Morgunblaðið - 02.12.1977, Blaðsíða 8

40
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 2. DESEMBER 1977
skal játað að enn fer litið fyrir
gildum og hávöxnum reyniviði
hér en stutt er að fara á sumrin út
í guðs græna náttúruna, sem
jafnast alveg á við skrúðgarða og
opin svæði niðri i bæ. Eg vil
benda á Elliðaárdalinn, þar sem
krakkar og fullorðnir virða fyrir
sér laxinn, þegar hann hvílir sig
ofan stíflu. Það er heldur ekki
óvanalegt að sjá reyk leggja upp
frá „indíánabyggð" hér suður á
holtinu þegar vel viðrar og þeir,
sem hafa aldur til að fara í lengri
gönguferðir leggja gjarnan leið
sína að hesthúsunum við Selásinn
eða suður að Elliðavatni. Göngu-
leiðir hér eru hinar heppilegustu
fyrir alla aldurshópa, ef þeir
nenna að notfæra sér möguleika
til útivistar. Og það er vonandi, að
þetta opna og náttúrulega um-
hverfi megi varðveitast að miklu
leyti óbreytt, þegar lokið verður
við siðustu byggingaráfanga í
Breiðholti III, sem nú eru að hefj-
ast.
• Ánægjulegt
samstarf
I þessu hverfi éru starfandi fé-
lagssamtök, sem láta málefni íbú-
anna mjög til sin taka. Þau hafa
kynnt borgaryfirvöldum margar
þarflegar ábendingar. Samstarf
af þessu tagi er fagnaðarefni og
stuðlar að greiðum skoðanaskipt-
um stjórnenda borgarinnar og
borgarbúa sem ákvarðanir þeirra
hafa víðtæk áhrif á. Það er vissu-
lega ýmislegt ógert hér i Breið-
holti III sumt stendur upp á íbú-
ana sjálfa eins og frágangur á
lóðum og leiksvæðum fyrir
yngstu börnin heima við hús.
Starfsemi Hólabrekkuskóla fer
aö verulegu leyti fram í bráða-
birgðahúsnæði og hraða verður
váranlegum framkvæmdum fyrir
hann. Á fundi, sem stjórn fram-
farafélagsins hélt með fulltrúum
úr borgarráði og leikyallanefnd
fyrir nokkru, lagði hún áherzlu á
að aukið fjármagn verði veitt til
frágangs á leiksvæðum í hverf-
inu. Þannig eru óskirnar um ráð-
stöfum fjármunanna og þarfirnar
margvíslegar.
# Jákvætt viðhorf
En þótt sitthvað sé enn á verk-
efnalistanum hér efra vil ég leið-
rétta þann misskilning, sem sums
staðar gætir, að hér í hverfinu sé
við einhver óleysanieg vandamál
að glima. Reynslan sýnir hið
gagnstæða. Að svo miklu leyti
sem sjónarmið fólksins sjálfs til
þess, hvort það kunni vel við sig
eða ekki, hafa komið fram, eru
þau mjög á einn veg. Það er sam-
dóma álit þeirra, að hér sé gott að
búa og að Breiðholt III verði með
beztu hverfum borgarinnar, þeg-
ar allir möguleikar til aukinnar
þjónustu og frágangs opinna
svæða, sem skipulag gerir ráð fyr-
ir, hafa verið að fuliu notaðir.
Markús Örn Antonsson
borgarfulltrúi
Krummahólum 6
Markús Örn Antonsson, borgarfulltrúi:
tíma í sambandi við aðgerðir í
húsnæðismálum Reykvíkinga og
ég er ekki í neinum vafa um að í
Breiðholtinu komist menn yfir
vandamál sín á sama hátt og orðið
hefur annars staðar.
Fréttamaður sjónvarps nefndi
sérstaklega skort á opinberum
þjónustustofnunum, þegar hann
var beðinn að gera grern fyrir því
i blaði, hvað hann ætti við með
,,Breiðholtsævintýrinu“.
# Hröö uppbysging
þjónustustofnana
Þegar á allt er litið hefur upp-
bygging þjónustu i Breiðholti III
sennilega verið hraðari en í
nokkru öðru nýbyggingarhverfi í
Reykjavík fyrr og síðar. Hér er
verzlunarþjónusta með ágætum,
þrír almennir skólar starfa í
hverfinu og einn smábarnaskóli
einkaaðila, heilsugæzlustöð
verður senn tilbúin i Asparfelli,
félagsmiðstöð hefur verið starf-
rækt í nokkur ár í Fellahelli, þar
sem félög hverfisbúa á öllum
aldri hafa aðsetur ásamt æsku-
lýðsráði borgarinnar. Innan
skamms hefjast svo framkvæmdir
við nýja menningarmiðstöð
hverfisbúa, sem framkvæmda-
nefnd byggingaráætlunar
stendur að. Þar verður meðal ann-
ars útibú frá borgarbókasafni.
Sundlaug hjá Fjölbrautaskólan-
um tekur væntanlega til starfa í
sumar. Iþrótta- og sparkvellir,
gæzluvellir og starfsvöllur eru
þegar komnir og fleiri slík leik-
svæði fyrir börn eru á fram-
kvæmdaáætlun næstu mánaða.
Safnaðarfélagið hefur komið sér
upp kapellu í bráðabirgðahús-
næði og útibú frá félagsmála-
stofnun hefur starfað í hverfinu í
nokkur ár til aðstoðar við þá
hverfisbúa, sem aðstoðar eru
þurfi. Tveir almennir leikskólar
eru reknir í Breiðholti III og eitt
dagheimili, annað dagheimili og
leikskóli er rekinn á vegum íbúa í
fjölbýlishúsum með styrk frá
Reykjavikurborg og í byggingu er
nýtt dagheimili borgarinnar fyrir
68 börn, sem tekur til starfa í vor.
# Kostnaðarhliðin
Þeim, sem telja, að Reykja-
víkurborg eigi að verða við óskum
allra um vistun barna á dagheim-
ilum um leið og flutt er inn í ný
hverfi, vil ég benda á að stofn-
kostnaður á hvert pláss á dag-
heimili er um 2 milljónir króna og
á næsta ári mun rekstur þessara
stofnana kosta um 60 þús. krónur
á mánuði fyrir hvert barn, en þar
af greiðir borgarsjóður um 40
þús. krónur. Af fjárhagslegum
ástæðum er hreinlega útilokað að
dagvistarstofnanir standi tilbún-
ar þegar fólk flytur með börn sín í
hin nýju hverfi. Reykjavíkurborg
verður að haga framkvæmdum á
þessu sviði eftir því sem fjárráð
leyfa og aðstoða fyrst og fremst
þá, sem búa við erfióastar að-
stæður. Hún leiðbeinir líka fólki
við að finna úrræði í dagvistar-
vandamálum með vistun á einka-
heimilum, sem nú er notuð í um-
taisverðum mæli.
Það má ekki gleymast, að fram-
kvæmdafé Reykjavíkurborgar er
mjög takmarkað og á þetta ekki
sízt við núna, þegar reksturs-
kostnaður allur hefu-r hækkað
gifurlega. Varðandi uppbyggingu
nýrra hverfa hefur áherzla verið
lögð á það í seinni tíð að fullgera
götur, áður en byggingarfram-
kvæmdir hófust. Þetta er mikil
framför frá því sem áður var og
ljóst að umtalsverður hluti af
framkvæmdafé borgarinnar renn-
ur til gatnagerðar í nýjum hverf-
um, sem er brýnt umhverfismál
og sá þáttur í stefnu borgaryfir-
valda, sem borgarbúar vilja áreið-
anlega einna sízt að vikið verði af.
# Notaiegt
umhverfi
Og svo yið vikjum að lokum að
umhverfinu í Breiðholtinu þá
Sennilega örari uppbygg-
ing en í nokkru öðru ný-
byggingarhverfi í Reykjavík
Alltaf hafa nýjar byggðir á jað-
arsvæðum borgarinnar notið dá-
lítillar sérstöðu i samtímasögu
Keykjavíkur. Fyrst bei auðvitað
að nefna umrót og verklegar
framkvæmdir á ýmsu stigi, lágan
meðalaldur íbúa og nokkrar
peningalegar þrengingar, sem
þeir hafa átt í framan af. Það er
líka nokkuð merkilegt, að fólk í
öðrum og rótgrönari hverfum
Reykjavíkur hefur oft gert sér
svolítið óglæsilegar hugmyndir
um mannlíf í þessum nýju hverf-
um og valið þeim hnitmiðaðar og
litríkar nafngiftir — allt í góðu
þó.
• „Er hæ«t
að búa í
Breiðholtinu?“
Hér hefur ekki verið á ferðinni
neinn fjandskapur og síður en svo
að fólk hafi einangrazt félagslega
eins og sums staðar víll verða
erlendis í nýjum hverfum. Við
eigum öll afskaplega margt sam-
eiginlegt í Reykjavík og sambúð
milli hverfa er hin elskulegasta.
En jafnvel enn þann dag í dag er
spurt: — Er hægt a búa í Breið-
holtinu?
Því er fljótsvaraö i kunningja-
hópi og ég bjóst sizt við að ég
fyndi mig knúinn að fara að gera
grein fyrir því í blaðagrein. En að
undanförnu hefur málefni þessa
hverfis borið á góma i opinberri
umræðu fólks, sem ímyndar sér
Breiðholtið eitthvaö allt annað og
ómannéskjulegra en það er, eða
hefur skilið eftir sig eitt stórt
spurningarmerki hjá þeim, sem á
hlýddu. Þannig vil ég til dæmis
túlka umfjöllun um „Breiðholts-
ævintýri" í fréttum sjónvarpsins
fyrir skömmu.
Ungir rithöfundar hafa dregið
upp dramatískar samanburðar-
myndír af andstyggilegum stein-
steypubáknum í Breiðholti og
litlu manneskjulegu timburhús-
unum í gamla bænum, með þessu
sigilda reynitré fyrir framan
stofugluggann. Svona rómantík
er góðra gjalda verð í skáldsögum
en menn verða að kunna að horfa
fordómalaust á raunveruleika
samtímans og forðast órökstuddar
alhæfingar.
# Blönduð byggð
Skipulag Breiðholts III hefur
orðið mönnum tíðrætt og hafa
ófáir viljað dæma það mistök frá
upphafi. Mörgum er þyrnir í aug-
um að byggð séu há fjölbýlishús
ogspyrja með nokkurri eftirvænt-
ingu: — Hvernig er að búa i
blokk?
Ég er eindregið hlynntur þvi að
skipulag geri ráð fyrir byggð með
einbýlis- og raðhúsum. þannig að
fólk fái að búa ,,út af fyrir sig“
eins og kallað er. Vonandi verður
hægt að leggja aukna áherzlu á
þetta sjónarmið við deiliskipulag
þeirra íbúðarsvæða, sem verða á
næstunni til meðferðar hjá skipu-
lagsyfirvöldum.
Skipulag Breiðholtsins endur-
speglar hins vegar viðleitni borg-
aryfirvalda að koma með skjótum
hætti til móts við þær frumþarfir
einstakiinga og fjölskyldna, að
eignast þak yfir höfuðið. Nýting
lands og fjármagns hefur miðað
að því að veita sem flestum úr-
lausn í húsnæðismálum, einkan-
lega þeim fjölmennu árgöngum
fólks á giftingaraldri, sem hefur
verið og er að hefja sjálfstæðan
búskap. Það má aftur á móti ekki
gleymast að enda þótt fjölbýlis-
húsin séu rismikil í Breiðholti III
er i skjóli þeirra stór og glæsileg
einbýlis- og raðhúsabyggð, sem
enn er að nokkru leyti á bygging-
arstigi.
# Að búa í hlokk
Skoðanir manna á því að búa i
blokk eru greinilega ólíkar. Marg-
ir Reykvíkingar geta enn ekki
hugsað sér þá tilveru fremur en
margur sveitamaðurinn að flytja
til Reykjavikur. Sambýli fólks
undir sama þaki getur verið með
ýmsu móti, gott eða slæmt á sama
hátt og sambúð nágranna annars
staðar einkennist af vinsemd eða
fáleika eftir atvikum þótt fjar-
lægðin milli heimila sé aðeins
meiri. Margir hafa þó kosið fram-
búðarlausn á húsnæðismálum sín-
um í fjölbýlishúsi eða blokk. Með
breytilegum íbúðastærðum, góð-
um lóðum og vel frágenginni sam-
eign ásamt föstu skipulagi á
umgengni og rekstri sameignar,
geta fjölbýlishúsin verið hin
ákjósanlegustu heimkynni. Það
er hins vegar óviöunandi að
ganga út frá því að blokkaríbúðir
séu einvörðungu bráðabirgða-
lausn og að íbúðastærðirnar ráð-
ist bara af því, að í þeim búi fólk
um stundarsakir eða þar til það
hefur efni á að ráðast í eitthvað
stærra og dýrara, sem þýddi að
það leitaði fljótlega út úr hverf-
inu og sífelldar breytingar yrðu á
íbúahóp viðkomandi húsa.
# Umdeilanleg
aðgerð
Ég dreg enga dul á þá skoðun
mína, að bygging leiguhúsnæðis
Reykjavikurborgar og húsa fram-
kvæmdanefndarinnar í suður-
hluta Breiðholts III, sem ætlaðar
voru efnaminna fólki, var umdeil-
anleg aðgerö út frá félagslegum
sjónarmiðum. Framkvæmdirnar
voru nauðsynlegar og fjárhags-
lega hagkvæmar miðað við aðrar
leiðir en ókosturinn var að safna
saman á svo takmarkað svæði
fólki, sem margt hefur átt við
erfið vandamál að glima. En svip-
uð dæmi þekkjum við frá fyrri
Fjölþætt þjónustustarf-
semi í Breiðholti III