Morgunblaðið - 01.07.1983, Page 9

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 1. JÚLÍ 1983
41
þess viröi aö beina rannsóknunum
aö — en á þennan hátt yfirsést
þessum vísindamönnum óhjá-
kvæmilega mjög veigamikill þátt-
ur.
„Það er hreint og beint ótrúlegt,
hve litlar rannsóknir hafa farið
fram á því, hver só ástæöan fyrir
því, aö hjarta konunnar reynist
mun haldbetra en karlmanns-
hjarta.“
Mismunandi þróun
heilans eftir kynjum
Þaö er álit dr. Estelle Ramey, aö
nýlegar niöurstööur, sem fengist
hafa á rannsóknum varöandi áhrif
hormóna og efnaskipta líkamans,
hafi leitt í Ijós, aö magn kynhorm-
óna geti haft djúpstæö áhrif á
þróun heilans. En hún álítur hins
vegar ekki, aö þeir líffræðilegu eöl-
iskostir, sem karlmenn kunni aö
hafa fram yfir konur — sérstaklega
aö því er varðar sjón — rýmis-
skynjun — sé nægileg skýring á
því félagslega forskoti, sem þeir
hafi. Hún segist vera sannfærö um
þaö, aö konur séu færari aö eölis-
fari í sumum greinum heldur en
karlmenn, en þeim sé gert félags-
lega erfiöara fyrir aö nýta sér
þessa eölislægu yfirburöi sína aö
fullu.
Svo dæmi sé tekiö: „Konur eru
fæddar meö meiri talhæfni, en
samt veröa þær sjaldnast miklir
stjórnmálaskörungar eöa ræöu-
snillingar; þaö eru miklu meiri líkur
á, aö þær veröi bara álitnar mál-
glaöar kjaftakerlingar. Konur hafa
einnig til aö bera mun meiri hand-
lagni og fingrafimi en karlar, en
samt er líklegra aö þær stundi
fremur vandasaman útsaum í
heimahúsum heldur en tauga-
skurölækningar. Áhrif hormón-
anna á hegöun okkar og viöbrögö
eru einfaldlega staöreynd, en þessi
áhrif gefa samt enga skýringu á
jjeim hlutverkum, sem þjóöfélagiö
úthlutar körlum og konum, þegar
til ákvaröanatöku kemur.
Sumir hálæröir spekingar þykj-
ast núna geta fært rök aö þvi, að
sú mikla streita, sem sé því sam-
fara fyrir konur aö skipta um hlut-
verk í þjóöfélaginu, muni hafa
mjög skaövænleg áhrif á heilsufar
þeirra. Ef þær taki upp á þvi aö
fara aö lifa lífinu eins og karlmenn
og vinna svipuö störf og þeir —
OOOHI
ÆTU ÞfiR HAFi
LiTAO Þfc'TTA Af?
ANSAÐU.ANNARS
SKJÓTUM V!Ð<
EF Þ!0 SKJOTíO
EfcttUR ENNÞÁ MEIRA
GRJÖT NIOUR!
í þessari grein f jallar bandaríska blaðakonan Dianne Hales um hin merki-
legu rannsóknarstörf kynsystur sinnar og löndu, dr. Estelle Ramey, en hún
er sérfræðingur í starfsemi innkirtla við Georgetown-læknaskólann í_
Washington P.C.
jjetta er inntakiö í boöskapnum —
muni þær hljóta dauödaga eins og
þeir. Þaö er hins vegar dálítiö ann-
aö uppi á teningnum í niöurstööum
þeim, sem dr. Estelle Ramey hefur
komizt aö í rannsóknum sínum:
þaö er testosterón en ekki streita,
sem veldur því aö karlmenn fá
oftar hjartaáföll en konur. Störf,
sem hafa mikiö vinnuálag og mikla
ábyrgö í,för meö sér, kunna satt
bezt aö segja aö reynast einkar
heilsusamleg.
Konu í forseta-
embættið
Dr. Ramey vitnar í athuganir á
vegum Metropolitian Life, þar sem
í Ijós kom, aö fólk, sem skráö er í
uppsláttarbókinni „Hver er maöur-
inn?“ í Bandaríkjunum, var með
29% lægri dánartölu en jafnaldrar
þeirra í öörum ábyrgðarminni og
rólegri störfum. Hinir nafntoguóu
Bandaríkjmenn liföu yfirleitt leng-
ur, þótt þeir gegndu einmitt þeim
störfum, sem áberandi mesta
vinnuálagió og streitan var sam-
fara.
„Þaö er ekki ábyrgðin og þaö
eru ekki völdin, sem drepa menn,“
segir dr. Ramey. „Þaö er fremur
stjórnleysiö. Bílstjórinn veröur ekki
fyrir eins mikilli streitu og farþeg-
arnir í bílnum. Lítið þiö bara á for-
setaembættið. Almennt er álitiö,
aö því starfi fylgi mest ábyrgö og
mest streita af öllum störfum í
heimi hér, en samt er oftast meö
naumindum unnt aö draga þessa
stööuhafa hvæsandi og urrandi úr
þessu embætti aftur."
Dr. Estelle Ramey segist vona,
aó kvenforseti i Bandaríkjunum
muni einn góöan veöurdag geta
oröiö til aö sýna hverjum sem er,
aö konur sé jafn færar til forystu
og til aö stjórna eins og karlmenn
— og jafnvel aö manneskja, sem
hafi minna testosterón i blóöinu,
kunni aö rækja þetta starf betur.
En annars heldur dr. Ramey
áfram störfum sínum í þágu jafn-
réttis kynjanna og vinnur aö því á
mjög svo ólíkum sviöum: hún gerir
sitt til aö aöstoða konur viö aö
komast áfram á sviöi vísinda,
viöskipta og í stjórnmálum, en á
hinn bóginn leitast hún viö aö veita
karlmönnum tækifæri á aó lifa eins
löngu og heilsusamlegu lífi og kon-
ur gera núna.
kreminu hellt yfir þær þegar þær
eru kaldar, skreytt meö vínberjum.
Megrunarsalat
3 msk. Látt & Mátt
1 peli súrmjólk
1 pressuö sítróna
4—5 nýir sveppir
1 msk. Horseradish mustard
2 msk. saxaöur laukur, graslaukur
50 gr 35% ostur í litlum bitum
1 msk. saxaöar asíur
dill
1 epli skoriö í litla bita
salatblaö og tómatar til skreyt-
ingar
Þetta salat er gott t.d. með
hrökkbrauöi, grófu brauöi og
steiktum eöa soönum fiski.
ídýfa
150 gr Látt & Mátt
100 gr skyr hrært meö sykurlaus-
um ávaxtasafa, kryddað meö ör-
litlu hvítlauksdufti og paprikudufti.
Þetta er gott meö allskonar
grænmeti skornu í strimla, t.d.
gúrkum, gulrótum og sellerí, einnig
meö eplum og mandarínum.
Köld sósa
200 gr Látt & Mátt
100 gr kotasæla
100 gr sýröur rjómi
safi úr einni sítrónu
1 msk. sinnep
Góö sósa meö grænmeti, fiski
og kjöti.
Á morgun, laugardag, tökum viö fram bílana okkar og förum í aöal
ökuferö sumarsins. Viö mætum kl. 10.30 bak viö Hótel Esju og
leggjum af staö kl. 11 sem leiö liggur um Suöurlandsveg, hjá
Hveragerði, Selfossi og aö Hellu, þar sem viö munum þiggja
veitingar.
Takiö nú fram gæöingana ykkar og mætiö sem flestir.

FORNBÍLAKLÚBBUR
ÍSLANDS