Morgunblaðið - 05.01.1980, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 5. JANÚAR 1980
Minning:
Steinn Þórðarson
frá Kirkjulæk
Fæddur 17. ágúst 1882.
Dáinn 24. desember 1979.
Deyr fé,
deyja frændr,
deyr sjálfr it sama,
en orð«tírr
deyr aldrigi
hveims sér góðan getr.
(úr Hávamálum)
Jarðneskar leifar Steins Þórðar-
sonar frá Kirkjulæk verða í dag
lagðar til hvílu að Breiðabólstað í
Fljótshlíð, í skaut þeirrar sveitar,
sem hann unni svo mjög. Þar var
hann borinn og barnfæddur og þar
fékk hann einnig að lifa og starfa
alla sína löngu og farsælu ævi.
Steinn fæddist 17. ágúst 1882 að
Háamúla í Fljótshlíð og var fyrsta
barn hjónanna Ingileifar Jóns-
dóttur og Þórðar Guðmundssonar.
Ungur fluttist hann með for-
eldrum sínum að Lambalæk í
sömu sveit, þar sem hann ólst upp
í stórum systkinahópi. Snemma
bar á dugnaði hans og samvisku-
semi.
Hann fór ungur „í verið" suður
með sjó, en síðar réðst hann
vinnumaður til Eggerts Pálssonar
prófasts og alþingismanns að
Breiðabólstað. Það varð honum
örlagaríkt, því þar kynntist hann
„stúlkunni sinni“, sem varð konan
hans í yfir 60 ár, Sigurbjörgu
Gunnarsdóttur frá Torfastöðum.
Þar bundust þau heitum og þar
héldu þau sinn brúðkaupsdag, 23.
janúar 1908. Þann dag, meir en
nokkurn annan, lagði Steinn
grundvöllinn að gæfu sinni.
Þau hefja nú búskap á Lamba-
læk, á móti Þórði föður Steins.
Þau búa þar í nokkur ár og þar
eignast þau þrjú mannvænleg
börn. Þau eru: Ingileif Þóra,
Gunnbjörg og Ólafur. Öll eru þessi
börn á lífi, og hafa erft dugnað og
mannkosti foreldra sinna.
Séra Eggert Pálsson var þá
orðinn þingmaður og vantaði hann
dugandi mann, sem hann gæti
treyst til að standa fyrir búi sínu
meðan hann sat á þingi, og varð
það úr, að Steinn tók að sér
ráðsmannsstarfið á Breiðabólstað.
Brá hann þá búi á Lambalæk og
flutti með konu og börn að Breiða-
bólstað. Víst er, að slíkur gáfu- og
fyrirhyggjumaður sem Eggert
Pálsson var, hefði ekki lagt svo
fast að Steini sem hann gerði til
þess að fá hann til að taka þetta
starf að sér, nema hann hafi
treyst honum vel til þess, enda
þekkti hann vel störf og skaphöfn
Steins og Sigurbjargar og vissi
sem var, að hann yrði ekki svikinn
af veru þeirra og umsjá á búi sínu.
En laust eftir heimsstyrjöldina
fyrri, losnaði vestasta jörðin á
Kirkjulæk, sem lá næst Lamba-
læknum, bernsku- og æskustöðv-
um Steins.
Var hálf jörðin til sölu, en hinn
helminginn átti Ingibjörg systir
hans, sem þá var orðin ekkja. Hún
hafði misst mann sinn af slysför-
um og treysti sér ekki lengur til að
stunda búskap á Kirkjulæk.
Það varð úr, að Steinn keypti
hálfa jörðina en leigði hinn helm-
inginn af systur sinni.
Steinn og Sigurbjörg hófu nú
búskap á Kirkjulæk og bjuggu þar
óslitið til ársins 1947, en Olafur
sonur þeirra tók þá við búi þar.
Árin á Kirkjulæk urðu mörg og
góð. Þarna bjuggu samhent hjón,
sem voru frábær að dugnaði og
snyrtimennsku, þar var mikið
unnið og miklu afkastað, en fyrst
og fremst varð allt að vera fallega
unnið, hvert einasta verk, hvort
heldur var úti eða inni, varð að
vera svo snyrtilegt að tæpast væri
hægt að gera það betur.
Það var fagurt og ánægjulegt að
horfa yfir tún og engi á Kirkjulæk
um heyskapartímann. Þar var
hver heysáta þráðbein, hver flekk-
ur hornréttur og sléttur, hver
múgi og sáta fallega mótuð, jöfn
og ávöl og hvergi mátti sjá ójöfnu
eða strá útúr. Þetta er aðeins
dæmi um hvernig unnið var á
Kirkjulæk. Það mætti halda að
verkin hefðu gengið hægt með
slíku nostri, en það var nú öðru
nær.
Heimilisbragur hjá þeim hjón-
um var til fyrirmyndar, hver
hlutur á sínum stað, hvert verk
unnið á svo réttum tíma, að engu
mátti skeika, allt í röð og reglu,
jafnt utan bæjar sem innan. Og
þar voru gamlar hefðir í heiðri
hafðar, svo sem að Steinn las
ævinlega Passíusálmana og hús-
lestur á föstunni, allt fram til
ársins 1937, en þá vék sá siður
fyrir útvarpinu.
Mig langar til að vitna hér í
ummæli, sem Halldór Sölvason,
fyrrv. skólastjóri, skrifaði í af-
mælisgrein um Sigurbjörgu
níræða. Hann segir þar: Um-
gengni öll og heimilisbragur var
til fyrirmyndar, enda unnu sam-
stilltir hugir að störfum. Prúð-
mennska, góðvild, glaðværð og
dugnaður hafa jafnan verið trygg-
ir förunautar þeirra hjóna. Gætni
í orðum og athöfnum var regla,
sem aldrei var brotin.
Svo segir Halldór, sem var
nágranni þeirra í áraraðir. Þetta
var svo sannarlega rétt. Á því
heimili heyrðist aldrei söguburð-
ur, illt umtal, dómharka um aðra
né háð og spé. Það mesta sem
Steinn sagði ef eitthvað bar útaf
hjá náunganum var: „Mikil vand-
ræði eru þetta, ég er hreint alveg
hissa." Meira var það nú ekki.
Aldrei gat Steinn hugsað sér að
skulda neinum neitt. Hann var
eftirsóttur til vinnu vegna dugn-
aðar og hagleiks. Og þá var betra
að hafa launin heldur á lægri
mörkunum, þegar hann var að
taka við þeim, en þegar hann
sjálfur greiddi vinnulaun, þurfti
það alltaf að vera það hæsta, sem
borgað var, og helst ívið meira. Og
þegar hann fékk útsvarsseðilinn
sinn, fór hann helst daginn eftir
að borga sína skatta.
Mér er í barnsminni þegar ég
fékk að fara með honum í eina
slíka ferð austur að Butru, að
Valdemar, sem tók við greiðslunni
sagði: „Það væri munur, ef allir
væru svona skilvísir, Steinn
minn.“
Árið 1925 rífur Steinn gamla
bæinn og byggir snoturt timbur-
hús, sem stóð til ársins 1952. Þá
vék það fyrir stóru steinhúsi, sem
Ólafur sonur hans reisti. Steina
var mikið þakklæti í huga, þegar
þetta hús var rifið. Þar hafði hann
búið sín bestu ár, þar hafði aldrei
neinn legið veikur, sem heitið gat
og þar hafði enginn dáið.
Sama ár og hann byggir húsið
sitt, eru þau hjón beðin um að
taka nýfædda telpu, sem engan
samastað átti, því móðir hennar lá
fársjúk af barnsfararsótt. Þau
gátu ekki neitað þessu, þar sem
svona var ástatt. Þessa stúlku ólu
þau síðan upp og reyndust henni á
allan hátt sem bestu foreldrar.
Ég, sem var þessi litla telpa,
mun aldrei geta fullþakkað fóst-
urforeldrum mínum og fóstur-
systkinum fyrir alla þeirra ástúð,
umhyggju og tryggð. Alla mína
ævi hafa þau verið mér til fyrir-
myndar.
Sigurbjörg og Steinn áttu langa
samvist og áttu því láni að fagna
að halda heilsu og kröftum fram á
elliár. En þegar kraftar þeirra
tóku að þverra árið 1962, flytja
þau að Miðkrika í Hvolhreppi til
Gunnbjargar dóttur sinnar og
manns hennar, Guðmundar. Þar
dó Sigurbjörg þ. 31. ágúst 1969, þá
orðin 94 ára gömul. Síðan hefur
Steinn verið í Miðkrika og síðustu
árin að mestu rúmliggjandi, en
hugsun sinni go skýrleika fékk
hann að halda til hins síðasta.
Ástúð og umhyggja Gunnbjarg-
ar og Guðmundar gagnvart Sigur-
björgu og Steini þessi síðustu ár
þeirra var slík, að varla verður
með orðum lýst. Þau gerðu allt,
sem í þeirra valdi stóð til að
hjúkra þeim og létta þeim lífið á
alla lund. Má segja, að Gunnbjörg
hafi hin síðustu ár varla vikið frá
föður sínum.
Við stöndum öll í stórri skuld
við Gunnbjörgu og Guðmund fyrir
þeirra miklu fórnfýsi og biðjum
almáttugan Guð að launa þeim.
Við öll, sem áttum því láni að
fagna að verða samferðamenn
þessa góða og glæsilega manns,
Steins á Kirkjulæk, munum í dag
kveðja hann með djúpri virðingu
og þakklæti. Við vonum að bjart
verði yfir þessum degi eins og
bjart var yfir lífi hans og starfi.
Hjartans þakkir fyrir allt og
allt. Hittumst heil handan tjalds-
ins bjarta, sem aðskilur í bili.
Blessun Drottins fylgi Steini
Þórðarsyni.
Guðrún Hulda.
Mikill sóma- og virðingamaður
er fallinn frá og verður í dag
borinn til moldar að Breiðabólstað
í Fljótshlíð.
Fyrsta minning mín um Stein er
frá árunum um 1940, þegar
„margarín" var í algleymingi og
Steinn kom við hjá foreldrum
mínum á Þórsgötunni eftir fjár-
rekstra og gaf móður minni
„íslenskt smjör“.
Dagurinn var eftir það tileink-
aður Kirkjulækjarfjölskyldunni,
skilvindunni, rjómanum, strokkn-
um og íslenska smjörinu, sem var
skorið af skökunni og allir látnir
smakka, og fagfólkið lygndi aftur
augunum af nautn og lotningu
fyrir þessari sérlegu munngát.
Ýmsar sögur komu fram frá
æskuheimilinu á Kirkjulæk og tár
í auga móður minnar, þegar við-
kvæmustu stundirnar rifjuðust
upp — og í loftinu lá, að ekkert
smjör mundi þessu fremra.
Síðar var ég sendur að Kirkju-
læk til dvalar, sumarhluta, með
t
Móöir okkar, tengdamóðir og amma,
JÓHANNA SVEINSDÓTTIR,
er lést aö Elliheimilinu Grund 18. desember, verður jarösungin frá
Fossvogskirkju, mánudaginn 7. janúar kl. 10.30 f.h.
Bergþóra Skarphéöinsdóttir Gunnar Steinsson
Sveinfríóur Skarphéðinsdóttir Helgi Loftsson
og barnabörn
t
Þökkum innilega auösýnda samúö og vinarhug viö andlát og
jaröarför móöur okkar, tengdamóður og ömmu,
GUÐRÍOAR ÞÓRARINSDÓTTUR,
Deild, Bessastaöahreppi
Læknum og hjúkrunarfólki Sólvangs í Hafnarfiröi færum viö
hugheiiar þakkir fyrir frábæra umönnun og hjúkrun.
Dætur, tengdabörn og barnabörn.
t
Innilegar þakkir fyrir auösýnda samúö og vináttu viö andlát og
útför eiginmanns míns, fööur okkar, tengdafööur og afa,
RAGNARS JÓNS GUÐNASONAR,
Mávabraut 9,
Keflavfk.
Jenný Jóramsdóttir
Ragnhildur Ragnarsdóttir Skúli Eyjólfsson
Guöný Ragnarsdóttir Þorbjörn Kjærbo
Geirmundur Kristinsson Vallý Sverrisdóttir
og barnabörn.
t
innilegar þakkir fyrir auösýnda samúö og vinarhug við andlát og
jaröarför
MAGNÚSAR GUNNARSSONAR
Mávabraut 11,
Keflavík.
Sérstaklega þökkum viö þeim fjölmörgu félögum og einstaklingum
er lögöu fram mikla vinnu og fyrirhöfn viö leit að honum. Megi
góöur Guö launa fórnfúst starf.
Ólöf Helga Þór, Gunnar Sveinn Magnússon,
Gunnar Sveinsson, Fjóla Sigurbjörnsdóttir,
Ragnheiöur Gunnarsdóttir, Jón Baldvin Hannesson,
Sigurbjörn Gunnarsson, Gísli B. Gunnarsson,
Arnaldur Þór, Kristín Þór.
t
Eiginkona mín og móöir okkar
CORNELÍA MARÍA JÓHANNESSON,
Þjórsárgötu 3, Reykjavík,
lést aö kvöldi hins 3. janúar.
Fyrir hönd vandamanna
Ingi Karl Jóhannesson
og börn
t Faðir okkar
HALLDÓR ÞORSTEINSSON,
Vörum, Garöi,
andaöist á sjúkrahúsi Keflavíkur 3. janúar. Börnin
Móðir okkar og tengdamóöir
RAGNHILDUR ÓLÖF GOTTSKÁLKSDÓTTIR
Tjarnargötu 30
verður jarösungin frá Dómkirkjunni í Reykjavík mánudaginn 7.
janúar kl. 13.30. Þeim sem vilja minnast hennar er vinsamlegast
bent á Barnaspítalal Hringsins.
Sesselja Eggertsdóttir, Jón Sig. Guðmundsson,
Ólafur Eggertsson, Erla Þorsteinsdóttir,
Gottskálk Eggertsson, Guórún Eínarsdóttir,
Ragnhildur Eggertsdóttir, Birgir Sigurjónsson
Elínbjörg Eggertsdóttir,
Kjartan Eggertsson.
t
Kærar þakkir fyrir auösýnda samúö viö andlát og útför dóttur
minnar
VALGERÐAR JÓNSDÓTTUR DRAUGHN.
Óska ykkur ölium árs og friöar.
Fyrir hönd allra aöstandenda,
Sigríöur Bjarnadóttir.
t
Hjartans þökk fyrir samúö og hlýhug vegna andláts og jaröarfarar
BENEDIKTU ARNADÓTTUR
Mánagötu 23
Systkinin