Morgunblaðið - 02.10.1976, Síða 19

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 2. OKTÓBER 1976
19
Bjami Sveinsson bóndi
Eskiholti — Kveðjuorð
Þeim sem eiga leið um Borgar-
fjörð á leið vestur eða norður eða
á suðurleið verður oft starsýnt á
vinalega bæi með blómlegum
túnum sem standa uppi á hæð
þaðan sem víðsýnt er til allra átta.
Þetta eru Eskiholt I og II. Þetta
umhverfi hefur ekki orðið til af
sjálfu sér. Gjöful túnin eru
árangur vinnufúsra handa og
vitna um stórhug dugmikilla
'bænda.
Eskiholt hefur frá fornu fari
verið mikil jörð og hefur ekki síst
vaxið af starfi tveggja bræðra
sem þangað fluttust úr Dölum
vestra árið 1925. Bjarni Sveinsson
sem nú er allur eftir langan og
stangan vinnudag kom með for-
eldrum sínum að Eskiholti og hóf
þar búskap með föður sínum og
Finni bróður sfnum. Bjarni var
mikill áhugamaður um landbúnað
og sérstaklega ræktun. Þeir
bræður unnu stórvirki I
byggingar- og ræktunarmálum á
eignarjörð sinni og breyttu forar-
flóum í slétt tún. Finnur er enn á
lífi háaldraður, en merki þeirra
bræðra halda þeir á lofti synirnir
Eysteinn Bjarnason ogSveinn
Finnsson. Margir hafa lofað þann
myndarskap sem einkennir Eski-
holt og eru þau orð ekki töluð út í
bláinn.
Bjarni Sveinsson var fæddur að
Kvennabrekku f Miðdölum 18.
september 1890, en lést 24.
september s.l. Foreldrar hans
bjuggu að Kvennabrekku þar til
1891, en þá fluttust þau að Kols-
stöðum f Miðdölum og bjuggu þar
lengst af. Þau voru Helga Ey-
steinsdóttir frá Fremi-Hundadal
og Sveinn Finnsson frá Háafelli.
Jafnan voru þau kennd við Kols-
staói. Bjarni átti tíu systkin og
eru sjö þeirra enn á lífi. Hann
kvæntist 7. júlí 1928 eftirlifandi
konu sinni Kristínu Guðmunds-
dóttur frá Skálpastöðum f
Lundarreykjadal. Börn þeirra
eru: Guðmundur bóndi á Brenni-
stöðum; Sveinn bóndi á sama
stað; Helga Sólveig húsmóðir, gift
Ármanni Gunnarssyni vélvirkja á
Akranesi, og Eysteinn bóndi f
Eskiholti, kvæntur Katrfnu
Hjálmarsdóttur húsmæðra-
kennara. Barnabörn þeirra
Bjarna og Kristínar eru sex.
Eins og fleiri ættmenn Bjarna
Sveinssonar var hann hagleiks-
maður. Hann smíðaði m.a. svipur
og steypti beislisstengur og skar
út í tré. Síðustu árin dundaði
hann sér til gamans við að búa til
skrfn sem hann skreytti með
skeljum og kufungum og einnig
veggskildi og vitnuðu þessi verk
hans um listhneigð sem í honum
bjó. Ég á til dæmis fallegan kross
eftir Bjarna með skeljum og
tölum og er hann fagur vitnis-
burður alþýðlegrar listar. Bjarni
var trúmaður og lét sér annt um
sóknarkirkju sína. Hann söng í
kirkjukórnum meðan kraftar
leyfðu og hafði af því mikla
ánægju.
Mér eru minnisstæðir margir
fundir með Bjarna Sveinssyni í
Eskiholti. Búskapurinn var
honum að vonum efst f huga,
enda var lff hans helgað Eskiholti
og þangað þráði hann alltaf að
komast f erfiðum veikindum
sínum. Bjarni var gjörvilegur
maður og ljúfmannlegur í fram-
komu. Hann gat verið glettinn og
skrafhreifinn var hann oft,
einkum þegar æskuslóðir hans í
Dölum bárust f tal. Hann kunni
margar sögur úr smalaferðum í
mislyndum veðrum og hefur
eflaust verið duglegri smali en
Ásmundur bróðir hans ef marka
má Bókina um Ásmund. Ás-
mundur segir frá því f bókinni, að
hann hafi haft gaman afað smfða
eins og bræður hans: „Við smíð-
uðum rokka, svipur og amboð en
af þvf ég þótti rati við skepnur
langaði mig suður til Reykjavíkur
aó læra tréskurð, en þorði ekki að
færa það í tal við föður minn, því
hann uúði eldheitt á jörðina og
moldina og fannst fátt til um
annað en lándbúnað.“ Ef til vill
mætti segja sama um Bjarna og
Ásmundur segir um föður þeirra,
að hann „vildi að menn stæðu
fyrir sfnu, hvað svo sem þeir
gerðu. Hann gat skammazt út af
smámunum, en þegar stórir at-
burðir gerðust, þagði hann.“
Hendur Bjarna Sveinssonar
voru stórar og kröftugar mótaðar
af harðri baráttu við höfuð-
skepnur, en hugur hans var
heiður og hann gat með ánægju
litið árangur æviverks sins. Konu
hans, börnum og tengdabörnum
mun nú þykja sem traust og skjól-
sælt tré sé fallið, en geyma vel
minningu hans. Barnabörnin
sakna afa sem var þeim góður og
umhyggjusamur, enda voru þau
honum mikill yndisauki.
Ég mun sakna þess þegar ég
kem i Eskiholt að hitta ekki
lengur Bjarna Sveinsson og
spjalla við hann um dag og veg og
fá að sjá nýjasta handarverk
hans, það sem hann var að fást við
til að gera eitthvað eins og hann
sagði af eðlisbornu lftillæti sfnu.
Hann var maður jarðarinnar anna
hins daglega lffs þar sem
skapandi starf er eina raunveru-
lega hamingjan.
Það er við hæfi að kveðja
Bjarna Sveinsson með erindi úr
ljóði borgfirska skáldsins,
Guðmundar Böðvarssonar, I
minningu bóndamanns:
Og Iffið eins og áður gang sinn gengur.
Kom gródurdfs, og yfir vötnin svff.
kveð vökusönginn, varma bjarta Iff,
kveð vorsins drðpu. Hann var góður drengur,
og bundinn fast við sfna heimahaga
f hjarta sfnu alla sfna daga.
Jóhann Hjálmarsson
Júlíana Guðrún Ein-
arsdóttir — Minning
í dag laugardaginn 2. október,
er til moldar borin Júlfana
Guðrún Einarsdóttir snikkara
Gfslasonar og konu hans
Guðrúnar Magnúsdóttur.
Guðrún Einarsdóttir lézt 24.
sept. s.l. Hún fæddist að Skúms-
stöðum á Eyrarbakka 25. júlf 1894
og var ein systir í hópi 7 alsyst-
kina, sem nú eru öll látin. Auk
þess átti hún 8 hálfsystkini 7
þeirra eru enn á Iifi. Guðrún
giftist ekki en eftir að hún varð
fullþroska hélt hún heimili með
þeim bræðrum sfnum, sem þá
voru enn ókvæntir. Með Ágústi
Einarssyni bróður sínum hélt hún
heimili þar til hann lést. Stuttu
síðar fór heilsufari Guðrúnar
hrakandi og hefur hún nú í tæp 7
ár legið á sjúkrahúsi.
Hlutverkum í þessu lífi er skipt
á ýmsa vegu. Það sem féll í skaut
Guðrúnar var erfitt en hún rækti
það af mikilli rausn og kærleiks-
þeli. Umhyggja og nærgætni
hennar við fósturdóttur þeirra
systkina, Maríu Ester Þórðardótt-
ur, var einstök og heilsteypt eins
og lunderni Guðrúnar og þeirra
systkina var. Bjartsýni og von-
gleði voru einkenni f lunderni og
viðmóti hennar. Það kom ávallt
fram, en ljósast þó þegar eitthvað
bjátaði á, enda varð þess oft vart
meðan hún lá á sjúkrahúsi allt til
hins siðasta.
Eftir að ég kynnist Guðrúnu
man ég, sem gestur, ekki eftir
heilsteyptari jólagleði en f þeim
manni sem Guðrún réð. Jólin
voru ekki tildursleg hátfðarhöld
heldur sannur fögnuður með vin-
um og vandamönnum, börnum og
fullorðnum, sem þar hittust og
nutu þjóðlegra rétta við látlausa
rausn. Sfðan var spiláð og fólkið
féll f eina heild með þeim húsráð-
endum Guðrúnu og Ágústi.
Bræðabörn Guðrúnar voru
aufúsugestir á heimilinu svo og
öll þeirra börn. Velgjörðir
„Gunnu frænku" voru þeim ofar-
lega f hug og oft var talað um
Gunnu frænku.
Fram á þennan dag hefur það
ekki þurft neiiina skýringa við,
allir skyldir og venzlaðir vissu,
hver það var. Hún Gunna frænka
var sestakur persónuleiki í hug
okkar allra og frá því nafni stafar
ljómi heillandi minninga allt frá
bernskuárum þeirra, sem nú eru
orðnir fullorðnir.
Minningarnar eru þvf hlýjar og
söknuðurinn mikill þegar minnst
er þessara tfma, þótt hin sfðustu
ár hafi fengið okkur til að sættast
við skilnað og skapadægur vegna
sjúkleika Guðrúnar. Hún hafði
fórnað kröftum sínum öðrum til
styrktar og uppbyggingar. Þegar
dóttir Esterar — Guðrún Ágústa
(Gunna Gústa) — fæddist var
sem hamingja heimilislífsins í
garð þeirra Guðrúnar Einarsdótt-
ur og Ágústar væri fullkomin og
fyrir tæpum tveim árum fæddist
dótturdóttir Esterar, en það vakti
sömu gleðina á ný. Hlutverkið
hélt áfram, það var áfram þörf
fyrir ást og umhyggju, sem látin
var líka óspart í té.
Frændrækin var Guðrún, trúuð
og draumspök. Hún var einkar
fróð og minnug um marga hluti.
Þyrfti maður að fá vitneskju um
ættfólk hennar eða liðna atburði
var ekki annað en að spyrja hana
enda hafði hún gott minni og
skýrleik fram til síðustu tíma.
Ég votta samúð mina öllum
syrgjandi ástvinum Guðrúnar
einkum fósturdóttur ásamt dóttur
hennar og dótturdóttur.
Friðg. G.
Afmælis- og
minningar-
greinar
ATHYGLI skal vakin á þvf, að
afmælis- og minningargreinar
verða að berast blaðinu með
góðum fyrirvara. Þannig verð-
ur grein, sem birtast á f mið-
vikudagsblaði, að berast f sfð-
asta lagi fyrir hádegi á mánu-
dag og hliðstætt með greinar
aðra daga. Greinar mega ekki
vera f sendibréfsformi eða
bundnu máli. Þær þurfa að
vera vélritaðar og með góðu
lfnubili.
Háteigssöfnuður
Stuðningsmenn
sr. Magnúsar Guöjónssonar
hafa skrifstofu í Vatnsholti 6
Opiö kl. 6 — 9 síðdegis
Sími83205
Verkamannafélagið
Dagsbrún
Fulltrúakjör
Ákveðið er að viðhafa allsherjar atkvæða-
greiðslu um kjör fulltrúa Dagsbrúnar á 33. þing
A.S.Í. Tillögum með nöfnum 22ja fulltrúa og
jafnmargra til vara skal skila í skrifstofu Dags-
brúnar fyrir kl. 1 7, þriðjudaginn 5 október.
Tillögum skal fylgja skrifleg meðmæli 100
fullgildra félagsmanna.
Stjórn Dagsbrúnar.
Urvals
haustlaukar
70 tegundir Gott verð
Sendum um allt land
Leiðbeiningar fylgja öllum laukum
BÍIEIÐHOLTI
Sími 352