Morgunblaðið - 14.11.1976, Qupperneq 3

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 14. NÓVEMBER 1976
3
Svo sem mörgum mun kunn-
ugt, stendur nú yfir sýning á
verkum hins þekkta, norska
málara og boðbera tjáningar-
frelsis, Victors Sparre í sýning-
arsölum Norræna hússins. Ég
ætla ekki með þessum iínum að
fjalla um list þessa málara,
enda hefur það þegar verið gert
af starfsbróður mínum við blað-
ið, en af gefnu tilefni fýsir mig
að vekja sérstaka athygli á
þessari sýningu, og um leið
vikja örfáum orðum að ræktar-
semi höfuðborgarbúa gagnvart
starfseminni i hinu fagra húsi i
Vatnsmýrinni. Sýningin hefur
nú staðið yfir í nær þrjár vikur
og hefur aðsókn ekki verið sem
skyldi né að verðleikum. Það
mun óyggjandi staðreynd varð-
andi aðsókn að sýningum í höf-
uðborginni um þessar mundir,
að hún sé í lægð, — og hefur
margur ágætur listamaðurinn
rekið sig á þá staðreynd að und-
anförnu. Allt frá Listahátíð I
sumar hefur ekkert lát verið á
sýningum, og ég minnist þess
ekki að hafa þurft að skrifa
j'afn mikið á jafn skömmum
tíma á 10 ára ferli minum sem
listrýnir. En það er annað mál,
sem ég hyggst fjalla um í sér-
stökum pistli.
Ég varð þeirrar ánægju að-
njótandi að eiga skemmtilega
kvöldstund með listamannin-
um, mannvininum og húman-
istanum Victor Sparre á heimili
Norska ambassadorsins á dög-
unum og ræða við hann um hið
mikla áhugamál hans, sem er
fullt tjáningarfrelsi til handa
listamönnum allra landa. Hann
er vinur margra rússnezkra
andófsmanna, svo sem kunnugt
er, — t.d. Sacharovs, Solzhenit-
syns o.fl. og hermdi mér ýmis-
legt frá kynnum sinum og rúss-
neskra listamanna.
Ég skynjaði hér undirtón
ríkrar samúðar manns, sem lif-
ir í landi fulls tjáningarfrelsis
og við mikla persónulega vel-
gengni og hamingju, gagnvart
félögum sínum um allan heim,
er ekki geta sagt hið sama.
— Victor Sparre er sérstæður
maður og vafalítið einstakur á
margan hátt eins og myndir
hans bera með sér þar sem
hann eys af norskri hefð í
myndlist á persónulegan hátt
og þunglyndislegri tilfinningu
Victor Sparre —
Norræna húsið
Myndllst
eftir BRAGA
ÁSGEIRSSON
og samsemd með manneskj-
unni. Eins og vinur minn nokk-
ur sagði við mig, er hann gekk
með mér um sali Norræna húss-
ins fyrir skömmu — „Það gæti
enginn tslendingur málað slík-
ar myndir og þær, sem sérstæð-
astar og persónulegastar eru á
sýningunni.“ Hér átti hann
ekki við gæði myndanna, held-
ur þann hátt sem þær eru mál-
aðar á, en sýningin er vissulega
ólík flestu ef ekki öllu, sem við
sjáum frá hendi myndlistar-
manna okkar. Þvi ætti hún ein-
mitt að vera forvitnileg fyrir
íslenzkan almenning og einkum
alla þá, er að staðaldri venja
komur sínar á myndlistarsýn-
ingar.
Því vil ég visa til þess að
minna á að sýningunni lýkur
nú um helgina og eru þvi síð-
ustu forvöð að kynnast list og
skoðunum norska listamanns-
ins Victors Sparre.
— Þá vil ég litillega minna á
tilvist Norræna hússins og þá
menningaraukandi starfsemi,
er þar fer fram innan dyra, —
ekki er nóg að vita af henni,
heldur ber okkur skylda til að
hlúa að henni, með ráðum og
dáð. Hér vil ég minna á, að
íslendingar greiddu aðeins 1%
af byggingarkostnaði hússins
og borga sömu upphæð af
rekstrarkostnaði þess, ef ég
veit rétt. Við tökum þéttangs-
fast í þá hönd, er frændur vorir
rétta okkur yfir hafið, en vel á
minnst, sem þiggjendur i flest-
um tilvikum. Við njótum þann-
ig gjafa, fyrirgreiðslu og margs
konar mennangarlegra styrkja,
en gjöldum ekki þá skuld sem
skylt og rétt er, jafnvel ekki
þótt mögufeikarnir séu við tún-
garð okkar og eitt pennastrik sé
nóg og geti úr miklu bætt. Ég
tek sem dæmi, að ekkert hefur
verið gert frá þvi er byggingin
fagra reis af grunni til þess að
auðvelda almenningi leið að
Norræna húsinu og á vit starf-
semi þess, — ætti það þó auð-
veldlega að vera hægt með þvi
að beina leið 5, annað hvert
skipti, hluta úr degi er starf-
semin er mest, framhjá því
húsi. Varla myndi það kosta
mikið að fegra og girða af tjörn-
ina fyrir framan húsið, — eða
eru menn hér að bíða eftir slys-
unum, áður en þeir ranka við
sér, — það hefur stundum mun-
að fjarska litlu að illa færi, en
árvökul augu og snarræði hafa
komið i veg fyrir óbætanlegt
tjón, — Guði sé þökk.
Væri það mikill kostnaður að
koma fyrir einföldum leiktækj-
um fyrir börn á litlu afgirtu
svæði í kringum húsið? — Af
nógu landrými er að taka, og
gætu þá foreldrar skoðað sýn-
ingar, brugðið sér á bókasafnið
eða notið annarrar starfsemi,
óhultir um börn sin.
Og að siðustu, hví þarf nær
öll ræktarsemi hússins til
handa og allar gjafir, veglegar
og stórar, að koma að utan? Er
ekki kominn tími til, að við
höfuðstaðarbúar gerum eitt-
hvað i þeim málum, sem mest
aðkallandi eru og voru talin
upp hér að framan?
Ferðaskrifstofan
Ferðaskrifstofan