Morgunblaðið - 19.10.1980, Qupperneq 18

66
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 19. OKTÓBER 1980
Umsjón: Séra J&n Dulbú Hróbjartsson
Séra Karl Siynrbjörnsson
Siyurdur PAlsson
aUdrottinsdegi
Biblíulestur
vikuna 19.—25. október
Sunnudagur 19. okt. Matt. 22. 1—14.
Mánudagur 20. okt. Jóh. 6. 24—33.
Þriðjudagur 21. okt. 2. Mós. 16.2—7a og 13—15.
Miðvikudagur 22. okt. Jóh. 15. 1—8.
Fimmtudagur 23. okt. I. Kor. 10.14—22.
Föstudagur 24. okt. I. Pét. 2. 5—10.
Laugardagur 25. okt. Hebr. 7. 23—28.
Þegar
börnin spyrja
Hvernig lítur Guð út?
Hann hlýtur að hafa stór eyru, er það ekki?
Lyftir hann húsþakinu þegar hann vill sjá okkur?
Eða hvernig gerir hann það?
i
Flestar spurningarnar hjá börnum um
það hvernig Guð lítur út, eiga það
sameiginlegt að börnin ganga út frá því
að Guð líkist manneskju og hagi sér sem
slíkur. Þau velta fyrir sér smáatriðunum,
þ.e. hvernig Guð geri hitt og þetta. —
Leysa svo vandann gjarnan með því að
líkja honum við hetju eða töframann.
Foreldrar verða oft þreyttir á svona
vangaveltum, því þeir álíta að spurn-
ingar sem þessar séu vitlausar, en eiga
jafnvel í vandræðum með að breyta þeim
eða finna viðhlýtandi svör. Oft fá börnin
aðeins þetta svar: Eg veit það ekki, eða:
Þetta veit enginn.
Börn þúrfa að vita að Guð er ekki
töframaður eða hetja, heldur eitthvað
allt annað. Að segja að Guð sé andi er
ekki nógu góð skýring tii að byrja með. í
besta falli segir það barninu ekkert en í
versta falli verður Guð einhver þoku-
kennd vofa.
Hér á eftir fer sýnishorn af því
hvernig hægt er að tala við börnin um
þessi atriði. Samtal í þessu formi hentar
að sjálfsögðu ekki öllum. í þessu tilfelli
þyrfti barnið að vera orðið 6 ára til að
geta fylgst með.
Þegar barnið spyr spurninga um útlit
Guðs eða háttaiag, eins og gert er hér í
upphafi getur maður hafið samtalið
eitthvað á þessa leið:
— Ef maur gæti hugsað um Guð,
hvernig heldur þú að hann mundi hugsa
sér hann?
_ ?
— Ég held að hann hugsi sér Guð eins
og hann væri stór maur.
— Guð lítur líklega ekki út eins og
maur, er það?
— Nei, að sjálfsögðu ekki. En maurinn
hefur aðeins lítið maurahöfuð til að
hugsa með, svo hann heldur þetta
kannski.
— En héraungi, hvernig heldur þú að
hann hugsi sér Guð?
— Eins og héra!
— Já, það gæti einmitt verið. Hann
mundi hugsa um það besta og fallegasta
sem hann þekkti, sem væri þá líklegast
héramamman. Við mennirnir hugsum
reyndar svona líka oft á tíðum.
— Við teljum þó ekki að Guð sé eins
og héri?
— Nei, en við hugsum okkur að hann
líti út eins og maður.
— Gerir hann það ekki?
— Það væri þó undarlegt ef hann
gerði það. Hann sem hefur skapað
mennina og maurana og alla hluti. Hvers
vegna ætti hann að vera eins og eitthvað
sem hann hefur skapað. Nei, Guð er
eitthvað allt annað og nokkuð sem er
miklu betra og stórkostlegra en við
getum ímyndað okkur. Hann getur verið
allsstaðar. Það geta menn ekki. Hann
getur elskað okkur öll. Það gæti hin
besta manneskja ekki gert. Hann getur
heyrt kvöldbænir allra barna. Við þurf-
um einu sinni ekki að grufla neitt í því
hvernig hann getur það. Hann getur það
af því að hann er ekki manneskja, heldur
Guð.
Með samtali eins og þessu náum við að
sýna fram á, að við getum ekki skilið til
fullnustu hvernig Guð er. Og þá erum við
komin langt á veg. Sá sem kemur auga á
takmörkun okkar mannlegu hugsunar,
bíður ekki eftir að fá endanlega skýringu
á því hvernig Guð lítur út.
Börn sem spyrja mikið og hugsa mikið
geta vel fylgt hugsanaferlinum um
maurinn, hérann og manninn. Þau
gleyma því ef til vill fljótt og spyrja
jafnvel aftur sömu spurninganna, en þau
samþykkja það sem við segjum. — í
rauninni geta þau jafn auðveldlega og
við fullorðna fólkið meðtekið hve ómögu-
legt það er fyrir huga okkar að skilja
Guð.
I framhaldi af svona spurningu gæti
komið spurning á þessa leið:
— Hvers vegna höfum við ekki fengið
augu sem geta séð Guð?
— Ég skil að þú sért leiður yfir því.
Það er ég líka. En það er auðséð að Guð
vill ekki að við vitum eða sjáum allt.
Ekki ennþá. Ef til vill hljómar þetta
dapurlega, en það er ekki, því Guð er
nálægt okkur jafnvel þó við sjáum hann
ekki. Við getum beðið til hans, og hann
er hjá okkur og gerir okkur glöð og
örugg. Og allt sem við þurfum að vita um
Guð hefur hann sjálfur sagt okkur, en
það stendur í Biblíunni. Ekki hvernig
hann lítur út, heldur hvernig hann er og
um allt sem hann hefur gert fyrir okkur
mennina. En nokkur leyndarmál vill
hann að við eigum til góða.
Og svo tölum við að sjálfsögðu um
þann dag, þegar við endanlega fáum að
sjá Guð og þá með nýjum augum, ekki
óskýrum heldur á fullkominn hátt.
Eftir að hafa heyrt um himininn er
ekki ósjaldan að börn vilji deyja, þó ekki
væri nema stutta stund. Það verður
jafnvel erfitt að útskýra ótta okkar allra
við dauðann. Fyrir börnunum er dauðinn
alls ekkert óttalegur. Sum vilja flýta sér
til himins af vísindalegum áhuga, til að
sjá með eigin augum hvernig þar er
umhorfs. Aðrir vilja komast þangað til
að geta hitt Guð. Frh.
(Endursagt úr bókinni: Nár barna spör
eftir Birgittu Petri).
Ekki hafa aðrir þættir hinnar
postullegu trúarjátningar valdið
meiri deilum hér á landi en
einmitt þessi. Deilan hefur stað-
ið um orðið „hold.“ Sökum þess-
arar deilu hafa sumir lært þenn-
an hluta játningarinnar þannig
að sagt hefur verið: ég trúi... á
upprisu dauðra. Rétt er að geta
þess strax, að um það verður
ekki deilt, að orðrétt þýðing á
þessum hluta þessarar fornu
játningar er „upprisu holdsins".
Gildir þar einu hvort farið er
eftir hinni grísku eða latnesku
gerð játningarinnar. í eðli sínu
hefur deilan því staðið um það í
hverju hin k.ristna upprisutrú
væri fólgin. Sumir andstæðingar
orðalagsins „upprisa holdsins"
hafa beitt fyrir sig hinum barna-
legustu rökum eins og t.d. þeim
að það væri hin mesta fásinna að
hugsa sér að menn sem hefðu t.d.
farist í sjó og leifar þeirra
dreifst um allar álfur gætu risið
upp að holdinu, rétt eins og þar
stæði hnífurinn í kúnni!
En hvað felst þá í þessu
orðalagi? í hverju er hin kristna
upprisutrú fólgin? Rétt er að
taka fram, að í umræddri setn-
ingu er ekki verið að vísa til
upprisu Jesú Krists. Trú á upp-
risu hans hefur þegar verið játuð
með orðunum „ ... reis á þriðja
degi aftur upp frá dauðum." Én
að sjálfsögðu grundvallast trúin
á upprisu mannsins á trúnni á
upprisu Jesú Krists. í 15. kafla 1.
Korintubréfs fjallar Páll postuli
m.a. um að ómögulegt sé að
heyra fagnaðarerindið um upp-
risu sjálfs sín. En á sama hátt og
upprisa Jesú er boðuð sem
kjarnaatriði í tilveru mannsins,
þá er hún einnig boðuð sem
kjarnaatriði og þáttaskil í allri
tilverunni. Upprisa Jesú er upp-
haf nýsköpunarinnar sem Nýja
testamentið boðar. Upprisan í
Nýja testamentinu er ekki bund-
U....„ÁJK—.-J
.. á upp-
risu
holdsins
in við innri, andlegan heim
heldur sköpunina alla. Upprisa
sem ekki tæki til hins líkamlega,
væri þá manninum óviðkomandi,
vegna þess að maðurinn er ekki
líkamalaus fremur en án sálar
og anda. Upprisutrúin tekur til
mannsins alls, vegna þess að hún
setur von sína á Guð. í upprisu-
trúnni felst sú sannfæring, að
Guð reisi manninn allan frá
dauðum á sama hátt og hann í
upphafi skapaði hann.
Gagnvart þessu standa ódauð-
leikahugmyndirnar, sem eru í
því fólgnar að maðurinn deyi
ekki allur heldur aðeins hinn
óæðri hluti mannsins, líkaminn.
Ódauðleikahugmyndirnar skipa
manninum í tvennt, hið líkam-
lega og hið andlega og setja von
sína á hið æðra í manninum,
sálina, andann eða guðdóms-
neistann. Hin kristna upprisutrú
þekkir ekki slíka skiptingu í
„æðri“ og „lægri" hluta, sú skipt-
ing er af heiðnum toga.
Mikilvægt er að hafa í minni,
að nýsköpunin, sáttargjörðin,
réttlætingin og upprisan eru
ekki sitthvað, heldur mismun-
andi hliðar hins sama veruleika
sem á sér rætur í Jesú Kristi.
Ef Kristin trú boðaði aðeins
ódauðleika, væri það dómsboð-
skapur. Maðurinn væri þá
dæmdur til að lifa áfram í rofnu
samfélagi við skapara sinn. En
nú boðar kristin trú upprisu. Og
upprisan felur m.a. í sér að
sambandið við Guð varir þegar
allt annað brestur. Sambandið
við Guð felur ekki í sér að
maðurinn sé um eilífð seldur
undir sekt sína, heldur er hann
um eilífð leystur undan henni.
Það er upprisa og hana boðar
kristin trú ekki sem kenningu
heldur sem fagnaðarerindi,
fagnaðarerindið um nýsköpun-
ina sem á sér stað vegna dauða
og upprisu Jesú Krists.