Morgunblaðið - 28.08.1983, Side 28

76
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 28. ÁGÚST 1983
» |>6 X.tlo.'Sw GtS tyercx u\b -Plu^n^rveti^
fyrit Kal-fu ári !"
Ég hefði vafalaust fengið meðmæli
frá fjrrum húsbónda ef konan
hans hefði ekki komið til skjal-
anna og hreinlega kálað honum!
Með
morgunkaffinu
HÖGNI HREKKVlSI
Efiiahagsspjöll
Jónas Pétursson skrifar:
„í Velvakanda 14.ágúst skrifar
9564-2012 og setur fram skoðun
sína um efnahagsráðstafanir 1.
júní. Þótt of seint sé, af því enginn
snýr hjóli tímans til baka, vil ég
taka undir með 9564-2012 er hann
segir: „Fyrsta júni hefði mátt
sleppa allri vísitölu á laun, eins er
með landbúnaðarvísitöluna og
fiskverðið. Þessar aðgerðir eru
einungis hvati á áframhaldandi
verðbólgu. í framhaldi af þessu
hefði betur verið sett bann á
þjónustu-og vöruhækkanir og
gengislækkuninni sleppt ..."
o.s.frv. Fyrirsögnina er ég ekki
sáttur við, raunastundir á ekki að
rifja upp með þessum hætti. í
stjórnarmyndunarviðræðum í maí
var einmitt þetta mér í hug, sem
áhorfanda, umfram allt óbreytt
ástand á þessum þremur veltilið-
um verðhækkana og stöðvun allra
hækkana. E.t.v. varð gengið eitt-
hvað að lækka, en án þess að valda
teljandi verðhækkun innanlands.
Eg fékk skemmtilega heimsókn
í sumar, Björn á Löngumýri, konu
hans og dóttur. Björn sagði mér
hverjar ráðstafanir hann teldi að
hefði átt að gera til að ná viðun-
Að fara úr ösk
unni í eldinn
Hagfræðingur skrifar:
„Velvakandi.
Fundur áhugamanna um úrbæt-
ur í húsnæðismálum snérist um
það er lauk upp í skopleik. Hann
fordæmdi verðtryggingu íbúðar-
lána og lánskjaravísitölu, sem
„hækkar um allt að 75% eins og
nú er útlit fyrir á þessu ári, og
vísitala launa eingöngu um 30%“.
Eigi að síður er í fundarályktun
beðið um meiri slík lán og til
lengri tíma!
Hvað er að þessu fólki? Hefir
það ekki manndóm til að krefjast
leiðréttingar á lánskjaravísitöl-
unni sjálfri, sem veitir banka- og
sjóðakerfinu frelsi til að skatt-
leggja íbúðarhúsnæði, nauðþurft
hverrar fjölskyldu, á nöturlegan
hátt og gera ungu kynslóðina að
ævilöngum skuldaþrælum.
Frá miðju ári í fyrra til miðs
þessa árs hækkuðu verðtryggð
ibúðarlán um nákvæmlega 85%.
Venjulegt lífeyrislán, t.d. hjá
BSRB, er nú kr. 200.000. Segjum,
að beðið sé um framlengingu slíks
láns til 3ja ára, þannig að vextir
séu greiddir, en engin afborgun.
Að liðnum þessum þrem árum er
skuldin, með sömu verðlagsþróun
og verið hefir, orðin að kr.
1.266.325. Hún hefir m.ö.o. meira
en sexfaldast á 3 árum. Þetta
verður lántakandi að borga fyrir
aðeins stuttan frest. Framlenging
er að fara úr öskunni í eldinn.
Það var hlálegt, þegar ræðu-
menn á fundinum löstuðu íbúðar-
lán fyrri tíðar, sem voru með eðli-
legum kjörum, eins og viðgengst í
siðuðum löndum. Hins vegar var
skattalöggjöfin röng, því að nei-
kvæðir innlánsvextir voru háðir
tekjuskatti, en vaxtakostnaður
frádráttarbær á tekjuframtali.
Það olli allri vitleysunni.
Ríkissjóði stendur nær að
styrkja íbúðabyggjendur en greiða
kjöt ofan í útlendinga fyrir hundr-
uð milljóna króna."
andi árangri. Óbreytt ástand eftir
fyrsta júní í verðlagsmálum, til
áramóta, og engin gengislækkun.
Árangurinn er sá að verðbólgan
fer niður undir flatneskju og þar
með fjármagnskostnaður kominn í
viðunandi stærð. Mesta yfirsjónin
í því sem nú er í framkvæmd er,
að fjármagnskostnaður er ban-
vænn. í sjónvarpi kom fram 17.
ágúst að vanskilaskuldir útgerðar
væru 1,5 milljarðar. Gengislækk-
un væri núll fyrir útgerðina. í
þessar upplýsingar vantaði hvað
verðbólgan, fjármagnskostnaður-
inn væri mikill hluti af þessum
eina og hálfa milljarði. Vextir og
verðtrygging er stór og varasamur
póstur í verðgrundvelli búvöru. öll
viðskipti, verslun með neysluvör-
ur, þjónusta, já og neysluvísitala
veltur áfram af áhrifum fjár-
magnskostnaðar. Verðhækkanir
og verðbólga eru tryggð áfram á
meðan fjármagnskostnaður lækk-
ar ekki. Rekstrargrunnur útgerðar
er enginn og rekstur yfirleitt von-
laus, nema sá rekstur sem hefur
aðstöðu til að kynda undir verð-
bólgu (hitaveitur, rafmagnsveitur
t.d.). En hverjar sem ráðstafanir
eru, þurfa þær á einu að halda.
Samúð! Samúð almennings í land-
inu.
Ég held að ráðstafanir okkar
Björns á Löngumýri hefðu hlotið
meiri samúð, þó sumir kunni að
telja þær harkalegri. Já, einmitt
af því að harkalegar kröfur voru í
þeim fólgnar almennt til sjálfs-
bjargar, sjálfsagt þó misjafnlega
miklar, en í skamman tíma! Og
fjármagnskostnaðurinn, þ.e. verð-
bólgan, hefði hjaðnað ört og áhrif
þess sem endurheimt þrek sjúkl-
ings og aflúsun.
Með kveðju til almennings,
5263-3397. En vita megið þið nafn
mitt án tölvu, skírnar- og föður-
nafn: Jónas Pétursson.
Þessir hringdu . . .
Eigum við að selja
núna eða strax?
A.H. hringdi.
Mig langar til að segja nokkur
orð í framhaldi af bréfi sem
H. H. skrifaði í Velvakanda 26.
ágúst sl. um löglegan þjófnað.
„Við bíðum," skrifar H.H., en
ég spyr, hve lengi bíðum við? Til
að undirstrika skrif H.H. lítur
dæmið svona út hjá mér. 1. janú-
ar 1983 átti ég sjálfur 43% af
verðmæti íbúðar minnar. 57%
voru verðtryggð lán frá lífeyris-
sjóðum, Húsnæðismálastofnun
og úr bankakerfinu. Þrátt fyrir
að ég hafi staðið fullkomlega í
skilum með afborganir, sem
samsvara mánaðarleigu fyrir
samskonar íbúð, á mánuði, þá
hefur eignarhlutur minn í íbúð-
inni, sex mánuðum seinna
minnkað í 40% og verður vænt-
anlega kominn niður í 37% þann
I. september nk., af verðmæti
eignarinnar. Verðtryggðu lánin,
sem eru fengin með veði í eign-
inni eru sem sagt að éta upp
minn hluta eignarinnar, þó svo
ég borgi reglulega af þeim.
Hve langur tími líður þar til
ég á ekkert lengur í eigninni?
Hver er þjófurinn?
Svo lengi sem lánskjaravísi-
talan og kaupgjaldsvísitalan
fylgjast ekki að, mun þetta halda
svona áfram. Og eftir nokkur ár
eiga lánastofnanir landsins
meirihluta allra fasteigna á ís-
landi. Hvað gera þeir þá, því
enginn getur keypt þær? Jú þú
getur verið áfram í íbúðinni
þinni gegn gjaldi, sem þjófurinn
ákveður. Hinn fullkomni stuldur
hefur átt sér stað, svo við hjónin
spyrjum, eigum við að selja núna
eða stráx?
Eina lausnin
er að lækka
milliliðakostnað
Óskar hringdi:
„Mig langar að minnast á
nokkuð varðandi hækkanir á
landbúnaðarvörum í haust. Eina
lausnin á því er að lækka milli-
liðagróðann hjá Sambandinu.
Langar mig í þessu sambandi
að koma með smá dæmi, máli
mínu til stuðnings. Þannig er að
fyrir rúmu ári lagði ég inn hross
hjá kaupfélagi. Fékk ég greiddar
út 13 krónur á kíló. Nú um dag-
inn fer ég í kaupfélag og kaupi
10 kílóa fötu af hrossakjöti. Þá
kosta þessi tíu kíló 880 krónur.
Semsagt 130 krónurnar sem ég
fæ greiddar fyrir tíu kíló verða
880 krónur og fyrir milliliðastarf
sitt fær Sambandið kr. 740 í sinn
hlut. Gaman væri að vita hvort
þetta telst eðlilegt að mati verð-
lagsráðs."
Merkið kettina
ykkar
Svanlaug hjá Kattavinafélaginu
hringdi:
„Mig langar til að koma á
framfæri nokkrum línum um
óskilaketti, því eins og kunnugt
er, tekur Kattavinafélagið á
móti óskilaköttum.
Nokkuð ber á því að komið sé
með ketti til okkar sem hafa
hálsólar, en ekkert stendur á
þeim. Kattaeigendur verða að
hafa það hugfast, að vita til-
gangslaust er að setja á kött
hálsól, ef ekki er skrifað á síma-
númer eða heimilisfang eiganda,
nema kötturinn sé þá eyrna-
merktur.
Sem stendur eru tveir kettir,
sem enga merkingu hafa, í
vörslu hjá Kattavinafélaginu og
eru eigendur beðnir að vitja
þeirra og jafnframt kattaeigend-
ur yfirleitt beðnir að sjá til þess
að kettir þeirra séu merktir. Á
annan hátt er ekki að vænta að
þeir komist til skila, ef þeir týn-
ast og fara á flakk."