Morgunblaðið - 10.06.1987, Blaðsíða 4

4 B
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 10. JÚNÍ 1987
Wolfgang Altenburg, formaður hermálanefndar NATO:
Við verðum að auka
hefðbundinn styrk okkar
Frá fundi í hermálanefnd Atlantshafsbandalagsins.
Arangur Atlantshafsbandalags-
ins er einstakur. Það hefur
tryg-gt aðildarríkjum sínum frið
og öryggi í hartnœr fjörutíu ár.
Margvíslegar ógnir hafa steðjað
að aðildarríkjum okkar á þessu
tímabili, ný ríki hafa gengið í
bandalagið og sannast hefur að
það er þess umkomið að taka
breytingum og glíma við ný
vandamál.
Hermálanefndin, sem í sitja hem-
aðarlegir fastafulltrúar aðildarríkj-
anna, auk fulltrúa frá íslandi og
franskra sendimanna, hefur það
hlutverk að tryggja að ráðherrar
fái sem besta ráðgjöf og geti séð
til þess að vamarstefna NATO verði
áfram trúverðug. Þessum málum
vindur fram af krafti og atburðarás-
in verður sífellt hraðari. Reykjavík
hefur öðlast fastan sess í herfræði-
legum umræðum. Horfur em á að
samkomulag takist milli austurs og
vesturs um takmörkun vígbúnaðar
og fækkun hvers kyns herafla hvors
tveggja. Ekki er langt síðan slíkt
hefði verið óhugsandi. Ef þetta
færir okkur tíma trausts, trúnaðar,
samstarfs og aukins öryggis fyrir
öll ríki og á ég þar ekki aðeins við
aðildarríki NATO hlýtur því að
verða fagnað. Á það ekki síst við
um yfírmenn herafla viðkomandi
ríkja, sem em fastafulltrúar í her-
málanefndinni.
Samningar um takmörkun
vígbúnaðar munu aftur á móti hafa
afleiðingar, sem við verðum að
Wolfgang Altenburg, formaður
hermálanefndar
Atlanbtshafsbandalagsins.
bregðast við af festu, meðal annars
með því að leggja fram aukið fé,
ef öryggi okkar á að haldast óskert.
Á ný verðum við að veita kjamorku-
vopnum það stjómmálalega hlut-
verk, sem þeim var upphaflega
ætlað samkvæmt kenningunni um
sveigjanleg viðbrögð á átakatímum.
Sú skoðun á ekki lengur við rök
að styðjast, að þau eigi að veita
þyngsta höggið á vígvellinum. Við
verðum því að endurreisa hefð-
bundinn hemaðarmátt okkar
þannig að enginn vafí leiki á að
mark verði á tekið og tryggt að
árás á aðildarríki NATO, hvort sem
hún er gerð á landi, hafí eða í lofti,
geti ekki borið árangur.
Hermálanefndin er þeirrar
hyggju að grundvallarmunur sé á
herstyrk Varsjárbandalagsins og
Atlantshafsbandalagsins. Lega
ríkja í austri og vestri gerir illt
verra og ógnvænlegir yfírburðir
Sovétmanna í efnavopnum og sú
herfræði, sem býr að baki fram-
leiðslu þeirra, bæta ekki úr skák.
Við hvetjum því til og fögnum
samningaviðræðum á báðum þess-
um sviðum, en við getum ekki stutt
niðurstöður, sem taka hvorki til
yfírburða Sovétmanna á sviði hefð-
bundins herafla, né efnavopna.
Ég verð fulltrúi hermálanefndar-
innar á fundi utanríkisráðherra
Atlantshafsbandalagsins í
Reykjavík. Margra mánaða viðræð-
ur fara á undan þessum fundi og
hafa þær gert okkur kleift að ná
einingu um flest þau vandamál, sem
steðja að bandalaginu. Því tel ég
að við höfum gegnt okkar hlutverki
af alvöru, veitt ráðherrum óhlut-
dræga ráðgjöf og um leið axlað þá
ábyrgð, sem hermenn og borgara-
legt starfslið leggur á herðar okkar.
Friður og öryggi okkar hvílir á
störfum og framlagi þessa fólks.
Thorvald Stoltenberg, utanríkisráðherra Noregs:
Mikiivægt tækifæri í
afvopnunarmáium á að nýta
Tuttugu ár eru nú liðin frá því
að Atlantshafsráðið samþykkti
Harmel-skýrsluna um framtíðar-
verkefni Atlantshafsbandalags-
ins. Þessi skýrsla er formleg
viðurkenning NATO á því að
öryKSfi vestrænna ríkja hvíli á
tveimur stólpum - fælingu og
vörnum annars vegar og umræð-
um og samningum hins vegar.
Fýrsta ákvörðun NATO um að
taka upp afvopnunarviðræður við
austantjaldsríkin, var tekin á ráð-
herrafundi í Reykjavík fyrir 19
árum. Eftir langan og árangurslít-
inn tíma í afvopnunarviðræðum
austur og vesturs, varð Reylg'avík-
urfundur Reagans Bandaríkjafor-
seta og Gorbachevs, aðalritara
sovéska kommúnistaflokksins, til
þess að koma afvopnunarviðræðun-
um á góðan og raunhæfan skrið
að nýju. Utanríkisráðherrar
NATO-landanna hittast nú í
Reykjavík við þær aðstæður, að
líklegt er að um mikilvæg þáttaskil
sé að ræða. í Reykjavík hefíir þann-
ig verið efnt til ýmissa þeirra fímda,
sem skipt hafa mestu fyrir Atlants-
hafsbandalagið í sögu afvopnunar-
viðræðna á milli austurs og vesturs.
Ríkisstjómir 16 aðildarlanda
bandalagsins hugleiða nú steftiu
sína við aðstæður, sem bjóða besta
tækifærið, sem okkur hefur gefíst
í mörg ár til að fækka kjamorku-
vopnum í Evrópu með raunhæfum
hætti og varanlega. Ríkisstjóm
Noregs telur að þær tillögur sem
Thorvald Stoltenberg,
utanríkisráAherra Noregs.
hafa verið lagðar fram í samninga-
viðræðunum í Genf, eigi að skoða
í þessu ljósi. Það er okkar álit að
„tvöfalda núlllausnin" sem upphaf-
lega kom frá vestrænum ríkjum,
minnki ekki öiyggi Evrópu. Sú ógn
sem Vestur-Evrópu stafar af SS-20
flaugunum, yrði úr sögunni. Það
er einnig skoðun okkar að “tvöfalda
núlllausnin" myndi ekki breyta í
grundvallaratriðum þeirri vamar-
stefnu sem kennd er við sveigjanleg
viðbrögð og hefur gegnt trúverð-
urgu fælingarhlutverki í Evrópu í
yfír tuttugu ár. Ennfremur myndi
samningur um útrýmingu allra
meðaldrægra kjamorkuvopna í
Evrópu vera mikilvægt skref á leið
til markverðrar fækkunar á lang-
drægum kjamorkuvopnum Banda-
rílgamanna og Sovétmanna. Hann
gæti einnig haft jákvæð áhrif á til-
raunir til samninga um takmörkun
hefðbundinna vopna og efnavopna.
Á ráðherrafundi NATO hér í
Reykjavík kann að reynast unnt að
móta sameiginlega stefnu vest-
rænna ríkja varðandi þær samnin-
gaumleitanir sem nú standa yfír.
Hér getum við einnig rætt hvemig
best sé að nota þetta tækifæri til
að skapa betri grundvöll undir sam-
skipti austurs og vesturs. Ég er
sannfærður um að Atlantshafs-
bandalagið muni enn á ný sanna
getu sína til að leysa úr þeim erfíðu
málum sem fyrir iiggja.
Gervihnetti, sem
tengist
SATCOM-fjarskipta-
kerfinu, skotið á loft
frá Kennedy-höfða.