Morgunblaðið - 02.04.1980, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 2. APRÍL 1980
27
Tilfærsla á niðurgreiðslu:
5000 m kr.
í olíustyrk
TÍU þingmenn Sjálístæðisflokks lögðu fram breyt-
ingartillögu við fjárlagafrumvarp sem fól í sér fimm
milljarða styrk úr ríkissjóði til að mæta olíukostnaði til
húshitunar (jöfnun hitakostnaðar). Styrkur þessi renn-
ur í Orkusjóð, sem síðan sér um framkvæmd verðjöfnun-
ar eftir nánari reglum þar um. Jafnframt leggja þeir til
lækkun á öðrum útgjaldalið fjárlaga, „Niðurgreiðslum
á vöruverði“, um sömu f járhæð.
Aðrar tillögur, sem þingmenn
Sjálfstæðisflokks flytja við 3ju
umræðu fjárlaga, eru:
• — Albert Guðmundsson flyt-
ur tillögur um hækkun framlags
til ÍSI um 24 m.kr. og til
Stórstúku íslands 3.7 m.kr.
Jafnframt flytur hann tillögu
um lækkun á gjaldalið „Til
blaða“ um 24 m.kr.
• — Lárus Jónsson, Friðrik
Sophusson og Guðmundur
Karlsson flytja tillögu um að
ríkissjóður skili í iðnþróunar-
átak 1.2 milljörðum króna, sem
innheimta á sem aðlögunargjald
en ekki eru fastsett skil á í
fj árlagafrumvarpi.
• — Pétur Sigurðsson flytur
tillögur um að heimildarákvæði
um endurgreiðslu af
skemmtanaskatti af fé sem afl-
að er með samkomum og
skemmtunum og rennur til efl-
ingar slysavarna — nái jafn-
framt til þannig fjáröflunar til
„byggingar dválar- og hjúkrun-
arheimila aldraðra".
• — Salóme Þorkelsdóttir er
meðflutningsmaður með þremur
þingmönnum Alþýðuflokks um
framlög til Styrktarsjóðs fatl-
aðra 14 m.kr, Styrktarsjóðs van-
gefinna 210 m.kr og Sjálfsbjarg-
ar 15 m.kr en framlög til
þessara samtaka vóru í fyrri
fjárlögum — en eru ekki í
frumvarpi nú.
„OrkujöfmmargjaltT:
Aðeins að hluta
í niðurgreiðslur
ólafur G. Einarsson, for-
maður þingflokks sjálf-
stæðismanna, gagnrýndi
harðlega í fyrradag ráð-
gerða hækkun söluskatts
langt umfram áætlaða
niðurgreiðslu olíu. Ólafur
sagði löngu viðurkennt að
söluskattskerfið væri orð-
ið hreint afskræmi og
skatturinn þegar verulega
of hár. Hækkun nú ýtti
undir undanskot, eða
ólafur G. Einarsson
freistingu í þá átt, yki á
óréttlæti sem fyrir væri og
sífellt væri kallað á undan-
þágur sem skekktu þessa
tekjuöflunarleið. Sífellt er
verið að gera það erfiðara
að breyta yfir í virðisauka-
skatt.
Síðan vék Ólafur að vægi 2%
söluskattshækkunar og sagði
orðrétt:
„En hver er hin raunveru-
lega upphæð, sem þetta frum-
varp gefur ef að lögum verður?
Samkvæmt fjárlagfrumvarpi
er söluskattur áætlaður 123
milljarðar kr. tæpir. Hvert
söluskattsstig gefur því tæpa
5.6 milljarða og tvö stig til
viðbótar í 11.2 milljarða, sem
þýðir 933.3 millj. á mánuði, ef
jafnt innheimtist hvern mán-
uð. Það má þó ætla, að meira
innheimtist síðari hluta árs.
Innheimtan fram í miðjan
apríl er því 3.26 milljarðar og
eftir standa þá 8 en ekki 7 eins
og segir í greinargerð þessa
frumvarps. Þetta þýðir í raun
að helmingurinn af því sem
þarna á að taka í peningum fer
í ríkissjóð á þessu ári og
eflaust meira næst.“
í gær var orðrómur um
lækkun þessa skatts í U/2%
hækkun söluskatts.
Lárus Jónsson
Friðrik Sophusson
Guðmundur Karlsson
Fjárlög 1980:
Ónógar upplýsingar
- skýlaust lagabrot
Nefndarálit sjálfstæðismanna
RÍKISSTJÓRNIN hefur ekki lagt fram heildstæða
framkvæmda- og lánsfjáráætlun eins og henni ber að
lögum, samtímis fjárlagafrumvarpi, sagði Lárus
Jónsson, alþingismaður. við 3ju umræðu fjárlaga í
gær. Lausleg drög að hluta slíkrar áætlunar og
framkvæmdaáform stefna þó í 125 milljarða króna,
sem fjármagna þarf með lánsfé. Lánsfjáráætlun gæti
því orðið á bilinu 100—115 milljarðar króna.
Samkvæmt lánsfjáráætlun 1979 skyldi lánsfjáröflun
verða 44 milljarðar en varð 58. Nú er því stefnt í
tvöföldun lánsfjáröflunar í ár á vegum hins opinbera
miðað við fyrra ár. Lárus sagði áætlun 1979 hafa
hljóðað upp á 39 milljarða löng erlend lán, sem
raunar hefðu orðið 53. Ef heildarlánsfjáráætlun í ár
fer yfir lOOm illjarða króna verða erlendar lántökur
ekki langt frá 95 milljörðum. Hér sem víðar stangast
efndir á við heit í stjórnarsáttmála, þar sem bókfest
er hófstilling erlendrar skuldaaukningar.
240% hækkun lán-
töku ríkissjóðs 1980
í nefndaráliti fulltrúa Sjálf-
stæðisflokks í fjárveitinganefnd
við 3ju umræðu fjárlaga segir
orðrétt:
Samkvæmt IV. kafla laga nr.
13 frá 1979 (sem kölluð hafa
verið Ólafslög) er skylt að leggja
fram fjárfestingar- og lánsfjár-
áætlun með fjárlagafrumvarp-
inu. í lögunum er jafnframt
nákvæmlega lýst, hvaða atriði
skuli koma fram í lánsfjáráætl-
uninni.
Undirritaðir fjárveitinga-
nefndarmenn töldu ótækt að
afgreiða fjárlög án þess að fá
greinargóðar upplýsingar um
lánsfjáráætlun yfirstandandi
árs. Af þessu tilefni lýsti fjár-
málaráðherra því yfir, að fyrir 3.
umræðu fjárlaga mundi láns-
fjáráætlun vegna A- og B-hluta
fjárlaga verða lögð fram. Var því
jafnframt heitið, að það skyldi
gert í síðasta lagi að morgni 31.
mars, enda ætlunin að 3. um-
ræða færi fram 1. apríl. Á þessu
varð sá dráttur, að svo ófullkom-
in lánsfjáráætlun kom ekki í
hendur nefndarmanna fyrr en
síðdegis í dag, 31. mars, þannig
að komið var í veg fyrir eðlilegar
umræður í þingflokkunum og
gagngera skoðun fjárveitinga-
nefndar á breyttum forsendum,
sem hljótast af lánsfjáráætlun-
inni. Ljóst er, að mikil hækkun
er á milli ára eins og sést á
eftirfarandi töflu:
Hækkun á lántöku ríkissjóðs
Vant er ýmissa
fjárlagaþátta
„I fjárlagafrv. er gert ráð fyrir
verulegum niðurskurði á fram-
lögum til fjárfestingarlánasjóða,
en lánsfjáráætlun vegna A- og
B-hluta fjárlaga nær ekki til
fjármögnunar þeirra. Aðrir
veigamiklir þættir falla ekki
heldur undir A- og B-hluta
fjárlaga, en þarf engu að síður
að gera skil í fjárfestingar- og
lánsfjáráætlun.
Með tilvísun til fyrra nefndar-
álits okkar við 2. umræðu fjár-
laga, þar sem bent var á ýmsa
útgjaldaþætti, sem sleppt væri í
frv. til fjárlaga, en væntanlega
væri ætlunin að gera skil í
lánsfjáráætlun, þá er óviðunandi
að afgreiða fjárlög án þess að
fjárfestingar- og lánsfjáráætlun
liggi fyrir eins og lög mæla fyrir
um.
í dag gerðist það til viðbótar,
að tvö mál komu fram á Alþingi,
en þau hafa bæði veruleg áhrif á
fjárlög. Annars vegar lýsti ríkis-
stjórnin því yfir, að gengissig
yrði hraðara en gert er ráð fyrir
í forsendum fjárlagafrumvarps-
ins. Hins vegar er lagt fram
frumvarp til laga um hækkun
söluskatts um tvö prósentustig
til að afla tekna í ríkissjóð.
Varðandi söluskattshækkun-
A- og B-hluta fjárlaga
Tegund lána
Erlendar lántökur
Innlendar lántökur
Samtals lántökur
1979 1980 Hækkun
skv. fjár- skv. lánsfjár- milli
lögum áætlun ára
5.648 21.360 278.2%
5.074 15.137 198.3%
10.722 36.497 240.4%
ina er ljóst, að tekjur, sem
þannig fást, eiga heima innan
fjárlaga eins og reyndar fjár-
málaráðherra hefur óskað eftir.
Á sama hátt hlýtur fjárveitinga-
nefnd einnig að þurfa að fjalla
um útgjöldin, sem stofnað er til
undir því yfirskini að jafna
húshitunarkostnað í landinu, en
fara á aðra útgjaldaliði."
Skýlaus lagabrot
„Á fundi fjárveitinganefndar í
kvöld létum við undirritaðir
nefndarmenn bóka eftirfarandi:
„Við undirritaðir nefndar-
menn fjárveitinganefndar mót-
mælum þeim vinnubrögðum rík-
isstjórnarinnar að veita ekki
fjárveitinganefnd Alþingis upp-
lýsingar um fyrirhugaða láns-
fjáráætlun fyrir 1980 í heild
fyrir afgreiðslu fjárlaga.
Um mánaðamót mars/apríl er
fráleitt að svo mikilvægir þættir
lánsfjáráætlunar sem raun ber
vitni liggi ekki fyrir við fjárlaga-
afgreiðslu sem er svo seint á
ferð.
í lögum nr. 13/1979, um stjórn
efnahagsmála o.fl., segir svo:
„Ríkisstjórnin skal leggja fyrir
Alþingi fjárfestingar- og láns-
fjáráætlun fyrir eitt ár í senn og
skulu þær fylgja fjárlagafrum-
varpinu."
Auk framangreindra athuga-
semda er því um skýlaust laga-
brot að ræða, þegar einungis er
lögð fram nú lánsfjáráætlun að
því er varðar A- og B-hluta
fjárlaganna."
Af þessum ástæðum og öðrum
teljum við undirritaðir ekki
koma til greina, að fjárlaga-
frumvarpið sé afgreitt með óhóf-
legum hraða, og mótmælum
þeim óeðlilega þrýstingi ríkis-
stjórnarinnar, sem birtist í því,
að þessum málum verði þröngv-
að í gegnum þingið á síðustu
dægrum fyrk páskahlé. Alþingi
á ekki að vera afgreiðslustofnun
ríkisstjórnarinnar, sem dregið
hefur til síðasta dags að gefa
þinginu upplýsingar. Alþingi er
því misboðið með vinnubrögðum
á borð við þessi.
Að öðru leyti vísum við til
nefndarálits okkar, sem við lögð-
um fram við 2. umræðu málsins.
Alþingi, 31. mars 1980.
Lárus Jónsson.
Friðrik Sophusson.
Guðm. Karlsson.