Morgunblaðið - 16.10.1988, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 16. OKTÓBER 1988
B 13
Morgunblaðið/Steingrtmur Sigurgeirsson
Þrátt fynr að verkfall sé er ein og ein búð opin. Þessi arabíski bakari gerði fleira en að sejja brauð,
því bak við borðið var hann með flesta þá vöru sem hugurinn girntist.
Morgunblaðið/Steingrimur Sigurgeirsson
Palestínuarabar og israelskir hermenn í Austur-Jerúsalem. Sem
sjá má eru búðirnar lokaðar vegna allslierjarverkfalls araba.
þrátt fyrir að arabar og gyðingar
búi yfirleitt ekki f sömu borgar-
hverfum hefur sambúðin gengið
tiltölulega áfallalaust fyrir sig.
Þá má ekki heldur gleyma því að
fjöldinn allur af aröbum á herná-
mssvæðunum sækir atvinnu til
Israels.
Hálfsannleikur
fréttamyndanna
Sá hálfsannleikur, sem lesa má
úr fréttamyndum, er í fáum orðum
sagt sá, að Palestínuarabar hafi
þjáðst undir oki ísraela, sem beiji
niður andóf araba af mikilli hörku.
Með þessu er gefið í skyn að vegna
þess að ísraelar hersitja Vestur-
bakkann og reyna að halda þar
uppi lögum og reglu sé þeim ein-
um um hemámið og píslargöngu
Palestínuaraba að kenna. Sú
stefiia arabaríkjanna og PLO, að
ísrael hafi engan tilvistarrétt og
beri að uppræta, er hins vegar
ekki nefnd í þessu viðfangi.
Menn skyldu ætíð hafa sögu
undanfarinna ára í huga þegar
hitnar í kolunum fyrir botni Mið-
jarðarhafs. Hemám ísraela á
Vesturbakkanum og Gaza má
rekja til Sexdagastríðsins fyrir 21
ári, en þá vora það arabaríkin í
kring, sem gerðu sameiginlega
árás á ísrael en ekki öfugt. Fyrir
fjörutíu áiram kusu arabaríkin
frekar að ráðast gegn hinu ný-
stofnaða ísraelsríki en að sætta
sig við stofnun þess. Afleiðing
árásarinnar var hins vegar sú að
áður en yfir lauk töpuðu þau land-
svæðum á tiltækinu.
Arabaríkin hafa sífellt harð-
neitað að viðurkenna ísraelsríki
og hafa ekki þreyst á að láta þá
afstöðu í ljósi með herföram,
hryðjjuverkum og efnahagsþving-
unum, svo ekki sé minnst á yfir-
lýsingar á opinberam vettvangi.
Þegar rætt er um öryggi ísra-
els hefur borið á því að menn
gera sér ekki alveg gréin fyrir
smæð landsins. Ef fréttastreymi
þaðan er haft í huga mætti ætla
að hér væri um eitt stærsta land
í heimi að ræða, en sé haft fyrir
því að líta á landakort segir það
sína sögu að nafn landsins kemst
ekki einu sini fyrir á landsvæðinu.
Til þess að menn geri sér betri
grein fyrir vegalengdum má nefna
að þar sem landið er breiðast
ræðir um sömu vegalengd og frá
Reykjavík til Hvolsvallar. Þar sem
það er mjóst (Vesturbakkinn ekki
talinn með) er samsvarandi vega-
lengd frá Gróttu á Seltjamamesi
til Kópavogs.
Eins og menn geta gert sér í
hugarlund er erfitt að veija landið,
því ef árás er á það gerð er afskap-
lega lítið hægt að hörfa nema út
í Miðjarðarhaf og þá er eftir lang-
ur sundsprettur til næsta vinsam-
lega ríkis. Sýrlenskar herþotur
era ekki nema þijár mínútur að
fljúga frá Damaskus til Tel Aviv.
Yfir Gólanhæðir, sem era mesta
fyrirstaðan í vegi Sýrlendinga inn
í ísrael, er ekki nema um tveggja
stunda ferð á sknðdreka.
Sérfræðingar ísraelshers telja
vonlaust að veija ísrael án þess
að hafa Vesturbakkann upp á að
hlaupa, svo óh'klegt má telja að
ísraelar hörfi þaðan í bráð — síst
til þess að rýma fyrir nýju ríki
PLO, sem hefiir það að stefnu að
sameina alla Palestínu undir sína
stjóm. ísraelar hafa lært af bit-
urri reynslu að vamarviðbúnaður
getur ekki aldrei verið of mikill f
þessu homi heimsins.
Umsetið lýðræðisríki
Vissulega má margt fínna að
ísrael og stefnu þarlendra stjóm-
valda vegna Intifada. ísraelar
hafa enda aldrei látið sem þar
væri allt í himnalagi. Það sem
e.t.v. má kalla kraftaverk er sú
staðreynd að þrátt fyrir að setið
hefur verið um landið af óvinum
þess í 40 ár, er ísrael enn lýðræð-
isríki með öllum þeim kostum og
göllum sem lýðræðinu fylgja.
Mál- og prentfrelsi er í hávegum
haft og lífið gengur sinn vana-
gang þrátt fyrir að Damóklesar-
sverð hangi yfir ísrael og allir
íbúar þess — arabar jafnt sem
gyðingar — njóta réttaröryggis
eins og best gerist meðal annarra
vestrænna þjóða.
Þegar hermenn ísraelshers
bijóta af sér er ekki hylmt yfir
það heldur málið dregið fram í
dagsljósið, viðkomandi hermenn
dregnir fyrir herrétt og yfírmenn
þeirra leystir frá störfum þar til
ljóst er hver ábyrgð þeirra er.
Slíkt myndi ekki gerast í nokkra
nágrannaríki Israels. Þessi við-
brögð bera því e.t.v. gleggstan
vott að ísraelar gera sér grein
fyrir því að öllu valdi getur fylgt
misbeiting þess og það sem meira
er: gerðar era ráðstafanir til þess
að fyrirbyggja slíkt og hegna hin-
um seku ef svo ber undir.
Til skamms tfma átti ísrael
samúð alls hins vestræna heims
og á það var litið sem lýðræð-
isríki umsetið Qandmönnum. Á
Vesturlöndum fóra að heyrast
efasemdarraddir þegar Israelsher
fór inn í Líbanon og hrakti liðs-
menn Frelsissamtaka Palestínu
(PLO) úr landi. Það var þó ekki
fyrr en róstumar hófust á Vestur-
bakkanum og á Gaza-svæðinu
síðla á síðasta ári, sem almenn-
ingsálitið á Vesturlöndum fór að
breytast.
Breyttar bardagaaðferðir
í raun er hins vegar erfitt að
skilgreina nákvæmlega hvað hef-
ur gerst, ísraelum sjálfum finnst
a.m.k. lítið sem ekkert hafa
breyst, sem máli skiptir í þessu
viðfangi. Arabamir hafa einfald-
lega skipt um bardagaaðferðir. í
stað þungvopnaðra hermanna,
biyndreka og orrastuflugvéla era
konur og unglingar nú látin ganga
fram fyrir skjöldu, vopnuð gijót-
hnullungum og benzínsprengjum.
í stað þess að herfylki arabarílq-
anna brani yfir Jórdandal, Gólan-
hæðir og Sínaískaga era ísrael-
skir herflokkar grýttir ofan af
húsþökum, eldsprengjum kastað
að skólabömum, hrydjuverka-
menn PLO drepa eða ofsækja þá
araba, sem eru tilbúnir til þess
að semja um frið, og eldar lagðir
að skógum ísraels, sem era nokk-
urs konar þjóðaifyársjóður ísraela.
Vopnin og bardagaaðferðimar
kunna að hafa breyst, en að baki
liggur sami ásetningur og fyrn
Uppræting ísraelsríkis.
Flestir Vesturlandabúar segjast
enn sem fyrr sannfærðir um til-
verurétt Ísraelsríkis, en þær radd-
ir gerast æ háværari, að ræða
eigi við PLO, líkt og samtökin
væra. lögmætur fulltrúi allra Pa-
lestínuaraba.
Það sem e.t.v. hefur mest
breyst er öryggi ísraels út á við.
Friður ríkir við Egyptaland, þó
svo að samskipti ríirjanna séu
ekki með allrabesta móti; Líbanir
eiga nóg með innanlandseijur
sínar og Hussein Jórdaníukonung-
ur forðast að stæla við ísraela í
lengstu lög. Einn síns liðs getur
Assad Sýrlandsforseti lítið að-
hafst gegn ísrael. Þetta kann þó
að breytast. ísraelar hafa t.a.m.
áhyggjur af því hvað Hussein ír-
aksforseti tekur sér fyrir hendur
takist að semja um frið í Persa-
flóastríðinu. Þá má minna á að
Saudí-Arabar hafa að undanfömu
verið æ stóryrtari í garð ísraela
og hafa vopnbúist af kappi síðast-
liðin tvö ár — að sögn vegna ótta
við írani.
Talið er að ísraelar ráði yfir
kjamorkuvopnum og vitað er að
þeir hafa smfðað eldflaugar, sem
borið geta bæði kjamorkusprengj-
ur og venjulegar sprengjuhleðslur
til nær hvaða skotmarks sem er
í Miðausturlöndum. Þá hafa þeir
nýverið sent á loft gervihnött, sem
óvinir þeirra fullyrða að þjóni
hemaðarlegum hagsmunum.
Landið er hemaðarlegt stórveldi,
en auk þess eru þar bestu lífskjör
í þessum heimshluta, enda þótt
landið sé í sjálfu sér rýrt af nátt-
úraauðlindum.
ísraelum hefur á 40 áram tek-
ist að koma ár sinni vel fyrir borð
og máske er það það, sem breytt
hefur afstöðu manna. Lákt og
ísrael naut þess að vera lýðræðis-
leg smávin í eyðimörk fjandsam-
legra alræðisstjóma á árum áður,
virðist það nú gjalda þess að hafa
loks notið friðar og velsældar. Pax
Iudaeæ.
ff"
SvæðaNudd
Námskeið fyrir almenning helgina 22.-23 okt.
Grunnatriðin í svæðameðferð
- Til heimilisnota
Kennari er Örn Jónsson
nuddfræðingur
"Bætt hamingja, náin tengsl-
gefum hvort öðru svœðanudd"
NUDD
miðstödin
• Staðsetning: Dansstúdíó
Sóleyjar, Engjateigi 1 R.
• Tími: Kl. 10-17 báöa daga
• Þátttökugjald: Kr. 5000
• Uppl. og skráning
virkadaga kl. 12-15
@68 66 12

(pabor) skór
Mikið úrval.
Spariskór, götuskór.
Breiddir: E. F. G. H.
SKÓSEL,
LAUGAVEGI44
SÍMI21270.
Póstsendum.
Fjarkennsla í íslensku
stígur sín fyrstu skrefí
Sjónvarpinu kl. 17.30 og
í Ríkisútvarpinu Rás 1
kl. 21.00 á mánudögum.
Sjónvarpsþættirnir verða
endursýndir á laugar-
dögum kl. 12.30.
íslenskukunnátta verður það fyrsta sem býðst.
Mál og samfélag - mismunandi málfar,
málvenjur, ritmál og talmál af ýmsum toga.
Ritun - skrif margskonar texta, greinar,
ritgerðir, skýrslur, frágangur ritsmíða.
Þýðingar - mikilvægi þýðinga, nytjatextar,
bókmenntatextar, aðferðir við þýðingar.
Frásagnir - fjölbreyttir frásagnarhættir,
frásagnir í daglegu lífi, frásagnarþjálfun.
Námið má meta til áfanga í framhaldsskólum.
Frekari upplýsingar veitir Fjölbrautaskóli
Suðurlands, Selfossi, sími 98-22405.
fyrir hádegi alla virka daga.
Dreifingu annast Bókaútgáfan Iðunn.
Pöntunarsími 91-28787.
JARKENNSLA