Morgunblaðið - 04.01.1981, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 4. JANÚAR 1981
Bækur ársins
í Bretlandi
BRESKA blaðið Observer hefur að venju birt í árslok
skoðanir gagnrýnenda sinna og annarra bókmennta-
manna á því hvaða 3 bækur hafi vakið mesta athygli
þeirra á árinu, sem er að líða. Velur þannig bækur
ársins. Áberandi er hve margir nefna bókina „The
Letters of Evelyn Waugh“. Hér fara á eftir niðurstöður
nokkurra þeirra.
• Tom Stoppard
„The Letters of Evelyn Wau«h“
(Weidenfeld) er sú bók, sem ég
mundi hafa mesta skemmtun af
árið um kring. „The Oak and the
Calf“ eftir Alexander Solzhenits-
yn (Colins/Harvil) lenti í öðru
sæti eftir 48 stunda lotu yfir
henni. Þvingaður áhugi minn á
vanskildum stærðfræðibókum
örvaðist þó vissulega við „The
Loss of Certainty“ (Oxford) eftir
Morris Kline.
• Martin Amis
„The Letters of Evelyn Waugh“
var haldmesta lestrarefni mitt á
árinu: bréfin eru alveg dásamlega
geggjuð og hrífandi, og sýna þetta
ljúfa frjóa geð, sem Waugh lagði
sig svo fram um að leyna. „The
Return of Eva Peron (Deutsch)
var afbragðs dæmi um gæða
blaðamennsku. Hleypidómar Nai-
pauls eru nú orðnir að hluta af
sérkennum hans og skaða ekki
• Stephen Spender
„Personal Impression“ eftir Is-
aiah Berlin (Chatto and Windus)
hefur vissulega að geyma hans
persónulegustu og ástríðumestu
ritgerð — um Akhmatova og
Pasternak. William Golding kem-
ur nú aftur fram með sitt para-
bóluformaða og dálítið fölnaða
form í bókinni „Rites of Passage“
(Faber), en þar getur lesandinn, ef
honum sýnist svo, séð í smásjá
stéttaþjakaða göngu Englands
gegn um aldirnar. „Selected
Pocms“ (Faber) eftir Seamus
Heaney er afrakstur á miðjum
ferli þessa írska skálds, sem ágæt-
ast er á síðasta fjórðungi þessarar
aldar.
• Mary McCarthy
Ég hef ekki lesið margar nýjar
bækur í ár. Þær sem vöktu mesta
athygli mína voru franskar. Fyrst
vil ég nefna „Entretiens avec
umglaða persóna væri ekki hjálp-
arhönd Tolstoys.
• Noel Annan
Mín kynslóð á svo mikið að
þakka þessari útdauðu tegund,
piparsveini og prófessor af gamla
skólanum. David Newsome hefur
skrifað minningargrein um þá
með rannsóknum sínum á dagbók-
um A.C. Bensons, „On the Edge of
Paradise“ (Murray). Mest spenn-
andi og jafnframt nákvæmasta
bókmenntafræðiritið, sem ég hefi
lesið á árinu, er „Adultery in the
Novel“ eftir Tony Tanner (John
Hopkins Press). Þriðja úrvalið
mitt er „Promenades“ (Oxford) og
hin óviðjafnanlega stríðssaga
Julius Cæsars, „Gallastríðin“
(Chatto and Windus), sem nú loks
er hægt að lesa í almennilegri
þýðingu Önnu og Peters Wiseman.
• Anthony Burgess
Á árinu sem er að líða hef ég
notið best „The Letters of Evelyn
Waugh“ (Weidenfeld), í útgáfu
Marks Amorys. En hún afhjúpar
ljúfan, tryggan mann undir
snobbuðu yfirborði og illkvittnis-
legri framhlið — ákaflega hríf-
andi og að sjálfsögðu skemmtileg
bók. Hinar úrvalsbækurnar mínar
eru ævisögur. „George Grove“
(Macmilian) eftir Percy M. Young,
BESTSELLERS
nenoN
1 (1) Bttat ot Pattaga by Williom
Goldino (Faber. £6.95)
2 (3) iorthly Pow«rt by Anthony
Burgess (Hutchlnson. £6 95)
3 (2) Th« Óid Man ot Lochnagar by
HRH The Prince of Woles
(Hamish Hamllton. £3 95)
4 (S) Ólrt In a Swing by Rlchord
Adams (Allen Lone, £5 95)
5 (4) Reflex by Dick Francls
(Michael Joseph. £5.95)
4 (6) Unflnithed Talet by J R R Tolklen
(Allen & Unwin, £7.50)
7 (—) The Covonant by James A
Michener (Secker & Warburg. £7 95)
• (—) Heort of Wor by John Masters
(Michael Joseph. £7 95)
Ö PtTkiuntand Soidlert by Irls
Murdoch (Chotto. £6 50)
10 (S) Ancettrat VÍcet by Tom Sharpe
(Secker & Warburg. 46 50)
NON-FICTION
1 (S) Marla, by Arianna Stassinopoulos (Weidenfold, £8 95)
2 (4) Ingrld Bergman, My Story (Mlchoel Joseph. £9.50)
3 (1) The Oulnneu Book of Records 19B1 (Guinness Superlatlves. £4.50)
4 (2) Arthur C Clarke's Mysterlous Wortd (Collins. £8 95)
S (—) Lyle Otf lclal Antlques Revlew 19B1 (Lyle Publications. £7.50)
« (—) The Henry Root Letters (Weidenfeld. £4 95)
7 (—) Hugh Johnson’s Pocket Wlne Book (Mltchell Beazley. £3.95)
S (3) The Further Letters of Henry Root (Weidenfeld, £4 95)
9 (9) The Country Llte Book of the Royol Famlly by Godtrey Talbot (Country Life. £7.96)
10 (—) Mountbatten, Hero of Our Tlme by Rlchard Hough (Weidenteld, £8,50)
PAPERBACKS
1 (-) HOTI the Nlne O'Clook News (BBC Publicdtlons. £1.95)
2 (1) Olles Cartoons (Ddily Express. £1.20)
3 (3) The Book of Herolc FaMures by Stephen Pile (Futura. 95p)
4 (2) To Serve Them All My Days by R F Delderfield (Cororret, £1 95)
5 (4) The Devll's Altemotlve by Frederick Forsyth (Corgi. £1 75)
6 (—) Petals on the Wlnd by Virglnla Andrews (Fontana. £1.60)
7 (S) Oratfltl 2 by Niget Rees (Unwin. £1.25)
B (9) Class by Jllly Cooper (Corgi. £1.50)
« (-) Oraffiii 2: The Wolis of fhe Wortd by Roger Kllroy (Corgl. £1)
10 (7) Mlss Morple’s Flnal Cases by Agatho Christle (Fontona, 95p)
Specioilv compiieö fot NOW' py Pubiishing News ond Pap«erboci( cmd HoróPot« Book Buyet
Bókafólki, læsu á erlend mál, til fróðleiks, fylgir hérmeð listi úr ritinu Now yfir metsoluhækurnar hresku
í jólavikunni.
heildarmynd stílsins. Bók Anth-
ony Burgess „Earthly Powers“
(Hutchinson) er þrungin metnaði,
em er samt sem áður minnisstæð-
asta skáldsaga ársins 1980. Hún er
seinlesin og líka seingleymd.
• Hilary Spurling
Besta æfisagan sem ég las á
árinu er bók Geoffreys Wolffsitm
föður hans „The Duke of Decep-
tion“ (Hodder and Stoughton)
sem var frábær svikahrappur,
lifði hátt, dó í eymd og ríður nú
aftur feitum fáki í þessari frá-
bæru för farandriddarans. „The
Ilayday of Natural History
1820—1870“ (Cape) er undar-
legasta og athyglisverðasta sagn-
fræðiritið. En uppáhaldsljóðabók-
in mín er „Victorian Voices“
(OUP) eftir Anthony Thwaite,
sem er í senn sögulegt, persónu-
legt, kröftugt og furðulegt nýtt
framlag tii nútíma umræðna um
andstæðurnar á okkar öld og
þeirri síðustu.
Anna Akhmatova“ eftir Lydia
Tchoukovskaia (Albin Michel,
Paris). Þetta er nákvæm dagbók
um heimsóknir ungrar skáldkonu
til þessa stórskálds í rúmlega 30
ár. Samband þeirra var erfitt
vegna þess að Akhmatova, sem
var miki! fcgurðardís, var stöllu
sinni ákaflega erfið, ýmist af
stolti eða grimmdarlegum duttl-
ungaköstum. En Tchoukovskaia
virðist samt hafa tekist að skrá
bæði góða og slæma tíma án
minnsta votts um ritskoðun og án
velmeintrar verndar, til að verja
ímynd Akhmatovu fyrir sjálfs-
eyöileggingu. Og ímynd hennar,
sem stundum ber helgiblæ eins og
íkonmynd, virðist einhvern veginn
skína í gegn um allt saman. önnur
rússnesk þýðing og útgáfa frá
Albin Michel, er „Sophie Tolstoi,
Journal Intime 1862—1900“. Allt
annars konar mynd af sambandi
við bókmenntasnilling. Bókin væri
að vísu hræðilega þreytandi af-
lestrar, ef maður gæti ekki stöð-
ugt minnt sjálfan sig á að þessi
hugsunarlausa, grátklökka, sjálf-
drcgur fram einn af þessum ótrú-
legu viktoríönsku piltum, sem gat
gert allt frá því að smíða brýr til
þess að leggja grundvöll að
stærstu tónlistaralfræðibók í
heiminum (sem vafalaust verður
úrvalsbók mín, sem út kemur
1981), þrátt fyrir eða kannski
einmitt vegna sinnar kynferðis-
legu bælingar. Hin bókin,
„Charmed Lives“ eftir Michael
Korda (Allan Lane), segir frá
Vincent föður hans, Zontan
frænda hans, og ekki hvað síst Sir
Alexander, sem var mikilhæfur
listamaður, leikstjóri og faðir
enskrar kvikmyndalistar. Hríf-
andi, fyndin og fróðleg bók.
• Peter Conrad
Ég tilnefni eina bók um siðfræði
einkalífsins og aðra um spennuna
og sóun í opinberu lífi. Iris
Murdoch tekst alveg dásamlega í
„Nuns and Soldiers (Chatto) bæði
að gera dæmisögu um ósigurinn,
sem englar verða fyrir, þegar þeim
er sleppt lausum í okkar vonda
j| APARTOFSPEECH | JQSEPH BRODSKY | OXIOKD |
1 -1 t- ~
JgjWKmÍL^.
r, ■ ' -S. 1 ~n,
' ~I) ^
ÐAVID LODGE H0W FAR CAN Y0U G0?
■É
■. i Russell Hoban
Flannery OGonnor
TIIKIfABlTOKBKING
x * 5
Rites of Passage William Golding Fab«
■