Morgunblaðið - 25.01.1981, Side 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 25. JANUAR 1981
Sé yfir höfuð unnt að tala um kyrrláta
stórborg, þá gæti það að nokkru átt við þann
blæ, sem er yfir lífinu í París þessa dagana.
Það er reyndar áberandi ös í verzlunum, og
Parísarbúar eiga í mörg horn að líta því að
útsölurnar eru í gangi. Annars virðast París-
arbúar taka nýja árinu með heldur blönduðum
tilfinningum, því það er ýmislegt sem bjátar á
í frönsku þjóðlífi þessa stundina. Verst er
verðbólgan.
París á seinni hluta jólaföstu er
aftur orðin eins frönsk og þessi
mikla, þóttafulla heimsborg getur
yfirleitt orðið. Kaffihúsin, stór og
smá, við Champs-Élysées, Boule-
vard Saint Michel, Haussman eða
Rue de Rivoli eru þéttskipuð
masandi gestum frá morgni til
kvölds og langt fram á nótt. Þarna
eru persónuleg vandamál rædd
mjög opinskátt og af ákafa, fundn-
ar eru snjallar prívatlausnir á
hinum ýmsu vandamálum
franskra stjórnmála eða þá
heimsmálunum, ef því er að
skipta. Fransmönnum verður
sjaídan orðfátt, sérstaklega ekki í
góðum félagsskap, það er að segja,
þar sem þeir eru sín á meðal, en
eins og vitað er, þá er það alltaf
langbezti félagsskapurinn.
Culinaire
I París eins og alls staðar í því
landi hefur maturinn í franskri
gerð alveg sérstakt aðdráttarafl
jafnt á heimamenn sem aðvífandi.
Veitingahús af betra taginu í
París eru stöðugt að sérhæfa sig
meir og meir í fremur fáum en
afburða vel tilreiddum réttum. I
þeirri matargerð er ekki kastað
höndunum til neins, heldur hvert
smáatriði þaulhugsað og matur-
inn tilreiddur af franskri natni og
óbrigðulum smekk til þes að geðj-
ast hinum mjög vandlysnu
frönsku gestum. Á þessum veit-
ingahúsum verður maður hins
vegar að vera þess albúinn að
greiða eins og sem svarar einu
lambsverði fyrir að vísu dægi-
legan mat með tilheyrandi víni og
í glæsilegu umhverfi. Ofarlega á
listanum yfir mestu krásirnar
tróna á mörgum matseðlinum
„saumon chaudfroid", „saumon
escalope Maítre Albert" eða
„saumon á la creme" með parmes-
an- og gruyere-osti sem ómissandi
bragðbæti; þarna er sem sé oft á
tíðum kominn laxinn, sem veiddur
var í íslenzkum ám síðastliðið
sumar — eða þá í Noregi.
Chez soi
Parísarbúar eru um þetta leyti
árs loksins „chez soi“ — sitja einir
að borginni sinni heittelskuðu með
öllum hennar gögnum og gæðum
— lausir í þetta sinn við yfirþyrm-
andi túristaplágu, sem þeir verða
að sætta sig við á öðrum árstím-
um. Ferðamannaflóðið á götum og
torgum Parísar hefur sem sagt
fyrir nokkru fjarað út þetta árið.
Núna í byrjun árs sézt aðeins einn
og einn langferðavagn frá Spáni,
Hollandi, Þýzkalandi eða austan
frá Balkanskaga híma á bökkum
Signu. Það er aftur hægt að greina
Louvre-höllina, jafnvel í nánd,
eftir hið langa umsátur túrist-
anna, sem staðið hefur óslitið aila
sumar- og haustmánuðina, langt
fram í nóvember. Núna sjást
aðeins örfáir langferðabílar fyrir
framan þetta einstæða listasafn
— og flestir eru bílarnir franskir
eða belgískir. Aftur er hægt að
ganga i rólegheitum um þá miklu
sali upphafinnar fegurðar, sem
Louvre hefur að geyma, og hægt
að njóta hvers listaverks í næði.
Hernámsárin
Parísarhiminninn er blýgrár og
þungbúinn þessa desemberdaga,
alveg eins og veturinn 1941, —
fyrsta veturinn af fjórum löngum,
nöprum vetrum undir þýzku her-
námi.
Allt frá því í sumar hafa
franskir fjölmiðlar verið sneisa-
fullir af frásögnum um ófarir
Frakklands í seinni heimsstyrj-
öldinni, um innrás Þjóðverja á
franska grund í júníbyrjun 1940
og hernám Parísar skömmu síðar,
eða 14. júní. Það leið ótrúlega
stuttur tími, þar til Þjóðverjar
höfðu hernumið svo til allt landið,
tvístrað franska hernum um flæð-
ar og flaustur og sökkt franska
flotanum á einu bretti.
Til minningar um þessa dapur-
legu atburði í franskri sögu hefur
rödd hins mikla hershöfðingja og
þjóðarleiðtoga de Gaulles aftur
hljómað um Frakkland. Hinu
fræga ávarpi hans til frönsku
þjóðarinnar á hinum drungalega
hernámsvetri 1940 var nýlega út-
varpað aftur fyrir fjálgum frönsk-
um eyrum: „Frakkar, orrusta er
töpuð, en við höfum ekki tapað
stríðinu!"
Nú þegar er de Gaulle, hers-
höfðingi, orðinn eins sannheilagur
dýrlingur í augum frönsku þjóðar-
innar eins og sjálf Mærin frá
Orleans, Jeanne d’Arc.
í Drouot-gistihúsinu í París fór
fram uppboð fyrir fáum dögum,
þar sem meðal alls þess forngripa-
drasls, sem tínt hafði verið til,
voru líka fjörutíu ára gömul um-
ferðarskilti og leiðbeiningaskilti
sem þýzka herstjórnin hafði látið
setja upp í París, skömmu eftir
töku borgarinnar. Á einu þessara
skilta er á ruddalegan hátt bent á,
hvar æðsti stjórnandi Parísar-
borgar, þ.e. þýzki hernáms-hers-
höfðinginn, hafi aðalstöðvar sínar
og veiti Parísarbúum viðtal eftir
dúk og disk. Öll þessi skilti seldust
upp á augabragði á nefndu upp-
boði. I hugum Parísarbúa er þýzka
hernámið annars óendanlega
langt aftur í grárri forneskju
núna á þessum kalda vetri 1980.
Óð verðbólga
Sá, sem ekki hefur nýlega verið
á ferð í frönsku höfuðborginni,
verður beinlínis skelkaður yfir
verðlaginu á öllum hlutum. í
Frakklandi er verðlag mjög hátt
og fer síhækkandi ársfjórðungs-
lega, en í París virðist verðlag
vera þrisvar sinnum hærra en
annars staðar í landinu, og er þá
mikið sagt. Það er löngu liðin tíð,
að veitingahús, vínbarir, minni ’
Halldór Vilhjálmsson tók saman
Þjóðardýrlingur á borð við Jeanne d’Arc, de Gaulle, hershöfðingi flytur ávarp til frönsku
þjóðarinnar í sjónvarpi og útvarpi frá Élyséehöll í forsetatið sinni.