Morgunblaðið - 10.06.1987, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVTKUDAGUR 10. JÚNÍ 1987
B 7
Varnarstöðin á Keflavíkurflugvelli
EftirUtsstörf
á friðartímum
Ellefu hundruð íslenskir
starfsmenn
Varnarstöðin á Keflavíkurflugvelli er eflaust það
sem flestum landsmönnum dettur í hug þegar
minnst er á aðild okkar að Atlantshafsbandalaginu.
Síðan varnarsamningnr íslands og Bandaríkjanna
var undirritaður 5. maí 1951 hefur dvalist hér á
landi bandarískt varnarlið er sinna skyldi vörniun
íslands á ófriðartímum, en eftirlitsstörfum á
friðartímum. Yfirstjórn þessara mála hefur lengst
af verið í höndum Bandaríkjamanna, en í
starfssamningi síðustu ríkisstjórnar var kveðið á
um að frumkvæði íslendinga í öryggis- og
varnarmálum skyldi aukið og að á vegum
utanrikisráðuneytisins yrði ávallt til sérfræðileg
þekking á þessum málum. Á árinu 1985 var síðan
sett á stofn sérstök varnarmálaskrifstofa er hefur
með höndum mál er snerta varnarsamning íslands
og Bandaríkjanna.
Rúmlega fimm þúsund Bandaríkjamenn eru
búsettir hérlendis í tengslum við vamarliðið. Þrjú
þúsund vamarliðsmenn og rúmlega tvö þúsund
skyldmenni þeirra. íslenskir starfsmenn
vamarliðsins em tæplega ellefu hundmð.
Björgunarsveit varnarliðsins hefur til
umráða tvær HH-3E „Jolly Green Giant“
þyrlur (neðri mynd) og eina HC-130 Hercules
vél sér til aðstoðar (efri mynd).
Höfum aðstöðu hjá
varnaríiðinu efá
þarfað halda
-segir Jón Magnússon, Landhelgisgæslunni
Guðjón
Petersen
Huga þarfað almanna-
vörnum á ófriðartímum
- segir Guðjón Petersen forstöðumaður Almannavarna
„SAMSTARF Almannavarna við
NATO er með þeim hætti að við
eignm sæti í almannavarnanefnd
bandalagsins, en verksvið hennar
er að þróa sameiginlegt við-
vörunarkerfi aðildarríkjanna og
standa fyrir æfingum á sviði við-
varana og upplýsingaskipta milli
NATO-ríkjanna“, sagði Guðjón
Petersen, forstöðumaður Al-
mannavarna í samtali við
Morgunblaðið. „í nefndinni
skiptast menn einnig á upplýs-
ingum um aðferðir og tækni við
almannavarnir og sameina leiðir
í þessum efnum“.
„Almannavamanefnd NATO
hittist einu sinni á ári og ræðir þá
meðal annars um skýlingu a^-
mennra borgara eða brottflutning,
frá hættusvæðum, borgaralega
heilbrigðisþjónustu og björgunar*
og hjálparstarf á ófriðartímum.
Aðildarríkin eru að engu leyti skuld-
bundin af starfi sínu á vegum
nefndarinnar, markmið hennar er
að menn komi og veiti upplýsingar,
læri hver af öðmm og reyni að
marka samræmda heildarstefnu
eftir því sem hægt er.
Undir Atlantshafsráðinu starfar
síðan sérstök yfir-neyðarvama-
nefhd sem hefur yfímmsjón með
nefndum sem sjá um ýmsa sér-
þætti borgaralegs viðbúnaðar á
stríðstímum, t.d. hvað varðar sigl-
ingar á Atlantshafí, flugmál, flótta-
mannamál og birgðamál. Störf
þessarar nefndar em samræmd
hemaðarviðbúnaðinum í gegnum
: Atlantshafsráðið.
,v „ '
.. .
Jjl- Rvað varðar samskipti Almanna-
"\i varna við sjálft vamarliðið þá hefur
það komið mikið við sögu varðandi
aðstoð á neyðartímum og má þá
kannski helst nefna Vestmanna-
eyjagosið, þar sem þeir lögðu til
bæði tækjabúnað og mannskap.
Einnig höfum við samskipti varð-
andi almannavamir landsins á
hættutímum, en þann þátt er nú
verið að skoða hvemig skipuleggja
eigi í framtíðinni.
Við íslendingar höfum því miður
ekki hugað nóg að þeim málum er
varða viðbúnað á stríðstímum, t.d.
varðandi sprengjuárásir, og þá á
ég ekki fyrst og fremst við kjama-
sprengjur. Við höfum heldur ekki
sinnt hagvömum nægilega, þ.e.
hvernig við getum vemdað afkomu
þjóðarinnar í stríði. Nú er þó búið
að setja á stöfh-sérstakt hagvamar-
ráð, setn errétt nýtekið til starfa". '
„TVEIR yfirmenn innan Land-
helgisgæslunnar hafa, ásamt
öðrum störfum, það verkefni
undir höndum að vera í sam-
bandi við vamarliðið og vera
okkar fulltrúar þegar á þarf að
halda suðurfrá. Landhelgisgæsl-
an hefur svo aðstöðu hjá varnar-
liðinu ef á þarf að halda", sagði
Jón Magnússon, lögmaður Land-
helgisgæslunnar, þegar Morgun-
blaðið innti hann eftir samskipt-
um Landhelgisgæslunnar við
varnarliðið og NATO.
„Einnig má nefna að þegar eitthvað
torkennilegt fínnst í fjörum er
Landhelgisgæslan látin vita. Þama
er oft að ræða um dufl sem við
könnumst ekki við og koma þá sér-
fræðingar frá vamarliðinu ásamt
okkar mönnum og kanna það.
Ef við hjá Landhelgisgæslunni
verðum varir við torkennilegar
hreyfíngar í hafínu, sem kemur
fyrir, þá höfum við samband við
NATO, þ.e. vamarliðið. Sem dæmi
má nefna að hingað hafa komið
skip ómerkt að öllu leyti og ekki
frá NATO-ríkjum, sem Landhelgis-
gæslan hefur haft afskipti af.
Við höfum líka notið aðstoðar
vamarliðsins í sambandi við t.d.
björgunarstörf en einnig aðstoðað
þá með okkar þyrlum þegar á hefur
þurft*að halda.
Éinnig má néftiá aðþyrlur Land-
Jón Magnússon
helgisgæslunnar verða notaðar við
löggæslustörf í sambandi við ut-
anríkisráðherrafund Atlantshafs-
bandalagsríkjanna á svipaðan hátt
og var gert meðan á leiðtogafundin-
um stóð. Þá verður einnig varðskip
til taks sem hægt er að kalla til
aðstoðar ef einhver ætlar að trufla
fundinn líkt og grænfriðuhgar
reyndu þegar leiðtogaftinduririn var
haldinn síðastliðið haust".
VARNARLIÐIÐ:
Fjöldi varnarliðsmanna .3.104
Karlar ................2.648
Konur ...................456
þarafíflota .....u.þ.b. 1.700
íflugher ...u.þ.b. 1.300
í landgönguliði u.þ.b. 100
Skyldulið varnarliðsmanna 2.054
þar af börn ..........1.257
TÆKJAKOSTUR:
F-15, orrustuvélar.........18
P-3C Orion, kafbátaleitarvélar .. 9
þar af ein hollensk
AWACS, ratsjárvélar .........2
HH-3E, björgunarþyrlur ......2
AC-130, eldsneytisvél ......1
KC-135, eldsneytisvél.......1
HC-130, Hercules flutningavél 1