Morgunblaðið - 31.08.1977, Blaðsíða 1

32 SÍÐUR
192. tbl. 64. árg.
MIÐVIKUDAGUR 31. AgUST 1977
Prentsmiðja Morgunblaðsins.
Dan-
mörk:
Meirihlutast j órn-
in misheppnað ráða-
brugg íhaldsflokksins
Frá Lars Olsen frétlarilara
Morgunblaösins í Kaupmannahöfn.
FYRIRÆTLANIRNAR um
myndun meirihlutastjórnar urðu
jafnskjótlega að engu í gær og
þær urðu til á mánudaginn var.
Talið er að Anker Jörgensen for-
sætisráðherra hafi verið hlynntur
þessari ráðagerð, en nú hefur
komið í ljós að aðeins var um að
ræða stjórnmálabragð af hálfu
thaldsflokksins. Þátttaka í meiri-
hlutastjórn átti að vera sú „gul-
rót“, sem gat ginnt hina gömlu
flokkana til að ganga til samn-
inga um neyðarráðstafanirnar f
efnahags- og atvinnumálum.
Önnur umræða um efnahags-
málafrumvarpið hófst í þjóðþing-
inu síðdegis í gær, en umræðunni
Arangur í af-
vopnunarvid-
ræðum í Genf
Genf — 30. ágúst — AP
í LOK fundar afvopnunarráð-
stefnunnar í Genf í dag lýstu full-
trúar Sovétríkjanna og Banda-
ríkjanna. að verulegur árangur
hefði náðst í viðræðum þeirra um
bann við framleiðslu vopnabún-
aðar til efnahernaðar. Væri f ráði
að halda viðræðum þessum áfram
á næstunni og mætti ætla að
Bandaríkin og Sovétríkin yrðu
reiðubúin til að leggja fram sam-
eiginlega tillögu um bann við
framleiðslu umræddra vopna á
næsta fundi ráðstefnunnar, sem
hefst f byrjun næsta árs.
Formaður bandarísku sendi-
nefndarinnar á ráðstefnunni
sagði, að hér væri um að ræða
geislavirk vopn, önnur en þau
sem ætluð væru til sprenginga.
Kvað hann árangur viðræðnanna,
sem hefðu farið fram með leynd,
gefa ástæðu til bjartsýni.
Sovézki fulltrúinn á ráðstefn-
unni skýröi frá því að á ráðstefn-
unni hefðu Bretar, Bandaríkja-
menn og Sovétmenn rætt um al-
gert bann við kjarnorkutilraun-
um, og hefðu þær borið árangur
hvað varðaði „tiltekin atriði“, en
hann vildi ekki ræða frekar hver
þessi atriði væru.
var frestað í síðustu viku. Þegar
Anker Jörgensen gekk í þingsal-
inn var það ekki í krafti neins
samkomulags eða málamiðlunar,
en allir stjórnmálafréttaritarar
höfðu verið á einu máli um að
einhvers konar samkomulag hlyti
að liggja fyrir áður en önnur um-
ræða hæfist, enda var það til-
gangurinn með margendurtek-
inni frestun umræðunnar.
1 fréttatima danska sjónvárps-
ins var haft eftir einum ráðherra
Jörgensens, sem vissulega hefur
haft ástæðu til að óska eftir því að
vera ekki nafngreindur: „Ég hef
orðið vitni að mörgum viðbjósleg-
um atburðum í Þjóðþinginu, en
þetta mál á sér ekki hliðstæðu."
Jafnvel þrautreyndir stjórn-
málafréttaritarar eru í vafa um
hver afstaða forsætisráðherrans
var, og sjálfur Iætur hann ekkert
uppi. Nú er trúlegast að hann
freisti þess að fá neyðarráðstafan-
irnar samþykktar í þinginu lið
Framhald á bls 18.
Hua Kuo-feng formaður kfnverska kommúnistaflokksins og Tító Júgó-
slavíuforseti veifa til mannfjöldans, sem kominn var til að fagna
hinum sfðarnefnda á Peking-flugvelli C gær. (AP-simamynd).
Tító í heim-
sókn hjá
„félaga Hua”
Dæmafá fagnaðarlæti
þrátt fyrir ágrein-
ing um utanríkismál
Peking—30. ágúst — Keuter
TÍTÖ Júgóslavíuforseti fékk ein-
hverjar hjartanlegustu viðtökur f
Peking, sem nokkur erlendur
þjóðhöfðingi hefur fengið þar, en
í viðræðum við kínverska ráða-
menn í dag hefur hann þó verið
ómyrkur í máli um ágreining
ríkjanna i utanríkismálum.
Er Tftó ók um fánum skrýddar
götur Peking ásamt Hua Kuo-
feng og tveimur varaformönnum
kínverska kommúnístaflokksins
fögnuðu þeim um 100 þúsund
manns, sem dönsuðu og sungu, og
er það mál manna að fagnaðarlæt-
in hafi helzt minnt á kjötkveðju-
hátfð.
í kvöld sat Tító veizlu mikla i
Höll alþýðunnar. Gestir voru þar
alls á sjöunda hundrað. Þeir Titó
Framhald á bls. 19
Útlit fyrir frekari lækk-
un sænsku krónunnar
Anker Jörgensen
Lundúnum — 30. ágúst — Reuter
UTLIT er fyrir að sænska
krónan eigi enn eftir að
lækka gagnvart erlendum
gjaldmiðli, að því er efna-
hagssérfræðingar í Lund-
únum töldu í dag, en gjald-
miðill Norðurlandanna
þriggja, sem um helgina
lækkuðu gengi sitt, heldur
áfram að síga. Yfirleitt
virðist kyrrð þó vera að
færast yfir gjaldeyris-
markaðinn eftir röskun þá,
sem átti sér stað um helg-
ina, og sig norsku og
Carter vill frið á N-Irlandi
og heitir efnahagsaðstoð
Washington — 30. ágúst — Reuter
CARTER Bandaríkjaforseti skor-
aði f dag á fbúa Norður-Irlands að
binda enda á ófriðarástandið f
landinu, og hét þvf að Bandarfkin
mundu hlaupa undir bagga með
efnahagsaðstoð í formi fjárfest-
inga þegar samið hefði verið um
frið. Forsetinn tók fram, að
Bandarfkin mundu hér eftir sem
hingað til hvorki taka málstað
mótmælenda né kaþólskra f deil-
unum, um leið og hann beindi
þeim tilmælum til bandarískra
aðila að þeir hættu að styðja sam-
tök stríðandi afla á Norður-
Verða Sovétmenn fyrri til
en Norðmenn að hefja olíu-
boranir á norðurslóðum?
Vísindamenn uggandi vegna mikilvægra
uppeldisstöðva þorsksins í Barentshafi
I NOREGI hefur leiðangur
sovézka ísbrjótsins Arktika á
Norðurpólinn vakið mönnum
ugg um að Sovétmenn sæki nú
mjög fram á Norðurslóðum og
muni innan skamms tíma hef ja
olfuboranir og auðlindanýtingu
í Barentshafi og í Karahafi.
Finn Sollic rannsóknastjóri hjá
Fridtjof Nansenstofnuninni lét
svo um mælt í viðtali við
norska blaðið Nordl.vs fyrir
fáeinum dögum, að nú séu ýmis
teikn á lofti um að Sovétmenn
hefji olíuvinnslu í Barentshaf-
inu áður en Norðmenn hefji
slfkar framkvæmdir úti fyrir
strönd Norður-Noregs, og muni
það valda Norðmönnum vand-
ræðum f sambandi við um--
hverfisvernd, svo og varðveizlu
og viðgang fiskistofna, en
mikilvægar uppeldisstöðvar
þorsks og annarra fisktegunda
eru einmitt á þessum slóðum.
Uppeldisstöðvar þorsksins í
Barentshafi, sem eru einar hin-
ar mikilvægustu í heimi, eru
einmitt ein helzta ástæða þess
að Norðmenn hafa haldið að sér
höndum varðandi oliuleit og
vinnslu á þessum slóðum. í
Sovétrikjunum hefur einnig af
sömu ástæðu gætt ákveðinnar
íhaldssemi i þessum efnum, og
fyrir skömmu sagði Victor S.
Zlobin, forstöðumaður hafrann-
sóknastofnunar i Murmansk, að
hann væri því andvigur að olíu-
boranir hæfust i Barentshafi
þar eð slikar framkvæmdir
Framhald á bls. 19
írlandi með fjárframlögum eða á
annan hátt.
Þessi yfirlýsing Carters hefur
vakið óskipta athygli austan hafs
og vestan. Meðal þeirra sem lýst
hafa yfir ánægju sinni með þetta
frumkvæði forsetans eru Edward
Kennedy og Tip O’Neill, forseti
fulltrúadeildar Bandaríkjaþings,
en í kjördæmum beggja eru fjöl-
margir kjósendur af írsku bergi
brotnir. Þá birti írska stjórnin
yfirlýsingu í kvöld þar sem meðal
annars sagði, að ummæli forset-
ans væru til þess fallin að treysta
tengsl Bandaríkjanna, Bretlands
og írlands, og hefði Carter nú
sýnt á ótvíræðan hátt að hann
væri í hópi þeirra leiðtoga, sem
vildu koma á friði og höfnuðu
ofbeldi.
Carter
dönsku krónunnar er að-
eins óverulegt.
Óvissa ríkir um framtíð sænsku
krónunnar, að því er ýmsir telja,
einkum þó ef sænsku stjórninni
tekst ekki á næstunni að ráða bót
á efnahagsvandanum með samn-
ingum við verkalýðssamtökin,
verðlagsákvæðum og öðrum efna-
hagsráðstöfunum.
Af hálfu sænska seðlabankans
var þvi lýst yfir i dag, að í kjölfar
gengislækkunarinnar, sem nam
10 af hundraði, hefði þess orðið
vart, að fjármagn væri á ný tekið
að streyma inn i landið. Haft er
eftir heimildum innan bankans.
að til að styrkja gjaldeyrisstöðuna
hafi bankinn keypt yfir 400
milljónir Bandaríkjadala eftir
gengisfellinguna.
Danska og norska krónan, sem
lækkuðu um 5 af hundraði, hafa
sigið lítið eitt í dag, en vestur-
þýzkir efnahagssérfræðingar
segja, að af gjaldmiðli þeirra
ríkja, sem enn taki þátt I „snákn-
um“ svonefnda, standi norska og
danska myntin bezt að vígi. Þar
næst komi gjaldmiðill Belga og
Framhald á bls 18.
„Sonur Sáms”
ófær um að
koma fyrir rétt
Ncw York—30. ágúst — Kcutcr
NEFND sálfræðinga skýrði frá
þeirri niðurstöðu sinni fy.rir rétti
í New York f dag, að David
Berkowitz, öðru nafni „sonur
Sáms“, væri ófær um að koma
fyrir rétt sakir geðsýki. Úrskurð-
ur sálfræðinganna verður að öll-
um Ifkindum upphafið að margra
mánaða deilum, en f dag veitti
dómari leyfi til þess að bæði
sækjandi og verjandi f málinu
létu sálfræðinga á sínum vegum
rannsaka manninn.
Héraðssaksóknarinn í Brookiyn
lýsti þeirri skoðun sinni síðar i
dag, að Berkowitz væri fær um að
koma fyrir rétt, og myndi hann
nú leggja allt kapp á að sanna það
fyrir dómstólum.