Morgunblaðið - 20.08.1981, Side 32

32
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 20. ÁGÚST 1981
Minning:
Kjartan Ólafsson hér-
aðslœknir Keflavík
Fæddur 11. september 1920.
Dáinn 11. ágúst 1981.
M bili hondur.
er hættur Kalli.
að merkirt stendur.
þo maAurinn falli.**
í dag er gerð útför Kjartans
Ólafssonar, héraðslæknis í Kefla-
vík.
Með honum féll í valinn einn
þekktasti og virtasti héraðslæknir
landsins. Hann varð bráðkvaddur
að heimili sínu þann 11. ágúst 1981
á miðjum erilsömum starfsdegi.
Dauða hans bar brátt og óvænt að,
en var honum samboðinn. Hann
hélt starfskröftum sínum og virð-
ingu fullri til dauðastundar.
Kjartan Ólafsson fæddist á
•Þingeyri þann 11. september 1920
og vantaði því aðeins einn mánuð
til þess að fylla sextugasta og
fyrsta aldursárið. Hann var sonur
merkishjónanna Ólafs Ólafssonar,
kennara, og konu hans, Kristínar
Guðmundsdóttur, Jónssonar frá
Efra-Seli í Hrunamannahreppi.
Hann stundaði nám í Menntaskól-
anum á Akureyri og lauk þaðan
stúdentsprófi árið 1942 og kandí-
datsprófi í læknisfræði frá Há-
skóla Islands í janúar 1949. Hann
var um nokkurt skeið héraðslækn-
ir í Ögurhéraði, Árneshéraði og
Flateyrarhéraði, en tók við Kefla-
víkurlæknishéraði hinn 1. janúar
1958 og gegndi því héraði til
dauðadags.
Auk erilsamra embættisstarfa
gegndi Kjartan Ólafsson ýmsum
nefndarstörfum og trúnaðarstörf-
um í héraðinu, honum treystu allir
hugsandi menn.
Kjartan Ólafsson kvæntist árið
1948 eftirlifandi konu sinni, Ásdísi
Helgu Jóhannsdóttur, Jóhanns-
sonar bónda á Arnarstapa á Snæ-
fellsnesi. hinni mestu ágætiskonu.
Þau hjónin eignuðust þrjú börn,
Ólaf, Mörtu og Grím, sem öll hafa
komist vel til manns.
Sá, sem þetta ritar, hefir þekkt
Kjartan Ólafsson í tuttugu og þrjú
ár og starfað með honum allan
þann tíma, án þess að nokkru
sinni bæri skugga á það samstarf
og öll þessi tuttugu og þrjú ár kom
það aldrei fyrir að okkur yrði
sundurorða. Persónuleiki Kjart-
ans, góðvild hans, réttsýni og
mannkostir voru slík að annað var
óhugsandi.
Embættishroki, valdníðsla,
óheiðarleiki eða óákveðni fundust
ekki í fari Kjartans Ólafssonar,
þótt leitað væri, enda átti hann
ættir til heiðarlegra höfðingja.
Kjartan Ólafsson var mikilhæf-
ur maður, hann var vinsæll meðal
góðra manna, hann var dugandi í
starfi og drengur góður. Hann
vann öll störf sín af dugnaði og
samviskusemi. Héraði sínu vann
hann ómetanlegt gagn og með
verkum sínum hefir hann reist
það merki, sem lengi mun standa,
þó að maðurinn sé fallinn.
Við hið óvænta og ótímabæra
fráfall hans hefir Keflavík og
Suðurnes öll misst áberandi þátt
úr yfirbragði sínu. Þar er nú
einum góðum dreng færra.
Fjölskyldu Kjartans er þungur
harmur kveðinn við fráfall hans
og um leið og ég og fjölskylda mín
þökkum honum nú að leiðarlokum
ágæt kynni í tuttugu og þrjú ár,
sendum við fjölskyldu hans inni-
legar samúðarkveðjur.
Arnbjörn Ólafsson.
heilsugæslulæknir
Mig setti hljóða, er mér var
tilkynnt lát Kjartans Ólafssonar
læknis, vinar míns og fjölskyldu
minnar. Ég trúði þessu vart. —
Fyrir fáeinum kvöldum hafði ég
setið á heimili þeirra hjóna í
góðum vinahópi. Þá hvarflaði ekki
að mér að þessi trausti og sanni
vinur minn ætti aðeins fáein
augnablik eftir í jarðvist okkar
hér. Svo geislandi af hreysti og
lífshamingju virtist mér hann
vera. — Þau hjónin höfðu verið að
vinna nokkra daga við að hlúa að
gróðri við sumarbústað sinn. Og
Kjartan hafði einmitt orð á því,
hversu gott hefði verið að taka
verulega á og verða líkamlega
þreyttur. Þetta væri einhvern veg-
inn allt öðruvísi þreyta en þessi
andlegi lúi, sem óhjákvæmilega
fylgdi oft læknisstarfinu.
Kynni mín og þessara mætu
hjóna, Kjartans og Ásdísar, hóf-
ust fyrir mörgum árum vestur í
Önundarfirði. Kjartan var þá hér-
aðslæknir tveggja héraða, Önund-
arfjarðar og Súgandafjarðar. Kom
þá oft í hlut eiginmanns míns,
Angantýs Guðmundssonar, skip-
stjóra, að fara með Kjartan á báti
sínum að vetrarlagi í sjúkravitj-
anir til Súgandafjarðar. Með þeim
tókst þá traust og órofa vinátta,
sem hélzt æ síðan. Seinna lágu
leiðir okkar svo saman í Keflavík.
Heimili okkar stóðu þar hlið við
hlið. Börn okkar urðu leikfélagar.
Enn treystist vináttan.
Fyrstur manna var þessi góði
fjölskylduvinur okkar til þess að
koma, hugga okkur og liðsinna,
þegar ég missti manninn minn
óvænt og skyndilega. Síðan leit
hann til með fjölskyidu minni,
börnum og barnabörnum, sem öll
sakna nú vinar í stað. Vinátta
hans og kærleikur voru slík að
fágætt má teljast. — Ég veit, að
fjölmargir aðrir reyndu hann að
Sigríður Jónsdóttir
frá Isafirði — Minning
Fædd 27. maí 1890.
Dáin 12. ágúst 1981.
Sigríður María hét hún fullu
nafni. Hún lést á Landspítalanum
eftir stutta legu 12. þessa mánað-
ar, 91 árs að aldri. Hún var fædd
og uppalin á ísafirði. Um ætt
hennar er ég ófróð. Það er frá
þeim tíma er hún kynntist móður-
bróður mínum Bjarna Bjarnasyni
frá Laugabóli í Árnarfirði, að ég
þekki hennar sögu. Hann var þá
sjómaður á Isafirði. Þau gengu í
hjónaband 9. nóvember 1917 og
bjuggu á ísafirði til ársins 1948 að
þau fluttu hingað til Reykjavíkur.
Bjarni hætti þá sjómennsku en
vann hjá Olíuverslun íslands upp
frá því, meðan heilsa og kraftar
entust. Þau keyptu sér íbúð við
Efstasund og bjuggu þar nokkur
ár uns þau fluttu til einkadóttur
sinnar Unnar og manns hennar
Sigurðar Sigurjónssonar að Há-
teigsvegi 20. Bjarni andaðist 7.
júní 1975 á 89. aldursári. 3. júní
1977 varð Sigurður bráðkvaddur
frá konu og tveimur dætrum. Það
var óskaplegt reiðarslag. Sigurður
var frábær heimilisfaðir. Dæturn-
ar voru giftar og áttu sín eigin
heimili, svo eftir stóð Unnur með
aldraða móður sína. Flutt var í
minna húsnæði, en fyrsta boðorðið
var að búa gömlu konunni nota-
legt herbergi. Nú á þessum vega-
mótum stendur Unnur með hrein-
an skjöld eftir alla góðu dagana og
árin sem hún veitti móður sinni í
ellinni. Þótt sjálf hafi hún ekki
alltaf gengið heil til skógar, hefur
það aldrei hvarflað að henni að
senda móður sína í gamalmenna-
geymslu. Og nú þegai* ég er að
kveðja Siggu mína gef ég henni þá
einkunn að hennar aðalsmerki var
rausn og ræktarsemi. Engan
þekkti ég nema hana, sem annaði
því að umvefja með ástúð fjóra
ættliði úr fjölskyldu manns síns.
Fyrst var það amma sem hún
hafði á heimili þeirra Bjarna,
blinda í 6 ár. Þá mamma eftir að
hún bjó ein hér í borg, heimsótti
hún hana og veitti mikla ánægju.
Þegar mamma var farin fluttist
vinsemdin og umhyggjan yfir til
mín og síðan til barna minna.
Ekki er mér grunlaust um að fleiri
systkinabörn Bjarna hafi notið
góðs af gjafmildi Sigríðar. Eins og
fyrr getur eru dótturdætur Sigríð-
ar tvær og langömmubörnin
fimm, sem öll voru yndi hennar í
elli. Eldri dótturdóttir með mann
og 3 börn sem eru búsett erlendis,
voru einmitt stödd hér þegar hún
lagðist banaleguna og var það
ánægjuleg tilviljun. Hin lang-
ömmubörnin 2 hafa verið henni
mikill gleðigjafi þetta síðasta ár
sem hin börnin hafa verið í burtu.
Nú var hún orðin hvíldarþurfi
svo við kveðjum hana með virð-
ingu og þökk. Sú mynd sem ég
geymi af Siggu minni er af
smávaxinni konu með stórt hjarta
og höfðingslund.
Útför hennar verður gerð frá
Fossvogskirkju í dag, fimmtudag-
inn 20. ágúst.
Friðrika Guðmundsdóttir.
Orðsending
frá getraunum
Getraunir hefja starfsemi sína aö nýju eftir sumarhlé
meö leikjum ensku deildakeppninnar laugardaginn
29. ágúst.
Fyrsti seöillinn hefur veriö sendur aöilum utan
Reykjavíkur og nágrennis.
Félög í Reykjavík og nágrenni sæki seöilinn á
skrifstofu Getrauna í íþróttamiöstööinni í Laugardal.
þessum mannkostum, og hafa því
af honum sömu sögu að segja,
enda ótalin þau kærleiksverk, sem
þessi mikiihæfi drengskaparmað-
ur hefur í kyrrþey unnið.
Eitt sinn, í miklum vanda,
þurfti ég að leita til þessa góða
vinar míns. Ekki fór ég bónleið til
búðar og vandi minn var leystur.
Þegar ég kvaddi þau hjón, sagði
hann: „Þakka þér fyrir það traust,
sem þú hefur sýnt mér með því að
leita til mín.“ Þannig koma engir
fram nema sannir mannvinir.
Elsku góða Ásdís mín. Orð á
þungri sorgarstundu verða svo
fátækleg. Þið Kjartan voruð svo
einstaklega samrýnd og ham-
ingjusöm og öðrum til fyrirmynd-
ar. Og ótalmargir sakna nú vinar í
stað. Ég og fjöískylda mín vottum
þér og fjölskyldu þinni okkar
dýpstu samúð og biðjum þess, að
minningin um góðan og göfugan
mann verði ykkur öllum styrkur í
hinni þungu raun. — Vin okkar
kveðjum við með sárum söknuði
og óskum honum Guðs blessunar á
ókunnum vegum.
Arína Ibsen
Sú sorgarfregn barst um byggð-
ir Suðurnesja í sl. viku að Kjartan
Olafsson, héraðslæknir væri fall-
inn frá. Kjartan var fæddur 11.
sept. 1920 og því rétt rúmlega 60
ára að aldri. Hann var sonur
hjónanna Ólafs Ólafssonar, skóla-
stjóra á Þingeyri og Kristínar
Guðmundsdóttur.
Kjartan lauk stúdentsprófi frá
Menntaskólanum á Akureyri 1942,
læknisprófi frá Háskóla íslands
1949 og hlaut almennt lækninga-
leyfi 1951. Árið 1958 var hann um
tíma settur héraðslæknir í Ögur-
héraði og Árneshéraði. 1950 var
hann settur héraðslæknir í Flat-
eyrarhéraði og skipaður til sama
héraðs 1951. Hann var skipaður
héraðslæknir í Keflavíkurlæknis-
héraði frá og með 1. janúar 1958
að telja og gegndi hann því
embætti síðan auk þess, sem hann
var læknir elliheimilisins Hlé-
vangs í Keflavík.
Á Suðurnesjum varð Kjartan
hvers manns hugljúfi, vinsæll og
virtur. Ætíð var hann reiðubúinn
að sinna fólki og leysa úr erfið-
leikum þess. Hann gaf sér góðan
tíma til viðræðna og þá ekki
aðeins um erfiðleika líðand;
stundar, heldur og um daginn og
veginn, framtíðina og hinar björtu
hliðar lífsins.
Samúð Kjartans var með þeim
er minna máttu sín í lífsbarátt-
unni og hann kunni að meta
þýðingu verkalýðshreyfingar sem
hreyfiafl framfara í þjóðfélaginu.
Hann var hugsjónamaður, sem
ungur gekk jafnaðarstefnunni á
hönd og lagði sig fram um að auka
framgang hennar svo sem kostur
var á. Á félagsfundum í Alþýðu-
flokksfélagi Keflavíkur tók hann
virkan þátt í umræðum og brýndi
menn til aukins starfs. Hann
gagnrýndi óspart það sem honum
fannst miður fara, en jákvæður
undirtónn fylgdi þeirri gagnrýni.
Sérstaklega er mér minnistætt
hve brennandi áhuga hann hafði á
málefnum aldraðra og aukinni
heilsugæzlu. í þeim efnum vann
hann sjálfur mikilsvert starf.
Áreiðanlegt er að ramlag hans til
nýsköpunar heilsugæslu á Suður-
nesjum er ómetanlegt. Notaði
hann hvert tækifæri er gafst til að
þrýsta á aðgerðir í þeim efnum.
Fullyrði ég að það er einkum
einlægum áhuga og skýrum rök-
stuðningi Kjartans læknis að
þakka að nú hyllir í framkvæmdir
við nýja Heilsugæslustöð á Suður-
nesjum. Kjartan var alla tíð virk-
ur þátttakandi í félagsmálastörf-
um. Var hann meðal annars for-
maður Læknafélags Vestfjarða
um tíma, formaður Rauða Kross-
deildar Flateyrar og form. Krabb-
ameinsvarna Keflavíkur um ára-
bil. Formaður skólanefndar Flat-
eyjarskólahverfis í 3 ár og í stjórn
Rótaryklúbbs Keflavíkur um tíma.
Þá var hann í heilbrigðisnefnd
Keflavíkur frá því hann kom
þangað.
Hvarvetna þar sem Kjartan
lagði hönd á plóginn var líf og
starf. Suðurnesjamönnum er mikil
eftirsjá í Kjartani lækni. Þeim er
ljóst að með honum er genginn
fulltrúi hins bezta í mannlegum
samskiptum. Því hefði enginn
trúað af þeim mikla fjölda er
hyllti Kjartan á 60 ára afmælinu
að innan eins árs væri hann
genginn á fund feðranna. En
enginn má sköpum renna.
Við félagar hans í Alþýðu-
flokknum minnumst hans með
sérstöku þakklæti og virðingu.
Eftirlifandi eiginkonu, Ásdísi Jó-
hannesdóttur, börnum þeirra,
Mörtu, Ólafi og Grími, barnabörn-
um og öðrum ástvinum vottum við
innilega samúð.
Karl Steinar Guðnason
í dag fer fram útför Kjartans
Ólafssonar héraðslæknis í Kefla-
vík. Hann var fæddur í Dýrafirði
11. sept. 1920, sonur hjónanna
Ólafs Ólafssonar skólastjóra þar
og Kristínar Guðmundsdóttur.
Kjartan varð stúdent frá Mennta-
skólanum á Akureyri og lauk
læknisnámi 1949. Hingað til
Keflavíkur kom hann 1958 eftir að
hafa verið héraðslæknir á Flateyri
1950—57. Kjartan var félagslynd-
ur maður. Á námsárunum tók
hann virkan þátt í félagslífi stúd-
enta var m.a. Garðprófastur. Hér í
Keflavík var Kjartan um skeið
formaður Krabbameinsfélags og
Rauða kross, átti í nokkur ár setu
í skólanefnd og ýmsum öðrum
félögum og nefndum. En að sjálf-
sögðu voru heilbrigðismálin þau
mál, er áttu hug hans og hjarta.
Sem héraðslæknir átti hann sinn
mikla þátt í mótun heilsugæslu-
stöðvar í Keflavík og uppbyggingu
og eflingu sjúkrahússins. 1978 var
Kjartan skipaður héraðslæknir í
Reykjanesumdæmi og bar sú skip-
an vott um það traust, sem hann
naut hjá þeim, sem fóru með
æðstu stjórn heilbrigðismála í
landinu.
Kjartan var dagfarsprúður
maður, maður sátta í samskiptum
við aðra, umbótamaður í þessa
orðs bestu merkingu. Það var mér
mikil gæfa að hafa átt þau hjón
Kjartan og Ásdísi Jóhannsdóttur,
ættaða af Snæfellsnesi, sem vini
og ráðgjafa. Til marks um vin-
sældir þeirra hjóna má nefna að
um þrjú hundruð manns sóttu þau
heim, þegar Kjartan varð sextug-
ur á síðastliðnu hausti. Vitaskuld
visLum við sem þekktum Kjartan
vel, að hann gekk ekki heill til
skógar. Hins vegar vonuðum við
að vegferð hans hér yrði lengri.
Sár harmur er nú kveðinn ekkju
hans og börnum. Það stoða lítið
fátækleg samúðar- og kveðjuorð.
Og einhvern veginn finnst mér að
okkar litla samfélag á Suðurnesj-
um hafi smækkað að mun við
fráfall þessa vitra og góðviljaða
manns.
Ililmar Jónsson
Ég varð harmi lostin, þegar ég
heyrði lát Kjartans Ólafssonar
héraðslæknis í Keflavík, sem svo
óvænt var kallaður yfir á annað
tilverusvið, til meiri starfa Guðs
um geim. Slíkum ágætismanni og
snillingi í sínu starfi hefi ég varla
kynnst. Ég var svo heppin að fá að
starfa með honum í nokkur ár
þegar hann var héraðslæknir á
Fiateyri, og álít ég það vera besta
tíma ævi minnar. Það var unun að
sjá Kjartan við læknisstörf, svo
viss og traustvekjandi, með allt
ólært fólk í kringum sig. En allt
fór vel, og honum mistókst aldrei,
því Guð var með honum í verki en
sterkur trúmaður var hann. Ég
minnist manns, sem var að þakka
honum hjálp við sig, en hann
svaraði því til að það væri ekki
ailt sér að þakka, því við værum
ekki einir, þvílík var trú hans á
allt það góða og göfuga. Eða þegar
hann hafði einhvern aukatima,
sem sjaídan var því hann var
alltaf hlaðinn störfum, þá var það
vani hans að spjalla við sjúkl-
ingana til að veita þeim styrk. Því
veit ég það, að frá öllu samstarfs-
fólki hans og sjúklingum munu
þakklætis- og blessunaróskir
fylgja honum yfir landamærin.
Ég votta ástkærri eiginkonu
hans, börnum og barnabörnum
mína innilegustu samúð, megi
Guð hugga þau og styrkja.
Þórunn Guðmundsdóttir