Morgunblaðið - 19.10.1985, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐID, LAUGARDAGUR19. OKTÓBER1985
13
arson er vísað til Bókmenntaþátta
Matthíasar Johannessen sem ný-
lega eru komnir út. I þeim gerir
Matthías sér far um að sjá Sturlu
í nýju ljósi, sýna átök lífs og listar,
og ætti enginn að missa af því að
kynnast viðhorfum hans, að
minnsta kosti ekki þeir sem láta
sig varða fornan arf okkar og
mikilvægi hans í samtímanum.
Meðal nýrri ljóða í Hólmgöngu-
ljóðum er þetta smáljóð:
þú
ertfrosnar
vakir
aðventulaus
deyjandi
augu
Þetta ljóð fjallar um dauða
Haraldar, föður skáldsins. Annað
ljóð er um dauða móður hans,
önnu.
Þessi tvö ljóð og fleiri í Hólm-
gönguljóðum fá mig til að minnast
dálítils kvers sem Matthías hefur
sent frá sér í takmöruðu upplagi:
Flýgur örn yfir, útg. Skákprent.
Kverið er m.a. til vitnis um vel
heppnaða tilraun skálds sem oft
hefur verið mælskt, jafnvel mæl-
skara en við hefðum óskað, til að
einskorða sig við hugmynd, „draga
fram kjarna" eins og skáldið kemst
sjálft að orði í stuttum og gagnorð-
um eftirmála. Árangurinn kemur
fram í fáum orðum þar sem fágun
ræður ríkjum, vilji til að hreinsa
ljóðið af öllu utanaðkomandi og
láta það birtast í líkingu lítillar
I perlu, sem stundum má finna i
stórri skel. Eftirfarandi sýnishorn
verður að nægja, en síðar mun
gefast tilefni til að víkja að Flýgur
örn yfir:
Langur
er þessi koss
sólar og fífils
gul bros
við veginn.
Annar hluti Hólmgönguljóöa
hinna nýju er nýr ljóðaflokkur þar
sem er „gengið á hólm við tíma
og tortímingu". í skáldskap Matt-
híasar Johannessen hefur slík
hólmganga alltaf verið brýn. Að-
dáunarverð er sú aðferð skáldsins
að bregða ljósi á stundleik okkar
með því að gera nálæga sögu Róm-
verja; stuðst er við ævisögu Anton-
íusar eftir Plútark sem skrifuð var
á fyrstu öld eftir Krist. Eins og
segir í skýringum er „tíminn
þurrkaður út“, fjallað um „atburði
og örlög okkar tíma“. Þetta er
ákaflega vandasamt i skáldskap,
en kemur sífellt fyrir í skáldskap
Matthíasar Johannessen, ekki síst
í leikritum hans. Man ekki einhver
Sókrates? Fyrsta ljóðið segir til
dæmis frá Antoníusi þar sem hann
stendur „yfir Brútusi / á akrinum
/ við Vorsabæ / sviptir af sér /
purpuraskikkjunni / og leggur yfir
hann / dauðan". Burtséð frá sög-
unni kemur viðleitni höfundar
fram f nítjánda ljóði, lokaljóði
flokksins:
Ég smíða bát
úr ljóðum mínum
ogsiglibrimölduna
inn hjarta þitt.
í öðrum hlutanum eins og í
öðrum ljóðum sem teljast viðbætir
í Hólmgönguijóðum og sömuleiðis
ljóðunum í Flýgur örn yfir er ljós
breyting ytra borðs ljóða Matt-
híasar Johannessen, áframhald-
andi þróun. Kappkostað er að vera
eins hnitmiðaður og kostur er,
forðast orð sem standa einungis
orðanna vegna. Hugmyndin birtist
í allri nekt sinni, en alltaf með það
að leiðarljósi að máliö er í eðli sínu
upphaf og endir ljóðsins. Málið er
verkfæri skáldsins og það er þrátt
fyrir allar skírskotanir eða vísanir
það sem úrslitum ræður. Þarna er
um að ræða nýbreytni frá fyrstu
útgáfu Hólmgönguljóða, en boð-
skapurinn hinn sami, veruleikinn
vrkir og hann verður ekki flúinn.
Þrfr hjúkninarfræðingar til Eþíópíu:
íslenska hjálparstarfid
hefur borið góðan árangur
— en því verður að halda áfram, segja Hjálparstofnunarmenn
ÞRÍR íslenskir hjúkrunarfræðingar
héldu í fyrri viku suður til Eþíópíu
til starfa næstu sex mánuði. Þaö eru
þær Anna Gyða Gunnlaugsdóttir,
Gyða Baldursdóttir og Ólöf Más-
dóttir. Þær leysa af hjúkrunarfræð-
ingana fjóra, sem fóru til Eþíópíu í
ársbyrjun á vegum Hjálparstofnunar
kirkjunnar en eru nú komnar heim
fyrir nokkru.
Þær Anna, Olöf og Gyða starfa
í mjög afskekktu þorpi á háslétt-
unni norður af höfuðborginni
Addis Ababa. Samgöngur við stað-
inn eru mjög erfiðar og á rigning-
artíma er ekki hægt að komast
þangað nema í þyrlu. Frá þorpinu
er hvorki síma- né talstöðvarsam-
band við umheiminn, að því er
segir í fréttatilkynningu frá
Hjálparstofnuninni.
„íslensku hjúkrunarfræðing-
arnir hafa unnið mikið starf á
þessum slóðum," segir þar enn-
fremur. „Þeir hafa séð um matar-
gjafir, bólusett þúsundir barna,
veitt hverskonar læknisaðstoð og
fylgst með næringarástandi íbú-
anna ... Gífurleg örtröð hefur
verið við sjúkraskýli íslending-
anna og hefur vinnudagurinn, frá
8 á morgnana og fram á kvöld,
ekki nægt til að sinna öllum þeim,
sem þangað koma. Sjúkraskýlið er
nú orðið svo þekkt í héraðinu, að
fólk leggur á sig dagsferðir til að
njóta aðstoðar Islendinganna. Svo
gott orð hefur farið af íslenska
hjúkrunarfólkinu í Eþíópíu, að sér-
staklega hefur verið leitað eftir
að fá það til landsins."
Hjálparstofnun kirkjunnar mun
halda áfram að reyna að sinna
þeim hjálparbeiðnum, sem hafa
borist að undanförnu. Stofnunin
telur að með hjálp Islendinga hafi
verið dregið úr þjáningum hundr-
uða þúsunda manna og þeim fleytt
yfir erfiðasta hjalla þurrkanna. f
fréttatilkynningunni segir: „Nú
hefur rignt talsvert í flestum hér-
uðum landsins og standa vonir til
að uppskera geti orðið einhver í
nóvember og desember á þeim
svæðum, sem fengu sáðkorn í tæka
tíð. Það er hinsvegar ljóst, að langt
fram eftir næsta ári verður að
halda áfram aðstoðinni, svo ekki
fari í sama farið aftur. Hjálpar-
stofninin hefur að undanförnu
unnið að athugun á aðstoð við
vatnsboranir og fleiri verkefni á
grundvelli hjálpar til sjálfshjálp-
ar. Hjálparstarfið í Eþíópíu er
stærsta einstaka verkefnið, sem
Hjálparstofnun kirkjunnar hefur
unnið að, og hefur það tvímæla-^
laust borið mikinn árangur.“
Morgunblaöið/Omar Valdimarsson
Eþíópískar mæður með börn sín í sjúkraskýli kirkjunnar norðan við Addis
Ababa.
í lok kvennaáratugar
skorum viö á konur
að leggja nióur störf
þann 24. október nk.
Til að fylgja fram kröfunni um bætt launakjör kvenna.
Adda Bára Sigúsdóttir, veöurfræöingur.
Aöalheiður Bjarnfreðsdóttir, form. Sóknar.
Anna Benónýsdóttir, simavörður.
Anna Borg, skrifstofumaður.
Anna Sigurðardóttir, verkakona.
AnnaSiguröardóttir, Kvennasögusatnið
AnníG. Haugen, félagsráðgjafi.
Arna Jónsdóttir, fóstra.
Arndís Steinþórsdóttir, viðskiptafræöingur.
Auður Eir Vilhjálmsdóttir, prestur.
Álfheiður Ingadóttir, blaðamaður.
Asthildur Ólafsdóttir, skrifstofumaöur.
Bergþóra Einarsdóttir, blaöamaöur.
Björg Einarsdóttir, rithöfundur.
Edda Björgvinsdóttir, leikkona.
Elin G. Ólafsdóttir, kennari.
Elisabet Gunnarsdóttir, kennari.
Erna Hauksdóttir, formaöur Hvatar.
Gerður Steinþórsdóttir, borgarfulltrúi.
Guölaug Pétursdóttir, verkakona.
Guölaug Teitsdóttir, kennari.
Guðríður Elíasd., form. Framtíðarinnar.
Guörún Agnarsdóttir, alþingismaöur.
Guörún Ágústsdóttir, borgarfulltrúi.
Guðrún Árnadóttir, meinatæknir.
Guðrún Backmann.
Guðrún Erla Geirsdóttir, myndlistarkona.
Guörún Gísladóttir, bókavöröur.
Guörún Halldórsdóttir, skólastjóri.
Guðrún Helgadóttir, alþingismaður.
Guðrún Jónsdóttir, skrifstofumaður.
Guðrún Jónsdóttir, borgarfulltrúi.
Guðrún K. Óladóttir, skrifstofumaður.
Guðrún Ögmundsdóttir, cand. comm.
Halldóra J. Rafnar, blaöamaóur.
Helga Backmann, leikkona.
Helga Birna Gunnarsdóttir, þroskaþjálfi.
Helga Thorberg, leikkona.
Hildur K jartansdottir, saumakona.
Hólmfríður R. Árnadóttir, útbreiðslustjóri.
Ingibjörg Sólrún Gisladóttir, borgarfulltrúi.
Ingibjörg Hafstad, kennari.
Ingibjörg óskarsdóttir, skrifstofumaöur.
JóhannaSigurðardóttir, alþingismaöur.
Jónina Leósdóttir, varaþingmaöur.
Katrín Fjeldsted, læknir.
Kicki Borhammar, blaöamaöur.
Kolbrún Jónsdóttir, alþingismaöur.
Kristín Halldórsdóttir, alþingismaöur.
Kristín Kvaran, alþingismaður.
Kristin Mántylá, skrifstofumaður.
Lára V. Júlíusdóttir, lögfræöingur ASi.
Linda Rós Michaelsdóttir, kennari.
Magdalena Schram, blaöamaöur.
Margrét Pála Ólafsdóttir, fóstra.
Maria Pétursdóttir, skólastjóri.
Ragna Bergmann, formaður Framsóknar.
Rannveig T raustadóttir, þroskaþjálfi.
Ragnhildur Guðmundsd., form. simamanna.
Salome Þorkelsdóttir, alþingismaður.
SigríöurTh. Erlendsdóttir, sagnfræðingur
Sigriöur Kristinsdóttir, sjúkraliöi.
Sigríður Dúna Kristmundsd., alþingismaöur.
Sigríöur Skarphéðinsdóttir, iönverkakona.
Sígrún Aspelund, skrifstofumaöur.
Sigrún Ágústsdóttir.
Sigrún Eldjárn, myndlistarkona.
Sigurbjörg Sveinsdóttir, bókavöröur.
Sjöfn Ingólfsdóttir, saumakona.
Snjolaug Kristjánsdóttir, verkakona.
Sólveig Brynja Grétarsdóttir, bankamaöur.
Stella Stefánsdóttir, verkakona.
Unnur Jónasdóttir, skrifstotumaöur.
UnnurStefánsdóttir, fóstra.
Valborg Bentsdóttir, skrifstofumaöur
Valdis Bjarnadóttir, arkitekt.
ValdísGaröarsdóttir, skrifst.st.
Valgeröur Siguröardóttir, skrifstofumaöur.
Vilborg Haröardóttir, blaðamaður.
Þóra Friðriksdóttir, leikkona.
Þorbjörg Samúelsdóttir, verkakona.
Þórhildur Þorleifsdóttir, leikstjóri.
Þórunn Gestsdóttir, form. landssambands
sjálfstæöiskvenna.
Þórunn Theódórsdóttir, formaður
starfsmannaf. Kópavogs.
Mætum allar á útifundinn á Lælgartorgi kl. 14 sama dag
Sýnum samstöðu.