Morgunblaðið - 01.03.1987, Blaðsíða 59

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 1. MARZ 1987
59
rAÐG ERJO,
,Ð GÖMLU
TÆKl N? r-
0GROHE RANNSÓKNIR -
- ÍSLENSKAR AÐSTÆÐUR -
NOTUÐ BLÖNDUNARTÆKI FRÁ ÍSLANDI ERU HEPPILEG TIL
RANNSÓKNA OG ÞRÓUNAR NÝRRA BLÖNDUNARTÆKJA FRÁ
E3GROHE
|21610 G/8/L/T
^JWÐSTÖÐ/
Innritun
^GA7Vq
Búbbi, sem heitir fuUu
nafni Guðbjartur Haf-
steinsson frá Hellissandi, á
bak við mölbrotið gler í
skotbardaganum.
Kempan á hvalfangaranum horfir
ar sinnar.
í gangi, tekinn traustataki. Æðis-
genginn akstur, minnandi á „Bullit"
með leikaranum sáluga töffaranum
Steve McQueen. Niður Laugaveg
með benzín í botni, gegnum mið-
borgina og þaðan ætt upp Vestur-
götuna og ekki linnt látum fyrr en
bfllinn stakkst á kaf inn í sportvöru-
verzlun öndvert við Naustið.
Ja, þvflíkt fjör eins og í amrískum
„action“-myndum. Eiginlega er það
aðalsmerki myndarinnar, að það er
ekki mikið um dauða punkta í henni
— og þó er eins og sums staðar sé
eins og ekki rétt tímun („timing"),
svo að stundum er eins og myndin
verði snubbóttari en lög gera ráð
fyrir. Klipping er eitt af því vanda-
samasta í gerð kvikmyndar — það
er spuming um að velja og hafna
eins og í ljóði eða Ieikriti eða í sögu
ellegar í hvaða listrænu verki, sem
er.
Kvikmyndin „Skyttumar" hefur
verið gagnrýnd fyrir efnisrýrð. Það
er ómaklegt. Hins vegar em engar
skýringar gefnar í tjáningu og túlk-
un — og það er einmitt einkenni á
velskrifuðum sögum, sálfræðin er á
milli línanna, í tilsvörum og í atvik-
um. Og þetta hefur tekizt í myndinni.
„Skyttumar" em blessunarlega
lausar við þennan skandinavíska
silahátt, sem hefur einkennt of
margar íslenzkar kvikmyndir fram
til þessa, þessar sænskmótuðu hrút-
leiðinlegu fílmur, sem sannast sagna
em hvorki gæddar kímni né alvöru,
heldur gervimennsku og sænsku
ógeði...
Kvikmyndin „Skyttumar" lofar
góðu um framvindu í íslenzkri kvik-
myndagerð, um ferskan nýjan skóla,
mótaðan af dínamískri listrænni
sköpun, með efni, sem sótt er beint
í lífsbardagann, mannlegar ormstur
vorra tíma. Persónur eins og töffar-
inn Grímur er dæmigerður um mann,
sem lætur stjómast af fmmstæðum
hvötum og einfeldni á tilfínninga-
sviðinu. Sá, er fer með þetta hlutverk
í „Skyttunum" af ótrúlegri innlifun,
hefði leikandi getað verið sóttur aft-
ur á bak um ein tuttugu til þijátíu
ár beint inn á Langabar (Adlon) í
Aðalstræti, þegar slíkar manngerðir
vom þar á hveiju strái: Þessir jaxl-
ar, sem vom „misfits", eins og kallað
er á enskri tungu, þ.e. þeir pössuðu
ekki inn í neitt, en gátu þó dugað
og það vel, til að mynda á dekki á
togara eða á fískibát og þar hetjur
í augum sjálfs sín og annarra, en
þegar í land var komið óhæfir í flest
mannleg samskipti í samfélaginu.
Þetta vom ekki atvinnusjómenn og
því enginn kjami af ábyrgum mann-
dómsmönnum, heldur öllu fremur
reikunarmenn til sjós og lands, sem
skorti öll áhugamál önnur en að
kneifa mjöð og ná sér í „hold“ og
fara á dansiball. Af því skapaðist
munaðarleysið. í „Skyttunum" kem-
ur þetta svo glöggt fram. Þetta
tvístimi, Grímur annars vegar og
Búbbi hins vegar, veljast saman í
þetta bræðralag til að vega upp á
móti tómleikanum og eirðarleysinu,
sem hijáir þá.
Og þetta endar með skelfingu —
með víkingasveit a la Green Berets
út á hafið og hugsar til elskunn-
og einni mestu skothríð, sem hefur
sézt í kvikmynd í háa herrans tíð.
Þetta er töff mynd — spennu-
mynd, sem gæti gerzt hvenær sem
er og hefur næstum þvl gerzt eins
og margir vita. Og það er viss hetju-
lund í Íslendingasögustíl í „Skyttun-
um“. Greindur vinur spurði, hvort
þetta væri nokkuð annað en glæpa-
mynd. Því var svarað neitandi.
Náttúrlega er alls staðar og hvenær
sem er verið að fremja glæp — það
eltir þetta líf hér á jörðu — og það
em til verri glæpir en skothríð í öl-
æði. Það, sem hins vegar kemur
áhorfanda til að hugsa, jafnvel
langtímum saman eftir að hafa horft
á myndina, er sannleikurinn, sem
hún boðar með slysagildrunni, þess- ■
ari íslenzku slysagildm í þessu
tilviki, sem þó er alþjóðleg.
Og stíðsfélagamir, þessir sam-
félagslega óhæfu munaðarleysingj-
ar, festast í gildmnni, svo að ekki
verður um flúið. Þetta er sannfær-
andi eins og önnur slæm slys í lífinu.
Leikstjórinn og framleiðandinn,
Friðrik Þór Friðriksson, hefur skotið
mörgum ref fyrir rass með þessari
mynd sinni „Skyttumar". Honum
hefur tekizt að gera lifandi kvik-
mynd og því sigrað án dæmigerðra
íslenzkra klíkuáhrifa og forréttinda-
aðstöðu. Þetta gefur íslenzkri
kvikmyndagerð trú og skapar tíma-
mót og örvar hugkvæmni.
Höfundur er listmálari ogrithöf-
undur.

ObOL/V^
*
l-sb’OG'Bn.-i
MEÐEINU!
SiMTAU
Eftir það verAa
P:WTll.?TriMMI.I-IMirPlW
færð á vidkomandi
greiðslukortareikning
SÍMINNER
691140-
691141

ENSKUSKOLINN
7 vikna enskunámskeið tvisvar í
viku.
Morgunnámskeið kl. 10-12.
Síðdegisnámskeið kl. 1-3 og
3-5.
Kvöldnámskeið kl. 6.30—8.30 og
8.30-10.30.
Happy hour kl. 5-6.30 tvisvar í
viku.
EVRÓPUSKÓLINN
ítalska
ænska og
icelandic!
Franska
Viðskiptaskólinn
Mismunandi löng námskeið.
Hámark 10 nemendur í bekk.
Erlendir
kennarar
ir dsr> Sanngjarnt <JéT> Öll nán
rar verð innifalii