Morgunblaðið - 08.05.1981, Qupperneq 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 8. MAÍ 1981
Norrænt höfuðborg-
armót í Stokkhólmi
NORRÆNU félöKÍn efna til höf-
uöborKarmóts i Stukkhólmi dag-
ana 12. —14. júní nk. Efni ráð-
stefnunnar er Stokkhólmur á
dögum Rellmans. Allir félanar
Norræna félagsins í Reykjavik
eru velkomnir sem þátttakendur.
Gert er ráð fyrir að um 100
manns taki í allt þátt í mótinu, um
20 þátttakendur frá hverju landi.
Þátttakendur greiða sjálfir
ferðakostnað og húsnæði í Stokk-
hólmi.
Þátttökugjald er svo 300 sænsk-
ar krónur.
Þeir félagar Norræna félagsins
sem eru á ferðinni og hafa áhuga á
þessari dagskrá ættu að hafa
samband við skrifstofu Norræna
félagsins hið fyrsta.
(Fréttatilkynning)
Farið fram á 18—21%
hækkun dagvistargjalda
NÚ LIGGUR hjá mennta-
málaráðuneytinu beiðni frá
stjórnarnefnd dagvistunar í
Iteykjavík, sem staðfest var í
félagsmálaráði og samþykkt í
borgarráði, um hakkun á
dagvistargjöldum.
Firmakeppni
Sörla
FIRMAKEPPNI hestamannafé-
lagsins Sorla í Ilafnarfirði verður
haldin þann 9. mai kl. 2 e.h.. með
þátttöku 130 fyrirtækja. á velli
félagsins við Kaldárselsveg.
Þá verður haldið íþróttamót þann
24. maí. Gæðingakeppni og kapp-
reiðar félagsins verða 29. og 30. maí.
Sörlafélagar ætla að halda dag
fatlaðra laugardaginn 23. mai kl. 3
e.h., með því að teyma undir fötluð-
um á svæði félagsins við Kaldársels-
veg.
Samkvæmt hækkunarbeiðn-
inni er farið fram á að leik-
skólagjöld hækki úr 330 krón-
um á mánuði í 400 krónur og
er þar um að ræða um 21%
hækkun. Þá er farið fram á að
gjöld fyrir vistun á dagheimili
hækki úr 550 krónum í 650, en
þar er um að ræða rúmlega
18% hækkun.
Samkvæmt upplýsingum
Sveins Ragnarssonar félags-
málastjóra er brýnt að afstaða
til þessara hækkunarbeiðna
verði tekin sem fyrst, því
félagsmálastofnunin inn-
heimtir gjöld í upphafi hvers
mánaðar.
Ekki hafði verið tekin af-
staða til þessarar hækkunar-
beiðnar þegar Mbl. hafði síð-
ast spurnir af.
Fyrsti formaður Kvenfélags Ilveragerðis i ræðustól en til hliðar við
hana situr Pálína Snorradóttir. núverandi formaður félagsins.
Kvenfélag Hveragerðis 30 ára:
Gáfu 5000 krónur til
kaupa á baðlyftutæki
KVENFÉLAG Hveragerðis varð
30 ára í sl. mánuði en félagið var
stofnað 4. marz 1951 af 12 konum
í Hveragerði. Fyrsti formaðurinn
var Elín Guðjónsdóttir og gegndi
hún formennsku i 20 ár. Nú eru
félagskonur 54. Heiðursfélagar
eru Elin Guðjónsdóttir og Ingi-
niaria Karlsdóttir.
Kvenfélag Hveragerðis hefur lát-
ið flest þau framfara- og menning-
armál, sem á hverjum tíma hafa
komið upp í þorpinu, til sín taka og
eins hefur það unnið mikið að
mannúðar- og líknarmálum. T.d.
gengst félagið fyrir skemmtun
fyrir eldri borgara á hverjum vetri.
Það hefur rekið leikskóla fyrir
yngstu borgarana í fjölda ára í
eigin húsnæði, en síðustu árin
hefur hreppsfélagið kostað rekstur
hans.
Félagsstarfið hefur verið öflugt í
vetur og nefndir starfað af kappi.
Margir góðir gestir hafa komið á
fundi félagsins í vetur og flutt
fræðsluerindi og svarað spurning-
um. Leikhúsnefnd sér um leikhús-
ferðir og eru 33 félagar með
áskriftarkort í ár.
Á fundi í marzmánuði var 30 ára
afmælisins minnst með ýmsum
hætti og bárust félaginu þá mörg
heillaskeyti. Þær Sigurhanna Guð-
mundsdóttir, formaður SSK og
Ragnheiður Ingvarsdóttir gjald-
keri, heimsóttu félagið á afmælinu
og færðu því blóm. Pálína Snorra-
dóttir þakkaði fyrir félagsins hönd
og afhenti Sigurhönnu 5000 kr. sem
renna eiga til kaupa á „baðlyftu-
tæki“ í Sjúkrahús Suðurlands.
Stjórn Kvenfélags Hveragerðis
skipa: Pálína Snorradóttir formað-
ur, Benný Sigurðardóttir, Ásta
Guðmundsdóttir, Sigrún Helga-
dóttir og Guðbjörg Jóna Sigurðar-
dóttir.
Á vegaslóð-
um þingmanna
Vestfirðinga
Miáhúsum. fi. mai.
Á SUMARDAGINN fyrsta fóru
tveir ungir menn frá Reykhólunt,
þeir Valdimar Jónsson og bórólf-
ur Grimsson, á snjósleða að
athuga snjóalög á Steingríms-
fjarðar- og Kollafjarðarheiði. Er
þetta í þriðja skipti, sem Valdi-
mar kannar þessar heiðar.
Hann sagði, að munur á snjóa-
lögum á þessum heiðum væri
geysimikill og gizkaði hann á, að
meðalsnjódýptin á Steingríms-
fjarðarheiði væri nú um 1,5 metr-
ar. Þar sæist vart á dökkan díl.
Hins vegar var snjór á Kollafjarð-
arheiði mjög lítill og vegatroðn-
ingar víða auðir, svo að leita varð
að snjó til að komast leiðar sinnar
á sleðunum. Valdimar sagði að
lokum, að snjórinn hefði verið mun
meiri á Steingrímsfjarðarheiði á
hvítasunnu árið 1976.
Til glöggvunar fyrir ókunnuga
má geta þess, að þingmenn hafa
valið Steingrímsfjarðarheiðina
sem verðandi vetrarvegarstæði
fyrir ísfirðinga, sem merkir í
hugum kunnugra, að einangrun
þeirra breytist ekki.
— Svoinn
Tvær sölur
TVÖ ÍSLENZK fiskiskip lönduðu
afla sínum erlendis í gær. Gull-
berg VE seldi 148,9 lestir í Grims-
by fyrir 1186,4 þúsund krónur,
meðalverð á kíló 7,96 kr. Jón
Vídalín seldi 159,7 lestir í Cux-
haven fyrir 779,5 þúsund krónur,
meðalverð á kíló 4,88 kr.
Ásta Þorgrímsdóttir
Minningarorö
Fædd 3. febrúar 1909.
Dáin 1. maí 1981.
„ViA sjáum hvar sumar ronnur
moÁ sól yfir dauóans haf
or lyftir í eilifan aldinKaró
þvi ollu sem Drottinn Raf.“
(MJoch.)
Ásta er farin heim eftir langa
og stranga sjúkdómslegu. Og nú er
hún laus við þjáningar, þreytu og
kvíða, sem hafa þjakað hana sl.
5'á ár. Þó sorg og söknuður sé
okkur efst í huga, þá megum við
ekki gleyma því, að hún hefur
fengið þá hvíld, sem hún var farin
að þrá svo mjög.
Við fráfall góðrar vinkonu og
félagssystur rifjast upp ótal
margar minningar, ljúfar og góð-
ar. Það fyrsta sem kemur mér í
huga er sú einstaka tryggð hennar
við þá sem henni voru kærir, og
þau málefni sem hún tók ástfóstri
við. Hún varð ung skáti og hafði
starfað æ síðan, eða frá 1922. Auk
þess var hún félagi í St. Georgs-
gildi Reykjavíkur frá stofnun
þess. Hún var hinn raunverulega
sanni skáti, það geta allir borið
um, sem þekktu hana. Hjá henni
var aldrei nein hálfvelgja — hún
hafði ákveðnar meiningar og
fylgdi þeim eftir. Hennar skoðun
var, að sannur skáti ætti að vera:
sannorður, orðheldinn, tryggur,
heiðarlegur, hjálpsamur, góður fé-
lagi og sannur vinur. Þar var
enginn millivegur. Skátalögin
voru svona frá upphafi, þeim
mátti enginn breyta. Skátaheitið
kvað á um skylduna við Guð,
ættjörðina og náungann, að því
bar að stefna. Engu breyta. Skáta-
hreyfingin var ekkert tízkufyrir-
bæri, hún var lífsskoðun, lífsfyll-
ing.
Og hún fetaði ákveðin þessa
skátagöngu og slakaði ekki á
kröfunum. Hún var viðbúin til
hinstu stundar.
Eg kynntist henni í gegnum
skátastarfið fyrir um það bil 50
árum. Allan þennan tíma hefur
ekki skugga borið á vináttu okkar,
og svo veit ég er um fleiri, sem
hún hefur tekið tryggð við. Og hún
hefur sannarlega átt mörg hand-
tökin og sporin fyrir þennan
félagsskap. Óll sín beztu ár helg-
aði hún sig skátastarfinu í öllum
frítímum sínum og vel það.
Eiginmaður hennar, Erlendur
Jóhannsson, eða Elli eins og við
vinir þeirra hjóna köllum hann er
einnig skáti og gildisbróðir. Hann
hefur verið alveg einstakur í öllum
hennar veikindum, svo er einnig
um synina og Ástu tengdadóttur
hennar, sem hefði ekki getað verið
henni betri þó hún hefði verið
hennar eigin dóttir.
Ásta og Erlendur eignuðust 3
syni, Jóhann, búsettan í Banda-
ríkjunum, Höskuld, búsettan í
Reykjavík, kvæntan Ástu Kröyer,
og Kjartan, búsettan í Reykjavík,
ókvæntan. Barnabörnin eru 5.
Nú er Ásta komin heim, eins og
við skátar segjum um þá sem
látnir eru, og við biðjum Guð að
blessa heimkomu hennar.
Þessum fáu kveðjuorðum fylgja
hlýjar kveðjur og hugheilar þakk-
ir frá skátasystrunum í Félagi
eldri kvenskáta — frá gildisvinun-
um í St. Georgs-gildi Reykjavíkur,
einnig frá öllum gildisvinum sem
kynntust henni. Eg og mín fjöl-
skylda flytjum henni innilegar
þakkir fyrir trygga vináttu og
biðjum henni blessunar Drottins.
Oll vottum við eiginmanni
hennar, sonum, tengdadóttur og
barnabörnum og öðrum ástvinum
innilegustu samúð.
Á henni sannaðist kjörorð
skáta: Vcrtu viðbúin og kjörorð
St. Georgs: Eitt sinn skáti. Avallt
skáti.
Þannig fór hún heim, meira að
starfa Guðs um geim.
Blessuð sé minning hennar.
Hrefna Tynes.
í dag verður gerð frá Dómkirkj-
unni útför Ástu Þorgrímsdóttur,
Kleppsvegi 6, en hún lést 1. maí
siðastliðinn.
Hvar á að grípa niður, þegar
minnst er hálfrar aldar samfylgd-
ar? Oft var setinn Svarfaðardalur
í litla súðarherberginu í Grjóta-
götu 5 og þar glímt við að ráða
angalíur lífsgátunnar, minna
mátti það ekki vera. Þar voru
endrum og sinnum, auk okkar
Erlendar, skólabræður mínir, séra
Árelíus og Gunnar Ólafsson, síðar
skólastjóri á Neskaupstað. En
prýði hópsins var Ásta, unga og
bráðfalleg, körsk og lífsglöð, er lét
ekki deigan síga í skoðanaskipt-
um, svo að jafnvel Árelíus með
sína miklu mælsku varð að hopa í
viðræðu við hana. Ásta var hlát-
urmild, svo að samkoman var ætíð
laus við lunta.
Sjaldan verður mér litið svo í
eina hillu í bókaskáp mínum, að
ekki rifjist upp atvik frá aðfanga-
dagskvöldinu 1931. Þegar ég kom
heim lá pakki á borðinu, en hans
átti ég ekki von. Líkt var Ástu að
sjá til þess að vesalingur minn
færi ekki í jólaköttinn. Þegar
umbúðunum hafði verið svipt utan
af, kom í ljós stór og dýr bók,
nýlega út komin. Vafalaust hafa
þau kaup ekki verið Ástu þrauta-
laus, en svo rík var höfðingslund
hennar, bæði þá og síðar, að hún
sást stundum ekki fyrir. Sú kom
tíð, að ég þurfti æði oft að líta í
þessa bók, gat ekki án hennar
verið.
En hver var Ásta og hvernig
lágu leiðir okkar saman? Haustið
1928 fluttist Erlendur Jóhanns-
son, æskufélagi minn úr Stykkis-
hólmi, til Reykjavíkur og byrjaði
þar nám í húsgagnasmíði. Sam-
tímis og ég settist fyrir fullt og
fast að syðra, sem var úthall
alþingishátíðarsumars 1930, urð-
um við sambýlismenn og stóð svo í
fjögur ár. Erlendur hafði ekki
verið lengi í Reykjavík, þegar
hann gerðist skáti, og er nú með
þeim elstu í þeirra hópi, enda
haldið óslitið tryggð við þann
félagsskap í röska hálfa öld. En
hann átti annað og meira erindi í
hóp skáta en að tileinka sér
boðorðið að vera viðbúinn. Ásta
hafði verið ein af stofnendum
Kvenskátafélags Reykjavíkur.
Kynni þeirra byrjuðu á leiðum
skáta og hrökk brátt sem af tinnu
neisti á milli þeirra og varð af
varðeldur, sem enst hefur vel og
lengi. — Vitaskuld fór ekki hjá
því, að égyrði skjótt kunnur Ástu,
enda hún tíður gestur hjá okkur
allan tímann, sem þau sátu í
festum.
Ásta var Reykjavíkurbarn,
fædd 3. febrúar 1909. Foreldrar
hennar voru Sigurbjörg Illuga-
dóttir og Þorgrímur Jónsson. Ung-
ur var hann á skútum, en lærði
síðar múraraiðn. Hús reisti hann
sér við Laugaveg 151, og þar voru
æskustöðvar Ástu og systkina
hennar, en þau voru fimm, þrjár
systur og tveir bræður, og að auki
ein fóstursystir. Annar bróðirinn
er látinn fyrir alllöngu. Þorgrími
kynntist ég. Hann var einkar
hugþekkur maður, sem lét lítið
yfir sér. Oft mun honum, sem
fleirum á þeirri tíð, hafa reynst
þungur róður að sjá sínu fjöl-
menna heimili farborða og sökum
þess var aldrei auður þar í garði.
— Ásta var þrjá vetur í Kvenna-
skóla Reykjavíkur, en lærði síðan
hatta- og skermagerð og starfaði
við þá iðn þangað til þau Erlendur
stofnuðu heimili um mitt sumar
1934, en hann hafði þá fyrir
nokkru lokið sveinsprófi í sinni
iðn.
Búskap byrjuðu þau á Öldugötu
16 og bjuggu þar í 12 ár. Hjá þeim
var lengi eftirsóknarverður griða-
staður ungs fólks, sem allt var
skátar, að mér undanskildum.
Góðgerðir voru ekki skornar við
nögl. Margt var sér til gamans
gert, en á öllu var skátabragur.
Ekki eru allir lífs, sem þar voru,
og með Ástu hverfur motor prim-
us þessa gestaboðs, minningin um
það ornar vafalaust fleirum en
mér, þótt langt sé um liðið síðan
því lauk.
Börn Ástu og Erlendar eru þrír
synir: Jóhann flugvirki, búsettur í
Bandaríkjunum, Höskuldur toll-
vörður og Kjartan vélstjóri. Hösk-
uldur er kvæntur Ástu Kröyer og
eiga þau tvo syni.
Ásta tók snemma mikla tryggð
við æskustöðvar Erlendar og
tengdafólk sitt þar vestra. Er mér
í minni, hve kært var með tengda-
mæðgunum. Sagðist Anna, móðir
Erlendar, ekki eiga nógu sterk orð
til að blessa Ástu sína. En víða
mátti á sjá, að Ásta var trölltrygg
og sparaði ekki að rétta hlut vina
sinna, ef henni fannst á þá halla.
Ekki brást hún hugsjón skáta, og
gætti þess alla tíð jafnt í orði sem
verki.
Eftir að drengir þeirra hjóna
voru á legg komnir byrjaði Asta
að vinna utan heimilis, fyrst við
verslunarstörf, en síðan hjá Ríkis-
útgáfu námsbóka, uns heilsan
bilaði 1975 og varð ekki aftur
heimt. Allur var tími þessi þrot-
laus barátta við sjúkdóm, sem
ekki varð við ráðið. Kjarkur henn-
ar var óbilandi öll þessi þrautaár.
Erlendur gekk heldur ekki heill til
skógar. Byrðar sínar báru þau
saman með stakri prýði, tóku
þeim sem væru þær óumflýjan-
legar og höfðu fá orð um. — Með
brottför Ástu Þorgrímsdóttur lýk-
ur langri samfylgd, sem hefur
verið okkur Helgu kær og við
þökkum af alhug um leið og við
sendum Erlendi, sonunum og öðr-
um hennar nánustu hlýjar samúð-
arkveðjur.
Lúðvík Kristjánsson