Morgunblaðið - 20.08.1981, Side 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 20. ÁGÚST 1981
Flugstöðin á KeflavíkurilugveUi
er smánarblettur á íslenzkri þjóð
- Andstaða Alþýðubandalagsins gegn nýrri flugstöð og að-
skilnaði farþegaflugs og hemaðarumsvifa er óþjóðleg og hræsnin ein
Eftir Árna
Gunnarsson, alþm.
Flugstöðin á Keflavíkurflugvelli
er smánarblettur á íslenskri þjóð.
Ástæðurnar fyrir því, að svo djúpt
er tekið í árinni, eru eftirfarandi:
1. Flugstöðin er innan svæðis,
sem bandaríska varnarliðið
hefur til afnota. íslendingar
þurfa að fara um þetta svæði í
hvert sinn er þeir fara frá og
koma til landsins. Öllum ær-
legum íslendingum hlýtur að
vera ami að því. Erlendir menn,
er koma til Islands, eða hafa
• skamma viðdvöl á Keflavíkur-
flugvelli, fá sína fyrstu mynd,
og stundum þá einu, í flugstöð-
inni.
2. Flugstöðin er fyrir löngu al-
gjörlega úrelt. Þrengsli eru þar
mikil, starfsfólk vinnur við
erfiðar aðstæður, sem bjóða
heim hverskonar árekstrum og
vandræðum.
3. Farþegar verða fyrir margs-
konar töfum og leiðindum sök-
um lítils og lélegs húsakosts.
Öll þjónusta er í lágmarki, þar
eð aðstöðu skortir. Auk þess er
flugstöðin ljót bygging og ber
íslendingum slæmt vitni.
4. Alvarlegast er þó, að mikið
skortir á að unnt sé að gæta
fyllsta öryggis, og það á einkum
við um eldvarnir. Fróðir menn
telja, að kæmi upp eldur í
húsinu í dæmigerðu Keflavík-
ur-roki, myndi það fuðra upp á
röskum klukkutíma. — í slag-
veðri lekur húsið.
5. Vegna þess hve oft hefur verið
byggt við upprunalega flug-
stöðvarhúsið og það þanið út, er
búið að ofbjóða öllum raf-, hita-
og vatnslögnum hússins.
6. í sjötta og síðasta lagi skal
minnt á þær aðstæður, sem
farþegum eru búnar við að
koma frá sér farangri og taka
við honum, aðstöðu þeirra, er
taka á móti farþegum, bifreiða-
stæði og fleira.
10 ára hús!
Þegar flugstöðin var reist á
árunum 1946 til 1948, eða fyrir
rúmum 30 árum, var henni ætlað
að standa í um það bil 10 ár. Þetta
var bráðabirgðahús (semi-perm-
anent) og lítið til þess vandað. Það
var reist úr stálgrindum og
timbri. Mikið var um það rætt, að
viðurinn væri „eldvarinn" með
sérstöku efni, sem átti að koma í
veg fyrir, að hann gæti brunnið. —
Þetta efni er hins vegar löngu
rokið úr viðnum, sem nú brennur
eins og hverjar aðrar fúaspýtur,
eins og sýnt og sannað hefur verið.
Eftir að flugumferð um Kefla-
víkurflugvöll jókst og á gullaldar-
árum Ameríku-flugsins, voru
gerðar ýmsar tilraunir til að bæta
aðstöðuna í flugstöðinni. Hún var
stækkuð og nýir angar teygðu sig
frá henni í ýmsar áttir. En eins og
ávallt þegar byggt er á lélegum
grunni, varð ekki árangur sem
erfiði. Þá sögu þekkja allir, sem
um flugstöðina hafa farið.
Stöðugt hefur verið bætt á
upphaflegt rafkerfi hússins, og
sama er að segja um heita- og
kaldavatnskerfi þess. Þessum
lögnum hefur fyrir löngu verið
ofboðið, og mesta furða hvað allt
hefur slampast. Þá má gera því
skóna, að viðhald hússins hafi
verið í lágmarki vegna þess að
alltaf var búist við því, að hafist
yrði handa um smíði nýrrar
flugstöðvar.
Ástandið í sumar
Þótt oft hafi rekstur flugstöðv-
arinnar verið erfiður, hefur
ástandið í sumar verið óvenjulega
bágborið. Bæði er, að starfsfólk er
orðið langþreytt og kröfur farþega
„Núverandi ríkis-
stjórn hefur enga
stefnu mótað í flug-
málum þjóðarinnar,
allt er látið reka á
reiðanum og reynt að
koma í veg fyrir vand-
ræði frá degi til
dags.“
til betri þjónustu verða æ hávær-
ari. Þá hefur sparnaður í manna-
haldi, bæði hjá Flugleiðum og
hinu opinbera, haft umtalsverð
áhrif.
Við brottför hafa myndast lang-
ar biðraðir við farangursmóttöku,
tollhlið, í Fríhöfn og víðar. Tafir
hafa orðið á brottför flugvéla af
þessum sökum, og íslendingar
jafnt og útlendingar, haft lítinn
tíma til að versla. Þó var ætlunin
með íslenskum markaði og Frí-
höfninni að næla í einhverjar
tekjur.
Eg tek einn dag sem dæmi, 1.
ágúst sl. Hann var ekkert
frábrugðinn mörgum öðrum dög-
um. Fyrir hádegi þann dag fóru
fimm farþegaflugvélar frá Kefla-
víkurflugvelli með 782 farþega og
eftir hádegi fóru 4 vélar með 515
farþega. Vélarnar lögðu allar af
stað á tæpri hálfri klukkustund,
en þá hafði orðið 26 til 55 mínútna
seinkun á brottför vegna þess hve
farþegaafgreiðslan gekk hægt. —
Fyrst urðu langar biðraðir við
farangursmóttöku, og sumir far-
þegar urðu að bíða nær eina
klukkustund við eina tollhliðið
sem opið var.
Allir salir voru yfirfullir af fólki
og margir gerðu ekki betur en að
hlaupa beint úr tollhliði og upp í
flugvél. — Ljóst er, að unnt hefði
verið að hraða afgreiðslu eitthvað
með fleiri starfsmönnum, en aðal-
atriðið er þó, að húsnæðið er of
lítið, illa hannað og úrelt. — Við
slíkar aðstæður verður álag á
starfsfólk alltof mikið, en þó
mesta furða hve vel menn halda ró
sinni.
Þennan morgun var mikill fjöldi
útlendinga að fara úr landi, og
voru þeir bæði ráðþrota og skiln-
ingslausir og ýmsir létu ófögur orð
falla, — þetta væri jafnvel verra
en í austantjaldslöndunum. Og er
að undra. —
Hjá mörgum hefst ferðin með
áætlunarbíl frá Reykjavík. Síðan
þarf að aka um varðstöð og um
varnarsvæðið, þá taka við þrengsli
og tæknilegur óskapnaður í brott-
fararskála, löng bið í tollhliði, þar
sem litið er í vegabréf og farangur
rannsakaður og síðan yfirfullur
biðsalur þar sem vart gefst tími til
að kasta mæðinni. Flugvélar fara
of seint og áætlanir úr skorðum.
—Á hinum endanum er ástandið
Htið skárra, þegar fullar flugvélar
koma til landsins. Þá er ruðst um
í þröngri Fríhöfn, beðið við eitt
hlið, þar sem vegabréf eru skoðuð
og síðan beðið eftir farangri í
miklum þrengslum, þar sem tösk-
ur og pokar hrúgast upp, síðan í
gegnum tollhliðið og fram í ennþá
meiri þrengsli, þar sem vinir og
skyldulið bíður og áætlunarbílar
loka útgönguleið. Síðan um varn-
arstöðina og gegnum varðhliðið.
— Er ofsagt, að kalla þetta
smánarblett á íslenskri þjóð?
Ný flugstöð
En er þá einhver von til þess, að
úr þessu verði bætt? Eins og sakir
standa er vonin veik. Alþýðu-
bandalagið hefur lagst gegn því,
að ný flugstöð verði reist utan
varnarsvæðisins og almennt far-
þegaflug og hernaðarumsvifin þar
með aðskilin, sem þó hefur verið
stefna íslenskra stjórnvalda í
mörg herrans ár. Alþýðubanda-
lagið ber því við, að það vilji ekki
að Bandaríkjastjórn fjármagni
smíði hússins að hluta. Þetta er
auðvitað tylliástæða. — Aðal-
ástæðan fyrir afstöðu Alþýðu-
bandalagsins er sú, að það vill
hafa ástandið óbreytt. Það vill,
að íslendingar og aðrir flugfar-
þegar fari um varnarsvæðið svo
þeir verði látlaust og stöðugt
minntir á veru varnarliðsins hér
á landi. — Þetta er kannski
skiljanleg afstaða andstæðinga
varnarliðsins, en um leið subbu-
legur og and-íslenskur hugsunar-
háttur. Á meðan mikill meirihluti
íslensku þjóðarinnar kýs aðild
landsins að Atlantshafsbandalag-
inu, er það ekki stórmannlegt, að
minna þjóðina á veru varnarliðs-
ins með þessum hætti.
Smíði nýrrar flugstöðvar utan
varnarsvæðisins er ekki eingöngu
nauðsynleg vegna aðskilnaðar far-
þegaflugsins og hernaðarumsvif-
anna, heldur myndi hún draga
stórlega úr allri umferð Islend-
inga ym varnarsvæðið, þar með
talinna hundruða starfsmanna, og
þar með þeirri spillingarhættu,
sem talin er stafa af samskiptum
íslendinga og varnarliðsmanna. —
En gegn þessum aðskilnaði hefur
Alþýðubandalagið snúist.
Menn skyldu vera minnugir
þess, að það er vegna veru varn-
arliðsins að flugstöð utan varnar-
svæðisins er nausyn. Það er því
ekkert óeðlilegt þótt Bandaríkja-
Hverjir bera
ábyrgð á líönu?
Nokkrar athugasemdir vegna greinar í Velvakanda 16. júli sl.
Eftir Ingibjörgu
Guómundsdóttir
Nokkrar athugasemdir vegna
greinar í Velvakanda 16. júlí sl.
í grein þessari, skrifaðri af
Huga Lokasyni, er minnst á félag-
ið Samhygð, sem boðbera einnar
af mörgum erlendum hugmynda-
stefnum sem ætlað sé að bjarga
heiminum. Það er margt gott í
þessari grein en þar sem augljóst
er að höfundur hennar hefur ekki
kynnt sér Samhygð, hvorki gögn
félagsins né starf þess, finnst mér
rétt að gera eftirfarandi athuga-
semdir, Iesendum til glöggvunar.
Ekki huRmynd
heldur reynsla
Félagið Samhygð byggir ekki á
„djúpsálarfræðikenningum", eins
og Hugi segir í grein sinni, hvers
konar fyrirbæri sem það svo er,
heldur byggir félagið allt sitt starf
á einföldum hugmyndum eins og
þeirri að velferð einstaklingsins
og þjóðfélagsins fari eftir því
hvort til staðar sé traust og trú —
trú á mann sjálfan, trú á aðra, trú
á lífið. Slík trú er ekki ^Kugmynd
heldur reynsla. Það er að segja
annað hvort trúi ég því að fram-
tíðin verði björt eða ekki og fer
hegðun mín í dag eftir því hvort
viðhorfið ég hef.
Sérhver einstaklingur, sem
finnst sitt daglega líf ekki kenn-
ingar, getur gengið úr skugga um
að velferð hans og líðan fer eftir
því hvernig þessari trú hans og
trausti er háttað. Hann mun
einnig komast að raun um að þessi
trú er óstöðug og hverful þannig
að þegar vel gengur er trúin á
lífið, traustið á öðrum mönnum og
sjálfstraustið yfirleitt til staðar
en vill hverfa þegar á móti blæs.
Hið æskilega hlýtur þá að vera að
geta haft bjargfasta trú og sann-
færingu um ágæti lífsins, sem
haggast ekki, á hverju sem gengur
hið ytra. Það er mögulegt og þess
vegna leggur Samhygð til að
stunduð sé skipulögð hugrækt eða
„innri vinna" til þess að vinna bug
á því sem fyrirbyggir það að
maður hafi þessa staðföstu trú.
En þar sem enginn býr einn og sér
heldur í umhverfi — umhverfi,
atvinnu, vina, fjölskyldu o.s.frv. —
„Tillaga Samhygð-
ar um bættan heim er
einföld. Hún er sú, að
hver og einn byggi
upp bjargfasta trú á
lífið og hafi samtímis
jákvæð áhrif á um-
hverfi sitt. Til þess að
þetta geti orðið að
veruleika, leggur
Samhygð til aðferðir,
lífsreglur, kenningar
o.þ.h.“
er lagt til að einstaklingarnir geri
sitt besta til þess að gera um-
hverfi sitt jákvætt. Með öðrum
orðum, aðferðir Samhygðar bein-
ast ekki að hlutlausri einstakl-
ingsbundinni íhugun heldur að því
að fólk taki virkan og jákvæðan
þátt í lífinu í sínu umhverfi.
Tillaga Samhygðar um bættan
Ingihjörg G. Guðmundsdóttir
heim er einföld. Hún er sú að hver
og einn byggi upp bjargfasta trú á
lífið og hafi samtímis jákvæð
áhrif á umhverfi sitt. Til þess að
þetta geti orðið að veruleika legg-
ur Samhygð til aðferðir, lífsregl-
ur, kenningar o.þ.h. Einhverja
aðferð þarf að hafa en þar er
reynsla einstaklingsins sem allt
miðast við, reynsla hans af já-
kvæðara lífsviðhorfi, meiri krafti
og tilgangi í því sem hann fæst við
og betri samskiptum við umhverfi
sitt.
Hingað or ekki lengra
Þótt Hugi Lokason sé opinn
fyrir þeim möguleikum að ef til
vill muni eitthvað gott leiða af
hinum ýmsu „heimsbjörgunar-
stefnum" er þó að finna óbeina
gagnrýni á slíka tilraun. Hann
segir að oft hafi verið reynt að
bjarga heiminum og sennilega sé
núna jafn langt í land með að slíkt
takist og hingað til hafi verið. Ef
til vill er það satt en ef engar
tilraunir hefðu nokkru sinni verið
gerðar til þess að betrumbæta
heiminn á ýmsum sviðum, svo sem
á sviði tækni, vísinda, mannúðar
o.s.frv., værum við enn að reyna
að uppgötva eldinn.
Það hefur verið mjög í tísku
undanfarið að segja: „Jú, jú,
breytinga er þörf, en það þýðir
bara ekkert að reyna að breyta.
Það gerist ekkert." Þetta sýnir
ekki bara uppgjöf og trúleysi
heldur einnig skammarlegt
ábyrgðarleysi — ef ekki gagnvart
sjálfum sér þá gagnvart þjóðfélag-
inu, börnum manns og komandi
kynslóðum.
Flestir gera sér grein fyrir því
að hvorki líf einstaklingsins né
þjóðfélagið í heild fer batnandi,
þrátt fyrir aukna velmegun. Það
hlýtur að vera hverjum manni
ljóst að þörf er á nýjum úrræðum,
einfaldlega vegna þess að þau sem
fyrir hendi eru virka ekki, því ef
þau gerðu það myndi hamingja
manna fara vaxandi og lífið allt
verða betra frá einum tíma til
annars. Það hlýtur einnig að vera
ljóst að við getum ekki setið
aðgerðarlaus.
Samhygð leggur til nýja leið. Ef
til vill virkar hún og e.t.v. ekki en
við verðum að gera eitthvað nýtt.
Það er rétt að mörg hinna svoköll-
uðu lausnarkerfa hafa leitt til
ánauðar og óhamingju, ekki bara
einræðisstefnur og kerfi heldur
líka lífsgæðakapphlaupið og
sjálfsflótti einstaklingsins. En það
er ekki þar með sagt að við ættum
að leggja upp laupana og hætta
öllum tilraunum til bóta, því þær
eru ekki allar eins.
í Samhygð segjum við: „Hingað
l l J / I l l j . : l t J I J .1 J . J.l J l .pi|n