Morgunblaðið - 07.06.1981, Qupperneq 15

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 7. JÚNÍ1981
15
fljúga, þótt ég sé auðvitað
flugstjórinn, sagði hann og hló.
Whittaker sagðist eiga flug-
vélina sem hann var á í það
skiptið, en hún er skrúfuþota af
gerðinni Beechcraft Super King
Air 200, voldug einkaflugvél
sem er fljót í förum. Hún bar
einkennisstafina G-SONG, sem
er viðeigandi fyrir þennan
mikla skemmtikraft.
Sagt var frá flugáhuga
Whittakers á Flugsíðu í Morg-
unblaðinu 12. apríl í fyrra, en
þar kom m.a. fram að hann
hefði fengið flugdellu 2 'á ári
fyrr. Hefði hann lokið einka-
flugprófi á skömmum tíma og
samtímis hlotið réttindi til að
fljúga eins hreyfils og tveggja
hreyfla flugvélum. Seinna hlaut
hann blindflugsréttindi. Fyrsta
vél hans var Beechcraft Baron,
síðan eignaðist hann Baron 58P
og þá skrúfuþotu af gerðinni
Rockwell Commander, sams-
konar flugvél og Blíeser Jóns-
son flugmaður á. Þá vél sagðist
Whittaker enn eiga ásamt King
Air vélinni.
— Það er dásamlegt að fljúga
svona sjálfur, ferðalögin hafa
einhvern veginn meiri tilgang
nú, finnst mér. Það er tvennt
ólíkt að vera farþegi eða flug-
maður.
— Ég er búinn að fljúga rétt
rúmlega eitt þúsund flugtíma
og þeim á vonandi eftir að
fljölga og verða nokkur þúsund
áður en yfir lýkur.
— Þú ert þekktur skemmti-
kraftur meðal íslendinga, m.a.
hafa verði sýndir hér sjónvarps-
þættir þar sem þú hefur ýmist
troðið upp eða verið gestgjafi.
Og þú ert uppáhaldsssöngvari
móður minnar. Væri ekki tilval-
ið að halda hér tónleika, t.d.
þegar þú átt næst leið hér um, á
vestur- eða austurleið?
— Já, er það virkilega, sagði
hann, greip um höfuðið og setti
upp svip eins og hann ætti
sérstökum skyldum að gegna
við íslenzka aðdáendur sína, og
sagði: Ég verð að koma og
syngja fyrir Islendinga, ég verð
endilega að koma.
— En nú má ég ekki vera að
því að spjalla við þig öllu
lengur. Þarna bíður farkostur-
inn eftir mér, fagurbúinn, og við
verðum að drífa okkur í loftið á
tilsettum tíma. Það eru ýmsir
sem eiga von á því að ég komi
heim á réttum tíma.
— ágás
Þýsk kammerhljóm-
sveit til landsins
Kammerhljómsveit sem kallar
sig „Pro Musica Sacra“ og er frá
Lindau i Suður-Þýskalandi. mun
ferðast um ísland i júnimánuði
og halda tónleika á niu stöðum á
Suður-. Norður-, og Vesturlandi.
Fyrstu tónleikar hljómsveitar-
innar verða í Reykjavik fimmtu-
daginn 11. júni klukkan 8.30 i
Háteigskirkju.
Hljómsveitin samanste'ndur af
strengjahljóðfæraleikurum og
flautuleikara sem er einnig ein-
leikari með hljómsveitinni.
Hljómsveitin mun aðallega flytja
verkefni eftir eldri meistara. Ein-
leikari með hljómsveitinni í Há-
teigskirkju er Ragnar Björnsson.
Föstudaginn 12. júní leikur
þessi sjö manna hljómsveit í
Akraneskirkju klukkan 8.30.
Laugardaginn 13. júní í Ólafsvík-
urkirkju klukkan 1.00, en um
kvöldið klukkan 9 í Félagsheimili
Stykkishólms. Þriðjudaginn 16.
júní verða tónleikar í Akureyrar-
kirkju klukkan 8.30 en í Húsavík-
urkirkju 17. júní, klukkan 8.30.
Föstudaginn 19. júní klukkan 9
verða tónleikar í Skjólbrekku og
síðustu tónleikarnir hjá „Pro Mus-
ica Sacra", verða í Vestmannaeyj-
um þriðjudaginn 23. júní klukkan
9.30 og í Skálholti sunnudaginn 28.
júní klukkan 5.
Einleikari á orgel með hljóm-
sveitinni á ferð hennar um landið
verður Orthuet Prunner, en auk
þess leikur Marianne Ehrle
flautukonsert.
Leiðtogi „Pro Musica Sacra“ er
Wilfried Bergmann kirkjutónlist-
arstjóri
„Ræktaðu garðinn þinn“
— endurútgáfa á markaðinn
ÚT ER komin á vegum Iðunnar
ný útgáfa, endkurskoðuð, á
hókinni Ræktaðu garðinn þinn,
leiðbeiningar um trjárækt eftir
Ilákon Bjarnason fyrrum
skógræktarstjóra. Bók þessi
kom út fyrir tveimur árum og
sýndi sig að þorfin fyrir slíka
b<>k var mikil því að upplag
fyrstu útgáfu er nú þrotið.
Nýja útgáfan er lagfærð eftir
því sem þurfa þótti.
— í bókinni er gerð nokkur
grein fyrir sögu trjáræktar á
Islandi, og skal þá tekið fram að
bókin fjallar um trjárækt í
görðum en ekki ræktun skóga.
Höfundur fjallar um gerð
trjánna og næringu, segir frá
uppeldi trjáplantna, gróðursetn-
ingu, hirðingu og grisjun. Þá er
skýrt frá skaða á trjám og
sjúkdómum. Ennfremur eru í
bókinni stuttar lýsingar á 28
tegundum lauftrjáa, 24 runna-
tegundum og 17 barrviðum sem
rækta má í görðum hér á landi.
Fylgja umsagnir um lífsskilyrði
hverrar tegundar hérlendis, eft-
ir því sem reynslan hefur leitt í
ljós. Aftast eru skýringar á
trjánöfnum og skrá um heimild-
arrit.
Ræktaðu garðinn þinn er 128
blaðsíður. Oddi prentaði.
(Frá útgáfunni)
Hákon Bjarnason
Jón Pálsson dýra-
læknir — níræður
í dag er Jón Pálsson, dýralækn-
ir á Selfossi níræður.
Þetta þykir einhverjum kannski
hár aldur í árum talið. En árin
segja ekki allt, Jón er t.d. miklu
yngri en margir þingmennirnir
okkar, sem eru allt að því kiknaðir
í smásálarskap og afturhaldi,
sumir hverjir, þarf raunar ekki
þingmenn til að láta sér vaxa
hlutina í augum.
Jón Pálsson er stórhuga höfð-
ingi og hefur aldrei skilið neina
afsláttarpólitík, kreppuvæl eða
kerlingabækur. Hann er maður
framkvæmdanna og hefur aldrei
þolað úrtölur né afturhald. Enn á
hann það til að slá bylmingshögg í
borð, svo að glösin dansi, þegar
honum þykir liggja nokkuð við.
Oftar en hitt er það Framsóknar-
flokkurinn, sem þá er til umræðu.
En sjálfstæðismaður er Jón eld-
heitur. Hann fór einhverntímann i
framboð fyrir flokkinn, en var, að
því er gárungarnir sögðu, svo
orðljótur í kosningabaráttunni, að
framsóknarmenn og aðrir sögðust
myndu flytja úr hreppnum, ef ekki
til Ameríku, ef hann næði kjöri.
Jón sá, að ekki mátti verða
landauðn á Islandi, og takmarkaði
pólitísk umsvif sín á landsmála-
sviðinu eftir það við þau skipu-
lagsmál sem fram fara á bakvið
tjöldin, en öllu skipta þó, og
hvíslaði nokkuð í eyru Hellu-
Ingólfs og fleiri forystumanna.
Hinsvegar gaf hann sig að sveitar-
stjórnarmálum og var m.a. í
fyrstu hreppsnefnd Selfoss, 1934
og lengi síðan, svo og ýmsum
nefndum.
Jón fæddist sem sagt 7. júní
1891 að Þingmúla í Skriðudal
S-Múlasýslu og er því aldamóta-
maður. Foreldrar hans voru Páll
Þorsteinsson bóndi þar og síðar í
Tungu Fáskrúðsfirði, og kona
hans, Elínborg Stefánsdóttir. Jón
ólst upp við sveitavinnu eins og
gengur, fór svo í Flensborg og
Menntaskólann í Reykjavík. Það-
an lá leiðin á Landbúnaðarháskól-
ann í Kaupmannahöfn, þaðan sem
hann útskrifaðist í dýralækning-
um á síðasta ári gamla stríðsins
1918. Jón gerðist þá, nýkvæntur
Áslaugu Ólafsdóttur Stephensen,
dýralæknir á Reyðarfirði. Þar sat
hann til 1934, er hann gerðist
dýralæknir í Suðurlandsumdæmi
með aðsetri á Selfossi. Umdæmi
hans náði frá Lómagnúpi aö aust-
an að sýslusteinum Árnessýslu í
Herdísarvík að vestan. Á þessu
svæði eru nú 6 dýralæknar starf-
andi. Jón gegndi þessu kalli sem
öllu öðru í sinu lífi, með prýði.
Hann ferðaðist mikið ríðandi
framan af og hafði þá 3 til reiðar.
Rak jafnan 2 á undan sér en
teymdi aldrei. í styttri ferðir, eins
og frá Selfossi til Reykjavíkur, fór
hann svo gjarnan einhesta á Prins
sínum, sem hann flutti með sér á
gömlu Súðinni austan frá Reyð-
arfirði 1934.
Svo komu skárri vegir og bílar
og ferðamátinn breyttist. Þá þótti
honum gott að hafa með sér
bílstjóra og urðu margir til þess.
Og margir lærðu ýmislegt um
dýralækningar á ferðum þessum,
bæði leikir og þeir sem seinna
urðu lærðir. Dýralækninum var
vel fagnað þar sem ég kom með
honum í hlutverki bílstjórans.
Hann kyssti kerlingarnar, hræddi
krakkana, þáði kaffi og brennivín
í eldhúsunum, bölvaði landstjórn-
inni og tók mikið í nefið eftir að
hafa læknað beljurnar, skammað
bóndann hæfilega fyrir sóðaskap
en hrósað honum um leið fyrir
búhyggindi,þannig að allir voru
ánægðir þegar hann fór. Og ekki
íþyngdu reikningarnir frá Jóni
„dýra“ köllunum. Mátti eftirmað-
ur hans, sem líka heitir Jón, þola
það fyrstu vikurnar eftir embætt-
istöku sína, að vera kallaður
„rándýri“ fyrir þær sakir einar að
skrifa reikninga sína eftir lögboð-
inni gjaldskrá. En nú er fyrir
löngu síðan ekkert dýrt lengur
með aukinni velmegun bænda-
stéttarinnar, sem annarra verð-
bólgublindra þegna landsins.
Sem áður sagði er Jón eindreg-
inn í skoðunum. Er ég viss um það,
að hann hefur aldrei logið neinu
að nokkrum manni né talað sér
þvert um hug, svo hreinn og beinn
og hispurslaus er hann í allri
framgöngu. Ekki spillir rausn og
myndarskapur húsfreyjunnar
heimilisbragnum. Var heimilið
fjölmennt hér áður þegar 4 synir
voru í húsinu, ein fósturdóttir,
Vassi karlinn og fjöldi vinnufólks
auk gesta og gangandi. Þá gekk
mikið á enda liggur fjölskyldunni
ekki tiltakanlega lágt rómur.
Jón er höfðingi heim að sækja,
manna viðræðubestur, hollráður
og fjölfróður. Engan mann hef ég
hitt, sem svo vel kann með vín að
fara sem hann. Ef fólk almennt
kynni það svo vel sem hann, væri
Bakkus lofsunginn um allan heim
og orðið áfengisvandamál væri
ekki til. Jón reyndi að kenna mér
þessa list, þegar hann var orðinn
hræddur um að ég yrði tengdason-
ur sinn. Hann tók stundum upp
flösku, tók tappann úr og rétti
mér. Eg saup vel á og hann líka.
Svo supum við aftur á báðir. Þá
glotti Jón dýri og sagði: „Þetta
kann ég“, sló tappann í með
áherzlu og lét flöskuna inn í skáp.
Svo fórum við í lækningaferðir út
í sveit eða eitthvað annað og
engum datt vín í hug. Ég og fleiri
höfum sosum reynt að temja
okkur þessa list. En það er eins og
maður, vilji stundum -ruglast í
tölunni og gleymi því að 1 er
hæfilegt, 2 of mikið en 3 of lítið.
Aldrei Jón dýri. Svo má heldur
ekki lengur fremur keyra bíl eftir
2 heldur en 10, þannig að þetta er
allt orðið snúnara en þetta var,
eins og manni finnst raunar með
aldrinum allt verða í framþróun
þjóðfélagsins og lífsháttanna. Nú
er allt að kafna í „félagslegri
meðvitund" og „samstéttarlegri
ábyrgð" og hvað þetta heitir allt
þarna úti í Svíþjóð, svo að bráðum
verður einstaklingurinn mein-
ingarlaust nafnorð eins og t.d.
Geirfugl. En Jón Pálsson er og
hefur alltaf verið einstaklingur.
Já það var fallegt á Selfossi í þá
daga. Hesthúsið var við dyrnar og
ráðsettir gæðingar og upprenn-
andi léku sér þar við dyr. Heimur-
inn var þá ungur eilífur og fullur
af fyrirheitum.
Ekki ætla ég hér að tíunda
frekar félagsmálavafstur Jóns
Pálssonar. Þó má geta þess að
hann var framarlega í samtökum
hestamanna, auk þess að vera
félagi í allskyns minniháttar
selsköbum eins og Rotary, stjórn-
mála- og skógræktarfélögum
o.s.frv., fékk meia að segja Fálka-
orðuna einu sinni, en hefur lítt
flaggað henni, segist enda hafa
kunnað bezt við sig í eldhúsunum.
Mikið hefur jafnan gengið á hjá
Jóni dýra þegar kosningar hafa
staðið fyrir dyrum. Ég minnist
sérstaklega forsetakosninganna
þegar Gunnar og Kristján kepptu.
Jón var mikill Gunnarsmaður. Ég
kom til Jóns í vikunni eftir
kosningarnar. Jón dýri sat þögull í
stofu þegar mig bar að garði,
spratt þó upp og heilsaði mér
glaður í bragði, rétti mér Familiu-
sjúrnal blað með litmyndum af
dönsku drottningunni og sló fast í
blaðið um leið og hann rétti mér
það: „Mikið assgoti er hún Magga
myndarleg og glæsileg. Við íslend-
ingar ættum að fá útaf henni og
gera hana að kóngi yfir íslandi“.
Má vera að Jón sé konungssinni
enn, enda hæfir slíkt stjórnarform
aristokrötum miklu betur, því það
er Jón svo um munar. Og verður,
því hann getur ekki annað —
fæddur höfðingi, sannkallaður
landaðall. En enginn er höfðingi
nema hann sé líka raungóður,
hjálpfús, ráðhollur, drengur góður
og vinur vina sinna. Allt þetta
hefur Jón ómælt.
Þótt hinn gamli ljúflingur Jóns,
dr. Gunnar, telji enn vera langt til
kosninga og telji að staðviðrasamt
sé framundan í pólitíkinni, þá er
enn fallegt á Selfossi og ungviðið
leikur við eldri hestana í hagan-
um. Allt er nú með meiri kyrrðum
en var forðum og heimurinn
breyttur nokkuð. Þó er Jón gamli
dýri enn við góða heilsu, hefur sýn
og heyrn í þokkalegu lagi, óbilaður
með öllu andlega og bæði hestfær
og ölfær, auk þess að vera prýði-
lega bölvhress. í síðustu viku brá
hann sér til og gelti þrjá hesta og
telja þeir sem til. sáu, að þeir geti
orðið fleiri áður en lýkur.
Á þessum tímamótum vil ég
þakka Jóni dýra allt sem hann
hefur fyrir mig gert, allt frá því að
gefa mér dóttur sína, ótal hollráð
og beinar gjafir til félagsskapar í
20 ár. Ég óska þess, að hann og
kona hans Áslaug megi enn halda
heilsu um langan tíma og geti
haldið áfram sínu rausnarheimili
á Hlaðavöllum 5, en þau hafa nú
haldið heimili í 63 ár.
í dag ætlar Jón Pálsson að vera
með sínum nánustu á afviknum
stað, en sjálfsagt verður erfitt að
halda því algerlega leyndu vegna
fjölmennisins, en afkomendur
Jóns og Áslaugar eru á fjórða
tugnum og allir á lífi utan einn.
Til hamingju Jón dýri, tengda-
pabbi og vinur. Þú lengi lifi.
Halldór Jónsson verkír.
Þernufélag íslands;
„Segja upp
gildandi kjara-
samningum“
AÐALFUNDUR bernuíélags
íslands var haldinn um borð í
Akraborg þriðjudaginn 19.
maí sl. Fundurinn var vel
sóttur. og var mikill hugur í
þernum að efla félagið og
standa saman fvrir bsettum
kjörum þerna almennt á öll-
um þeim stöðum þar sem
þernur væru starfandi. Kosin
var ný stjórn og skipa hana
eftirtaldar þernur sem allar
eru starfandi:
Formaður: Emma Árna-
dóttir, Akranesi; varaformað-
ur: Jóhanna Óskarsdóttir,
Reykjavík; ritari: Guðrún
Markan, Vestmannaeyjum;
gjaldkeri: Valdís Valdimars-
dóttir, Reykjavik; meðstjórn-
endur: Guðrún Gísladóttir,
Akranesi og Guðrún Jónsdótt-
ir, Reykjavík; endurskoðandi:
Steina Guðmundsdóttir,
Reykjavík.
Fundurinn samþykkti ein-
róma að segja upp gildandi
kjarasamningum.