Morgunblaðið - 11.07.1976, Page 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 10. JÚLÍ 1976
Minningarsýning
Kópavogskirkju).
stundum fremur óskað sér annars
hlutskiptis, viljað vinna líkt og
hugurinn bauð, frjáls án svipu
lífsframfæris og af áhyggjum fyr-
ir morgundegi.
Barböru fór það aðdáanlega vel
úr hendi að gera list sína að lifs-
viðurværi, — hún var það einlæg
að eðlisfari, list hennar svo nær-
færin og mettuð lífrænum kennd-
um og ástúð að hún gat aldrei
orðið óheil né lítilsgild, — jafnan
spruttu fram góðar myndir henn-
ar og margar ágætar þótt skylt sé
að játa að listakonunni voru mis-
lagðar hendur og að í því efni
mætti finna lægðir. En mörgu má
horfa framhjá þegar um slikar
stærðir er að ræða sem Barböru
Árnason, og hollt er að minnast
Sýningargestur og skermur.
Altaristafla (eign
^-Pennateikning.
að meginkostir listar Barböru
Árnason iágu í hinu smágerva og
einfalda. Þeéar þetta tvennt teng-
ist ris líst hennar hæst. Það lá
jafnan mjög vel við Barböru að
vinna á „dekoratívum", skreyti-
kenndum grunni þar sem smá
gert mynstur í ótal tilbrigðum
fléttast um alla myndheildina og
prýðir hana frekar en raskar.
Þetta kemur fyrst fram í
tréstungumyndum hennar og þró-
ast svo í ýmsum tilbrigðum í gegn-
um listferil hennar allan. At-
hyglisverðustu mannamyndir
hennar á sýningunni eru einmitt
unnar á þennan hátt og á ég hér
við myndir svo sem af Rannveigu
Tómasdóttur og Valgerði
Þorsteinsdóttur Briem, og manni
verður á að óska að listakonan
hefði einbeitt sér meir á þessu
sviði. En slík myndgerð er tíma-
frek, útheimtir mikla vinnu og
alúð, — þessar myndir eru líka
gerðaf á kreppuárunum svo-
nefndu og þá voru frjálslegri
vinnubrögð vafalítið vænlegri í
gerð mannamynda en að jafnmik-
ið væri borið í hverja einstaka. En
þess má geta, að andlitsmynda-
gerð, og þá einkum af börnum,
mun öðru frekar hafa fleytt þeim
merku hjónum yfir þau erfiðu ár.
Barbara Árnason var fjölhæf
listakona og það reyndi mikið á þá
hæfileika lengstan hluta lífsferils
hennar, —óefað hefur hún þó á
Mynd af Valgerði Þorsteinsdóttur Briem.
og kemur þessi stórmerki þáttur
listar Barböru ekki nægilega
sterkt fram að minu áliti. í þess-
ari tækni notaði listakonan sér-
stakan japanskan pappír, er nefn-
ist hríspappír, sem er hvorki slétt-
ur né hvítur og hin grófkennda
áferð hans verður hluti af mynd-
inni. Hér kemur fram hin ríka
efniskennd sem voru bestu eðlis-
kostir listakonunnar, hvað sem
hönd hennar snerti, og hér fær
hinn tæri einfaldleiki að njóta sín
til fulls. Sumar af þessum mynd-
um eru hreinar perlur og mér er
næst að halda, að sýningin rísi
einna hæst í þeim bestu þeirra.
Listakonan kom fyrst fram með
slíkar myndir árið 1971 eða fjór-
um árum áður en hún lézt, og jók
hún tæknina með hverju ári
þannig að bestu myndirnar virð-
ist hún gera siðasta æviár sitt. því
að þær eru áritaðar árið 1975. Á
þeim sama tíma finnur hún þörf
fyrir nýjar forsendur við gerð
myndklæða og hafnar þá hinum
ferhyrnda og reglubundna mynd-
grunni og staðsetur jafnvel ýmsa
aðskotahluti líkt og bein inn í
myndheildirnar. Hún var að visu
löngu áður byrjuð á ójafnhliða
veggteppum en róttækni hennar
náði lengst síðustu æviárin, og
það er freistandi að ætla, að hér
hefði hún átt nýja landvinninga
fyrir stafni.
Hin teiknandi hönd listakon-
unnar væri hér tilefni sérstaks
Blýantsriss.
Undanfarið og fram til 20. júlí
stendur yfir að Kjarvalsstöðum
yfirlitssýning á verkum Barböru
Árnason, er lést á sl. ári er hún
stóð mitt i nýsköpun þeirra þátta
listar sinnar er sneri að grafík- og
vefjarlist. Við örlögin fær enginn
ráðið hverju sem fer, og í þessu
tilviki er sem þessi listakona hafi
verið numin brott í miðju verki,
—nýsköpun er kom mörgum á
óvart, en staðfesti að hún var enn
í fremstu röð og góður landnemi i
ríki listar sinnar.
Svo sem kunnugt er var
Barbara Árnason ensk að upp-
runa, fædd Moray Williams, og að
hún kynntist hér í stuttri sumar-
heimsókn listamanninum
Magnúsi Á. Arnasyni og þar með
voru örlög hennar ráðin jafn-
framt því að íslandi bættist efni-
legur liðsmaður á sviði myndlist-
ar, auk þess að hér fór örvandi og
aðlaðandi persónuleiki.
I nær fjörtíu ár lifði hún hér og
starfaði, sýndi atorku við hvert
verk er hún tók sér fyrir hendur,
bjó manni sínum og syni þeirra
fagurt og menningarlegt heimili,
ferðaðist um landið. og þekkti það
vafalítið flestum íslendingum bet-
ur, jafnframt því aö liún íerðaðist
víða um heiminn og voru þau
hjónin með víðförlustu listamönn-
um íslenzkum er yfir lauk.
Það er einangruðu eylandi mik-
ill ávinningur er slíkir heimsborg-
arar ílendast þar og auðga menn-
ingarlegan vettvang þess heil-
brigðum straumum víðsýnna við-
horfa og vísa til vegar.
—Þrátt fyrir að Barbara
Árnason ferðaðist víða í leit að
myndefni, og eldsneyti til endur-
nýaðra átaka, þá leitaðist hún
ekki við að höndla það sem sjá má
í hillingum og bláma fjarskans, —
híð stórbrotna eða hrikalega höfð-
aði ekki endilega til hennar,
hvorki úti í náttúrunni né á nær-
lægara sviði. Frekar var sem hún
vildi gera hið smáa stærra I snið-
um, og hún komst i sinn ham sem
listakona er hún leitaði myndefn-
ís i næsta nágrenni sínu eða
næsta sjónmáli hverju sinni, mál-
aði gróður jarðar frekar en fjall-
ið, —börn að leik frekar en gust-
mikla fornkappa. Þannig fann
hún innri kenndum eðlilega útrás
og komst í einlægt samfélag við
náttúruná og umhverfið, — hinn
íifandi jarðarblóma. Hér minnist
ég orða Rilke’s: „Híð smáa er
jafnlítið smátt og hið stóra er
stórt. Það gengur mikil og eilíf
fegurð gegnum veröld alla og
henni er réttlátlega dfeift yfir
stóra og smáa hluti.”
Sýningin að Kjarvalsstöðum
vottar svo ekki verður um villgt.
þess, að margt okkar bestu krafta
á sviði myndlistar hafa orðið að
sæta því hlutskipti að kveðja
heimaland sitt til að finna list
sinni hljómgrunn, og að aðrir
biðu þess aldrei bætur að þeir
fluttust heim i miðri rífandi fram-
þróun listar þeirra. Þannig var,
og er jafnvel enn I dag, aðstaða á
þessu sviði og skal þó engum
þeim vorkennt að vera þar innan-
garðs sem þar á heima, svo sem
þeim er hér á í hlut.—
Barbara Árnason fékkst við
grafík, bókaskreytingar, vatnsliti,
gouache, myndklæði og skerma,
auk þess sem hún teiknaði mikið,
en við olíuliti átti hún litið nema
þá á sérstakan hátt á tré. Allt
þetta kemur vel fram á sýning-
unni og hefur þætti sýningar-
innar í gerð veggteppa og skerma
verið afmarkaður sérstakur bás,
en að öðru leyti virðist sýningin
ekki lúta ströngu skipulagi.
Vatnslitaþrykk eru t.d. of dreifð,
Barbara
Arnason