Morgunblaðið - 19.07.1987, Blaðsíða 26

rsr a
26 B
t
)AC1'V/íW}% (!;ÍIA )f
^fX' ( M Jl Xí f
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 19. JÚLÍ 1987
MCttnAnn

„ þú EAJN OG ^FTOR ! “
I
1
3
s
©
Þakka fi*ænka!
Neðsti hnappurinn er ef
þig langar í kaffisopa. Eg
man ekki hvað sá næsti er
fyrir. Sá efsti er bein skip-
un um flugskeytaárás!
HÖGNI HREKKVÍSI
að um ferðamenn
í Lesbók Morgunblaðsins 4. þ.m.
birtist á forsíðu mynd, sem sögð
er af hópi erlendra ferðamanna að
neyta nestis síns úti í náttúrunni.
I texta með myndinni segir, að þess-
ir ferðamenn hafi leyft sér þá
„óhæfu“ að neyta nestis síns í góð-
viðrinu í dásamlegu umhverfi
Búðahrauns, í stað þess að kaupa
sér mat á nærliggjandi veitingahúsi
á Búðum.
I textanum eru hinum erlendu
ferðamönnum valin hin háðulegustu
ummæli ogjafnvel skammaryrði og
klykkt út með hótun um, að slík
ósvinna verði vart þoluð lengur.
Sérstaklega er þó talið ámælisvert
ef erlendir ferðamenn kynnu að
taka með sér eitthvað af mat frá
sínu heimalandi til slíkrar neyzlu í
bland með blessuðu ijallalambinu.
Til ábætis eru svo erlendir ferða-
menn sakaðir um slæma umgengni
hér á landi og yfirleitt séu þessir
ferðamenn hinn mesti óþurftarlýð-
ur, sem gera ætti ráðstafanir til að
losna við sem fyrst. Þessi og þvílík
skrif ri§a upp sumt af því, sem
áður hefur verið skrifað af litlum
skilningi um erlenda ferðamenn,
sem sótt hafa Island heim. Margir
muna eflaust eftir þeim umræðum,
sem urðu á 7. og 8. áratugnum um
„bakpoka)ýðinn“, sem flykktist til
landsins og flæktist um þjóðvegina.
Þessu fólki var þá upp til hópa líkt
við sníkjudýr, sem ekkert væri upp
úr að hafa og því bezt að losna við
það.
Þessi ferðamáti, aðallega ungs
fólks, var þá orðinn mjög útbreidd-
ur í Evrópu og víðar og í stað þess
að amast við þessum ferðamönnum
voru í mörgum löndum gerðar ráð-
stafanir til að auðvelda þeim
ferðalögin með byggingu ódýrra
gistiheimila.
Svo tók íslenzkt æskufólk upp á
því að ferðast um land sitt á þenn-
an máta og þá þótti það auðvitað
lofsvert og nú talar enginn lengur
um „bakpokalýð". A seinni árum
hafa svo risið um land allt gisti-
heimili fyrir þetta ferðafólk og aðra,
sem vilja ferðast ódýrt, eða svefn-
pokapláss verið útbúin við virðuleg
gistihús. Slík viðbrögð eru lofsverð
og sýna, að menn í ferðaiðnaðinum
laga sig að breyttum ferðaháttum.
Ferðir Islendinga til sólarlanda
hafa aukist mjög á undanförnum
áratug. Ekkert er undarlegt við
það, að mataræði í framandi lönd-
um falli ekki öllum í geð. Heyrt
hefur maður um þá landa, sem
mæta þessum vanda með því að
hafa í farteski sínu eigin mat svo
sem hangikjöt eða saltfisk, en
hvorttveggja þolir vel flutning og
geymslu. M.a. er þessa getið í grein
í Morgunblaðinu 9. þ.m. um ferða-
hætti Islendinga, sem fara um
Keflavíkurflugvöll til sólarlanda.
Þegar að er gáð er þetta ekki
undarlegt því að með þessu verður
fólk síður háð framandi mat, sem
ekki vinnst tími til að venjast og
auk þess má á þennan hátt drýgja
ferðagjaldeyrinn.
Með aukningu hins alþjóðlega
ferðamannastraums hefur ferða-
mátinn tekið breytingum. Fylgir
þetta bættum samgöngum og betri
tækni við geymslu matvæla. Hefur
það mjög farið í vöxt í Evrópu, að
fólk, sem ferðast í eigin farartækj-
um, misjafnlega stórum, hafi með
sér eigin vistir að hluta. Með þessu
verða menn minna háðir veitinga-
stöðum, sem getur verið til sparnað-
ar, en flestir reyna að ferðast eins
ódýrt og kostur er. Einnig geta
menn þá ef veður og aðstæður
leyfa, neytt nestis síns úti í náttúr-
unni, en víða í þéttbýlum löndum
hefur verið sköpuð aðstaða fyrir
slíkt. Hér á landi er víðast auðvelt
að finna sér hentuga staði til að
neyta nestis síns í fögru umhverfi,
fyrir þá, sem það kjósa. Þetta var
sá ferðamáti, sem var sá eini mögu-
legi áður en veitingahús risu við
þjóðvegi landsins og margir eru
þeir, sem enn í dag taka náttúruna
fram yfir veitingastaðina þegar veð-
ur leyfir.
Er auðvitað fáránlegt að amast
við þessu á sama hátt og áður var
amast við „bakpokalýðnum", og
allt tal um að setja beri hömlur á
aðgang ferðamanna að landinu í
þá veru, sem fyrrnefndur mynda-
texti bendir til er auðvitað slík
fásinna að engu tali tekur og leiðin-
legt, að svo virt rit, sem Lesbókin
er, skuli ljá sig til slíks.
Og svo var það umgengnin. Enda
þótt mikil framför hafi orðið á und-
anförnum árum í umgengni
íslenzkra ferðamanna um eigið land
þá dylst ekki þeim, sem ferðast
hafa t.d. um meginland Evrópu, að
við eigum mikið ólært í þeim efnum.
Það mun og reynsla hér, að útlend-
ir ferðamenn ganga yfirleitt vel um
og skilja ekki eftir sig rusl á ferða-
leiðum, þó frá því geti auðvitað
verið undantekningar. Ég tel því
almenna ásökun í myndatextanum
um sóðalega umgengni ómaklega.
Davíð Ólafsson
Skrifið eða hringið til
Velvakanda
Velvakandi hvetur lesendur til að skrifa þættinum um
hvaðeina, sem hugur þeirra stendur til — eða hringja milli
kl. 13 og 14, mánudaga til föstudaga, ef þeir koma því
ekki við að skrifa. Meðal efnis, sem vel er þegið, eru ábend-
ingar og orðaskiptingar, fyrirspurnir og frásagnir, auk
pistla og stuttra greina. Bréf þurfa ekki að vera vélrituð,
en nöfn, nafnnúmer og heimilisföng verða að fylgja öllu
efni til þáttarins, þó að höfundur óski nafnleyndar.
Sérstaklega þykir ástæða til að beina því til lesenda
blaðsins utan höfuðborgarsvæðisins, að þeir láti sinn hlut
ekki eftir liggja hér í dálkunum.
Víkverji skrifar
Furðulegasti útvarpsþátturinn
hét það hér í dálkunum fyrir
skemmstu þegar við sögðum frá
því tiltæki þeirra á Bylgjunni að
ramba heim til „þekktra borgara“
og fá að snuðra um ísskápinn þeirra
og ijúka síðan með það í hlustendur
hvað hinir snjöllu útsendarar stöðv-
arinnar hefðu fundið í fyrrnefndum
matarhirslum. Til dæmis vitum við
núna að einn af ritstjórum þessa
lands étur harðfisk, og þegar þessir
nýstárlegu gáttaþefir Bylgjunnar
voru á ferðinni hjá honum lumaði
hann þar að auki á slatta af vínbeij-
um sem fjölskyldan hafði ekki orkað
að koma í lóg þegar hún vár að
troða í sig helgarkrásunum.
Ekki ónýtt að eiga aðgang að
svona ágætum fjölmiðli sem kann
að skilja hismið frá kjarnanum og
lætur sér ekkert mannlegt óviðkom-
andi. En svo að maður tali nú í
alvöru, þá skal tvo til eins og Dansk-
urinn segir. Og þessir grátbroslegu
ísskápasnápar væru vitanlega sjálf-
dauðir ef þeir ættu ekki vísan
aðgang að fólki sem virðist halda
að því sé vegsemd að því að fá
matarleifar sínar í útvarpið.
Danski skopmeistarinn Victor
Borge, sem um áratuga skeið
hefur verið búsettur í Bandaríkjun-
um, harmaði það í blaðaviðtali um
daginn hve litla rækt Danir legðu
við móðurmál sitt. Hann orðaði það
svo að þegar hann kæmi til gamla
landsins fyndist honum næstum
sem hann væri þar eini maðurinn
sem mælti á dönsku.
Því fer til allrar hamingju fjarri
að við séum búnir að leika íslensk-
una svona grátt, en við þurfum
samt vissulega að fara að gæta
okkar. Verst er það og forkastan-
legast hvað sumir fréttamenn
standa sig afleitlega og sýnist þó
einmitt sem móðurmálið ætti að
vera þeim jafn mikilvægt atvinnutól
og hamarinn smiðnum. Svo eru það
hrokagikkirnir eða að minnsta kosti
þeir sjálfumglöðu sem þykjast víst
vera yfir það hafnir að vera að
gera sér rellu útaf fáeinum orðum
og svoleiðis dóti.
xxx
Hér eru þijú glæný sýnishorn
úrþessu dapurlega ruslasafni:
1. Blaðamaður tekur saman pistil
um fjárhag nokkurra íþróttafé-
íaga og víkur í því sambandi að
tekjum þeirra. Nema hann talar
bara alls ekki um „tekjur“. Á
máli þessa blaðamanns hafa
umrædd félög nefnilega „inn-
kornu".
2. Starfsbróðir hans á öðru blaði
rekur saman erlenda frétt og
upplýsir okkur við svo búið í
undirfyrirsögn: „Fyrrum ein-
ræðisherra Filippseyja hugðist
he§a nýjan karríer . . .“
Munur að vera sleipur í ensk-
unni og vita það.
3. Og í hlemmistórri auglýsingu í
þriðja blaðinu er okkur tjáð með
andköfum: „Þú sparar grilltíma,
notar færri kol.“
Það er semsagt liðin tíð hjá þess-
um auglýsingamanni að minnsta
kosti að kol séu seld eftir vigt.
Maður töltir bara inn og horfir
í augu afgreiðslumannsins og
segir hæversklega: „Ég ætla að
fá sjö kol, ef þú vildir gera svo
vel.“