Morgunblaðið - 29.06.1980, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 29. JÚNÍ1980
Skrifstofur stuöningsmanna Alberts Gudmundsonar og
Brynhildar Jóhannsdóttur eru 4 eftirtöldum stöóum á
landinu:
Aðalskrifstofa: Nýja húsiö viö Lækjartorg, símar 27833 og
27850. Opiö kl. 9.00—22.00 alla daga.
Breiöholt: Fellagaröar, sími 77500 og 75588. Opiö alla
virka daga kl. 14.00 til 22.00 og um helgar kl.
14.00 til 19.00.
Mosfellssveit: Þverholt, sími 66690. Opiö kl. 20—22 virka
daga og 14—19 um helgar.
Akranes: Félagsheimilinu Röst, sími 93-1716. Opið alla
virka daga kl. 17.00 til 22.00, og um helgar kl.
14.00 til 18.00.
Borgarnes: í JC húsinu, sími 93-7590. Opiö virka daga kl.
21.00 til 23 og kl. 14.00 til 18.00 um helgar.
Stykkishólmurrí Verkalýöshúsinu, sími 93-8408. Opið þriðju-
daga og fimmtudaga kl. 20.00—23.00.
Ólafsvík: Helgi Kristjánsson, sími 93-6258.
Patreksfjöröur: Stefán Skarphéöinsson, sími 94-1439.
ísafjörður: Austurvegi 1, sími 94-4272. Opiö alla virka
daga kl. 10.00 til 22.00 og um helgar kl. 14.00
til 19.00.
Bolungarvík: Jón Sandholt, sími 94-7448.
Hvammstangi: Verslunarhúsnæði Siguröar Pálmasonar, s.
95-1350. Opiö alla virka daga kl. 17.00 til
19.00 og um helgar kl. 13.00 til 19.00.
Blönduós: Húnabraut 13, sími 95-4160. Opiö á miöviku-
dögum og sunnudögum kl. 20.00—22.00.
Ólafsfjörður: Strandgata 11, sími 96-62140. Opið 20.00—
23.00.
Sauðárkrókur: Árni Gunnarsson, sími 95-5665, Siguröur
Hansen, sími 95-5476. Opiö 20.00—22.00.
Siglufjörður: Suöurgata 8, sími 97-7110. Opið alla virka
daga frá kl. 16.00 til 19.00 og um helgar kl.
14.00 til 19.00.
Dalvík: Sigyn Georgsdóttir, sími 96-6128.
Akureyri: Geislagötu 10, sími 96-25177 og 25977. Opið
alla virka daga kl. 14.00 til 19.00.
Húsavík: Garðarsbraut 18. Opið virka daga frá kl.
18—21, laugardaga og sunnudaga frá kl.
16—19. Sími 96-41890.
Raufarhöfn: Helgi Ólafsson, sími 96-51170.
Þórshöfn: Aöalbjörn Arngrímsson, sími 96-81114.
Vopnafjörður: Bragi Dýrfjörö, sími 97-3145.
Egilsstaóir: Þráinn Jónsson, símar 97-1136 og 97-1236.
Neskaupstaöur: Hafnarbraut 10, sími 97-7363. Opiö frá
18.00—22.00.
Seyóisfjörður: Hafnargata 26, sími 97-2135. Opiö 20.30—
23.00. Stefán Jóhannsson, Hilmar Eyjólfsson.
Eskifjöröur: Emil Thorarensen, sími 97-6117.
Reyöarfjörður: Raftækjaverslun Árna og Bjarna, sími 97-
4321. Ópin daglega mánudaga til föstudags
frá 17—19 og um helgar eftir þörfum.
Hornafjörður: Steingrímur Sigurösson, sími 97-8125.
Höfn Hornafirði:Slysavarnahúsinu, s.: 97-8680. Opiö virka
daga 20.00—23.00 og um helgar 14.00—
23.00.
Hella: í Verkalýðshúsinu, sími 99-5018. Opið alla
daga kl. 17.00 til 19.00 og 20.00 til 22.00.
Vestmanna- Strandvegi 47, sími 98-1900. Opiö alla daga
®YÍar: kl. 16—19 cg 20—22.
Selfoss: Austurvegi 39, sími 99-2033. Opiö alla virka
daga kl. 18.00 til 22.00, og um helgar kl.
14.00 til 18.00.
Á Bóli, sími 99-4212. Opin frá 15.00—17.00 og
20.00—22.00 alla daga.
Hafnargötu 26, sími 92-3000.
Opiö alla virka daga kl. 20.00 til 22.00, og
um helgar kl. 14.00 til 18.00.
Hverageröi:
Keflavík:
Njarövík:
Garður:
Sandgeröi:
Hafnir:
Grindavík:
Hafnarfjörður:
Austurveg 14. sími 92-8341. Opið kl. 20.00 til
22.00 fyrst um sinn.
Dalshraun 13, sími 51188. Opiö alla virka daga
frá 14.00—22.00 og um helgar kl. 14.00—
18.00.
í húsi Safnaöarheimilisins, sími 45380. Opiö
alla virka daga kl. 17.00 til 20.00, og um
helgar kl. 14.00 til 17.00.
Hamraborg 7, sími 45566. Opið alla virka
daga kl. 18.00 til 22.00, og um helgar kl.
14.00 til 18.00.
Látraströnd 28,
daga kl. 18.00
14.00 til 18.00.
Skrifstofurnar veita allar upplýsingar um kjörskrá, utankjör-
staöakosningu, og taka á móti frjálsum framlögum i
kosningasjóð.
SsssMADUR FÓLKSINS_________________KJÓSUM ALBERT
Garöabær:
Kópavogur:
Seltjarnarnes:
sími 21421. Opið alla virka
til 22.00, og um helgar kl.
Þýskaland:
í Þýskalandi eru
starfrækt um 30 heimili
fyrir konur, sem neyðast
til að flýja heimili sín
vegna misþyrminga
eiginmanna sinna. Tvö
slík heimili eru í Mtinch-
en og hafa starfað í um
10 ár. Staðsetningu
þeirra er haldið leyndri
svo eiginmennirnir geti
ekki ónáðað konur sín-
ar, en konurnar fá
upplýsingar um heimil-
in hjá opinberum stofn-
unum.
Það kemur nágrönnum oft á
óvart að kunningi þeirra mis-
þyrmi eiginkonu sinni. Jósef G.
var t.d. álitinn góðlátur náungi,
sem ávallt væri reiðubúinn að
rétta fram hjálparhönd. Hann
fór oft með konu sinni í búðir og
kom snemma heim úr vinnunni
á kvöldin. Flestir urðu því
undrandi þegar frú G. yfirgaf
hann og tók tvö börn þeirra með
sér. Herra G. segir aðeins að
hún sé i heimsókn hjá ættingj-
um, en í rauninni hefur hún
leitað skjóls hjá „Frúarhjálp-
inni“ í Múnchen.
Irena G. sagði, að eiginmaður
hennar hefði aðeins farið með
henni í innkaupaferðir til þess
að geta betur fylgst með henni.
Ef hún stoppaði til þess að
rabba við nágrannana í meira
en fimm mínútur varð hann
æfur. I fyrstu lét hann sér
nægja að hækka róminn, en
brátt var hann farinn að beita
um hugsanlegum brögðum til
þess að komast að því hvar
konurnar dvelja. Sumir ofsækja
tengdamóðurina, setja af stað
einkaspæjara eða lögfræðing,
ljúga því upp að einhver hafi
látist í fjölskyldunni eða til-
kynna hvarf eiginkonunnar til
lögreglunnar.
Þegar þeir svo hafa komist að
dvalarstaðnum byrja endalaus-
ar símhringingar þar sem lofað
er öllu fögru. „Ég skal aldrei
leggja hendur á þig framar" eða
„Lífið er einskis virði án þín. Ef
þetta dugir ekki er beitt hrein-
um hótunum.
Á næturnar sjást mennirnir
oft á reiki umhverfis bygging-
una og þá oftast í fylgd með
vinum. „Þeir eru auðsjáanlega
hræddir við að koma einir"
segir starfsmaður heimilisins.
Stöku sinnum eru rúður brotn-
ar í húsinu eða feðurnir taka
börnin á brott þegar þau koma
úr skólanum. Ef móðirin hefur
ein yfirráðarétt yfir barninu er
leitað til lögreglu eða lögfræð-
ings til þess að fá þau aftur.
60% snúa aftur
Karlmönnum er aðeins heim-
ill aðgangur að neðstu hæð
hússins. Fundir milli maka eru
skipulagðir af starfsmönnum
stofnunarinnar og hjónaráðgjöf
stendur til boða. Fæstir eigin-
Athvarf
Heimilið er annars rekið fyrir
fé frá Múnchenborg, góðgerða-
stofnunum eða öðrum frjálsum
fjárframlögum.
Á heimilinu er sameiginlegt
eldhús, barnaheimili og nokkur
sameiginleg herbergi. „Fyrst
eftir komuna hingað elda kon-
urnar hver í sínu lagi, en
fljótlega fara þær að skiptast á
um húsverkin.
Á hinu heimilinu búa átta
konur með 14 börn sín. Karl-
menn fá þar ekki inngöngu og
hjónaráðgjöf er engin. „Við
höfnum algerlega hugmyndinni
bak við hjónaráðgjöfina, enda
hefur hún sjaldnast komið
mæðrunum og börnunum að
nokkru gagni," segir ein þeirra.
I staðinn hjálpum við hver
annarri, en við verðum að fara
mjög gætilega með peningana."
Þrjár kvennanna eru heima að
gæta barnanna, en fimm vinna
úti. Tryggingastofnun borgar-
innar borgar leiguna, smá-
greiðslur til allra kvennanna, og
kostar sálfræðing og fóstru á
barnaheimilið.
Á þessu heimili hafa dvalið
tæplega 100 konur í mislangan
tíma. Þeirra á meðal er Eva S.
Hún er staðráðin i að snúa ekki
aftur til eiginmanns síns þótt
ungur sonur hennar vilji það
„því leikföngin mín eru heima"
— „en pabbi má aldrei slá mig
aftur" segir hann.
Eiginmaður Evu sendir henni
gjarnan ástríðufull bréf, þar
sem lofað er öllu fögru. Næsta
dag kemur hann svo með bréf
frá lögfræðingi sínum þar sem
krafist er helmings af sængur-
áklæðinu.
Guðrún R. átti mann sem
vildi ekki að hún ynni úti.
fyrir konur sem sata
misþyrmingum
eiginmanna
hana líkamlegu ofbeldi. Móðir
hans lagði einnig hönd á pióg-
inn. „Hún var sífellt að finna að
heimilishaldinu, maturinn var
of saltur og íbúðin viðbjóðsleg".
segir írena.
„Eitt sinn við kvöldmatar-
borðið trylltist hann alveg, sló
mig bylmingshöggi og dró mig á
hárinu eftir borðstofugólfinu.
Ef ég öskraði gekk hann ber-
serksgang, lamdi mér upp að
ofninum o.s.frv. o.s.frv.
Frú G. flutti tvígang heim til
foreldra sinna en var í bæði
skiptin talin á að snúa aftur.
Ástandið batnaði þó ekkert.
Loks sá hún sér ekki annað fært
en að brjóta allar brýr að baki
sér, eftir að hafa í sex ár orðið
að þola barsmíðar af hendi
eiginmanns síns.
Gertrud T. hélt það út í 17 ár.
Strax eftir að hún varð ófrísk í
fyrsta sinn, fór hún að taka
eftir að eitthvað var í ólagi.
„Hann varð árásargjarn og
uppstökkur, en ég gat ekki
annað en gifst honum fyrst ég
var ófrísk". Brátt varð hjóna-
bandið algert víti. „Hann er
mjög sterkur svo ég gat enga
björg mér veitt. Eitt sinn stakk
hann upp á að ég slægi hann á
móti ... Ég kom hingað á
heimilið með tvær lausar tenn-
ur og glóðarauga."
Eiginmennirnir beita svo öli-
mannanna er þó reiðubúnir til
að nýta sér hana. Og jafnvel
þótt þeir geri það, og konan
flytji aftur heim er síður en svo
víst að allt falli í ljúfa löð. Af
þeim 250 konum, sem dvalið
hafa á heimilinu, snéru 60%
aftur til eiginmanna sinna.
Hvernig farnaðist þeim svo?
„Oft verða aðeins ágiskanir að
nægja," segir starfsmaður á
heimilinu. „Hjá mörgum hjón-
anna hefur sama sagan eflaust
endurtekið sig. Við fáum bréf
þar sem auðveldlega má lesa á
milli línanna, að ástandið er
jafn slæmt og fyrr.“
Rúmlega þriðjungur kvenn-
anna byrjar nýtt líf á eigin
spýtur. Það reynist ekki svo
auðvelt. Það er ekkert grín fyrir
tveggja barna móður að útvega
sér vinnu. Mikill tími fer í að
bíða fyrir utan vinnumiðlun-
arskrifstofur eða húsmiðlanir.
Ódýrt húsnæði er ekki á hverju
strái. Flestar kvennana hyggja
á skilnað og því fer mikill tími í
að ræða við lögfræðinga.
Frúarhjálpin hefur aðeins yf-
ir 26 rúmum að ráða og því er
oft mikið plássleysi. Leigan,
sem er 10 mörk á dag, er borguð
af tryggingastofnun Múnchen-
borgar en konurnar fá einnig
smágreiðslu úr ríkissjóði, sem
ákvarðast af barnafjölda.
Þrisvar sinum klagaði hún
hann til lögreglur.nar eftir að
hann hafði barið hana hlífðar-
laust. En lögreglan lét málið sig
engu skipta. „Við viljum ekki
blanda okkur í heimiliserjur,"
segir hún. Nágrannarnir sýndu
heldur engin viðbrögð þótt
neyðarópin bærust íbúða á
milli.
Eiginmönnunum
misþyrmt í æsku
Margar kvennanna segja að
makar þeirra hafi alist upp við
barsmíðar og háreysti og þess
vegna verði sá tjáningarmáti
ríkjandi þegar erfið vandamál
koma upp síðar á lífsleiðinni.
„Þeir virðast ekki geta leyst
einföldustu vandamál án
handalögmála."
Árásargirni feðranna hefur
auðvitað djúp áhrif á börnin og
samskipti þeirra við önnur börn
eru ekki alltaf upp á það besta.
Áflog eru tíð missætti er fljótt
að koma upp á heimilinu.
Ofbeldishneigð eiginmanna
virðist á engan hátt algengari
hjá lægri stigum þjóðfélagsins
en þeim hærri. Eini munurinn
kann að vera sá, að þeir hærra
settu geta betur leynt árásar-
girnd sinni og konur þeirra hafa
einnig meiri möguleika á að fá
hjálp hjá ættingjum og vinum.
Engu að síður leita þær oft til
Frúarhjálparinnar þó ekki væri
til annars en að nýta sér
hjónaráðgjöfina.
(Þýtt ok endursaRt úr The Ger-
man Tribune).