Alþýðublaðið - 31.10.1958, Blaðsíða 5

Föstudagur 31. októbsr 1958.
A 1 b ý S u b 1 a S i.S
Sænska skóldið Moberg vill blása til nor-
it rænnar krossferðar vegna Pasternaks
STOKKHOLMI, fimmtutlag
<NTB). Sænska skáldið Vil-
lielm Moberg vill blása til
trossferðar meðal norrænna rit
höfunda vegna þess, að Boris
Pasternak hefur neyðzt til að
afþakka Nóbelsverðlaunin. —
Hyggst Moberg ræða þetta mál
við Arnulf Överland. „Paster-
Jiak hlýtur að vera beittur ó-
geðslegum þvingunum,“ segir
Moberg um þetta mál, ,jþetta
er sannarlega harm)leikur. En
livað mér sjálfum viðkemur,
snundi ég álíta mér vegsauka að
J»ví, að Rússar skömmuðu mig.“
Moberg skýrir frá því, að hann
muni hitta Överland í Uppsöl-
«m í kvöld o-g muni þá hlera
Jivernig litið sé á málið í Nor-
egi.
Annars var Pasternak aðal-
jumræðuefnið í Stokkhólmi og
Var aðgangur svo harður, þeg-
ar bókin „Sji.vago læknir" kom
í búðir, að hún var víða upp-
seld snemma dags.
'l
EINRÓMA FORDÆMING
, Sænsk blöð halda áfram árás
tim sínum á sovézk yfirvöld
vegna afstöðu þeirra t-1 Nóbels
verðlauna- Pasternaks. Ivar
Harrie, ábyrgðarmaður Expres-
gen, skrifar undir nafni leið-
ara, sem er opið bréf til Hja Ehr
énburg, þar sem hann lýsir sök
á hendur Ehrenburg og rithöf-
Hndasambandinu fyrlr þann
Jiarmleik, er orðið hafi í sam-
bandi við verðlaunaveiting-
suna. Karl Vennberg skrifar í
leiðara Aftonbladet, að ofsókn.
5r þær, er dunið hafi yfir Pas-
ternak í heim.alandi hans,
landi, sem hann sýnilega meti
4>f mikjls til að vilja yfirgefa
! það, séu andstyggilegar og ó-
verðskuldaðar og komi öllum í
' uppnám. „Ef yfirvöld Sovét-
ríkjanna vilja vernda minnsta
snefil af trú á frelsi og góðan
vilja rússneskra menntamanna,
ber þeim að sjá um, að þessari
viðurstyggílegu le.ksýningu
ljúki sem fyrst,“ segir hann.
HÖFÐU HALDIÐ
UPPI SPURNUM
Ritari akademíunnar, dr.
Anders Österling, segir í við-
tali við Expressen, að akadem-
ían hafi spurzt fyrir um það
hjá mönnum, er rætt hefðu við
Pasternak, hvaða afleiðingar
verðlaunaveitingin kynni að
hafa fyrir hann. M. a. töluðu
þeir við Nils Áke N.lsson dós-
ent, sem heimsótti Pasternak
og hafði viðtal við hann.
ENGINN ÓTTI,
AÐEINS UNÐRUN
Nilsson segir, að Pasternak
•hafí orðið mjög undrandi, er
hann lieyrði, að hann kæmi til
mála sem Nóbelsskáld, og látið
skýrt í ljós, að frægð og fjár-
hagslegur hagnaður skipti hann
litlu máli, en ekkert hefði bent
til ótta við óþægilegar afleið-
ingar, sagði Nilsson um heim-
sókn sína og bar jafnframt á
nyiti orðrómi um, að hann
hefði verið gerður út af örk-
inni af akademíunni til að
kanna viðhorf Pasternaks.
Frá alþingi :
þrátt fyrir auknar gialdeyrisveitingar
Norðurlðndi
liill
BEZTU tímarnir í 100 m j
hlaupi á Norðurlöndum í sum-
ar eru þessir:
Björn Nilsen, Noregi 10,3.
Hilmar Borbj.s., ísl. 10,5.
Carl Bunæs, Noregi 10,6.
Björn Malmroos, Svíþj. 10,6.
P. O. Trollsás, S.víþj. 10,6.
H. Sundell, Svíþjóð 10,6.
'Peter Rasmussen, Dan. 10,6. J
Þegar tekið er tillit t.l þoss !
að Hilrnar meiddist á miðju
.keppnistín.júbilinu má telja
.þennan árangur hans mjög góð
an.
SIGURÐUR BENEDIKTS-
SON heldur bókauppboð í Sjálf
stæðishúsinu í dag. Eru að
vanda margar merkilegar og fá
gætar bækur á boðstólum.
Meðal þeirra fyrsta útgáfa af
Pilti og stúlku eftir Jón Thor-
oddsen, gefin út í Kaupmanna-
höfn 1850. Eru mjög fá eintök
til af þeirri útgófu.
Þá eru þarna fyrstu útgáfur
af mörgum bókum Halldórs
Kiljans Laxness, m. a. Vefar-
inn mikli frá Kasmír, Alþýðu-
bókin og Kvæðakverið. Skáld-
sagan Mínir vinir eftir Þorlák
HELSINGFORS, fimmtudag
(NTB—FNB). V erkalý ðsf élög-
ín, sem klofið hafa sig út úr
finnska aiþýðusambandinu,
mynduðu í dag formílega nýtt
samband á stofnfundi í Helsing
fors. Hið nýja samband hefur
Innan sinna vébanda 20 000
yerkamenn úr sjómannasam-
bandinu, bílstjórasambandinu,
rafvirkjasambandinu, sam-
bandi járnbrautastarfsmanna,
haf narverkamannasambandinji,
sambandi vélamanna í pappírs
verksmiðjum og blaðamannafé
lagi jafnaðarmanna. Forseti
sambandsias var kjörinn for-
maður bílstjórasambandsins
Siivo Kautip.
í ályktun, sem gerð var í dag
segir, að hið nýja samband
.skúli y*;nna að því að gera
verkalýðshreyfinguna virkari,
hækka laun í samræmi vlð auk
inn lífskostnað, stytta vinnu-
tímann og létta tekjuskatta.
Ó. Johnson, útgefin 1879 er
þarna. Fyrstu bók Hagalíns er
þarna að finna, er það Blind-
sker, gefin út á Seyðisfirði
1921. Einnig fyrstu bækur Þór.
bergs Þórðársonar, Hálfir skó-
sólar og Spaks manns spjarir.
Af öðrum ritum má nefna Nátt
úrufræðinginn frá upphafi í
mjög góðu skinnbandi, And-
vara, árg. 1—51 (1874—1925),
í skinnbandi, Árbók Eerðafé-
lagsins 1928—54, frumprentan.
ir með kápum, hrein og góð ein
tök, Sögur herlæknisins í þýð-
ingu Matthíasar Jochumssonar,
útg. ísaf. og Rvík 1904—08,
aðra útgáfu af Snót, Forsög til
Islands Naturhistorie eftir
Mohr, Khöfn, 1786. Loks má
nefna litla bók, „Glímur“ eftir
Hermann Jónasson forsætisráð
herra, gefna út 1921.
Allflestar bækurnar eru í
vönduðu bandi og vel með
farnar. Er ekki að efa að bóka-
menn munu að venju fjöl-
menna á bókauppboð Sigurðar
Benediktsspnar, en Það hefst
kk 5 í dag stundvíslega í Sjálf-
stæðishúsinu.
ALLMIKLAR umræður urðu
í sameinuðu þingi í fyrra-
dag um innflutning á vara-
hlutum. Fyrir lá tillaga Ás- j
geirs Bjarnasonar og fleiri
um nauðsyn þess að íryggja
ætíð nægilega mikið af vara-
hlutum í landbúnaðarvéíar
og fiskibáta.
Ásgeir Bjarnason fylgdi til-
lögunni úr hlaði. Kvað hann
hreinustu vandræði vegna
skorts á varahlutum í landbún-
aðarvélar og fiskibáta. Hann
nefndi nokkrar tölur utn inn-
flútning dráttarvéla, jeppa og
báta til landsins og kvað ekki
nóg að flytja slík tæki inn, éf j
ekki væri unnt að endurnýja j
þau, er á þyrfti að halda og fá
til þeirra nægilega varahluti. !
4800 HJÓLATRAKTORAR.
Samkvæmt upplýsingum Ás-
geirs hafa verið fluttir inn 4800 j
hjólatraktorar, 485 beltistrak-!
torar, á fjórða þúsund jeppar, j
700 opnir bátar, 700 vélbátar!
og 40 togarar.
ÁSKORUN Á GJALD-
EYRISYFIRVÖLD.
Er Ásgeir hafði lokið fram-
söguræðu sinni, tók Jón Sig-
urðsson, 2. þingmaður Skag-
firðinga til máls. Kvað hann
hér fyrst o gfremst um áskor-
un á gjaldeyrisyfirvöld að gera
skyldu sína. Gunnar Thorodd-
sen tók einnig til naáls og kvað
nauðsynlegt að gæta þess einn-
ig, að iðnaðinn skorti ekki
varahluti.
NEFNÐ TIL
RANNSÓKNA.
Hermann Jónasson, forsæt-
isráðherra, tók næstur til máls.
Skýrði hann frá því, að hann
hefði'á s. 1. vetri ritað gjald-
eyrisyfirvöldunum bréf, sem
landbúnaðarráðherra og óskað
eftir því, að veitt yrðu næg
gjaldeyrisleyfi fvrir varahlut-
um í landbúnaðarvélar. Hins
vegar hefðu verið nokkiir erf-
iðleikar á að uppfylla þessar j
óskir vegna mikilla kaupa . á j
heimilisdráttarvélum s. 1. vet-
ur. Kvaðst forsætisráðherra!
hafa skipað þriggja manna
nefnd til þess að rannsaka
þessi mál og þá sérstaklega
þörfina fyrir gjaldeyri vegna
varahlutakaupa.
Hann kvað niðurstöðuna
hafa orðið þá m. a., að þörfin.
væri nú komin upp í 10 millj.
kr. á ári.
Ingóifur Jónsson.talaði næst-
ur. Gerði hann lítið úr skýr-
ingum forsætisráðherra og:
sagði, að „Sjálfstæðisflokkur-
inn hefði alla tíð haft svo mik-
ir-n skdning á atvinnumálum.
þjóðarinnar, að hann hefði
aldrei iátið slíkt- ástand sero.
þetta skapast“ (varðandi skorí
á varahlutum). Nokkrir fleiri
tóku til máls en síðan var um-
ræðunni írestað og málinu vís-
áð til allsherjarnefndar.
aftifsíierfer
Eramhaid af 1. síðu.
bandið hina sovézku kollegst
sína til að standa vörð um rétt..
indi Pasternaks og gera honum.
kleift að taka aftur þá ákvörð-
un sína að afsala sér Nóbels-
verðlaununum.
I ldnverska „alþýðulýðveld
inu“ var fyrst í dag skýrt frá
því, að Pasjternak hefði feng-
ið Nóbelsverðlaunin, en ekki
minnzt á, að hann hsfði ai-
salað sér þeini.
MÓTMÆLI
Frá Haag er símað, að hoi-
lenzka rithöfundasambandið
hafi í dag hvatt sovétstjórnina
og rithöfundasambandið til aa
leyfa Pasternak að taka á móti
verðlaununum.
Stúdentafélag jafnaðarmanna
í Árósum sendi Krústjov for-
sætisráðherra í dag skeyti, þar
sem scgir, að umburðarleysi
það, er neytt hafi Pasternak til
að afsala sér verðiaununum,
hafi fyllt danska stúdenta and_
styggð. „Verstu grunsemdir um
algjöran skort á menningar-
frelsi í Sovétríkjunum hafá
með þessu reynzt réttar,“ segir
í skaytinu.
Fríverzlunin:
.PARÍS, fimmtudag. — Hinar
andstæðu skoðanir, er ríkja við
umræðurnar um fríverzlunar-
svæðið í París, komu berlega í
Getum nú afgreitt til iðnfyrirtækja plastpoka í
flestum stærðum og þykktum, hvort heldur er óáprent-
aða eða .ápsentaða í allt að þrem litum.
PLASTPRENT S.F.
Flókagötu 69 — Sími 16988
ljós í .dag, er Frakkland neitaði
að fallast á fyrirfram yfirlýs-
ingu um, að fríverzlunarsvæð-
ið komi til framkvæmda 1. jan
viar 1959. Er ásfandið því slíkt,
að hinar tæknilegu viðræður
halda áfram,-en engin trygging
er fyrir því, að Frakkar mnni
fallast á niðurstöðu þessara við
ræðna í árslok.
í yiðtali við Reuter í kvöld
sagði Skaug, verzlunarmálaráð
herra Norégs, að hann væri því
miður sannfærður um, að ekki
mundi reynast kleift að komast
að samkomulagi um stofnun frí
yerzlunarsvæð.s Evrópu fyrir
1. janúar 1959.
iús I SEHíðym.
Reynslan sannar að liverjum hviseiganda er nauð-
sjm að hafa hvis sitt brunatryggt meðan það er í smíðum.
Slíkar h,úsa- eða íbúðartryggingar í Rej’kiavík tök-
nm véi- að oss með beztu fáanlegu kjörum.
Sanvbandsrúsinu, sími 170S0.