Morgunblaðið - 02.04.1980, Qupperneq 33

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 2. APRÍL 1980
33
Öll ábyrgð
á herðum
núverandi
meirihluta
Er Sigurður hafði lokið ræðu
sinni kom í pontu Ólafur B. Thors
(S). Hann sagði í upphafi máls
síns að hann myndi í ræðu sinni
aðeins drepa á örfá atriði. Ólafur
sagði að sér hefði fundist ræða
Sigurðar Tómassonar flutt af
nokkrum þjósti. Ólafur sagði að
Sigurður hefði varpað fram spurn-
ingu og svarað henni sjálfur á þá
lund að Sjálfstæðisflokkurinn
vildi staðfesta aðalskipulagið til
að breiða yfir mistök sín. Síðan
sagði Ólafur að vissulega greindi
menn á um margt, en aldrei hefði
það komið fram fyrr að þarna færi
fram eitthvert blekkingarstarf og
átaldi hann Sigurð fyrir málflutn-
ing hans. Ekki hafði verið ætlunin
að blekkja einn eða neinn. Þá
sagði Ólafur að vatnsveitumálin
væru ekki fullkönnuð og ekki
mætti rasa um ráð fram í því
máli.
Þá sagði Ólafur að ræða Sigurð-
ar Harðarsonár gæfi tilefni til
margra athugasemda. Hvað varð-
aði þá staðhæfingu að fyrrverandi
meirihluti hafi skilið við skipu-
lagsmálin í niðurníðslu væri ekki
rétt.
Ólafur sagði að það hefði marg-
sinnis verið rifjað upp að aðal-
skipulagið frá 1967 hefði verið
frumsmíð hér á landi. Þegar
borgarstjórn hefði tekið ákvörðun
um stofnun Þróunarstofnunar ár-
ið 1971 var talið að endurskoðun
aðalskipulagsins tæki minni tíma.
A árinu 1973 hefði borgarstjórn
samþykkt að verkinu skyldi lokið
árið 1974, en síðan hefði komið í
ljós að verkið tók miklu lengri
tíma en áður var talið, en á árinu
1977 hafi fyrst verið gengið frá
aðalskipulaginu.
Ólafur sagðist ekki ætla að fara
mörgum orðum um hvort aðal-
skipulagið hafi verið formlega
samþykkt, slík umræða væri út í
hött. Öllum hefði verið fullkom-
lega ljóst um hvað hefði verið að
ræða. Ólafur sagði að í þessum
umræðum hefði verið mikið gert
úr því að skipulagsstjórn ríkisins
hefði ekki fengið fullkomin gögn,
en hann sagði að ekki væri hægt
að skamma Sjálfstæðisflokkinn
fyrir það. Nú hefði það komið
fram að af hálfu skipulagsstjórn-
arinnar hefði ekki verið farið fram
á fleiri gögn en núverandi meiri-
hluti hefði gert ráð fyrir að
skipulagsstjórnin fengi. Ólafur
sagði því að öll ábyrgð væri því á
herðum núverandi meirihluta
hvað varðaði seinagang þessa
máls. Hitt væri svo annað mál
hvort það væri ósk núverandi
meirihluta hvort skipulagið skyldi
samþykkt.
Síðan sagði Ólafur: „Meirihluti
borgarstjórnar hefur fengið Al-
þýðubandalaginu í hendur allt
forræði í skipulagsmálum borgar-
innar. Er það furðulegt þegar haft
er í huga hver afstaða Alþýðu-
flokksins og Framsóknarflokksins
var á árinu 1977. Það er ekki furða
að málið skuli hafa dregist því að
Alþýðubandalagið hefur alltaf
viljað þetta skipulag feigt, og
hefur aldrei sætt sig við þær
lyktir sem málið fékk í borgar-
stjórn á sínum tíma.“ Síðan sagði
Ólafur að menn hefðu mikið rætt
um það að skipulagið ætti að vera
í stöðugri endurskoðun. Vissulega
þyrfti verkið að vera í stöðugri
mótun, en ef stöðugt væri verið að
ígrunda, íhuga og athuga, þá væri
skipulagið einskis virði, það hefði
ekkert gildi. „Þá drabbast borgin
niður og spár vinstrimanna um
íbúafjölda fara að koma fram,“
sagði Ólafur.
„Það sem hér liggur fyrir til
afgreiðslu er bókun skipulags-
nefndar,“ sagði Ólafur. „Sá þáttur
sem talað er um að þurfi að
endurskoða er einn þriggja þátta
sem verið var að athuga í borginni
í mörg ár. Ég hef því ekki trú á því
að það takist að endurskoða hann
á þessum stutta tíma. Ég tel það
gersamlega óframkvæmanlegt,"
sagði Ólafur.
Ölafur sagði að Alþýðubanda-
lagið hafi aldrei sætt sig við það
að hafa orðið undir í þessu máli og
í þeirra málflutningi beindist allt
að því að fá fram þá skoðun sem
orðið hafi undir árið 1977. Síðan
skoraði Ólafur á fulltrúa Alþýðu-
flokks og Framsóknarflokks að
virða skoðanir sínar og reisn í
þessu máli og fella þar með
tillöguna.
Oraunhæfar
hugmyndir
Er Ólafur B. Thors hafði lokið
ræðu sinni tók til máis Kristján
Benediktsson (F). Kristján sagði
að hér lægi fýrir einföld tillaga.
Um það væri að ræða að taka til
endurskoðunar þann þátt aðal-
skipulagsins sem fjallaði um ný
byggingarsvæði. Eftir að hafa
skoðað þau rök sem tillögunni
lægju að baki þá sæi hann ekki
ástæðu til annars en að sam-
þykkja tillöguna.
Kristján sagði það alvarlegt að
stór hluti af því svæði sem skipu-
lagt hefði verið væri ekki í eigu
borgarinnar og sagði það raska
þeim hugmyndum sem uppi hefðu
verið áður. Þá sagði Kristján að
líða muni nokkur tími þar til
óhætt væri að minnka vatns-
verndunarsvæðið.
Kristján sagði að það hefði
komið fram hjá mörgum hvenær
aðalskipulagið hefði verið sam-
þykkt, en það hefði verið í apríl
árið 1977 og um það væri lítill
ágreiningur. Það væri því furðu-
legt að halda því fram að svo hafi
ekki verið. Nokkrum dögum
seinna hefði skipulagið verið sent
til skipulagsstjórnar ríkisins sem
ræddi málið á 6 fundum, en síðan
hefði það beðið um viðbótargögn.
Þá varpaði Kristján fram þeirri
spurningu hvers vegna fyrrver-
andi meirihluti hefði ekki gengið
eftir því að skipulagsnefnd sam-
þykkti ekki skipulagið. Hafði þá-
verandi meirihluti takmarkaðan
áhuga á því að fá þetta skipulag
samþykkt? Þarna taldi Kristján
vera veilu í framkvæmd fyrrver-
andi meirihluta.
Kristján sagði það vera óraun-
hæfar hugmyndir hjá Sigurði
Harðarsyni að færa byggðina til
suðurs og sagði hugmyndir hans
um byggðaþróun í Reykjavík vera
„óraunhæfar og rómantík sem
væri fjarri því að hafa nokkurt
jarðsamband". Þá sagði Kristján
að hugmyndir um flutning
Reykjavíkurflugvallar væru
óraunhæfar og óraunhæft væri að
ræða um það.
Kristján sagðist myndu sam-
þykkja tillögu skipulagsnefndar
og vona að eitthvað það kæmi út
úr endurskoðuninni sem hægt
væri að einbeita sér að.
Niðurrifs-
menn í
Sjálfstæð-
isflokknum
Er Kristján hafði lokið máli
sínu, tók til máls Sigurður Tóm-
asson (Abl). Hann sagði að Sjálf-
stæðisflokkurinn gæti ekki sætt
sig við að vera kominn í minni-
hluta í borgarstjórn. Sigurður
sagði að Ólafur B. Thors hefði
rætt nokkuð um þær pólitísku og
huglægu ástæður sem lágu að baki
samþykkt aðalskipulagsins frá
1977. Sigurður lagði áherslu á að
Alþýðubandalagið væri ekki að
kúska einn eða neinn og að
Alþýðuflokkurinn og Framsóknar-
flokkurinn bæru enga ábyrgð á því
að aðalskipulagið hefði ekki verið
samþykkt. Þeir gætu skipt um
skoðun. Þá sagði Sigurður að
Alþýðubandalagið vildi leggja sitt
lóð á vogarskálina til þess að bæta
fyrir það sem niðurrifsmennirnir í
Sjálfstæðisflokknum hefðu gert í
borginni síðastliðin 50 ár.
Fólk flýr
til nágranna-
sveitar-
félaganna
Að ræðu Sigurðar lokinni tók til
máls Magnús L. Sveinsson.
Magnús sagði að fólk hefði þurft
að flýja frá Reykjavík til ná-
grannasveitarfélaganna vegna
þess að í Reykjavík hefði það ekki
fengið lóðir við sitt hæfi. Magnús
sagði að með bættum efnahag færi
nýting íbúða minnkandi, og að
Reykvíkingar þyrftu að komast
niður í það hlutfall sem gilti í
nágrannalöndunum í því efni.
Magnús sagðist telja að sumt af
því fólki sem flust hefði úr
borginni myndi koma aftur ef það
fengi þar lóðir við sitt hæfi, þ.e.
einbýlishúsalóðir. Magnús kvað
það fáránlegt að það þurfi ekki að
byggja nema 400 íbúðir í Reykja-
vík á næsta ári.
Ekki tagl-
hnýtingar
eins eða neins
Er Magnús hafði lokið máli sínu
tók til máls Sjöfn Sigurbjörns-
dóttir. Sjöfn sagðist telja rétt að
veita skipulagsnefnd þann frest
sem hún færi fram á. Þá tók hún
þáð fram að fulltrúar Alþýðu-
flokksins væru ekki taglhnýtingar
eins eða neins, hvorki í skipu-
lagsmálum né öðrum málum.
Málflutn-
ingur meiri-
hlutans
draumóra-
kennt hjal
Næstur borgarfulltrúa talaði
Davíð Oddsson (S).
I upphafi máls síns sagðist
Davíð fagna þeim skilningi Krist-
jáns Benediktssonar á þeirri raun-
verulegu ástæðu málsins sem hér
lægi fyrir. Davíð sagði að enn
hefði Alþýðubandalagið ekki áttað
sig á því hvað upp sneri og niður í
skipulagsmálum. Rökstuðninginn
fyrir tillögunni hefðu menn séð
áður. Þetta væru öll þau rök sem
uppi voru höfð við samþykkt
aðalskipulagsins árið 1977. Það
væru þau rök sem notuð væru nú
þessari undarlegu frestunarbeiðni
til framdráttar. Davíð sagði að
fyrirsjáanlegt væri að fresturinn
reyndist einskis virði eða að ein-
hver málamyndatillaga yrði sam-
þykkt þegar hann rynni út. Davíð
sagði að menn væru að sjá það að
þegar að kosningum kæmi þá væri
í óefni komið í skipulagsmálum
borgarinnar. Hann sagði að nú
þegar væri mikill skaði skeður og
hann yrði meiri þegar komið yrði
fram í maí. Davíð sagðist ekki
ætla að fara mörgum orðum um
túlkun Sigurðar Harðarsonar á
skipulagslögunum, en þar stang-
aðist hvað á annars horn. Davíð
sagði að þessar umræður hefðu
farið út í einhverskonar eldhús-
dagsumræður, en mergurinn
málsins væri sá að gaufað hafi
verið með þetta mál frá því að
vinstri meirihlutinn hefði tekið
við völdum og nú væri í óefni
komið. Allur málflutningur meiri-
hlutans væri draumórakennt hjal
og þar réði draumórakennd hugs-
un Sigurðar Harðarsonar ríkjum,
sem ekki gæti hugsað sér að vakna
upp frá draumórum sínum.
Aðal-
skipulagið
stóðst ekki
Að máli Davíðs loknu tók til
máls Sigurjón Pétursson (Abl).
Hann sagði það ekki óeðlilegt að
menn greindi á í ýmsu, og eðlilegt
væri að ágreiningur væri í borgar-
stjórn. Sigurjón sagði að íslend-
ingar lifðu sem betur fer í þjóðfé-
lagi sem hefði ákveðna framþróun
og væri það óhjákvæmilegt lög-
mál. Hann sagði að skipulag og
spádómar allir væru breytingum
háðir. Skipulag hlyti að þróast, en
staðreyndin væri sú að aðalskipu-
lagið hefði ekki staðist þegar það
var samþykkt.
Sigurjón sagði það misskilning
hjá Davíð að rökin sem flutt væru
fyrir þessari tillögu væru þau
sömu og flutt hefðu verið árið
1977. Sigurjón sagðist geta fullyrt
að þá hefði enginn gert sér grein
fyrir þeim vandkvæðum sem
myndu koma t.d. hvað varðaði
Keldnaland og eignarhald ríkisins
á því, hvorki þáverandi meirihluti
eða minnihluti.
Tillagan
samþykkt
Hér er því miður ekki rúm til
þess að rekja það sem fram kom í
máli allra þeirra borgarfulltrúa
sem til máls tóku við þessa
umræðu í borgarstjórn. Hins veg-
ar er skemmst frá því að segja að
tillaga skipulagsnefndar var borin
undir atkvæði og var hún sam-
þykkt með 8 atkvæðum meirihlut-
ans gegn 7 atkvæðum borgarfull-
trúa Sjálfstæðisflokksins.
Tekjuafgangur Samvinnubankans
á s.l. ári nam 248 milljónum kr.
Frá aðalfundi Samvinnubankans i sl. viku.
EIGID fé Samvinnubankans i
árslok 1979 var 1.426 milljónir
króna að því er segir í frétt
bankans. Ennfremur segir að
innlánsaukningin á síðasta ári
hafi verið 70,5% og tekjuaf-
gangur bankans hafi verið 248
milljónir króna.
Formaður bankaráðs, Erlend-
ur Einarsson, flutti skýrslu
stjórnar á fundinum og kom þar
m.a. fram, að margir þættir
efnahags- og peningamála hefðu
verið hagstæðir á liðnu ári. Hins
vegar hefði verðbólguhjólið
aldrei snúist hraðar.
Þróun peningamála hjá inn-
lánsstofnunum taldi Erlendur
nokkuð góða. Innlánsaukning
hefði hlutfallslega aldrei verið
hærri og rekstrarafkoma bank-
ans væri góð. A hinn bóginn fóru
sett útlánatakmörk úr böndun-
um, sem afleiðing af örum verð-
lagshækkunum. Lausafjárstaða
innlánsstofnana gagnvart Seðla-
banka versnaði sömuleiðis
lítilsháttar á árinu.
Fjármagnsstreymið í gegnum
bankann, eða heildarveltan nam
á árinu 361 milljarði króna og
jókst um 58,3%. Færslu- og
afgreiðslufjöldi var 2,2 milljónir
og hafði vaxið um 10,8%. Við-
skiptareikningar voru í árslok
orðnir 58.482 og fjölgaði um
5.055.
Starfsmenn við bankastörf
voru 131 í árslok, þar af 15 í
hálfsdags starfi. Af þessum 131
starfsmanni störfuðu 14 beint
fyrir Samvinnutryggingar.
Heildarinnlán bankans námu
17.075 milljónum króna í árslok
1979 og höfðu aukist um 7.058
milljónir króna, eða um 70*5%.
Samsvarandi aukning árið 1978
var 3.129 milljónir króna, eða
45,4%. Innlán í árslok skiptust
þannig að sparilán voru 13.749
milljónir króna, eða 80,5% af
heildarinnstæðum og höfðu
hækkað á árinu um 5.759 millj-
ónir króna, eða 72,1%. Af spari-
innlánum voru vaxtaaukalán
6.364 milljónir króna eða 46,3%.
Veltiinnlán voru 3.326 milljónir
króna og jukust um 1.300 millj-
ónir króna eða um 64,2%.
Heildarútlán Samvinnubank-
ans voru í árslok 12.895 milljónir
króna og höfðu hækkað um 5.073
milljónir króna, eða 64,9%.
Skipting útlána eftir útlána-
formum var sem hér segir í
árslok: Víxillán 18,0%,yfirdrátt-
arlán 9,7%, almenn verðbréfalán
13,9%, vaxtaaukalán 37,2% og
afurðalán 21.2%.
I árslok var innstæða bankans
á viðskiptareikningi við Seðla-
bankann 1.342 milljónir króna.
Lausafjárstaðan batnaði því um
396 milljónir króna á árinu.
Inneign á bundnum reikningi
nam hins vegar í árslok :! 789
milljónum króna. Inneign Sam-
vinnubankans hjá Seðlabanka
umfram endurseld lán var því
3.069 milljónir króna í árslok
1979.
Tekjuafgangur til ráðstöfunar
varð 248 milljónir króna, sem er
betri afkoma en nokkru sinni
fyrr. Til afskrifta var varið 16
milljónum króna, í varasjóði
voru lagðar 80 milljónir króna
og 152 milljónir króna í aðra
sjóði. Hlutafé bankans var í
árslok 500 milljónir króna, en
varasjóður og aðrir eiginfjár-
reikningar 926 milljónir króna.
Samtals nam eigið fé bankans
1.426 milljónum króna.
Aðalfundurinn samþykkti að
greiða 10% arð á allt innborgað
hlutafé og jöfnunarhlutabréf.