Morgunblaðið - 28.08.1983, Qupperneq 11

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 28. ÁGÚST 1983
59
embætti saksóknara í Augsburg
gaf loks út fyrirskipun um, að mál
hans skyldi tekið til rannsóknar.
íbúar þess læknishéraðs, þar sem
þessi læknir starfaði, reikna hins
vegar með því, að þetta svikamál
verði þaggað niður og reynt að
gera gott úr öllu saman. Því enda
þótt læknirinn hafi við yfirheyrsl-
ur þegar játað, að hann hafi marg-
sinnis skrifað á reikninga sér-
fræðings læknismeðferð, sem
hann aldrei framkvæmdi, hefur
samt engin opinber ákæra verið
lögð fram á hendur honum enn
sem komið er.
Framkvæmdastjóri sjúkrasam-
lagsins í Donauwörth, Albert
Scháfer, hefur þetta um málið að
segja: „í hálft ár hafa allir verið
að bíða eftir því, að eitthvað yrði
gert í máli læknis nokkurs, sem
uppvís varð að fjársvikum." Fram
til þessa dags hefur enn ekkert
gerzt í málinu.
Ekki sama, hver
maðurinn er
Þessa hægfara þróun mála má
ef til vill skýra með því, að ákæru-
valdið í Vestur-Þýzkalandi líti á
afbrot hinna hvítklæddu átrúnað-
argoða mildari augum en misgerð-
ir þeirra afbrotamanna, sem að-
eins hafa hvítan flibba um hálsinn
eða eru bara í bláum vinnuslopp-
um vélaviðgerðamannsins. Jafnvel
æðsta dómsstig réttvísinnar hef-
ur, a.m.k. stöku sinnum, með
dómsúrskurði sínum í fjársvika-
málum látið þvílíkt umburðar-
lyndi í ljós, að það vekur öðrum
þegnum þjóðfélagsins furðu, og
þeim reynist erfitt að skilja til-
ganginn. Þannig veitti nýlega yfir-
réttur Baden-Wurttembergs dr.
med. dr. med. dent Arno M. frá
Heilbronn aftur bæði fullt lækn-
ingaleyfi og leyfi til að starfa sem
sérfræðingur í tannlækningum, en
undirréttur í Stuttgart hafði áður
svipt hann lækningaleyfi. Læknir
þessi hafði starfað sem sérfræð-
ingur í munn- og kjálkauppskurð-
um, auk eigin lækningastofu, sem
hann rak og hafði hlotið dóm fyrir
að svíkja oftsinnis fé út úr sjúkra-
samlögum.
Þetta afbrot fannst undirréttin-
um í Stuttgart nægileg ástæða til
þess að svipta manninn atvinnu-
leyfi, því læknirinn hefði þar með
„gerzt brotlegur gegn veigamikl-
um skyldum, sem starfi hans séu
samfara", og „hafi brugðist því
trausti sem lækni og tannlækni sé
sýnt, á svo grófan hátt, að hann
njóti ekki lengur þeirrár virðingar
og trúnaðartrausts, sem nauðsyn-
legt sé til að rækja störf læknis og
tannlæknis".
Dómarar yfirréttar sambands-
fylkisins Baden-Wúrttemberg litu
málið hins vegar öðrum augum.
Þeirra álit var, að það væri því
aðeins réttlætanlegt, að svipta
iækninn atvinnuleyfi, ef almennt
traust manna á læknisfræðilegri
kunnáttu hans væri brostið. Hið
sérstaka trúnaðarsamband milli
læknis og sjúklings komi greiðslu-
fyrirkomulagi eða greiðslukröfum
fyrir vinnu læknisins ekki við.
Grunntónninn í úrskurði dóm-
stólsins var sem sagt þessi: „Þeim,
sem vinna að lækningum nú á dög-
um, ber ekki lengur bein starfs-
skylda til að lifa í hvívetna vamm-
lausu lífi. Dómur, sem læknir hef-
ur fengið vegna fjársvika, hefur
þess vegna ekki í för með sér, að
líta beri á hann sem óverðugan
þess að starfa sem læknir."
Gullbryddir lyfseðlar
Þetta dómsorð verður þeim tíu
læknum og fjórum lyfsölum I
Stuttgart, sem grunaðir eru um að
hafa svikið út fé úr sjúkrasamlagi
borgarinnar með fölsuðum lyf-
seðlum, mikill léttir og hugbót.
Þeir sleppa ef til vill ekki við dóm
fyrir fjársvikin, en þessir menn
mega nú búast við því að eiga
einkar þægilega framtíð fyrir
höndum sem sjálfstætt starfandi
læknar eða sjúkrahúslæknar, þótt
þeir hafi fyrirgert réttinum til að
vinna sem sjúkrasamlagslæknar.
Það var fyrir hreinustu tilvilj-
un, að yfirleitt komst upp um hin
víðtæku fjársvik í sambandi við
lyfseðlana í Stuttgart. Enn þann
dag í dag er langt því frá, að öll
kurl séu komin til grafar í þessu
gífurlega umfangsmikla þjófnað-
armáli, þótt margir mánuðir séu
liðnir frá því að menn komust
fyrst á sporið. Framkvæmdastjóri
sjúkrasamlagsins í Stuttgart,
Werner Gaier, sagði aðspurður
um þetta hneykslismál: „Það var
athugull starfsmaður sjúkrasam-
lagsins, sem uppgötvaði fáein mis-
tök, sem virtust hafa orðið á út-
reikningum apótekanna varðandi
greiðslu sjúkrasamlagsins á lyfja-
kostnaði. Vð gerðum rannsóknar-
lögreglunni þegar í stað viðvart,
og hún komst mjög fljótt á sporið
og kom upp um kerfisbundin fjár-
svik, sem læknarnir og lyfsalarnir
höfðu haft samvinnu um að
fremja. Enn sem komið er hefur
embætti saksóknara ekkert látið
uppskátt um, hversu víðtækt þetta
fjármálahneyksli er, en þegar er
vitað, að læknarnir og lyfsalarnir
hafa auðgazt á þennan hátt um
milljónir marka (tugi milljóna fsl.
króna).
Sjúkrasamlögin —
stórgallað kerfi
Eitt af þeim atriðum, sem ætti
að vekja athygli þeirra starfs-
manna sjúkrasamlaganna, sem
fara eiga gaumgæfilega yfir lyf-
seðlana, áður en sjúkrasamlagið
greiðir lyfjakostnaðinn, er sú til-
hneiging þeirra lyfsala, sem ætla
sér að svíkja fé út úr samlaginu,
að hækka einfaldlega að mun
þann fjölda af pillum, sem læknir-
inn hefur skrifað lyfseðilinn upp
á. Sýni lyfsalinn vissa varkárni í
þessum prettum, getur reynzt afar
erfitt að sjá við þess háttar svik-
um. En þegar lyfseðillinn er hins
vegar farinn að hljóða upp á allt
að 180 pillur í dagskammt fyrir
einn einasta sjúkling, þá verður
slík uppákoma að skoðast einfald-
lega sem upplagt mál fyrir rann-
sóknarlögregluna að fást við.
Þótt það verði að teljast sam-
bland af bæði heimsku og
óstjórnlegri peningagræðgi lyfsal-
ans að spenna bogann jafn hátt og
getið var um í tilvikinu hér að
framan, þá sýnir þetta dæmi samt
ljóslega fram á þá miklu galla,
sem eru á sjálfu sjúkrasamlags-
kerfinu. Af þeim mikla fjölda lyf-
seðla, sem sjúkrasamlögin eiga að
greiða lyfjakostnað eftir — í borg
eins og Stuttgart er það um 2,8
milljónir lyfseðla á ári — myndi
það reynast gjörsamlega óvinn-
andi verk að hafa eftirlit með
smáatriðum, nema á örlitlu broti
alls þess lyfseðlafjölda. Það þyrfti
heilan her manns til að annast það
eftirlit og endurskoðun svo nokkur
mynd væri á.
Einmitt þessa galla í kerfinu
þekkja læknar og lyfsalar manna
bezt. Annað atriði, sem gerir það
að verkum, að tiltölulega auðvelt
reynist að svíkja stórfé út úr
sjúkrasamlögum, er að sjúkra-
samlögin greiða lyfjakostnaðinn
beint, en þóknun læknanna fyrir
læknismeðferð, sem þeir hafa innt
af hendi, berst þeim eftir öðrum
leiðum.
Læknirinn fær þóknun sína frá
því sjúkrasamlagi, sem hann er
ráðinn hjá, en sjúkrasamlagið ger-
ir aftur upp reikningna við önnur
sjúkrasamlög í einni heild. Það
líða oft mánuðir, þar til heildaryf-
irsýn hefur fengizt yfir læknis-
meðferð og lyfjanotkun fyrir
hvern einstakan sjúkling. Það er
einmitt þess háttar skortur á eðli-
legu eftirliti, sem gerir alls konar
svik og pretti svo freistandi.
Að moka inn
almannafé
Lyfsali einn í Esslingen, Suður-
Þýzkalandi, fór heldur gróft í sak-
irnar við að hafa fé út úr sjúkra-
samlaginu. Hann breytti einum
pakka af töflum, sem læknir skrif-
aði á lyfseðilinn, strax í tvo eða
SJÁ NÆSTU SÍÐU
Fyrirliggjandi í birgðastöð
STAL
Stál 37.2 DIN 17100
Fjölbreyttar stæröir og þykktir
sívalt
ferkantað flatt
SINDRA
STALHF
Ðorgartúni 31 sími 27222
PLUS
CATERPILLAR
SALA S tUÓNUSTA
Caterpillar, Cat oglBeru skrásett vörumerkl
H
HEKIAHF
Laugavegi 170 -172 Sími 21240
KRAFTUR
ÖRYCCI - ENDING
215 90HÖI67KWI 235 195HÖI145KW)
ÞYNGD: 18.061 KG ÞYNCD: 40.500 KG
SKÓFLUR: 430 L ■ 930 L SKÓFLUR: 1150 L ■ 2100 L
215 SA - 90 HÖ <67 KW)
ÞYNGD: 20.800 KG
SKÓFLUR:430 L - 930 L
245 325HÖI242KW)
ÞYNCD: 62.500 KC
SKÓFLUR: 1910 L ■ 2870 L
225 135 HÖ (101 KW)
ÞYNCD: 25.700 KC
SKÓFLUR: 570 L ■ 1370 L