Morgunblaðið - 01.02.1984, Side 7

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 1. FEBRÚAR 1984
39
leiðslutímabils innlendu fram-
leiðslunnar en leyfisbundin innan
þess tíma til að fylla upp í skörð
sem innlenda framleiðslan skilur
eftir.
Hagsmunir garðyrkjubænda
Formaður Sambands garð-
yrkjubænda og forstöðu-
menn sölufyrirtækjanna eru
hræddir við að meiri hætta verði á
árekstrum, eins og það er orðað,
þegar innlenda framleiðslan kem-
ur á markað og þegar hún er að
fara af markaðnum, ef margir
standa í innflutningnum. Einnig
telja þeir vandasamt að fylla upp í
göt sem innlenda frmaleiðslan
skilur eftir á framleiðslutímanum.
Formaður Sambands garðyrkju-
bænda segir að ef eitthvert það
stjórntæki finnist sem garðyrkju-
bændur geti treyst kæmi til álita
að leyfa fleirum innflutning. Sagði
hann að ef fella ætti niður tolla af
grænmeti yrði einnig að fella
niður tolla af rekstrar- og fjár-
festingarvörum garðyrkjunnar,
þannig að garðyrkjubændur hefðu
möguleika gegn innflutningnum,
en að óbreyttum rekstrarskilyrð-
um væru þeir á móti frjálsum og
ótolluðum innflutningi. í þessu
sambandi komu fram þessar
spurningar: Verður algerlega
frjáls innflutningur ekki næstur á
dagskrá? Er ekki rétt að staldra
við, fara í saumana á þessum mál-
um öllum og kanna það hvort yfir-
leitt sé grundvöllur fyrir ræktun
grænmetis á fslandi?
Þegar rætt er um rekstrar-
grundvöll garðyrkjunnar er rétt
að hafa eftirfarandi í huga: Garð-
yrkjan telst til landbúnaðar en
hefur verið þar utanveltu ef svo
má að orði komast. Hún er at-
vinnugrein sem hefur þurft að
standa algerlega á eigin fótum og
hafa garðyrkjubændur eindregið
viljað hafa það þannig. Þeir njóta
engra styrkja og framleiðsluvör-
urnar eru ekki niðurgreiddar.
Garðyrkjumenn verða sjálfir að
taka á sig öll áföll vegna þeirrar
tímabundnu offramleiðslu sem er
í greininni og rekstrarvörur þeirra
eru tollaðar á sama tíma og sam-
svarandi vörur eru tollfrjálsar í
öðrum atvinnugreinum. Því leggja
garðyrkjubændur áherslu á að
rekstrarskilyrði þeirra þyrfti að
laga ef fella á niður tolla af inn-
fluttu grænmeti, þannig gðyþeir
geti boðið vöruna á svipuðuverðr,'
annars gæti markaðurinn „sjokk-
erast" á viðkvæmum tímum. Hins
vegar segja þeir að aukin græn-
metisvelta kæmi þeim tvímæla-
laust til góða ef sú yrði raunin.
Forstöðumenn sölufélaganna
segja að frjáls innflutningur leysi
engan vanda og efast um að betri
innkaup náist við það að dreifa
innflutningnum á margar hendur.
í kjölfar frjáls innflutnings
telja menn að óhjákvæmilega
komi frjáls dreifing á grænmeti og
garðávöxtum hér innanlands.
Ekki er gott að spá í hvernig þau
mál myndu þróast ef það yrði gert.
Ljóst er þó að þeir garðyrkju-
bændur sem kosið hafa að standa
utan Sölufélags garðyrkjumanna
eða hreinlega verið reknir úr því
myndu hafa meiri möguleika en
nú er. Þeir ættu þá kost á að fá
dreifingarkerfi sín viðurkennd eða
gætu snúið sér til einhverra þeirra
heildsala sem hæfu innflutning á
grænmeti. Ávallt hefur gætt
nokkurrar óánægju meðal ein-
staka garðyrkjubænda með starf-
semi Sölufélagsins og þá sérstak-
lega með afföll og sölukostnað, og
er því ekki ólíklegt að þeim muni
fjölga sem utan þess fyrirtækis
standa en það fer þó auðvitað eftir
því hvernig nýir dreifingaraðilar
myndu standa sig. Með smærri
dreifingareiningum ætti sam-
bandið á milli garðyrkjubænda og
neytenda að verða betra sem aftur
ætti að stuðla að því að fram-
leiðsla lagaði sig betur að mark-
aðnum en nú er. Líklegt er að svip-
uð þróun yrði hjá kartöflubænd-
um og garðyrkjubændum með úti-
ræktun, að minnsta kosti hefur
ekki staðið á þeim að gagnrýna
Grænmetisverslunina.
Karl Steinar Guðnason:
Hlynntur afkomutryggingu
— þó það þurfi að ganga þvert á taxtafrumskóginn
KARL Steinar Guðnason,
formaður Verkalýðs- og sjó-
mannafélags Keflavíkur og
miðstjórnarmaður í Alþýðu-
sambandi íslands, sagði í við-
tali við Mbl. í gær, að hann
væri fyllilega sammála þeim
hugmyndum sem fram hefðu
komið um afkomutryggingu.
Hugmyndir þar að lútandi
hefðu verið á stefnuskrá Al-
þýðuflokksins og hefði flokk-
urinn m.a. flutt tillögur þar að
lútandi, síðast á Alþingi
nýverið þess efnis að þeir sem
ekki næðu 15 þúsund krónum
á mánuði fengju mismuninn
greiddan.
Karl Steinar sagði m.a. að-
spurður um hvernig hann teldi að
standa ætti að þessu: „Ég er mjög
hlynntur því að þessi leið verði
farin, þó það þurfi að ganga þvert
á taxtafrumskóginn og ég tel að
það sé almennur vilji fyrir að svo
verði gert, að minnsta kosti hjá
þeim sem hafa láglaunafólk innan
sinna vébanda.
Það má gera þetta í gegnum
skattakerfið og almannatrygg-
ingar og það má hafa það í sam-
spili með beinum greiðslum at-
vinnurekenda. í fjölmörgum
greinum hafa menn tækifæri til
að afla sér meiri tekna, bæði með
aukavinnu og aukagreiðslum. Það
er helst í iðnaði, verzlun og hja
ríkinu sem fólk er verst komið.
Iðnaðurinn hefur stært sig af
betri afkomu. Fjármálaráðherra
hefur meðal annars lýst því yfir
að bætt afkoma verzlunar ætti að
koma fram í lækkuðu vöruverði
eða öðru, þannig að þarna ætti að
vera svigrúm.
Ef þetta yrði tekið í trygginga-
formi þá finnst mér mjög athug-
andi að hlusta á tillögurnar um
niðurgreiðslurnar, það er að
breyta þeim í bætur fyrir lág-
launafólk. Það þarf þá að vera
þannig um það búið að það komi
ekki fram hjá ríkinu í auknum
kóstnaði vegna útflutningsbóta.
En ég tel að þessar hugmyndir séu
mjög vel athugandi og fólki, sem
ég hef rætt við innan launþega-
hreyfingarinnar, lýst vel á þær.“
Á réttum tíma
Fyrir þá sem ferðast í viðskiptaerindum til
útlanda er stundvísi ekki aðeins dyggð - hún
skiptir sköpum. Seinkun um aðeins hálfa
klukkustund getur valdið því að þú missir af
lestarferðum eða áframhaldandi flugi og þar af
leiðandi mikilvægum fundum og viðskiptum.
Arnarflug kemur ekki of seint.
Frá miðju ári 1983 hafa vélar Arnarflugs farið
í loftið frá Keflavík á réttum tíma í 94% tilvika.
Sú tala verður varla hærri, enda eru þau flug-
félög ekki mörg sem geta státað af betri árangri.
Með okkar einstöku stundvísi og því að fljúga
að morgni héðan til Amsterdam og síðdegis til
baka tryggjum við að þú kemur á leiðarenda
samdægurs - og á réttum tíma.
Flugfélag með ferskan blæ
ARNÁRFLUG
Lágmúla 7, sími 84477