Morgunblaðið - 03.01.1981, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 3. JANÚAR 1981
27
Minning:
Guðríður Karólína
Eyþórsdóttir
Fædd 7. febrúar 1942.
Dáin 25. desember 1980.
Alveg brunnið út
er mitt kerti nú.
Samt er sála min
8*11 von og trú.
Þessar ljóðlínur Jóhannesar úr
Kötlum úr kvæðinu Nóttin helga
koma upp í huga mér er ég
minnist Kaju frænku minnar sem
kvaddi þennan heim á jóladaginn
aðeins 38 ára gömul. Nóttin helga
varð hennar síðasta nótt, kertið
var útbrunnið. Kertið sem forðum
lýsti svo skært og bjart hafði
undanfarna mánuði blaktað og
flökt af veikum mætti. En vonin
og trúin brunnu aldrei út, styrkur
og kraftur sálarinnar lýstu skært
til hinstu stundar. Og ég veit hún
mundi taka undir framhald kvæð-
is Jóhannesar úr Kötlum, ná-
granna síns og kunningja úr
Hveragerði þegar hann segir:
AnnaA kertl ég á
— á þvi kveikja vil;
bletwuA blrtan þess
ber mig himins til.
Og sú birta mun einnig lýsa
þeim sem eftir standa í söknuði
þeirra og sorg. Ljósið frá hennar
sálarstyrk mun aldrei slokkna.
Kaja frænka mín hét fullu nafni
Guðríður Karólína Eyþórsdóttir.
Hún var fædd í Hveragerði 7.
febrúar 1942, dóttir hjónanna Þór-
dísar Jónsdóttur, húsmóður, og
Eyþórs Ingibergssonar, múrara-
meistara.
Öll bernsku- og unglingsárin bjó
Kaja í Hveragerði og ólst þar upp
í stórum systkinahópi. Hún var
góðum gáfum gædd og með ein-
Fædd 26. október 1884.
Dáin 23. desember 1980.
Við fráfall ömmu minnar, Jó-
hönnu, langar mig til að minnast
hennar með nokkrum orðum.
Margar minningar leita á hugann
og margt, sem ég vil þakka.
Ar.ima var fædd í Tröllakoti á
Tjörnesi árið 1884 og voru foreldr-
ar hennar Númi Elíasson og
Aðalbjörg Guðmundsdóttir. Þau
voru bæði upprunnin af útskerjum
Þingeyjarsýslu, hann af Flateyj-
ardal og hún af Tjörnesi. Þarna
var lifað bæði af því sem aflaðist á
sjó og landi, líklega ekki síður af
sjósókn. Þetta mun hafa verið
hart líf og mundi amma mörg
ísaár og harðindi svo mikil að við
fáum líklega seint skilið. Þrátt
fyrir kröpp kjör í æsku, sem
reyndar mun hafa verið hlutskipti
flestra þá, gekk amma út í lífið,
hraust á sál og líkama og full
bjartsýni og því lífsviðhorfi glat-
aði hún aldrei. Amma fluttist með
foreldrum sínum til Húsavíkur,
þegar hún var unglingur. Þar
giftist hún afa mínum Kristjáni
Péturssyni, sjómanni og útgerð-
armanni. Bjuggu þau á Húsavík
allan sinn búskap eða um 40 ár.
Þau eignuðust 5 börn, Rósu f. 1912,
Aðalbjörgu f. 1913, Helga f. 1914,
hann er nú sjómaður á Húsavík,
Núma f. 1917 og Stefán íþrótta-
fulltrúa í Reykjavík. Dæturnar
Rósa og Aðalbjörg dóu báðar á
ungum aldri og má geta nærri hve
þung raun það hefur verið ömmu.
En hjónaband hennar og afa var
kærleiksríkt og þau stóðu fast
saman bæði í blíðu og stríðu. Þess
vegna yfirstigu þau alla erfiðleika,
sem mættu þeim og hlutu bæði
velvild og virðingu samferða-
manna sinna. Amma varð að sjá á
bak afa aðeins rúmlega sextugum
og lifði hún ekkja í 29 ár. Og enn
varð hún að sjá á bak kærum
dæmum dagfarsprúð og þægileg í
viðmóti. En ákveðin og skapmikil
ef því var að skipta.
Með Kaju var gott að vera og
ótal margar minningar á ég úr
Hveragerði þegar bernskusólin
skein sem skærast á okkur frænk-
urnar. Vinna og leikur skiptust á
en allt varð í barnshuganum gleði
og ánægja: skátaferð upp á dal,
túmataflokkun og arfahreinsun
eða ferð á puttanum á Selfoss á
dimmu haustkvöld! til þess að
horfa á leiksýningu á Fjalla-Ey-
vindi.
En árin liðu og samverustund-
unum fækkaði. Við uxum úr grasi
og veröldin víkkaði, Kaja fór í
húsmæðraskóla og vann síðan við
ýmiss störf. Ég fluttist í fjarlægt
land.
En æskutryggðin og ættarbönd-
in slitna síðust banda og aldrei
kom ég svo heim að við ættum
ekki stund saman.
Ég fylgdist með gleði hennar
yfir fjölskyldunni, börnunum
þrem og eiginmanninum, yfir góðu
starfi og velgengni í alla staði.
Ég vissi að með prúðmennsku
sinni og heilsteyptri skapgerð
ávann hún sér vináttu og virðingu
hvert sem hún fór.
En vart hafði þriðji sólargeisl-
inn hennar færst í þennan heim
þegar dökkir skýjabólstrar hrönn-
uðust upp við sjóndeildarhringinn.
í ljós kom að Kaja gekk með
erfiðan sjúkdóm sem átti eftir að
setja spor sín á líf fjölskyldunnar
næstu árin. En þrátt fyrir óveð-
ursblikur og dimm él brutust
vonargeislarnir stöðugt fram.
Dugnaður, þrek og þrautseigja
Kaju komu ekki síst fram á
ástvini, Núma syni sínum sem lést
fyrir nokkrum árum. Þrátt fyrir
þetta lét hún ekki bugast en hélt
glaðværð sinni og góðvild til allra
alla tíð. Hún hélt alltaf sinni
barnatrú og trúði því að aðeins
væri um að ræða stundarskilnað
frá ástvinunum. Eftir lát afa 1951
flyst hún til Reykjavíkur og held-
ur heimili með Núma syni sínum,
voru þau alla tíð mjög samrýnd.
Hefst þá sá hluti í lífi hennar, sem
mér er kunnugastur, því þau
bjuggu í sambýli við foreldra
mína. Ég átti því láni að fagna að
fá að alast upp með þeim ömmu og
Núma frá fæðingu og þar til ég
flyst að heiman og stofna eigið
heimili. Amma var alveg sérstök
kona, sem aldrei hallmælti nein-
um en fékk alltaf fram það besta í
því fólki sem hún umgekkst. Hún
hafði sérstakt yndi af börnum og
var okkur systkinunum ímynd alls
hins besta sem nokkurt barn getur
óskað sér. Mörg voru sporin upp á
loftið til ömmu og alltaf var okkur
jafn vel tekið og drjúgar vorum
við systurnar með okkur þegar við
sátum með ömmu við eldhúsborðið
yfir kaffi og kringlum og þá var
nú margt skrafað og skeggrætt
eða þegar hún hafði kennt okkur
að prjóna og við gátum prjónað
eins og hún, en öðru vísi man ég
varla eftir henni en prjónandi með
hnykilinn í handarkrikanum og
oftast nutum við barnabörnin og
seinna langömmubörnin góðs af.
Alltaf var þó hugur hennar bund-
inn við Húsavík og aldrei leið sú
vika að hún hringdi ekki til að fá
fréttir að norðan Og þá var það, að
þegar hún, tæplega níræð, treysti
sér ekki lengur til að halda
heimili, flyst hún norður á ný.
Fyrst til Grenivíkur, þar sem hún
dvaldist hjá systur sinni Krist-
jönu, sem nú er látin, og dóttur
hennar Huldu, og naut umhyggju
hennar. Síðan flyst hún til Húsa-
þessum árum veikinda og erfið-
leika. Allar byrðar bar hún með
styrk og þolinmæði, bjartsýni og
öryggi.
Og byrðir hinna breiðu axla
frænku minnar áttu enn eftir að
þyngjast. Fyrir rúmu ári fór hún
að kenna annars og enn alvarlegri
sjúkdóms.
En það sem bugar meðalmann-
inn magnar hetjuna. Með óskilj-
anlegri sálarró tók hún því sem að
höndum bar. Trúin og vonin voru
hennar leiðarljós. Heilt ár vona og
vonbrigða, gleði og sorgar náðu
ekki að buga hennar andlega
styrk.
í lok apríl á síðastliðnu ári stóð
ég á flugvellinum í Stokkhólmi og
tók á móti henni frænku minni. Þá
lækningu sem ekki var mögulegt
að fá á Islandi var kannski að
finna í Svíþjóð.
Með óbugandi bjartsýni og yfir-
náttúrulegum kröftum fór hún í
hverja rannsóknina eftir aðra og
erfiða og kvalafulla meðferð.
Og þegar júnísólin sendi sína
skærustu geisla og dagurinn
breiddi út stærsta faðminn sinn
hélt hún aftur til íslands með
vonarglampa í þreyttu augunum
víkur þar sem hún nú síðustu árin
hefur notið frábærrar umönnunar
starfsfólks sjúkrahússins. Ekki
féll henni þó verk úr hendi eftir að
þangað kom, prjónaði og las og
mörgum sjúklingum stytti hún
stundir með spjalli og spila-
mennsku, og alls staðar var hún
jafnvelkomin. Einu má ég ekki
gleyma í fari ömmu, það var
hennar létta lund og eiginleiki til
að gleðjast af litlu. Ég kom til
hennar á sjúkrahúsið sl. sumar og
hafði hún þá misst sjónina. Þá
sagði hún við mig þá setningu sem
lýsir henni svo vel og ég mun seint
gleyma: „Fyrst það á annað borð
átti fyrir mér að liggja að verða
blind þá get ég ekki verið á betri
stað, hér eru allir mér svo góðir."
Þannig var allt hennar líf, hún
hafði þann sjaldgæfa eiginleika að
sjá alltaf björtu hliðarnar. Amma
missti sjónina á einni nóttu og
lifði í myrkri síðasta hálfa árið.
Nú vona ég og trúi að aftur sé
bjart í kringum hana. Við sem
þekktum hana munum ætíð minn-
ast hennar með hlýju og þakklæti
og minning hennar mun lifa með
okkur um aldur og ævi.
Jóhanna Stefánsdóttir
sínum og soninn sinn litla sér við
hlið.
Og vonarljósið lýsti með hásum-
arsólinni skært og hlýtt. En
skuggar haustmyrkursins lágu í
leyni og með þverrandi dagsbirtu
þvarr einnig þrekið hennar
frænku minnar. Og þegar nóttin
breiddi út stærsta faðminn sinn
brann kertið hennar út.
En meðan kraftarnir entust
styrkti hún og miðlaði öðrum af
andlegri orku sinni og hugurinn
var heima hjá börnunum þrem. Á
hverju kvöldi hringdi hún í soninn
sinn litla og las fyrir hann sögu
meðan hún hafði þrek til.
Nú les hún Kaja frænka mín
engar sögur framar. Ástríkur og
góður faðir les nú fyrir lítinn vin
og axlar með hjálp góðrar móður
sína þungu byrði. En sagan henn-
ar Kaju, hetjusagan, björt og
skær, mun hljóma í eyrum barn-
anna hennar þriggja og gefa þeim
styrk og kraft á ókomnum árum.
Brotlegt barn ég er
— blA um vernd og skjól.
Brostu bróAir minn
— blesna þú min jól!
BliAt Jesúbarn!
Beint i rikl þitt
láttu lýsa mér
lltla kertiA mitt.
Guð blessi og styrki börnin
hennar og eiginmann, móður, föð-
ur, tengdamóður, systkini og aðra
ættingja. Megi styrkur hennar
verða styrkur ykkar.
Guðfinna Ragnarsdóttir
Haustið 1959 settist hópur glað-
værra námsmeyja á skólabekk í
Húsmæðraskóla Suðurlands við
Laugarvatn. Við komum víða að,
en flestar þó úr nágrenni skólans
á Suðurlandi. En þótt uppruni
okkar og átthagar ættu sér víða
rætur og við ólíkar hver annarri,
tókst samt skjótt hin bezta vin-
átta með okkur öllum, er síðan
hefur varað, og átti sinn stóra þátt
í því hve góður og gagnlegur
veturinn varð okkur öllum. Allan
tímann síðan höfum við stöllur
haldið hópinn, eins og aðstæður
hafa frekast leyft. En nú hefur
dauðinn kvatt dyra og numið á
brott skólasystur okkar, Guðríði
Karólínu Eyþórsdóttur, sem lézt í
Landspítalanum, eftir langvar-
andi og þjáningarfull veikindi, á
jóladag, hinn 25. desember sl.
Þegar við stöllur lítum nú til
baka yfir farinn veg, sem hófst
hina eftirminnilegu haustdaga á
Laugarvatni haustið 1959, er
margs góðs að minnast úr sam-
skiptum okkar og félagsskap. Þótt
Kaja vinkona okkar væri fremur
hlédræg og dul, var hún bæði hlý
og innileg og lagði ætíð sinn skerf
fram til þátttöku í því, sem við
tókum okkur fyrir hendur. Eftir
að skólanum lauk vorið 1960 og við
hurfum hver sína leið, var hún
samt ein þeirra, sem kostuðu
kapps um að halda hópnum sam-
an. Eftir að við vorum allmargar
setztar að í Reykjavík og ná-
grenni, nokkrum árum síðar,
stofnuðum við saumaklúbb og
tengdumst enn nánari vináttu-
böndum. Kaja stofnaði heimili hér
nokkru síðar og kom þá strax í
hópinn.
Fyrir 'um það bil 7 árum tók
Kaja að kenna þess sjúkdóms, sem
nú hefur dregið hana til dauða.
Sjúkleikinn lagðist þungt á hana
og margoft átti hún fullt í fangi
með að verjast honum. En hvenær
sem af henni bráði og aðstæður
leyfðu, kom hún til fundar við
okkur og við áttum saman
ánægjulegt saumakvöld. Við dáð-
um hana og virtum fyrir það þrek
og þá trú, sem einkenndi baráttu
hennar fyrir lífi sínu og hamingju.
Fyrir okkur var 7 ára barátta
hennar næstum ofurmannleg.
Samt hallaði stöðugt á ógæfuhlið.
Síðast hittumst við flestar á liðnu
vori er við minntumst þess, að 20
ár voru þá liðin frá því að
skólanáminu lauk. Þá var fagnað-
arfundur og þangað kom Kaja,
þrátt fyrir mikil veikindi sín.
Þetta kvöld var okkur öllum gleði-
stund en jafnframt var okkur
ljóst, að hún var kveðjustund
okkar og Kaju. Við vissum, að
morguninn eftir myndi hún halda
utan til þess að freista þess að fá
langþráða bót á sjúkdómi sínum.
Við kvöddumst um miðnæturbil
og snemma morguninn eftir flaug
hún utan. Öll munum við minnast
hennar þetta síðasta kvöld. Glæsi-
leg en hlédræg fylgdist hún í
sjúkleik sínum með gleðskapnum
og tók þátt í honum eins og hún
frekast gat. Hún kvaddi síðan með
reisn — við munum aldrei gleyma
því hve stór hún var á þeirri
kveðjustund.
Þegar Kaja er nú öll, biðjum við
sál hennar blessunar á þeim
ómælisvegum, sem hún fetar nú.
Við vonum og biðjum, að fjöl-
skylda hennar megi njóta í sem
ríkustum mæli þeirrar ástar og
alúðar, sem hún gaf meðan hennar
naut við. Eiginmanni hennar,
börnum þremur og öðrum ástvin-
um vottum við okkar innilegustu
samúð.
Skólasystur
SVAR MITT
EFTIR BILLY GRAHAM

Eg er áhyggjufullur að eðlisfari. Þetta gengur svo
langt, að eg bý mér til áhyggjur, ef engar eru fyrir.
Ilvernig get eg unnið bug á þessu?
Þér hafið vanið yður á að vera með áhyggjur. Það
eruð þér, sem verðið að leggja af þennan vana.
Áhyggjur eru þó fyrst og fremst merki þess, að
sambandið við Guð hafi slitnað. Maður, sem hefur
ekki sætzt við Guð, hefur í raun og veru ástæðu til að
vera áhyggjufullur. Áhyggjur hans hafa við rök að
styðjast.
Bezta lækningin við áhyggjum er að veita Kristi
viðtöku af einlægu hjarta. Hann sagði einungis við
lærisveina sína: „Hjarta yðar skelfist ekki.“ Við
lærum ekki að hugsa rétt, fyrr en við höfum hugarfar
Krists. Þá fyrst geta menn losnað við áhyggjur, en
ekki fyrr.
En eg hef jafnvel kynnzt kristnum mönnum, sem
tóku aftur upp fyrri hætti og urðu áhyggjum að bráð.
Kristur varaði lærisveina sína við að skelfast, því að
hann vissi, að áhyggjur hindra mjög kristna trú og
vitnisburð. Orðið „áhyggjur“ í okkar tungu er komið
af engilsaxnesku orði, sem þýðir að stífla. Áhyggjur
stífla farveg bænar, trúar og kærleika og hindra, að
við göngum fram fyrir Guð.
Einhver hefur sagt: „Ef þú treystir Guði, muntu
ekki hafa áhyggjur. Ef þú ert áhyggjufullur, treystir
þú ekki Guði.“
Jóhanna Númadótt-
ir - Minningarorð