Morgunblaðið - 18.08.1988, Blaðsíða 45

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 18. ÁGÚST 1988
45
Nicaragtia:
Frelsið gert að martröð
eftirDóru
Stefánsdóttur
Þeir koma oftast á nóttunni.
Reyna að læðast framhjá varðmönn-
unum og komast heim að hósum
fólksins. Stundum vaða þeir inn og
draga fólkið út, myrða karlana og
bömin umsvifalaust en nauðga yfír-
leitt konunum áður en þær eru
drepnar líka. Stundum skemmta
þeir sér við að pína einn og einn
áður en hann er drepinn. Þeir leggja
sérstaka áherslu á að eyðileggja allt
sem að gagni gæti komið. Heilsu-
gæslustöðvar, skóla, brýr, heimili
fólks. Fólkið segir að eftir hegðun
þeirra að dæma hljóti þeir að vera
í stöðugum eiturlyfjarús.
Þeir eru hinir svokölluðu kontrar.
Sumir kalla þá skæruliða en mér
finnst orðið hryðjuverkamenn nær
sanni. Fólkið sem þeir ráðast á eru
landar þeirra í Nicaragua og til þess
njóta þeir stuðnings „vina“ okkar í
Bandaríkjunum. Nú eru þeir enn að
fara fram á aukinn stuðning þaðan
og spara engin vopn í þeirri baráttu
frekar en þeirri sem þeir heyja í
Nicaragua.
Ég skrifaði á liðnum vetri ritgerð
í Háskólanum í Hróarskeldu um
átökin í Nicaragua. Áður en ég hóf
skrifín verður að játast að samúð
mín var með fólkinu, sem býr í Nic-
aragua, fremur en hinum útlægu
kontrum. Sú spuming sem efst var
þó í huga mér var af hveiju þessir
landsmenn vom og eru að beijast
innbyrðis, þegar nóg af flendum
virðast vera utan við landamærin
sem almenningur gæti sameinast í
baráttunni gegn. Eftir því sem ég
las meira sá ég betur og betur þau
áhrif sem utanaðkomandi aðilar
höfðu á að halda þessu stríði gang-
andi og að í rauninni eru kontramir
ekkert annað en peð í stóru valda-
tafli sem við íslendingar eigum
óbeina aðild að.
Barist fyrir „frelsi"
Frá því var sagt í heilsíðugrein í
Morgunblaðinu á dögunum (5.8.88)
að Adolfo Calero, einn af leiðtogum
kontranna, hefði haldið blaðamanna-
fund í Washington. Þar barði hann
sér á bijóst og sagði að þeir félag-
amir væm að beijast fyrir frelsi
landa sinna frá ógnarstjóm sandin-
ista. Sú stjóm hefði gert draum
Nicaraguamanna um lýðræði að
martröð með morðum á saklausu
fólki, kúgun hvers konar og skertum
lýðréttindum. Eina vonin til þess að
bijóta þessa stjóm á bak aftur væri
aukinn stuðningur við kontrana,
væri hann ekki veittur versnaði
ástandið enn. Calero lét þess líka
getið í leiðinni að sandinistamir
væra kommúnistar og á mála hjá
Rússum. í lok blaðamannafundarins
bað hann fréttaritara Morgunblaðs-
ins að koma því áleiðis til Islendinga
að kontramir myndu þiggja frá okk-
ur aðstoð.
Calero „gleymdi" að geta þess að
„ógnarstjómin" í Nicaragua var kos-
in í löglegum kosningum (sem al-
þjóðlegir aðilar vöktu yfir og sam-
þykktu) og fékk hún sllkan meiri-
hluta atkvæða að íslenska ríkis-
stjómin, með sitt stóra fylgi í síðustu
kosningum, má öfunda hana. Þó
vora 5 flokkar aðrir í framboði, jafn-
vel þótt Bandaríkjamenn hefðu hvatt
alla til að láta vera að bjóða sig fram.
Calero „gleymdi" einnig að ástæðan
til þess að sandinistamir hafa leitað
aðstoðar hjá Rússum er sú að þeir
eiga ekki I nein hús að venda. Banda-
ríkjastjóm hefur neytt þjóðir Evrópu
til þess að hætta stuðningi við hana,
jafnvel bijóta undirskrifaða samn-
inga. Þá „gleymdi" hann því að hið
óskaplega ástand (landinu er honum
sjálfum og hans nótum sjálfum að
kenna miklu meira en stjómvöldum.
Leppar Bandaríkj astj órnar
Kjami kontranna eru fyrrverandi
ofurstar í her hins alræmda harð-
stjóra Somoza sem sat að völdum í
Nicaragua áður en sandinistamir
komust til valda. Somoza (reyndar
vora þeir þrír feðgar er sátu að völd-
Dóra Stefánsdóttír
um nær samfellt í 45 ár) sat í
„óskiptu búi“ með góðum stuðningi
Bandaríkjastjómar. Hann rakaði til
sín öllu því er hönd á festi og hirti
hvorki um velferð þegna sinna eða
framfarir í landinu.
Ekki fyrr en Carter Bandaríkja-
forseta hætti að lítast á blikuna og
hætti stuðningi við Somoza tókst að
koma honum frá völdum. Við tóku
sandinistamir, vinstrimenn en þó
fyrst og fremst ákafír þjóðemis-
sinnar.
Þeir vora ákaflega miklir klaufar
í byijun. Enda fremur vanir því að
beijast uppi f fjöllunum gegn
Somoza en að stjóma þjóðríki sem
ekkert átti (Somoza hafði rækilega
séð fyrir því). Til dæmis um klaufa-
skapinn fluttu þeir indíánaflokkinn
meskitóa í stóram hópum frá heim-
kynnum sínum úti við austurströnd-
ina og inn í mitt land. Þetta bakaði
þeim gífurleg vandræði, reiði meðal
indíánanna og í löndum víða um álf-
ur. Þegar þeir gerðu sér grein fyrir
mistökum sínum flýttu þeir sér hins
vegar að flytja indfánana til baka
og biðjast afsökunar. Sárið sem búið
var að veita er hins vegar ekki full-
gróið enn.
Önnur mistök sem þeir gerðu var
að efna ekki til kosninga fyrstu ár-
in. Þeir töldu önnur verkefni þarf-
ari, með landið á barmi gjaldþrots.
En með þessu veittu þeir Bandaríkja-
mönnum tækifæri til að ráðast á sig
fyrir ólýðræði. Og eftir að Reagan
komst til valda beið hann ekki boð-
anna.
CIA var skipað að reyna að koma
upp andstöðu við sandinistana. Þetta
reyndist erfítt verk. Þjóðin í Nic-
aragua var alsæl með að vera laus
við Somoza og vildi allt annað frem-
ur. Það var ekki fyrr en uppgjafaher-
menn Somoza sjálfs fundust í útlegð
í nágrannalöndunum að vonir CLA
urðu að veraleika.
Kontramir hafa hins vegar reynst
Bandaríkjastjóm erfiðari en hún átti
von á. Þeim kemur mjög illa saman
innbyrðis og f vetur hafa hveijar
fréttimar eftir aðrar borist af lið-
hlaupi úr samtökunum, jafnvel menn
úr æðstu stöðum flýja eins og rottur
sökkvandi skip.
Friður fyrir hvern
Það hefur ekki haft minnst áhrif
á þessa þróun að Nicaragua ritaði í
vetur undir samkomulag við granna
sína um frið. Aries forseti Costa
Rica stóð fyrir samkomulaginu sem
ýmist er kennt við hann eða kallað
SAPOA-samkomulagið. 1 því ér
ríkjunum gert að hætta að beijast,
auka mannréttindi innbyrðis og að
styðja ekki skæraliða er heija á
stjómir nágrannanna.
Nicaragua hefur verið það ríki
sem mest hefur gert til að koma til
móts við þetta samkomulag. Friðar-
viðræður við kontrana hófust strax
og hefur verið látið eftir mörgum
af kröfunum um breytingar í
landinu. Á meðan virðast hin löndin
lítið gera. í Honduras fá kontramir
enn aðstöðu til að heija á Nicaragua
og þar era umbætur í landinu ein-
göngu í orði. Öllum sem vit hafa á
ber hins vegar saman um að án
stuðnings Bandaríkjastjómar heyri
kontramir brátt sögunni til.
Mikið veltur á kosningunum í
Bandaríkjunum í vetur. Dukakis
hefur lýst yfír að verði hann fyrir
valinu muni hann hætta stuðningi
við kontrana á meðan ég minnist
þess ekki að hafa séð neinar yfirlýs-
ingar frá Bush um hvað hann hyggst
gera. Það fer líklega eftir þvf hvem-
ig ástand mála verður þegar hann
tekur við.
Reagan er hins vegar ákveðinn í
að láta ekki af embætti fyrr en hann
hefur tryggt að kontramir fái enn
aukna hjálp. Hann ber upp hveija
tillöguna eftir aðra í þinginu og læt-
ur öll þau neitandi svör sem hann
hefur fengið undanfama mánuði
(eða í rúmt ár ef allt er talið) engin
áhrif á sig hafa. Málstaður kontr-
anna er sá sem hann hefur beitt
hinum frægu persónutöfram sfnum
mest við að liðsinna og iðulega hefur
hann haldið beinar ræður í útvarpi
og sjónvarpi til að biðja um lið-
veislu. Nú er hins vegar sjónvarps-
stöðvar sérstaklega orðnar svo leiðar
á karlinum að þær era famar að
neita honum um tíma, á þeirri for-
sendu að hann hafí ekkert nýtt um
málið að segja. Mun það vera eins-
dæmi f sögu Bandaríkjanna að for-
seta landsins sé neitað um tíma í
sjónvarpi.
NATO-löndin hafa lítið skipt sér
af málinu, sem auðvitað hefur virkað
sem óbeinn stuðningur við Reagan
og þar með kontrana. Calero þarf
þvi ekki að biðja íslendinga um
stuðning til hryðjuverka sinna og
glæpa, hann fær hann nú þegar.
Höfundur er nemandi í alþjóða
þróunarfrœði og ensku við Há-
skólann í Hróarskeldu.
Skrifstofutæknir
Athyglisvert
námskeið!
Nú er tœkifœriö til að mennta sig fyrir allt
er lýtur aö skrifstofustörfum. Sérstök öhersla
er lögö ö notkun PC-tölva. Nömiö tekur
þrjá mánuði. Námskeiö þessi hafa reynst
mjög gagnleg fyrir skrifstofufólk og þá er
hyggja á skrifstofuvinnu.
í náminu eru kenndar m.a. eftirfarandi greinar:
Almenn tölvufrœði, stýrikerfi, tölvusamskipti, ritvinnsla, gag-
nagrunnur, töflureiknar og áœtlunagerð. tölvubókhald, toll-
og verðútreikningar, almenn skrifstofutœkni, grunnatriði við
stjórnun, útfylling eyðublaða, verslunarreikningur, víxlar og
verðbréf.íslenska og viðskiptaenska.
Nemendur útskrifast sem SKRIFSTOFUL4EKNAR og geta að
námi loknu tekió að sér reksturtölva við minni fyrirtœki.
Innritun og nánari uppiýsingar veittar I
símum 687590 og 686790
Á skrifstofu Tölvufrœðslunnar er hœgt aö fá bœkling um námiö,
baeklingurlnn er ennfremur sendur í pósti tfl þelrra sem þess óska
Tölvufræðslan
Borgartúni 28.
viðskiptavinir okkar sem keypt hafa Pack-let
farangurskassa staðhœfa
að peir séu sérstaklega góðir!(<
Nú höfum við aftur fengið
Pack-let farangurskassana
í miklu litaúrvali.
Gísli Jónsson & Co.
Sundaborg 11, S: 91-686644