mæli og veiddu um 1 00 á sl. ári. Sagði Þórður að íslenzku fulltrú- arnir væru mjög ánægðir með þess- ar niðurstöður. Þess má geta að Þórður var kjörjnn varaformaður Al- þjóða hvalveiðinefndarinnar. j Reutersfréttum frá fundinum segir að á honum hafi verið sam- þykktur niðurskurður á hvalveiði kvótum í heiminum sem nemur 4600 hvölum. Var þetta samþykkt eftir vikulangan og erfiðan fund þeirra 1 6 þjóða, sem aðild eiga að nefndinni. Bandaríkjamenn og Japanir, sem veiða um 80% allra hvala í heimshöfunum, lögðust mjög gegn niðurskurðinum, en urðu að láta unda. Alls ma veiða í heimin- um á næsta ári 28.050 hvali, en veiðin á sl. ári var 32.578 hvalir Algert bann var lagt við veiðum á langreyði í Suðurhöfum og á N Atlantshafi var kvótinn lækkaður úr 363 I 344. Mestar deilurnar urðu um búrhvalaveiðar, en sovétmenn veiða mikið þá tegund, vegna olí- unnar, þótt kjötið sé óætt. Talið hafði verið að búrhvalastofninum væri engin hætta búin, en vísinda menn eru nú komnir á aðra skoðun Var kvótinn í Suðurhöfum lækkaður úr 10740 á sl. ári í 4791 þrátt fyrir hörð mótmæli Rússa og I N Kyrrahafi var hann lækkaður úr 8300 í 7200 og á N-Atlantshafi þar sem kvóti var ákveðinn í fyrstá sinn var hann settur 685. Kvótinn fyrir sandreyði var einnig lækkaður úr 2230 f Suðurhöfum i 1863 og á N-Atlantshafi var kvóti ákveðinn í fyrsta sinn 132. Einu kvótaaukningarnar voru í hrefnu veiðum í Suðurhöfum úr 6810 i 8900 — Enn hitnar Framhald af bls. 1 við að vatnsskömtun sé yfir- vofandi og erkibiskup Frakk- lands skipaði prestum landsins að leiða söfnuði sina í bæn um rigningu. Bændur I Sviss hafa orðið að slátra nautgripum, þar sem ekki var til nægilegt beitiland handa þeim. Hitabylgjan var mest í Bret- landi og Frakklandi og þar stöðvuðust bifreiðar á götum vegna ofhitunar, eigendur verzlana sögðust hafa orðið fyrir miklu tjóni er sælgæti bráðnaði i hillum þeirra áður en hægt var að koma því i kaldar geymslur. Hitinn í Lon- don og París sl. nótt var hinn mesti I 20 ár og fór aldrei und- ir 21 stig á celcius. Veðurfræð- ingar í Evrópu eru mjög undr- andi á því hvers vegna vestan- vindarnir yfir Atlantshafið siga niður í hinum heitu haf- svæðum I SV áður en þeir koma til NV-Evrópu, en þann- ig hefur það verið frá því í maí. Veðurfræðingar visa hins vegar á bug getgátum heitra Breta um að loftslag þeirra sé að taka miklum breytingum. - — Pólland Framhald af bls. 1 lokað að sætta sig við. Mikið hamstur varð í búðum í landinu í dag eftir að verðhækkunin var tilkynnt og neytendur bókstaf- lega hreinsuðu allt úr verzlunum. Talsmaður rikisstjórnarinnar Wladimir Janiurerek, sagði á fundi með fréttamönnum í morg- un, að ríkisstjórnin vænti skiln- ings á ráðstöfununum, sem væru nauðsynlegar til að örva framþró- un í efnahagslífi landsins. Hann sagði að hærra verð myndi koma i veg fyrir svartamarkaðsbrask og biðraðir við verzlanir, auk þess sem fólk myndi kaupa minni mat og meira af iðnaðarvörum. Laun i landinu hafa hækkað um 40% á sl. 5 árum, en þrátt fyrir það hefur verið erfitt fyrir fólk að fá matvæli, einkum kjöt keypt í verzlunum, því að það hefur verið selt á svörtum markaði. Vestrænir fréttamenn í Varsjá gátu í kvöld ekki náð tali af nein- um talsmanni stjðrnarinnar til að fá nánari skýringar á málinu. — Portúgal Framhald af bls. 1 unarvél að halda. Einnig segir í fréttum að hann þekki nú orðið fólk í kringum sig og geti talað, en með nokkrum erfiðismunum þó. Læknar töldu hann þó ekki úr allri hættu, en sögðu með ólíkind- um hversu hann hefði hresstst siðan i gær. Kosningabaráttunni i Portúgal lauk á miðnætti og er mál manna að fylgi Antonio Ramalho Eanes muni verða enn meira en spáð hafði verið, þar sem ýmsir af þeim sem ætluðu að styðja Azevedo muni nú álita það svo fráleitt eftir þvi hvernig komið er. Fæstir stuðningsmanna Azevedos muni ekki vilja ljá brautargengi Pato, frambjóðanda kommúnista, eða Carvalho sem nýtur stuðnings ýmissa öfga- manna til vinstri og óánægðra sósialista. Carvalho spáði þvi í dag að veikindi Azevedos myndu verða til að gera sigur Eanesar meiri. Síðasti fundurinn sem haldinn var vegna kosninganna var rétt fyrir miðnætti hjá Carvalho. Aðrir frambjóðendur höfðu lokið sínum fundi. Eins og tekið hefur verið fram nýtur Eanes stuðnings þriggja stærstu flokkanna i landinu og hann hef- ur heitið því að tilnefna Mario Soares forsætisráðherra og fela honum myndun minnihluta- stjórnar Sósíalistaflokksins, verði hann kjörinn. — Framlög Framhald af bls. 3 Gunnar Guðbjartsson, formað- ur Framleiðsluráðs landbúnaðar- ins, var að því spurður hvaða áhrif breytingar á útflutningsbót- um hefðu á afkomu bænda. Gunn- ar tók fram að við afgreiðslu síð- ustu fjárlaga hefði verið borin fram fyrirspurn um, hvort þessi upphæð i fjárlögunum táknaði breytingu á þeirri reglu að allt að 10% af heildarverðmæti búvöru- framleiðslunnar yrði greitt í út- flutningsbætur en svar landbún- aðarráðherra þá hefði verið á þá leið að hér væri aðeins um áætl- aða tölu að ræða og greitt yrði eftir þörfum allt að 10% markinu. „Ef til þess kemur að útflutnings- uppbæturnar verða skornar niður nú, gæti það þýtt fast að 180 til 200 þúsund króna kjaraskerðingu á hvern bónda og það verra væri að þetta gæti komið mjög hart niður á einstökum héruðum eða þeim, sem þyrftu að flytja á ár- inu,“ sagði Gunnar að lokum. — Ævintýri Framhald af bls. 3 grennd við Skóga á þriðjudags- kvöld og siðan vestur undir Eyja- fjöllum daginn eftir. En þegar auglýsing eftir stúlkunni hafði verið lesin í útvarpið streymdu til lögreglunnar frekari upplýsingar um ferðir hennar og m.a. hafði sézt til hennar i Þorlákshöfn, þar sem hún var. i slagtogi með frönskum ferðalöngum. Kom í ljós að stúlkan hafði farið með þeim til Eyja og var nú á leiðinni aftur með Herjólfi til Þorláks- hafnar. — Hella Framhald af bls. 2 dóttur. 1 þessum sama flokki keppir einnig Flugsvinn frá Bræðratungu en hún var nokkuð reynd á skeiði í sumar sem leið. Klukkan 18 í kvöld hefjast und- anrásir kappreiða. Þó Fannar mæti ekki til keppni i skeiðinu má nefna að í hópi skeiðhross- anna, sem keppa á mótinu verða m.a. Öðinn, Þorgeirs t Gufunesi, Vafi, Erlings Sigurðssonar, og Selur, Sigurbergs Magnússonar i Steinum. 1 1500 metra brokkinu keppir Þytur, Ragnars Tómasson- ar, en hann sigraði I brokkkeppn- inni á Hvítasunnukappreiðum Fáks. 1 250 metra unghrossahlaupinu mætir margt kunnra kappreiða- hrossa til leiks s.s. Hreinn, Gazelia og Sleipnir, öll eign Harð- ar G. Albertssonar og Blesa, Sig- urðar Bjarnasonar, Loka, Þórdis- ar H. Albertsdóttur, hefur hingað til reynzt erfiður keppinautur i 350 metra stökkinu, en hún er í hópi þeirra hrossa, sem keppa i þeirri grein á mótinu. i hópi stökkhestanna í 800 metrunum eru Þjálfi, Sveins K. Sveinssonar, Frúarjarpur, Unnar Eiríksdóttur, og fleiri kunnir hlaupahestar. A mótinu verður einnig keppt í 1500 metra stökki og keppir þar m.a. Kolur, Gests Vigfússonar frá Skálmarbæ, en Kolur kom skemmtilega á óvart í fyrra og sigraði í 1500 metrunum á Hellu i fyrra. Dagskrá mótsins verður fram- haldið á morgun, sunnudag og hefst hún kl. 10 með verðlaunaaf- hendingu til stóðhryssa og lýkur með úrslitum kappreiða. — S-Afríka Framhald af bls. 1 dag kom fram að 176 létu lífið í átökunum í síðustu viku og þar af voru aðeins tveir hvítir menn. Særðir eru 1139 og handteknir voru 1298. Kruger var harðorður í garð svertingja, sagði að aðgerð- irnar hefðu verið skipulagðar fyr- irfram og svertingjar hefðu reynt að slá ryki í augu almenningsálits- ins i heiminum „enda er hvergi í öllum heimi gert eins mikið fyrir svertingja og hér,“ sagði Kruger. Sagði Kruger að fyrir fyrstu mót- mælagöngunni hefði ekki farið skólapiltur eins og sagt var held- ur fullorðinn maður tæplega þritugur. Á fundi Einingarsamtaka Afrikuríkja sem hafin er í Port Louis í Mauritius hefur verið sett fram mjög eindregin gagnrýni á framkomu Suður-Afrikustjórnar i nýafstöðnum átökum og fordæmd hin forneskjulega stefna hennar í kynþáttamálum. John Vorster forsætisráðherra er i Bonn i Vestur-Þýzkalandi og sagði hann í dag að málið hefði verið blásið upp i útlöndum og það svo að ekki hefði verið gætt að hafa það sem sannara reyndist. Hann varði almennt aðgerðir stjórnar sinnar gagnvart svert- ingjum fyrr og síðar og viður- kenndi einnig að vestur-þýzka stjórnin hefði látið í ljós andstöðu við aðskilnaðarstefnu Suður- Afríkustjórnar. — Lítil fjölgun Framhald af bls. 18 er veruleg. Á Norðurlandi fjölgar sauðfé mun minna 1955 til '65 en á landinu sem heild en aftur á móti meira áratuginn 1965 til 1975. Nautgripum fjölgar meira á Norður- landi en á landinu í heild og vex hlutdeild Norðlendinga i nautpen- ingi úr 32,1% 1955 í 36,0% 1975 Hrossum fjölgar minna á Norðurlandi en á öllu landinu Hlut- deild Norðlendinga er 42,3% 1955 en er komin niður i 36,7% 1975og sagði Jóhannes að mönnum þætti þó nóg um hrossafjöldann á Norður- landi. En hvað sem liði öllum tölum um fjölda búfjár sagði Jóhannes að keppikeflið yrði þó alltaf að vera að búin væru sem arðsömust Tók i þvi sambandi dæmi af þremur bænd- um, sem allir voru með 20 kýr en fengu misháa nyt eftir hverja kú og sýndi fram á hver yrðu áhrif þess á tekjur bændanna. Dæmi þetta er sýnt á mynd II. í framhaldi af þessu sýndi Jóhannes hverjar væru afurðir eftir hverja mólkurkú hjá hinum ýmsu mjólkursamlögum á Norður- landi. Innleggið á hverja kú er reiknað í lítrum á kú: Hvammstangi 3.100 Blönduós 3.190 Sauðárkrókur 3 253 Ólafsfjörður 3 240 Akureyri 3 550 Húsavik 3.290 Þórshöfn 3.200 Að síðustu tók Jóhannes fram að þó að hefði mjólkurframleiðsla verið tekin sem dæmi, þá ætti þetta jafnt við um sauðfé og aðrar búgreinar Stefnan hlyti að vera sú að hækka tölur um nyt og auka þannig afrakst- urinn. Þess má að lokum geta að mest hefur ein kýr á íslandi mjólkað á einu ári 8190 kg en það gerði Grána 9, Reykjarhóli í Fljótum árið 1971. T.g. — Hraðbrautir Framhald af bls. 18 þetta mjög niður á vegaframkvæmd- um þar I sýslu I yfirliti um fjarlægð til verzlunar- staðar kom fram, að alls þurfa Ibúar 32 hreppa á Norðurlandi að fara innan við 25 km til aðalverzlunar- staðar, Ibúar 1 7 þurfa að fara milli 26 og 50 km, á bilinu 51 til 75 km og íbúar I einum hreppi N- Þingeyjarsýslu þurfa aðfara milli 76 og 100 km leið til verzlunarstaðar. Hvað snertir fjarlægð til læknis þurfa Ibúar 30 hreppa á Norður- landi að fara að meðaltali 25 km eða minna, úr 1 6 hreppum er meðalfjar- lægðin 26—50 km, úr 6 hreppum þarf að fara 51 til 75 km til læknis og úr 3 hreppum er leiðin milli 76 km og 100 km Að siðustu gerðí Egill að umtals- efni rafmagnsmál I sveitum og sagði að illa horfði I rafmagnsmálum bænda ef ekki yrði undinn að því bráður bugur að koma þriggja fasa rafmagni á sem flesta bæi en nú er þriggja fasa rafmagn aðeins á um 50 bæjum á Norðurlandi. Hvað snertir simamálin kom fram að að- eins 1 6 9% simnotenda I sveitum á Norðurlandi hafa aðgang að sjálf- virkum sima en nánari upplýsingar um slmamál á Norðurlandi koma fram I mynd lll hérá siðunni — <9

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.