Morgunblaðið - 12.06.1980, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 12. JÚNÍ 1980
19
Nú er það ekki svo að kaupmenn
gangi í það að leita uppi dýrari
vöru. Fyrst verða þeir að tapa, en
svo er ríkisvaldið furðu fljótt að
fylla það tómarúm milli 300 og 500
króna, sem hér hefur myndast.
Gengissig, tollahækkanir og vöru-
gjaldshækkanir eru furðu fljót að
lyfta vöruverðinu upp.
Opinberar álögur
magna verðbólguna
í öfugu hlutfalli
við lækkandi álagn-
ingarprósentu
í ljósi þess, sem að ofan er ritað,
er ljóst að það er nauðsynlegt að
halda kostnaði við verzlun sem
allra lægstum og slíkt myndi hafa
góð áhrif til þess að draga úr vexti
verðbólgunnar. Maður myndi því
ætla, að hið opinbera gerði allt
sem í þess valdi stæði, til þess að
lækka kostnað verzlunarfyrir-
tækja, en það er nú eitthvað
annað.
Sérstakur skattur á verzlunar-
og skrifstofuhúsnæði virkar alveg
eins og hækkun dreifingarkostn-
aðar í dæminu sem skýrt var hér
að ofan og kemur fram margfald-
ur í vöruverði til almennings
undir þessum kringumstæðum.
Milli áranna 1979 og 1980 voru
skattar hækkaðir eins og hér
segir: Eignarskattur úr 0,8% í
1,2%, fasteignaskattur úr 0,842% í
1,25%, sérstakur skattur á verzl-
unar- og skrifstofuhúsnæði úr 0 í
1,4%. 1,642% hækkar upp í 3,85%.
Hækkun á þessum sköttum er sem
sagt 2,208%. (Vöruverð þarf að
hækka um 22% til þess að hægt sé
að ná kostnaði inn með 10%
álagningu.) Það þarf 13 milljarða
meiri veltu til þess að ná aðeins
sérskatti á skrifstofu- og verzlun-
arhúsnæði með 10% álagningu og
er þá allur annar kostnaður við
verzlunina enn ógreiddur.
Kostnaður í verzlun
Þá má nefna að allskonar áhöld,
sem verzlunarfyrirtæki þurfa, svo
sem ritvélar, reiknivélar, bók-
haldsvélar o.þ.h. eru tollaðar sér-
staklega hátt, 35% tollur, 24%
vörugjald og síðan kemur 23,5%
söluskattur. Þessar álögur hækka
nauðsynjar til atvinnureksturs í
200%. Þá eru ónefndir ótal þættir,
þar sem steinn er lagður í götu
verzlunar t.d. í bankakerfinu, hjá
tollyfirvöldum og víðar, sem gerir
það að verkum, að verzlunarkostn-
aður hækkar. Vörur verða að
liggja í dýrum vörugeymsluhúsum
á hafnarbakkanum, síðan flytjast
í tollvörugeymslu áður en þær
komast í gegn um kerfi tollsins.
Tolla- og innflutningsreglur eru
þannig að innflytjendum er gert
orðið ómögulegt að hagræða inn-
flutningi með stærri vörusending-
um, t.d. með því að ná saman
mörgum litlum sendingum í eina
stóra. Eilífur eltingaleikur er við
tollyfirvöld um túlkun á toll-
skránni, vegna þess að vörur eru
annaðhvort tollaðar á 200% eða 0
og ekkert þar á milli. Innflytjend-
ur lenda því í eilífu stríði við
tollyfirvöld, sem vilja tolla allar
vörur sem hæst en gegn starfsemi
innflytjenda, sem þrátt fyrir allt
vilja tolla alla vöru sem allra
lægst, neytendum í hag.
Lítið dæmi um
sýnishorn vöru
Að lokum vildi ég nefna lítið
dæmi um þá stöðugu iðju yfir-
valda að gera varning sem allra
dýrastan. Til þess að stunda inn-
flutningsverzlun er nauðsynlegt
að fá sýnishorn. Nýlega bað inn-
flutningsfyrirtæki í Reykjavík um
sýnishorn frá erlendu fyrirtæki,
sem brást skjótt við og sendi
sýnishornin í flugfragt til að flýta
fyrir. Sýnishornin sem voru tvö
kostuðu kr. 3.449.-. Flutnings-
gjaldið sem hið erlenda fyrirtæki
greiddi voru kr. 24.887.-. í stað
þess að innflytjandi fengi þessi
sýnishorn afhent umyrðalaust
hófst nú mikið stríð við tollyfir-
völd. Fyrst var þess krafist að
gerð yrði skýrsla yfir sýnishornin,
og var það gert. Bæði sýnishornin
fóru í háan tollflokk 80% + 24%
vörugjald + 24,2% söluskatt. Þar
með er sagan ekki öll, það væri svo
sem nógu slæmt að fá öll þessi
gjöld á sýnishornin, en það var
tollyfirvöldum ekki nægilegt. Þau
vildu einnig setja tollinn á flug-
fragtina, sem var 24.887.- krónur.
Ef erlendur seljandi er svo al-
mennilegur að kosta flugfragt
undir sýnishorn til íslenzkra inn-
flytjenda þá skal íslenzkum inn-
flytjendum refsað fyrir það með
sérstaklega háum tollgjöldum.
Tollar og gjöld af þessum tveimur
sýnishornum urðu endanlega
53.136 - krónur. Það myndi þurfa
að selja fyrir 521.000 - krónur
aðeins til að greiða fyrir þessi
gjöld af sýnishornunum ef varan
er í 10% álagningu. Við þetta
bætist kostnaður innflytjandans
við að gera umbeðna skýrslu og
sækja vörurnar og skulum við
áætla það 6.000 - krónur.
Sameiginlegur kostnaður selj-
anda og kaupanda:
kr.
Verð á sýnishornum 3.449.-
Flutningsgjald 24.887.-
Vátrygging 283.-
Tollur 22.895,-
Vörugjald 12.363.-
24% söluskattur á vöru
+ 10% áætl. hagnaður 17.878-
Kostn. við gerð tollskýrslu 6.000-
Samtals 85.335.-
Meðan afstaða til íslenzkrar
verzlunar er slík að álitið er að
hún geti alltaf borgað, verður
vöruverð aldrei lágt á íslandi og
verðbólgan mun aldrei lækka. Það
er ekki fyrr en menn skilja að
verzlun er atvinnugrein eins og
hver önnur, sem þarf að með-
höndla sem slika. Raunar ættu
yfirvöld og landsmenn allir að
leggja sig fram við að hlúa að
íslenzkri verzlun og gera hana sem
öflugasta og hæfasta til að gegna
hlutverki sínu og mun hún þá geta
stuðlað að lækkun verðbólgu og
betri hag landsmanna.
Héraðsskólinn
á Laugarvatni:
Fyrstu nemend-
ur af félags- og
íþróttabraut
útskrifast
HÉRAÐSSKÓLANUM á Laug
arvatni var slitið 24. maí sl.
Nemendur skólans voru alls 106,
í sex bekkjardeildum. Það bar
helst til tiðinda að við skólaslitin
útskrifuðust fyrstu nemendurnir
af íþrótta- og félagsmálabraut,
sem er tveggja ára námsbraut.
í áttunda bekk náðu Guðný G.
Ólafsdóttir, Sigurður Kristinsson
og Sigrún Óskarsdóttir sérlega
góðum árangri. í níunda bekk
sköruðu Sigurður Böðvarsson og
Stefán Guðmundsson fram úr.
Hæstu aðaleinkunn á bóknáms-
braut II hlaut Pálína K. Garðars-
dóttir 7.9, en hæstu aðaleinkunn í
uppeldisbraut hlaut Sesselja
Gunnarsdóttir 6.8. Á félags- og
íþróttabraut luku 9 nemendur
lokaprófi. Hæst og jöfn á þessu
fyrsta lokaprófi urðu Guðmundur
H. Jónsson og Ósk Jórunn Árna-
dóttir bæði með 8.8. Hlutu þau
verðlaun frá skólanum og frá
Vestur-þýska sendiráðinu fyrir
góðan árangur í þýsku.
Að lokum þakkaði skólastjóri
kennurum Iþróttakennaraskóla
íslands framlag sitt til að gera
íþróttabrautina að veruleika.
Hermann Hansson kaupfélagsstjóri. Þóra Sigurðardóttir verzlunar-
stjóri, Katrin Ásgrímsdóttir, Jóna Stina og Ingibjörg Stefánsdóttir.
Ný verzlun í nýju
íbúðahverfi á Höf n
NÝ MATVÖRUVERZLUN
opnaði á Húfn i Hornafirði um
siðastliðna helgi og er þessi
verzlun Kaupféíags A-Skaftfell-
inga staðsett i ört vaxandi hluta
Ilafnarkauptúns. öllum Hafnar-
búum var boðið að skoða hina
nýju verzlun laugardaginn 7.
júni og var fjölmenni við opnun-
ina. Gestum var boðið upp á
veitingar, rjómakökur og smurt
brauð.
Gestir létu í ljós ánægju með
verzlunina og þá bættu þjónustu,
sem hún mun veita, en mikil
byggð hefur risið undanfarin ár í
innri hluta kauptúnsins þar sem
verzlunin er staðsett. Teiknistofa
SIS hannaði verzlunarhúsnæðið
ásamt bakaríi, sem er í sama húsi
og verður tekið í notkun innan
tíðar. Verzlunarstjóri hinnar nýju
verzlunar KASK er Þóra Sigurð-
ardóttir. — Einar
Gestum var boðið upp á smurbrauð og rjómabakkelsi við opnun
verzlunar KASK á Höfn. (Ljósm. Einar).