Morgunblaðið - 23.03.1989, Blaðsíða 24

24
OfitH’ i\>í AM .82 HIjOACIU í'MMI '] @Cii\U&TrU&>tv>^r
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 23. MARZ 1989_______
Yfírlýsing samtaka Grænfriðunga vegna Lífsbjargar í norðurhöfum:
Telja auðvelt að kollvarpa
trúverðugleika myndarmnar
SAMTÖK Grænfridunga hafa sent Morgunblaðinu yfirlýsingu „vegna
aðdróttana í kvikmyndinni Lífsbjörg í norðurhöfutn" eftir Magnús
Guðmundsson og óskað eftir þvi að hún verði birt og hefur Morgun-
blaðið ákveðið að verða við því. Með yfirlýsingunni fylgdu afrit af
ýmsum skjölum og bréfúm sem Greenpeace-menn segja að styðji
afstöðu þeirra til kvikmyndar Magnúsar. Má þar nefha yfirlýsingu
frá Michael Chechik, dagsett 20. mars, sem gerði myndirnar Bitter
Harvest og Kangaroos under Fire. Segir hann að þar sé um ófalsað-
ar heimildarmyndir að ræða. Auk þess tekur hann fram að „selkópur-
inn sem sjá má i fangi Pauls Watsons" hafi hvorki verið dauður né
undir áhrifúm deyfilyfja. Einnig fylgdi yfirlýsing frá Patrick A.
Moore, formanni leiðangurs Greenpeace til Nýfúndnalands í mars
árið 1978. Yfirlýsingin er ekki undirrituð en boðað er að hún verði
eiðsvarin 3. aprfl næstkomandi fyrir rétti í Vancouver í Kanada.
Moore segir að atriði i kvikmyndinni Bitter Harvest, þar sem veiði-
maður drepur selkóp að urtunni nærstaddri, sé ófalsað. Hér á eftir
fer texti yfirlýsingar Greenpeace í íslenskri þýðingu:
peace-mönnum út á ísinn var Alfred
Ollerhead frá Cartwright í Labrador
en Ollerhead er embættismaður
kanadískrar fískiveiðastofnunar er
annast vemdun fískistofna.
Þulurinn segir að myndbrotið
hafí verið tekið 1977. Þetta er
rangt. Það vartekið 18. mars, 1978.
Sumir mannanna í myndinni bera
svartar sólgrímur. Einn þeirra er
embættismaður frá fískiveiðastofn-
uninni og sést númerið á húfu hans,
9609, greinilega. Þulurinn segir:
„ . . . sama myndbrot birtist í
nýlegri, sænskri heimildarmynd
sem sagt var að sýndi hrottalegar
veiðiaðferðir er norskir selveiði-
Gustave Poirier síðar hafa játað að
myndefnið hafi verið sett á svið.
Myndin er fryst á ónafngreindum
manni í atriðinu sem áður var sýnt,
hugsanlega til að að gefa í skyn
að þar fari Poirier.
Staðreyndin er sú að Gustave
Poirier bar vitni fyrir Fiskveiða- og
skógræktamefnd neðri deildar
kanadíska þingsins þriðjudaginn
20. maí 1969. í yfírlýsingu hans
stendur: „Ég lýsi því yfir...að ná-
lægt 3. mars var ég ráðinn af hópi
myndatökumanna, einn þeirra var
skeggjaður, til að flá stóran sel
fyrir framan myndavél.“
Greenpeace var ekki stofnað fyrr
Þótt Greenpeace láti hjá líða að
minnast á eitthvert atriði í ofan-
greindri kvikmynd [Lífsbjörg í norð-
urhöfum] merkir það ekki að sam-
tökin séu sátt við það. Vinsamleg-
ast athugið að fulltrúar Greenpeace
sáu kvikmyndina fyrst 16. mars
1989. Hér á eftir verður aðeins
drepið á hrikalegustu rangfærslum-
ar og æmmeiðingamar, í sömu röð
og þær koma fyrir í myndinni. Enn
er verið að afla upplýsinga varð-
andi málið. Greenpeace áskilur sér
allan rétt vegna myndarinnar.
1. Talsmaður Greenpeace er
sýndur ræða við spyril. Sýnd em
sokkin hvalveiðiskip í Reykjavíkur-
höfti um'leið og talsmaðurinn heyr-
ist segja: „Við höfum mjög góðan
málstað."
Þama er um hrikalega afbökun
að ræða. Síðar í mjmdinni er meira
að segja skýrt frá því að skipunum
hafi verið sökkt af samtökunum Sea
Shepherd Conservation Society.
Þau samtök koma Greenpeace ná-
kvæmlega ekkert við. Greenpeace
hefur aldrei beitt ofbeldi, afsakar
ekki ofbeldi en hefur oft orðið fyrir
því sjálft, má þar einkum minna á
það er skipinu Rainbow Warrior var
sökkt.
2. Þulur mjmdarinnar segir síðar:
„Hvalvemdarsinnar nota ýmsar
þvingunaraðferðir og hafa jafnvel
gripið til hermdarverka til að knýja
þessar smáþjóðir til hlýðni." Þegar
þessi orð em töluð má sjá Sirius,
skip Greenpeace, og það er á skján-
um þegar orðið „hermdarverka",
heyrist. Næst er sýnt myndbrot frá
mótmælagöngu gegn selveiðum,
strax á eftir sjást sokknu hvalveiði-
skipin og þar næst birtist talsmaður
Greenpeace aftur á skjánum. Þessi
hluti mjmdarinnar er beinlínis gerð-
ur til þess að rejma að bendla Gre-
enpeace við hermdarverk og verður
því að teljast svívirðilegur róg-
burður. Greenpeace hefur orðið fyr-
ir barðinu á hermdarverkamönnum
Morgunbiaðið/Ólafur K. Magnússon
í yfirlýsingu Greenpeace segir að í kvikmjmdlnni Lífsbjörg i norðurhöfúm sé „hrikaleg afbökun" á
ferð þegar sýnd eru hvalveiðiskip í hálfú kafi í Reykjavikurhöfii um leið og rætt er við talsmann sam-
takanna.
en hefur sjálft alltaf verið staðfast
í andstöðu sinni við ofbeldi.
3. í mjmdbroti um hvalatalningu
íslendinga úr lofti segir þulurinn:
„Hvalvemdunarhópar á hinn bóg-
inn eru á mjög á móti henni jafn-
vel þótt Aiþjóðahvalveiðiráðið, sem
fengið hefur öll gögn talningarinnar
til umfjöllunar, hafí samþykkt
hana.“ Síðan er sýnd loftmynd af
gúmbát Greenpeace augljóslega
með það markmið í huga að fólk
telji að Greenpeace hafí barist gegn
hvalatalningunni. Það er ósatt.
4. Myndbrotið um selveiðamynd
Greenpeace er út í hött og and-
styggileg ærumeiðing í garð sam-
takanna. Umrædd selveiðamynd
var tekin 18. mars 1978 af Steve
Bowerman, kvikmyndatökumanni
og félaga í Greenpeace. Myndin er
algerlega ófölsuð. í för með Green-
menn notuðu nú...Tilbúna selveiðin
var enn nothæf."
Greenpeace útvegaði Scandinat-
ure, félaginu sem gerði þessa
skandinavísku kvikmynd, efni. í
þeim myndum, sem við höfum séð,
er Greenpeace-myndbrotið sýnt í
réttu samhengi og sagt með ótví-
ræðum orðum að um sé að ræða
veiðar Kanadamanna á áttunda
áratugnum. Greenpeace bar enga
ábyrgð á framleiðslu skandínavísku
kvikmyndarinnar Seal Mourning ef
það er undanskilið að útvegað var
mjmdefni á venjulegum viðskipta-
grundvelli.
Þulur mjmdarinnar gefur til
kynna að fölsuð hafí verið kvikmynd
af mönnum sem flá lifandi sel.
Samtímis eru sýnd brot úr selveiða-
mynd Greenpeace, Bitter Harvest.
Þulurinn segir Kanadamanninn
en 1971, fulltrúar samtakanna fóru
ekki til Nýfundnalands til að mót-
mæla kópadrápi fýrr en 1976 og
umræddir myndbútar voru ekki
teknir fyrr en 1978. Poirier segir í
vitnisburði sínum frá atburðum sem
gerðust sjö árum áður en Green-
peace var stofnað. Um er að ræða
ómerkilega aðdróttun sem auðvelt
hefði verið að leiðrétta ef framleið-
endur myndarinnar hefðu einhvem
áhuga á að halda sig við sannleik-
ann. Fjöldi Greenpeace-manna var
á ísnum daginn sem myndin var
tekin, 18. mars 1978. Við höfum
haft uppi á þrem þeirra, þ.á. m.
myndatökumanninum, og vitnis-
burður þeirra er á leiðinni til okk-
ar. Þeir staðfesta allir að það sem
sýnt sé í myndinni hafí gerst fyrir
framan nefíð á þeim. Því fari fjarri
að Greenpeace hafí haft hönd í
bagga með atburðunum. Að
minnsta kosti einn embættismaður
frá fískveiðastofnuninni hafí ávallt
verið til staðar og einn þeirra hafí
síðar handtekið leiðtoga Green-
peace-mannanna fýrir að reyna að
koma í veg fyrir dráp á sel. Lög-
fræðingur í Greenpeace-hópnum
ritaði hjá sér nákvæmar upplýsing-
ar þar sem m.a. koma fram nöfn
allra sem voru viðstaddir. í stuttu
máli: Þessar ásakanir eru staðlaus-
ir stafír og ærumeiðingar gagnvart
Greenpeace og þeim einstaklingum
sem þama vom. Rangt er farið með
allar staðreyndir í myndinni og þeg-
ar skoðunum er haldið frám eða
þær lagðar öðmm í munn er um
rangfærslur eða illgimi að ræða.
Greenpeace mun lögsækja alla þá
sem standa að baki þessum og öðr-
um aðdróttunum og skaðabótakröf-
ur verða miklar.
5. Greenpeace framleiddi mynd
um ástralska kengúmútveginn árið
1986. Hún hét Kangaroos under
Fire. Myndin sýnir einungis hvað
gerðist fyrir framan tökuvélina án
sviðsetningar af nokkm tagi. Tre-
vor Daily, félagi í Greenpeace, sendi
ýmsum þingmönnum Evrópuþings-
ins bréf 25. apríl 1985 þar sem
þeim var tjáð að mynd um kengúr-
ur væri í bígerð. Þar er einmitt um
Kangaroos under Fire að ræða og
bútar úr henni em notaðir í íslensku
myndinni. Þeir em sýndir á meðan
ásakanir em settar fram gegn Gre-
enpeace.
Myndin sem blaðamaðurinn Leif
Blædel vísar til er samkvæmt því
sem Greenpeace kemst næst Good-
bye Joey sem framleidd var í Ástr-
alíu árið 1982 af kvikmyndagerðar-
manni, Peter Cunningham að nafni.
Greenpeace tengist hvorki honum
né kvikmyndinni á nokkum hátt. í
Goodbye Joey em atriði sem Peter
Cunningham virðist hafa fengið frá
kvikmyndafyrirtæki í Brisbane í
Ástralíu. Þessar myndir vom teknar
í ágúst 1979 í Dirranbandi í Que-
ensland og átti að nota þær í kvik-
mynd á vegum bænda til að sýna
kengúmr sem illkvittin meindýr.
Myndin átti að heita Shoot Roos —
Don’t Luv’em og framleiðendumir
ráðlögðu umbjóðendunum (bænd-
unum) að nota ekki umrædda búta.
Þeir vom viðbjóðslegir og sýndu tvo
atvinnuveiðimenn, William James
Young og Colin Ross Mason, fremja
grimmdarverk á kengúmm. Þegar
Cunningham komst yfír þessa búta
og þeir vom notaðir í Goodbye Joey
reis upp alda mótmæla í Ástralíu.
Young og Ross vom sakaðir um
grimmdarlegt athæfí sem þeir ját-
uðu og vom þeir sektaðir um 75
ástralska dali hvor. í jrfírlýsingu
þeirra til Scotts aðstoðarvarðstjóra
hjá lögreglunni í Queensland, sem
dagsett er 15. mars 1983, segja
báðir að kvikmyndafýrirtæki hafí
borgað þeim. Þeir segjast hafa að-
stoðað fyrirtækið því þeir hafí viljað
koma kengúraútveginum til hjálp-
ar. Greenpeace tók ekki á nokkum
hátt þátt í framleiðslu eða dreifingu
Goodbye Joey sem inniheldur
fílmubútana er urðu til þess að sak-
felling átti sér stað. Greenpeace-
myndin Kangaroos underFire inni-
Flugmálastjóm feer tvær
nýjar slökkvibifreiðir
FLUGVALLADEILD Flugmálastjórnar stóð fyrir kynningu á tveimur
nýjum slökkvibifreiðum á Reykjavíkurflugvelli fyrir skömmu. Önnur
bifreiðin verður staðsett á Reykjavíkurflugvelli og hin á Akureyrarflug-
velli, en eldri slökkvibifreið frá Reykjavíkurflugvelli færist til Egils-
staðaflugvallar eftir að nauðsynlegar endurbætur hafa verið gerðar á
henni. Þannig eykst afkastageta slökkviþjónustu Flugmálastjómar á
þrem flugvöllum hérlendis.
Samkvæmt upplýsingum flug-
valladeildar Flugmálastjómar mun
slökkvistaðallinn fyrir Akureyrar-
flugvöll hækka úr eldvamarflokki
nr. 2 í eldvamarflokk nr. 5, sem
er alþjóðlegur eldvamarstaðall fyrir
flugvelli ákveðinn af Alþjóðaflug-
málastoftiuninni. Þetta eykur mjög
öryggisþjónustu við innanlands-
flugið og ekki síður við millilanda-
flugið þar sem Ákureyrarflugvöllur
þjónar í dag því hlutverki að vera,
ásamt Reykjavíkurflugvelli, vara-
flugvöllur fyrir það millilandaflug
þar sem notaðar em flugvéiar af
gerðinni Boeing 727 og Boeing
737. Reykjavíkurflugvöllur mun
hækka um einn eldvamarflokk, þ.e.
úr nr. 6 í nr. 7, sem einnig stóreyk-
ur öryggisþjónustu bæði vegna inn-
anlands- og millilandaflugs. Egils-
staðaflugvöllur er í dag í eldvamar-
flokki nr. 2 en mun hækka í eld-
vamarflokk nr. 4, sem fyrst og
fremst eykur öryggi innanlands-
flugsins. Þegar nýi flugvöllurinn,
sem nú er í byggingu á Egilsstöð-
um, verður tekinn, í notkun mun
þurfa að auka eldvamir þar enn
frekar, að sögn flugvalladeildar.
Nýju bifreiðimar em báðar af
gerðinni MAN 14.192 FA frá Vest-
ur-Þýskalandi, en þær vom yfir-
byggðar og innréttaðar af fyrirtæk-
inu H.F. Nielsen í Danmörku. Bif-
reiðimar em þannig útbúnar, að
hægt er fyrir einn mann að stjóma
dælu og vatnskvoðubyssu frá öku-
Morgunblaðið/PPJ
Starfsmenn Flugmálastjórnar og Slökkviliðsins á Reykjavíkurflug-
velli framan við hinar nýju slökkvibifreiðir stofiiunarinnar.
mannssæti. Yfirbygging bifreið-
anna er úr stálprófílum og raf-
galvaniseruðum plötum með skápa-
rennihurðum úr áli. í miðhluta yfir-
byggingarinnar era tveir 2.550 lítra
vatnstankar úr galvanisemðu stáli
með innbyggðu rafmagnshitakefí
og 535 lítra kvoðutankur úr ryðfríu