Morgunblaðið - 19.02.1982, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 19. FEBRÚAR 1982
39
„Mér finnst ég vera ungur,“ sagði dr.
Armond Hammer, hinn 83 ára gamli for-
stjóri Occidental olíufélagsins (Occidental
Petroleum Corporation). Enda þótt hann
hafi læknismenntun að baki, hefur hann
helgað sig meðferð heilsuveilla fyrirtækja
en ekki manna. „Aldur er ákveöiö viðhorf
og viö erum eins gömul og okkur finnst við
vera. Ég hugsa aldrei um sjálfan mig sem
aldraöan. Ég vinn tólf til fjórtán tima á dag
sjö daga vikunnar og ég hef aldrei fyrr á
ævinni verið jafn atorkusamur!”
Armond Hammer, sólbrenndur hörku-
karl sem heilsar meö handabandi lyftinga-
manns, lítur sannarlega út einsog
„hnefaleikakappi í millivigt sem aldrei hefur
beðiö ósigur“, en þannig lýsir rithöfundur-
inn Bob Considine honum í ævisögu
Hammers. Hann stjórnar tólfta stærsta
olíufyrirtæki í heimi, ferðast um allan hnött-
inn í einkaþotu upp á margar milljónir doll-
ara eins og þaö væri rétt á milli húsa, þeys-
ist um Kaliforníu á einkaþyrlu og tekur virk-
an þátt í að minnsta kosti tólf stórverkefn-
um sem eru óviökomandi rekstri Occi-
dental-fyrirtækisins. Reagan forseti hefur
nýlega skipað dr. Hammer formann
Krabbameinsráðs forsetans, og Hammer
finnst það veita honum enn eitt tækifæri til
aö efla krabbameinsrannsóknir. Árið 1969
stofnaði Armond Hammer Krabbameinslíf-
fræðimiöstöðina við Salk-stofnunina í San
Diego og hann hefur um langan aldur verið
staðráðinn í að „helga eins miklu af eigum
mínum og eins miklum tíma og ég framast
get til að leggja mitt að mörkum til aö finna
lækningu við krabbameini“. Hann er ennþá
læknir innst inni.
Armand Hammer hefur ekki lifaö lífinu af
varkárni. Hann hefur brotist áfram í orðsins
fyllstu merkingu. Þegar lítiö var um viský i
Bandaríkjunum varð 100.000 dollara fjár-
festing aö 7,5 milljónum í höndunum á hon-
um meö því að hann framleiddi blandaö
viský og iðnaðarspíra úr kartöflum og seldi
síðan fyrirtækið Schenley áfengisverk-
smiðjunni. Hann hagnaðist stórum á bú-
fjárfóöri og nautgripum og stóö fyrir fyrstu
nautgripasölu hreinræktaðra Angus-
nautgripa í Bandaríkjunum fyrir milljón
dollara. Honum tókst að þröngva sér inn í
heim listaverkaviöskipta, sem er eins konar
klíkufélagsskapur, og á frægt safn lista-
verka, metið á yfir 30 milljónir dollara sem
hann hefur þegar ánafnaö tveimur söfnum.
Þá stofnaöi hann Hammer-safnahúsin (
New York. Hann græddi eina milljón doll-
ara meðan hann var við læknanám í
Læknaskóla Columbiu meö því aö stækka
verksvið lítils lyfjafyrirtækis.
Á sínum yngri árum var hann þekktur
sem „rússneski tengillinn". Hammer var
fyrsti útlendingurinn sem fékk leyfi til aö
stunda viöskipti við Sovétrikin. Þrátt fyrir
hugmyndafræðilegan ágreining milli
Bandaríkjanna og Rússlands taldi hann
mögulegt og nauösynlegt aö koma á viö-
skiptum milli þeirra. Hann kom ekki aöeins
í kring vel heppnuöum viðskiptasamningi
milli ríkjanna, heldur hefur hann einnig ver-
ið umboðsmaður í Sovétríkjunum fyrir 38
meiri háttar bandarísk fyrirtæki.
Hann er upprunninn í Lower East Side í
New York. Julius faöir hans var læknir.
Þegar Julius vissi aö einhver sjúklinga hans
haföi ekki efni á aö greiöa fyrir læknislyfið
var hann vanur aö skilja fáeina dollara eftir
á borðinu ásamt lyfseðlinum. Móöir hans,
kölluð Mama Rose, gekk gjarnan gegnum
troöfulla biðstofu Juliusar læknis, sá hverjir
voru bara komnir til þess aö næla sér í
læknisvottorö til þess að geta skrópaö í
vinnunni og spuröi þá hina sömu glaölega:
„Því ferðu ekki heim og færð þér svolítiö
sódaduft?“ Mama Rose liföi fram tii ní-
ræðs. Faðir Armand Hammers dó þegar
hann var 74 ára. „En hann lést af völdum
misheppnaðs uppskurðar," útskýrir dr.
Hammer. „Ég hef alla tíö haft á tilfinning-
unni aö hann heföi getað lifað lengur, ef
þessi aögerö hefði verið framkvæmd af
meiri kunnáttu.“
Armand Hammer fluttist til Kaliforníu
fyrir 26 árum til að setjast í helgan stein.
Hann haföi aldrei augum litiö olíulind, en
hið örsmáa, niðurnídda Occidental oliufyr-
irtæki varð honum hvatning til átaka. Hann
eignaöist fyrirtækiö áriö 1957 þegar þar
störfuðu þrír starfsmenn og hlutabréfin
voru metin á 18 sent. Núna eru 50.000
manns á launaskrá hjá Occidental Petrole-
um og fyrirtækiö veltir 10 milljörðum doll-
ara. „Mér finnst aö fólk eigi að setjast í
helgan stein til að gera eitthvaö," segir dr.
Hammer, „gera eitthvað sem er jafn-
skemmtilegt og það sem það var aö gera
áður, ef ekki enn skemmtilegra!"
í bréfi sem Armand Hammer fékk frá
Albert Einstein fyrir meir en þrjátíu árum
kemur fram að menn byrji ekki að lifa í
raun fyrr en þeir eru farnir aö lifa fyrir meira
en yfirstandandi augnablik. „Hann varö aö
segja mér frá leyndardómi langlífsins“ seg-
HINIR SÍUNGU
Hammer í sólskinsskapi viö
opnun sýningarí Londoná
hluta af hinu ómetanlega lista-
verkasafni hans. Karl prins var
meðal gesta.
ir Hammer. „Maður verður sífellt að vera
aö keppa að einhverju. Skáldiö Robert
Browning skrifaöi: „Hver og einn hlýtur að
teygja sig lengra en hönd hans spannar; til
hvers væri himinninn annars?" Einstein var
að segja það sama.“
Hammer var eitt sinn spurður hver væri
skýringin á óbilandi þreki hans og hann
svaraði: „Nú, ég hvorki reyki né drekk
áfengi og ég syndi um 400 metra á hverjum
degi.“ Fyrirspyrjandinn sagöi aö bragöi:
„En faðir minn gerði einmitt þetta sama og
hann dó þegar hann var 65 ára.“ Hammer
svaraði: „Nú, þá hefur hann því miöur ekki
gert það nógu lengi!“ Jú, vissulega hafa
erfðaeiginleikar hér sitt að segja, en
Hammer bætir við að þar komi einnig til
mjög svo heilsusamlegt líferni. „Ég held aö
sund sé mín lífstrygging. Þegar ég er á
ferðalagi er mitt fyrsta verk ævinlega að
finna sundlaug." Heima hjá mér í sérhann-
aðri innanhús sundlaug syndir Hammers
40 umferðir á dag um leiö og hann hlustar
á útvarpsfréttir. Kona hans tekur þá ef til
vill á móti símtölum og fær svör hjá læknin-
um án þess aö stöðva hann á sundinu.
Annaö heilræði Armand Hammers til aö
lengja lífið: aö fá sér hænublund af og til á
daginn. „Aðeins tíu mínútna blundur léttir á
streitunni" segir hann. „Ég legg bara fæt-
urna upp á kollinn fyrir aftan skrifborðiö
mitt, lygni aftur augunum og ímynda mér
aö ég sé staddur á grasi vöxnum bala undir
tré þar sem niðandi lækur seytlar skammt
frá. Ég hluta á lækjarniöinn þar til ég
sofna."
Dr. Armand Hammer er gæddur ótrúleg-
um lífsþorsta, hefur þrívegis gengiö í
hjónaband, hiö síöasta hefur staöiö í 26 ár
og nú veltir hann því fyrir sér hvað hann
geti lagt af mörkum í framtíðinni. Hann hef-
ur alla tíð fariö eftir eigin höföi og
eftirlætismáltæki hans hæfir vel þessum
fyrrverandi nautgripabónda: „Komir þú
auga á gott tækifæri, gríptu þaö þá haus-
taki og þá kemstu aö því að eitt mun leiða
af öðru og allt til góös.“
Mælaborð í Volvo 760 GLE.
baki framsæta við högg, öryggis-
stýri er endurbætt, bremsukerfi er
endurbætt og reynt hefur verið aö
auka öryggi ökumanns og farþega
við hliöarárekstur og við veltu. Útlit
bílsins er nokkuö ólíkt fyrri Volvo-
bílum svo sem sjá má af myndun-
um og innréttingu hefur verið
breytt verulega, einnig mælaborði,
og nýtt loftræstikerfi hefur veriö
tekiö upp.
Þótt verksmiöjurnar hafi nú sett
hinn nýja bíl á markaö og lögö
veröi áhersla á að kynna hann á
næstunni skal geta þess aö ennþá
verða framleiddar 240- og
340-geröirnar, en Volvo 760 GLE
veröur nokkru dýrari. Má búast viö
aö veröiö hérlendis verði nokkuö á
þriöja hundraö þúsund króna.
Framleiösla Volvo 760 GLE hefst í
apríl og búast talsmenn Veltis viö
aö hann veröi kominn hingaö með
haustinu.
Sæti og innréttingar eru nokkuð öðruvísi en í eldri bílunum.
TONLISTARHATIÐ
í tilefni 50 ára afmælis Félags íslenzkra hljómlistarmanna
í Reykjavík 22.-27. febrúar 1982.
JAZZTONLEIKAR
Kl. 21.00 Big Band tónlist-
arskóta FfH. Pétur Öst-
lund og félagar. Kvartett
Reynis Sigurðssonar. Tríó
Guömundar Ingólfssonar
hdlet'
MM ÁTTHAGASALUR
Þriðjudaginn 23. febrúar
Kl. 21.00 Big Band Tónlist-
arskóia FfH. Pótur Öst-
lund og félagar. Sextett
Áma Scheving. Nýja
Kompanfið. Kvartett
Kristjáns Magnússonar.
Miðvikudaginn 24. febrúar
Kl. 21.00 Big Band Tónlist-
arskóla FÍH. Pétur Öst-
lund og fólagar. Mezzo-
forte. Jaz2-sextett Tónlist-
arskóla FÍH.
Miðasala og borðapantanir kl. 1—6
að Laufásvegi 40, tkrifetofu FÍH,
Aögöngumiöar kr. 50,-.