Morgunblaðið - 04.05.1979, Síða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 4. MAÍ 1979
Geir Hallgrímsson á landsfundi Sjálfstœðisflokksins:
FYLGJUM SÓKNINNIEFTIR OG
KNÝJUM FRAM KOSNINGAR
Stíga verdur til fulls skrefið til
frjálsrar gjaldeyrisverzlunar. Óttinn
við gjaldeyrisfrelsið er jafnástæðulaus
og hrakspárnar í upphafi viðreisnar,
þegar vöruinnflutningur var gefinn
frjáls. Hver játar því nú, að hann telji
til bóta að hverfa aftur til hafta,
banna og skömmtunar.
Ný atvinnustefna á að vera fólgin í
því að skapa fólkinu í landinu skilyrði
tii að verja fjármunum sínum til
eflingar atvinnulífsins. Sparnaður
fólksins sjálfs, mat þess, trú á arðsemi
og hugvit þess á að ráða farvegi
fjármagnsins. Við sjálfstæðismenn er-
um 'þeirrar skoðunar, að hið opinbera
hafi ekki það hugmyndaflug, sköpun-
argáfu eða framtak sem nauðsynlegt
er til að stuðla að nægilegum framför-
um í atvinnustarfsemi. Nýmæli í
atvinnustarfsemi verða ekki til við
skrifborð á opinberum skrifstofum
heldur meðal þeirra, sem starfa og
stjórna í atvinnulífinu sjálfu.
Þetta gildir um alla atvinnuvegi
þjóðarinnar, en sérstök . vandamál
blasa við í landbúnaði og sjávarútvegi
vegna verndunar landgæða, mark-
aðsskorts og verndunar fiskstofna.
Aherzlu verður því að leggja á iðnað
bæði stóriðju' og almennan iðnað.
Höfuðatvinnuvegir þjóðarinnar verða
að sitja við sama borð, svo að ekki sé
um samkeppni milli þeirra að ræða
um verndunaraðgerðir og skattlagn-
ingu. Ef opinberar aðgerðir í þágu
atvinnuveganna eru nauðsynlegar
vegna aðlögunar eða félagslegra sjón-
armiða verður að viðurkenna það
opinskátt.
Á sama hátt og hlutafélagalöggjöf-
inni var breytt ber að endurskoða aðra
félagslega löggjöf, eins og t.d. lög um
samvinnufélög til að tryggja fjár-
stjórn fjöldans.
Frjálsir kjarasamningar aðila
vinnumarkaðarins á ábyrgð launþega
og vinnuveitenda hvetja báða til þess
að hugsa ekki aðeins um stundarhag
heldur lengra fram í tímann og eiga að
venja samningsaðila af því að hlaupa
sífellt undir pilsfald ríkisvaldsins, sem
getur í raun ekkert annað gert en að
skattleggja þá sjálfa annaðhvort beint
eða með seðlaprentun og aukinni
verðbólgu.
Við sjálfstæðismenn teljum hags-
muni atvinnurekenda og launþega
fara saman. Báðum er nauðsynlegt að
atvinnureksturinn sé rekinn með
ágóða. í vel reknum fyrirtækjum á
samkeppni og samanburður að tryggja
það, að ágóðinn sé í raun sjálfstæð
verðmætasköpun og skerði því ekki
hlut neins.
Auðvitað ber starfsmönnum hlut-
deild í afrakstri atvinnureksturs og
samtökum þeirra að sjá svo um.
Frá stofnun Sjálfstæðisflokksins
hefur stuðningur við hagsmunamál
verkalýðshreyfingarinnar og launþega
verið ríkur þáttur í starfi flokksins og
stefnu. Sú áherzla, sem sjálfstæðis-
menn leggja á málefni launþega og
verkalýðssamtaka kemur glögglega
fram í því kjörorði, sem flokkurinn
hefur fylgt alla tíð: Stétt með stétt.
Þessu kjörorði hefur verið fylgt eftir í
verki. Tæpum áratug eftir stofnun
Sjálfstæðisflokksins var Málfundafé-
lagið Óðinn stofnað og á næstu árum
voru síðan stofnuð mörg launþegafé-
Iög innan vébanda Sjálfstæðisflokks-
ins og loks Verkalýðsráð Sjálfstæðis-
flokksins. Þetta sýnir framsýni forver-
anna, sem gerðu sér grein fyrir því, að
sem fjöldaflokkur fólksins, hlaut
Sjálfstæðisflokkurinn að endurspegla
innan sinna vébanda þá félagsmála-
hreyfingu, sem einna mest áhrif hefur
haft á mótun íslenzka þjóðfélagsins á
þessari öld. Við þetta hlutverk Sjálf-
stæðisflokksins hefur verið staðið og
við það verðut staðið í framtíðinni.
En hvernig hefur Sjálfstæðisflokk-
urinn rækt hlutverk sitt, sem þjóðar-
hreyfing vinnandi fólks til sjávar og
sveita? Við skulum í þeim efnum ekki
leita langt til baka. Við skulum rifja
upp nokkrar staðreyndir sem okkur
eru flestum enn í fersku minni.
Enginn flokkur hefur lagt jafn ríka
áherzlu á að verja hlut láglaunafólks
og bæta kjör þess hlutfallslega gagn-
vart öðrum launþegahópum og Sjálf-
stæðisflokkurinn í viðreisnarstjórn og
á síðustu fjórum árum.
Aldrei hefur náðst jafn mikill
árangur á jafn skömmum tíma í
húsnæðismálum láglaunafólks og í
stjórnartíð Sjálfstæðisflokksins í ríki
og borg.
Aldrei hefur jafn mikill árangur
náðst í að verðtryggja lífeyri al-
mennra launþega og í stjórnartíð
Sjálfstæðisflokksins síðustu fjögur ár,
enda er sú mismunun, sem ríkt hefur í
þeim efnum mesta þjóðfélagslega
ranglæti okkar tíma.
Sjálfstæðismenn í verkalýðshreyf-
ingunni hafa nú hafið nýja sókn fyrir
auknu lýðræði í starfsemi verkalýðs-
félaganna með þeirri tillögu, sem
samþykkt var af Verkalýðsráði Sjálf-
stæðisflokksins á s.l. hausti um hlut-
fallskosningar til stjórna verkalýðsfé-
laganna, þannig að réttur minnihlut-
ans í þessum félögum verði tryggður
með eðlilegum hætti.
Við sjálfstæðismenn erum hreyknir
af þessari sögu flokks okkar í verka-
lýðsmálum og árangri trúnaðarmanna
úr okkar hópi í hagsmunamálum
launþega.
Alþýðubandalag og Alþýðuflokkur
misnotuðu verkalýðssamtökin gegn
ríkisstjórn Sjálfstæðisflokksins á s.l.
ári. Þessir flokkar beittu áhrifum
sínum í verkalýðssamtökunum, starfs-
liði þeirra, fjármagni og aðstöðu til
þess að snúa þeim gegn ríkisstjórn
Sjálfstæðisflokksins á örlagaríkum
tímum. Þessir flokkar glíma nú við
eigin draug í núverandi ríkisstjórn.
Við skulum ekki festa okkur í
deilum um það, sem liðið er. Þrátt
fyrir þessa árekstra á síðasta ári milli
krata og kommúnistaforingja í verka-
lýðshreyfingunni og Sjálfstæðis-
flokksins lýsi ég því yfir með sögu
flokks okkar í verkalýðsmálum að
bakhjarli, að við sjálfstæðismenn
erum enn sem fyrr tilbúnir til að eiga
jákvætt samstarf við verkalýðssam-
tökin og forystumenn þeirra hvar í
flokki sem þeir standa.
Við viljum eiga samstarf við þá um
endurreisn frjáls samningsréttar á
þann veg, að fulltrúar launþega og
atvinnurekenda semji sjálfir um kaup
og kjör. Við höfnum leið núverandi
ríkisstjórnar, sem hefur tekið að sér
þetta hlutverk með því sjálf að ákveða
kaup og kjör í landinu á þriggja
mánaða fresti. Við höfum í ríkisstjórn
tekið þátt í því að grípa inn í gerða
kjarasamninga eins og t.d. á s.l. ári en
við höfum aldrei litið svo á, að það
væri annað en neyðarúrræði. Við
höfum aldrei litið svo á, að ákvörðun
ríkisstjórnar í launamálum ætti að
vera aðalreglan en frjálsir samningar
undantekning einber. Við viljum í
ríkisstjórn sem í stjórnarandstöðu
eiga jákvætt og vinsamlegt samstarf
við samtök verkalýðs og vinnuveitenda
um hagsmunamál launþega og at-
vinnurekstursins í landinu. Hvoru
tveggja samtökin eiga fyllsta rétt á
sér og báðum samtökunum er fyrir
beztu og þjóðinni í heild að útkljá
deilumál sín innbyrðis í stað þess að
treysta á ríkisvaldið, sem þá mun fyrst
skerða og síðan útrýma samnings-
frelsinu og sjálfstæði verkalýðsfélaga
ekki síður en vinnuveitenda eins og
gerzt hefur austan tjalds og tilburðir
eru nú til hér á landi.
Hér erum við komin að þeirri hættu,
sem því er samfara að einstaklingar
og samtök þeirra geri kröfu til ríkis-
valdsins og ætlist til, að það leysi
vandamálin, í stað þess að einstakling-
ar leysi þau í frjálsum samskiptum sín
á milli.
Við eigum að velja á milli þess
þjóðskipulags þar sem ríkisvaldið
setur þegnunum markmið eða þjóð-
skipulag, þar sem einstaklingarnir eru
frjálsir að setja sér markmið og keppa
að þeim. Skilyrði þessa er að einstakl-
ingarnir ráði aflafé sínu sjálfir og
skattlagning ríkisins til sameigin-
legra þarfa sé takmörkuð.
Lausn vandamála má ekki ávallt
felast í því að koma á fót nýrri
ríkisstofnun eða skattlagningu til þess
að auka við kerfið, sem einstaklingur-
inn stendur oft magnþrota gegn.
Núverandi ríkisstjórnarflokkar eru
allir kerfisflokkar, sem unga út frum-
vörpum og tillögum um nýjar álögur,
rannsóknir og skriffinnskubákn. Ef
þeirra vilji gengi fram yrði helmingur
þjóðarinnar settur til að hafa eftirlit
með hinum. Gæti þá verið skemmra í
njósna- og lögregluríki en við getum
nú gert okkur í hugarlund.
Það er ekki eingöngu hlutverk Sjálf-
stæðisflokksins að standa gegn þeirri
þróun heldur að snúa til frjálsræðis og
vera brjóstvörn einstaklingsins gegn
kerfinu.
í frelsi felst ekki hömluleysi eða
ringulreið, réttur hins sterka og kúgun
hins veika, eins og andstæðingar
okkar vilja vera láta.
Frelsi einstaklingsins takmarkast af
samskonar frelsi annarra. Frelsi fylg-
ir aðhald og ábyrgð, en munurinn er
sá, að annars vegar er beitt sjálfsaga
en hins vegar ríkisvaldi.
Kristin lífsviðhorf, sem eru grund-
völlur vestrænnar menningar og óað-
skiljanlegur þáttur sjálfstæðisstefn-
unnar, gera kröfu um samhjálp, sem
tryggir að enginn þurfi að líða skort
eða fara á mis við þjónustu í sjúkdóm-
um og elli. Eflingu þessarar samhjálp-
ar er hvergi nærri lokið, og forsendan
er traust atvinnulíf og vaxandi fram-
leiðsla.
Éngin mótsögn felst í því að tak-
marka hlut hins opinbera í þjóðarút-
gjöldunum en efla samhjálp. Mannúð-
arhugsjónin krefst þess að öllum séu
sköpuð skilyrði til að þroska hæfileika
sína og nýta þá, um leið og hjálpar-
hönd er rétt þeim, sem höllum fæti
stendur í lífsbaráttunni. Óþarfi er
hins vegar að taka auraráðin af
bjargálna fólki til þess að velja handa
þeim vöru og þjónustu, sem skriffinn-
ar ríkisins ákveða. Við sjálfstæðis-
menn viljum einnig finna nýjar, hag-
kvæmar og árangursríkari leiðir í
tryggingamálum, heilbrigðisþjónustu
og menntun en nú eru farnar.
Sjálfstæðisflokkurinn sameinar
stefnu einstaklingsfrelsis og mannúð-
ar, stefnu sjálfsbjargar og samhjálp-
ar. Einar Benediktsson orðar það svo:
„Því dáð hvers eins er öllum góð,
hans auðna félagsgæfa,
og markmið eitt hjá manni og þjóð
hvern minnsta kraft að æfa“.
Þessi lífsskoðun hefur gert Sjálf-
stæðisflokkinn að stærsta flokki þjóð-
arinnar af því að hún er í samræmi við
íslenzkt þjóðareðli.
En við sjálfstæðimenn skulum hafa
það hugfast að flokkur okkar verður
aldrei öflugri en samstaða okkar segir
til um. Innan stjórnmálaflokks sam-
einast menn um hugsjónir, þess vegna
byggist velferð flokks á því að menn
láti stefnuna blómstra, en hafni valda-
streitu. Eðlilegt og sjálfsagt er að
kjósa um menn og málefni. Enginn
einn maður er sjálfsagður formaður
Sjálfstæðisflokksins, ákvörðunin er í
höndum landsfundarfulltrúa. En for-
maður flokksins á hverjum tíma
verður að hafa flokksmenn að baki sér
og að forsvari gegn sameiginlegum
andstæðingum. Við látum ekki and-
stöðuflokka eða málgögn þeirra velja
okkur forystumenn.
Þegar Sjálfstæðisflokkurinn var
stofnaður spurði einn leiðtogi frjáls-
lyndra Jakob Möller „En getur það þá
blessast, að frjálslyndir menn og
íhaldsmenn sameini sig í einum
flokki?" og hann svaraði sjálfur. „Það
er auðvitað algerlega undir því komið,
um hvað er sameinast. Og hér er að
sjálfsögðu aðeins um það að ræða að
vinna að sameiginlegum áhugamálum
fyrst og fremst. Fullkomnu sjálfstæði
landsins út á við og sjálfstæði og
athafnafrelsi einstaklingsins inn á við.
Hvort menn geta sameinast í einum
flokki um slik höfuðmál, þrátt fyrir
ýmislegan ágreining í öðrum málum,
fer að sjálfsögðu eftir því, hver
áherzla er lögð á höfuðmálin".
Þessi orð Jakobs Möller eiga enn
erindi til okkar í dag. Innan Sjálfstæð-
isflokksins eru mismunandi skoðanir á
ýmsum málum og andstæðir hags-
munir í ýmsum efnum. Það er hlut-
verk Sjálfstæðisflokksins að sætta og
jafna mismunandi sjónarmið með
þjóðinni og láta ágreining um hið
smærra víkja fyrir hinu stærra sem
sameinar okkur.
Andstæðingar okkar og samherjar
eru nú sammála um, að Sjálfstæðis-
flokkurinn eigi vaxandi fylgi að fagna
að nýju. Þótt skoðanakannanir séu
varasamar og takmarkaðar, sýna þær
þessa þróun. Hvað sem gildi þeirra
líður, þá skiptir nú öllu máli, að við
sjálfstæðismenn fylgjum sókninni eft-
ir, ekki eingöngu flokks okkar vegna
og samtakamáttar heldur til þess að
knýja fram kosningar og hefja nýtt
tímabil framfara, festu og frjáls-
hyggju alþjóð til heilla.
Góðir landsfundarfulltrúar og
gestir.
Ég vil ljúka ræðu minni á 50 ára
afmæli flokksins á sama hátt og
Bjarni Benediktsson gerði á lands-
fundi fyrir 10 árum:
„Miðað við þjóðarsöguna er flokkur
okkar ungur að árum. En engin ár
hafa verið atburðaríkari í sögu ís-
lands. Að sjálfsögðu hefur sumt mis-
tekizt á þessu árabili en miklu fleira
heppnazt mun betur en björtustu
vonir stóðu til. Hvorki nú né fyrr
hefur neinn einn flokkur verið alvitur
eða óskeikull.
En okkur sjálfstæðismönnum er títt
að vitna til reynslu liðinna ára af því
að hún er ólygnasti og öruggasti
leiðbeinandinn á óséðri framtíðar-
braut. Reynslan segir, að á þessu
fjörutíu ára bili hafi bezt tekizt, þegar
eindregnast var fylgt hinni gagnorðu
stofnstefnuskrá flokks okkar um frelsi
og sjálfstæði þjóðar jafnt og einstak-
linga með hagsmuni allra stétta fyrir
augum. Hvorki hin íslenzka þjóð né
einstakir íslendingar fá haldið frelsi
sínu og sjálfstæði nema allsherjar-
hagsmuna sé gætt. En frelsi og
sjálfstæði er sá aflvaki, sem Islending-
um hefur bezt dugað. Ef við sjálf
dugum þeirri háleitu hugsjón mun
íslandi vel vegna, bæði í bráð og
lengd“.
Með þessi orð að leiðarljósi hefja
sjálfstæðismenn störf á 23. landsfundi
flokksins.