Morgunblaðið - 29.07.1988, Side 41

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 29. JÚLÍ 1988
41
Kveðjuorð:
Guðrún Teitsdótt-
ir, Víðidalstungu
Þann 14. júlí sl. var gerð útför
frú Guðrúnar Teitsdóttur frá Víði-
dalstungu, en hún andaðist laugar-
daginn 9. júlí á sjúkraheimili Hrafn-
istu í Reykjavík.
Er þar gengin á Guðs síns fund
merk og mikilhæf kona, sem bar
gott fram úr góðum sjóði hjarta
síns. Hún var hæglát í fasi og trú-
verðug. Umhyggjusöm eiginkona
og móðir. Styrkur bágstöddum og
líkn þeim sem lífið þjáði. Hún var
kjamakvistur á húnvetnskum ætt-
arstofni, traustrar menningar og
mannkosta.
Guðrún fæddist 21. janúar 1906
að Víðidalstungu fVíðidal. Hún var
dóttir hjónanna Teits Teitssonar og
Jóhönnu Björnsdóttur, sem þá
bjuggu á hinu foma höfuðbóli á
fýrri hluta aldarinnar við búsæld
og góðan orðstír og vinsældir sveit-
unga sinna. Þau hjón eignuðust 11
böm er upp komust. Öll vom þau
vel gefin og gott fólk. Em frá þeim
komnar fjölmennar ættir í Húna-
vatnssýslum og víðar.
Sú sem hér er minnst var fædd
í sporaslóð fjögurra bræðra og einn-
ar systur, var hún því sjötta bamið
í röð þeirra systkina. Af þeim Víði-
dálstungu systkinum em nú 8
þeirra látin en eftir lifa þrír bræð-
ur, sem allir em komnir á háan
aldur.
Guðrún var vel gefin og sem
bjartur geisli í myndarlegum hópi
þeirra systkina. Úndirritaður man
vel eftir þroska hennar og tápi,
þegar hún um fermingaraldurinn, í
hópi vina og jafnaldra var í leik
skólafélaga eða tók þátt í öðmm
landamærin. Hún er sú, að Drottinn
rétti honum hönd sína og leiði hann
í ljósið og friðinn.
Framnesi í júní 1988,
Björn Sigtryggsson
Þeim er eðlilega farið að fækka
bændunum, sem búsettir vom í
Akrahreppi um það leyti, sem ég
fiuttist þangað handan úr Hegra-
nesinu. Ætli þeir séu nema 11 eftir
á lífi af 57. Sagt er að maður komi
í manns stað. Víst er nokkuð til í
því. En engir tveir menn em að
öllu eins, og víst er, að sá kemur
aldrei aftur, sem eitt sinn er horf-
inn. Sveitin sjálf er hin sama og
áður. En mannlífið breytist því hver
einstaklingur setur sinn svip á það
umhverfí og samfélag, sem hann
lifír í.
Nú síðast hvarf Jón Eiríksson í
Djúpadal af sviðinu. Engum þurfti
í sjálfu sér að koma það á óvart
með 90 ára gamlan mann. Og þó
tók það sinn tíma að sætta sig við
og átta sig á þessari andlátsfregn.
Ekkert var fjarlægara né fráleitara
en hugsunin um dauðann í návist
þessa elskulega og lífsglaða manns,
Jóns í Djúpadal, þótt níræður væri
orðinn. A æskufjör hans, bjartsýni
og lífstrú sló naumast nokkmm
fölskva allt til efsta dags.
Jón Eiríksson fæddist í Djúpadal
í Blönduhlíð 1. maí 1898. Vom for-
eldrar hans Eiríkur Jónsson, bóndi
og trésmiður í Djúpadal og kona
hans, Sigríður Hannesdóttir, góð
hjón og glæsileg og ákaflega vel
gerð á alla grein. I Djúpada) átti
Jón heima til æviloka, enda hefði
hann naumast að fullu fest rætur
í nokkm umhverfí öðm. í Djúpadal
hefur sama ættin setið um aldabil
og sem betur fer em ekki horfur á
að það breytist í bráð. Innan ferm-
ingaraldurs dvaldi Jón nokkur ár
hjá frændfólki sínu á Reynistað og
mat það heimili jafnan mikils síðan.
Um tvítugsaldur hvarf Jón til náms
við Bændaskólann á Hvanneyri og
lauk þaðan búfræðiprófí. Annars
skólanáms mun hann ekki hafa
notið utan hinnar venjulegu bama-
fræðslu þeirra tíma, sem nú mun
naumast þykja merkilegt né hald-
dijúgt veganesti. Allt um það var
Jón vel menntaður, í bestu merk-
ingu þess orðs. Hann las flest, sem
hann náði til. Hann var fluggreind-
ur, stálminnugur, næmur og opinn
fyrir straumum og nýjungum sam-
tíðarinnar, glöggur á að greina
kjama frá hismi og manna fljótast-
ur til fylgis við þær hreyfingar og
hugsjónir, sem hann taldi horfa til
heilla. Slíkir menn em allt sitt líf
að læra og þeir læra vel.
Eiríkur í Djúpadal var listfengur
smiður og því mjög eftirsóttur til
þeirra starfa utan heimilis. Það kom
því snemma í hlut Jóns að veita
búinu í Djúpadal forstöðu að meira
og minna leyti og síðar alfarið.
Hann kvæntist frændkonu sinni,
Nönnu Þorbergsdóttur, en missti
hana eftir skamma sambúð. Þau
eignuðust eina dóttur, Sigríði, sem
gift er Rögnvaldi Gíslasyni frá Ey-
hildarholti.
Jón í Djúpadal bjó aldrei neinu
stórbúi en góðu og gagnsömu. Eng-
inn var hann auðsöfnunamaður,
enda stóð eðli hans og upplag ekki
til þess, en svo óeigingjam og örlát-
ur að stundum sýndist lítt við hóf.
Einn þeirra fágætu manna, sem
ávallt láta eigin hag víkja fyrir
annarra.
Djúpidalur er frá náttúmnnar
hendi mikil jörð og fögur. Hún
stendur hátt í mynni samnefnds
dals og sér þaðan vítt yfir Skaga-
fjarðarhérað. Hinn svipmikli Glóða-
feykir stendur vörð um bæinn á
aðra hlið, Akrafjall á hina. Að baki
liggur dalurinn og hið tignarlega
Tungufjall. Við túnfótinn rennur
Dalsáin í djúpu gili og syngur þar
sitt eilífa lag, stundum með trölls-
legum gný og ryðjandi fram björg-
um svo að nágrennið nötrar við, eða
blítt og róandi. Þannig er umhverfí
Djúpadals, svipmikið og fagurt í
senn og síst undmnarefni þótt Jón
kysi að eyða þar ævidögunum. En
Djúpidalur er að ýmsu leyti óhæg
jörð. Ræktunarskilyrði erfið áður
en hinar stórvirku jarðvinnsluvélar
komu til sögunnar. Langt á þjóðveg
þótt ekki yrði þess vart að það
drægi úr gestakomum. Var oft í
meira lagi mannkvæmt í Djúpadal
og Jón aldrei glaðari en þegar hann
hafði fullt hús gesta og gat veitt á
báðar hendur. Þá var Jón í Djúpa-
dal stórauðugur maður. Fénaðar-
ferð er mikil og fjárgæsla erfið svo
sem verða vill á jörðum, sem mikið
land eiga til fjalls. Kom sér oft vel
að Jón var manna léttastur á fæti
og brattgengastur. Sá ég Jón, á
efri ámm, feta þær klettaskeiðar,
sem ýmsum yngri mönnum hefði
ekki þótt fysilegt að eiga fang við.
Ekki mun ég rekja hér hin marg-
háttuðu félagsmálastörf Jóns á
langri ævi. Það gerir aldavinur hans
og samstarfsmaður hans á þeim
vettvangi um áratuga skeið, Bjöm
Sigtryggsson á Framnesi, vel og
rækilega í annarri grein hér í blað-
inu. Þess eins skal getið, að það
var fágætlega gott og ánægjulegt
að starfa með Jóni að hverskonar
félagsmálum. Komu þar til ágætar
gáfur hans, glöggskyggni, víðsýni
og mannskilningur. Liðsinni hans
brást aldrei þegar veita þurfti fram-
faramálum brautargengi og þar
munaði svo sannarlega um manns-
liðið.
Þótt Jón í Djúpadal þyrfti oft að
fara að heiman vegna marghátt-
aðra félagsmálastarfa, fýsti hann
alltaf að komast sem fyrst heim.
Síðustu vikumar varð hann að
dvelja í sjúkrahúsi. En nú er hann
aftur kominn heim í Dalinn sinn.
Hann var jarðsettur í heimagrafreit
í Djúpadal þann 18. júlí sl., að við-
stöddu miklu fjölmenni. Skagfirð-
ingar og aðrir vinir og venslamenn
Jóns kvöddu þar hugljúfan mann-
kostamann og góðan dreng. Sú jörð,
sem hann unni svo heitt og vann
svo vel hefur nú endanlega tekið
hann í faðminn.
Magnús H. Gíslason
ærslum æskudaganna. Hvemig hún
frjáls og hispurslaus, klædd mynd-
ugleika leiðtogans, var sú sem réði.
Hún var ijóð og hlý á svip, fagur-
lega vaxin með mikið þykkt hárið,
sem í rauðgullnum lokkum féll nið-
ur um háls og herðar.
Þegar Guðrún var 19 ára ræðst
hún að heiman og fer í vist hjá
móðurbróður sínum, Guðmundi
Björnssyni, fyrmm landlækni. Árið
1927 innritast hún í Kvennaskólann
á Blönduósi, þar sem hún undir
skólastjóm Kristjönu Pétursdóttur
frá Gautlöndum nemur hagnýt
kvenleg fræði, er_ síðar nýttust
henni vel í lífinu. Á þessum yngri
ámm var uppi hreyfing á meðal
kvenfélaga í landinu að koma á fót
hjálparstarfí til aðstoðar bágstödd-
um heimilum, einkum þegar veik-
indi eða óviðráðanlega atburði bar
að höndum. Því enn var víða fá-
tækt eða úrræðaleysi og á ýmsum
stöðum erfiðar samgöngur.
Hjúkmnarkonur vom óvíða og
fátt um hjálp í veikindatilfellum
nema leita þá til ljósmæðranna, er
til vandræða horfði, en þær vom
ekki alltaf á lausum kili.
Kvenfélagið Freyja í Víðidal vann
ötullega að þessum hjúkmnarmál-
um. Það hafði haft um skeið mæta
og vel gefna konu, sem fór á milli
bæja og vann á heimilum við heima-
hjúkmn í veikindatilfellum. Það var
því engin tilviljun, að heimasætan
frá Víðidalstungu, sem var orðin
gjafvaxta, vel menntuð, full af
lífsvilja og lífsorku, fínnur köllun
hjá sér að ganga inn í það hjúkr-
unarhlutskipti sem opnar víðar dyr
og verk rniklar.
Að loknu kvennaskólanámi ræð-
ur hún sig til hjúkmnarnáms hjá
Jónasi Sveinssyni héraðslækrii á
Hvammstanga og lýkur þar prófi í
heimahjúkrun, sem hún síðan vinn-
ur við næstu árin á vegum kvenfé-
lagsins Freyju í Víðidal og kvenfé-
lagsins Ársólar í Þverárhreppi. Þar
var hún seinna gerð að heiðurs-
félaga fyrir giftudrjúgt starf að
líknar- og félagsmálum kvenna,
sem ávallt vom henni engin óvið-
komandi. í þessu sambandi vill sá,
er hér stýrir penna, þakka og minn-
ast góðrar hjúkmnar og dásamlegr-
ar umönnunar, er hann naut frá
hennar hendi í veikindum veturinn
1929 á æskuheimili sínu.
Árið 1930 verður lífsbrautin ráð-
in. Hún giftist Bimi Sigvaldasyni,
myndarlegum og vel gefnum
bændasyni frá Brekkubæ í Mið-
fírði, dóttursyni Þorvaldar Bjarna-
sonar prests að Melstað, sem var
kunnur fyrir fjölþættar lærdóms-
gáfur og mikla tungumálakunn-
áttu. Með þeim ungu hjónum var
mjög vel jafngefið. í fyrstu hófu
þau hjón búskap á föðurleifð Bjöms
að Brekkulæk, en síðar á nokkmm
stöðum, því fátt var um gott jarð-
næði til búskapar á þeim ámm.
Árið 1935 er flutt að Bjarghúsum
í Þverárhreppi, þar sem síðan er
búið næstu 23 árin, þá er flutt til
Reykjavíkur óg verður heimilið
þeirra síðan á Bergþómgötu 8, við
þjóðbraut þvera, uns flutt var á
síðasta ári að Hrafnistu í Reykjavík.
Þau hjón eignuðust 3 böm, eina
dóttur og tvo syni. Öll em þau vel
gerð og gott fólk, sem stofnað hafa
sín eigin heimili.
Að leiðarlokum er þessi mæta
kona kvödd með hlýjum kveðjum
og þakklæti frá öllum sem hana
þekktu og umhyggju hennar nutu
og alúðar. Þótt aldurinn færðist
yfir og hárin tækju að grána var
samt alltaf hlýja viðmótið sem áð-
ur. Tiginn svipurinn í fasi og fram-
komu og traustið í handtakinu.
Innileg kveðja og samúð til
Björns Sigvaldasonar, vinar míns,
sem mikið hefur misst. Blessuð sé
minning mikilhæfrar konu.
Arinbjörn Árnason
Birting af-
mælis og
minningar-
greina
Morgunblaðið tekur af-
mælis- og minningargreinar
til birtingar endurgjaldslaust.
Tekið er við greinum á rit-
stjórn blaðsins á 2. hæð í
Aðalstræti 6, Reykjavík og á
skrifstofu blaðsins í Hafnar-
stræti 85, Akureyri.
Athygli skal á því vakin, að
greinar verða að berast með
góðum fyrirvara. Þannig verður
grein, sem birtast á í miðviku-
dagsblaði að berast síðdegis á
mánudegi og hliðstætt er með
greinar aðra daga.
Mikil áhersla er á það lögð
að handrit séu vel frá gengin,
vélrituð og með góðu línubili.
HÖRPU ÞAKVARI
LÆTUR EKKI ÍSLENSK
VEÐUR Á SIG FÁ
s#

Einstakt veðrunarþol.
Ljósþolin litarefni.
Auðveldur og léttur í notkun.
Fjölbreytt litaval.
HAFÐU VARANN Á
Meö HÖRPU þakvara er fátt sem
þakið ekki þolir.
HARPA gefur lífinu lit!