Morgunblaðið - 26.09.1989, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ VIÐSKIPn/fflVINNUIÍF ÞRIÐJUDAGUR 26. SEPTEMBER 1989
25
Efnahagsmál
Hlutdeild fyrirtækja
íþjóðartekjum hefur
minnkað verulega
Hlutfall rekstrarafgangs hvergi lægra
en hér á landi
HLUTUR fyrirtækja í þjóðartekjum heíur minnkað verulega á und
anibrnum þremur árum á sama tíma og miklir erfiðleikar hafa kom-
ið fram í atvinnulífinu. Á síðustu þremur árum hefur hlutfall hagnað
ar verið á bilinu 28-30% en var að meðaltali 34% á árunum 1975-
1986. Þessi lækkun samsvarar til um 12 milijarða króna árlega.
Hugtakið hagnaður nær í þessari merkingu yfir rekstrarafgang,
afskriftir og vexti.
Þetta kemur fram í nýju frétta-
bréfi frá verðbréfaviðskiptum Sam-
vinnubankans þar sem meðfylgj-
andi myndir birtast. Þar segir að í
samanburði við önnur lönd hafi
hagnaðarhlutfallið í ríkjum OECD
verið að meðaltali 43% á árunum
1975-1989. Það hafi verið ívið
hærra en þetta meðaltal á síðustu
árum eða nálægt 44% og mjög stöð-
ugt. Þá segir ennfremur: „Þetta er
um það bil 10 prósentustigum
hærra en hagnaðarhlutfallið hér á
landi og reyndar er munurinn tölu-
vert meiri á allra síðustu árum.
Þann fyrirvara þarf þó að hafa á
þessum tölum, að ávallt er erfítt
að bera tölur af þessu tagi saman
milli landa þar sem mikill munur
er á efnahagsgerð landa og jafn-
framt geta uppgjörsaðferðir verið
mismunandi. Engu að síður getur
svona samanburður gefið mikils-
verðar vísbendingar.“ Bent er á að
hagnaðarhiutfallið sé mjög mis-
munandi eftir löndum en hvergi
lægra en hér á landi. Næstlægst
sé hlutfallið í Noregi eða 34% að
meðaltali 1975-1988 en í öllum
öðrum ríkjum sé það yfir 40%.
I fréttabréfi Samvinnubankans
eru ennfremur rakin áhrif hærri
lauslega áætla að meðalraunvextir
allra útlána innlends fjár hafi verið
á bilinu 2-4% á árinu 1985, saman-
borið við 7-9% á árinu 1988. í árs-
lok 1988 námu heildarútlán inn-
lends fjár um það bil 220 milljörðum
króna eða um 80% af landsfram-
leiðslunni. Miðað við framangreinda
vexti voru því fjármagnseigendur
og fjármálastofnanir að taka til sín
10-15 milljörðum meira á árinu
1988 en á árinu 1985. Þannig jókst
hlutur fjármagnseigenda um 10-15
milljarða króna árlega á þessu tíma-
bili. Hluti þess fjár rann auðvitað
til heimilanna í formi vaxta-
greiðslna vegna sparnaðar." Grein:
arhöfundur bendir á að aukinn hlut-
ur fjármagnseigenda hafí komið
niður á fyrirtækjum sem Ijóst sé
að geti ekki gengið til lengdar.
Hann telur einnig að af ofangreind-
um forsendum sem hér hafi verið
lýst virðist mega draga þá ályktun
að óhjákvæmilegt verði að lækka
hlutdeild launa í þjóðartekjum og
hækka hagnaðarhlutfallið. Líklegt
sé að hagnaðarhlutfallið verði að
vera 5-10 prósentustigum hærra í
framtíðinni en það sé um þessar
mundir eða á bilinu 35-40% að jafn-
aði.
raunvaxta og segir: „Til dæmis má
Fólk í atvinnulífinu
•»
Starfsmannabreyt-
ingar hjá Kerfí hf
ÝMSAR starfsmannabreytingar
hafa átt sér stað hjá Kerfi hf.
Theodór
Ottósson sem
verið hefur einn
af aðalhönnuð-
um ALVÍS hug-
búnaðarins tek-
ur nú við starfi
markaðsfull-
trúa Kerfis.
Theodór er
fæddur 1951. Hann lauk viðskipta-
fræðiprófí frá Háskóla íslands
1976. Hann starfaði sem kerfís-
fræðingur hjá IBM í Noregi
1976—1979. Síðan starfði hann
sem tölvuráðgjafi í Reykjavík til
ársins 1983. Hann vann hjá Skrif-
stofuvélum hf. til ársloka 1973 er
hann gerðist meðeigandi í Kerfi
hf. þar sem hann hefur starfað
síðan.
Theodór er kvæntur Árnýju Elí-
asdóttur kennara og eiga þau tvo
syni.
Atli Guð-
mundsson sem
verið hefur
markaðsfulltrúi
Kerfis tekur nú
við starfi deild-
arstjóra þjón-
ustudeildar.
Atli er fæddur
1949. Hann
lauk DEA-gráðu í sálarfræði frá
Frakklandi 1978, vann hjá ráð-
herranefnd Norðurlanda í Kaup-
mannahöfn til 1983 og í háskóla-
og alþjóðadeild menntamálaráðu-
neytisins til 1985. Hann stundaði
síðan framhaldsnám í viðskipta-
fræðum í Frakklandi og lauk sér-
fræðiprófí í markaðsfræðum þjón-
ustufyrirtækja 1986. Síðan hefur
hann starfað hjá Kerfi.
Atli er kvæntur Brynhildi Sverr-
isdóttyr markaðsstjóra og eiga þau
tvö böm.
Ómar Kristinsson hefur verið
ráðinn framkvæmdastjóri rekstrar-
sviðs Kerfis. Ómar er fæddur 1947.
Hann lauk námi I viðskiptafræðum
frá Háskóla íslands vorið 1971.
Þá hóf hann störf hjá IBM á ís-
landi. Þar starfaði hann sem kerfis-
fræðingur, sölumaður, deildarstjóri
kerfísfræði- og söludeildar og nú
síðast sem deildarstjóri hugbúnað-
ardeildar þar til hann hóf störf hjá
Kerfi hf. 25. ágúst sl.
Ómar er kvæntur Kristínu Geirs-
dóttur kennara og myndlistarkonu
og eiga þau tvö börn.
Þröstur
Guðmundsson
sem verið hefur
framkvæmda-
stjóri Kerfis
vei'ður nú for-
stjóri fyrirtæk-
isins og jafn-
framt fram-
kvæmdastjóri
hugbúnaðarsviðs. Þröstur er fædd-
ur 1953. Hann hóf störf hjá Kerfi
sem forritari 1975, en stundaði
nám í tölvunar- og viðskiptafræð-
um við Kaliforníuháskóla árin
1976—1978. Að námi loknu vann
hann fyrst við skipulagningu tölvu-
verkefna fyrir Reykjavíkurborg, en
stofnaði síðan eigið tölvufyrirtæki
sem sameinaðist Kerfi hf. árið
1981.
Þröstur er kvæntur Björgu Ól-
afsdóttur ogeiga þau eina dóttur.
Mynd 1. Mynd 2.
Heimildir: Kit Þjóöhagsstofnunar.
Heimildir: OECD, Economic outlook, júní 1989 og rit Þjóöhagsstofnunar. Hagnaðar-
hlutfalliö fyrir ísland á árunum 1988 og 1989 er áætlað.
Tölvur
Alvís hugbúnaður skrif-
aður fyrir IBM AS/400
Erum óhræddir við erlenda samkeppni, segir Ómar Kristins-
son, nýráðinn framkvæmdastjóri hjá Kerfi hf.
EITT stærsta og elsta hugbúnaðarfyrirtæki landsins Kerfi hf. hefur
gert breytingar á skipulagi sínu. Vegna vaxandi umsvifa í sölu og þjón-
ustu á Alvís hugbúnaði og tilkomu IBM AS/400 tölvunnar hefiir fyrir-
tækinu nú verið skipt í tvö svið, hugbúnaðarsvið og rekstrarsvið. ÁIvís
hugbúnaður er ætlaður fyrir meðalstórar tölvur frá IBM og hefur
starfsfólk Kerfis undanfarið eitt og hálft ár unnið að því að þróa hann
á AS/400 tölvur. Ómar Kristinsson, viðskiptafræðingur var nýlega
ráðinn framkvæmdastjóri rekstrarsviðs hjá Kerfi hf. Hann hefúr starf-
að hjá IBM undanfarin 18 ár og var síðast deildarstjóri hugbúnaðar-
deildar.
„Ég hef alla tíð haft mikið álit á
Kerfí og því sem þeir eru að gera,“
sagði Ómar þegar hann var spurðui
hvers vegna hann hefði ákveðið að
breyta til eftir svo langan starfsferil
hjá IBM. „Það var ástæðan fyrir því
að ég sló til. Ég hef fylgst með Kerfí
hf. gegnum mitt starf hjá IBM og
m.a. tekið eftir hversu fljótt þar eru
teknar réttar stefnumarkandi
ákvarðanir."
Kerfi hf. hefur selt Alvís hugbúnað
í mörg af stærri fyrirtækjum lands-
ins. Á annað hundrað fyrirtæki nota
nú þennan hugbúnað í fjölmörgum
atvinnugreinum. Þar á meðal eru
allflest bílaumboðin, íjölmörg kaup-
félög, útgáfufyrirtæki, heildsölu- og
smásöluverslanir, iðnfýrirtæki, físk-
iðnaðarfyrirtæki, opinberar stofnan-
ir, ferðaskrifstofur, sölusamtök o.fl.
Kerfí hefur fyrst samstarfsaðila IBM
tengst tölvuneti IBM og þaðan við
tölvu eins af viðskiptavinum sínum
úti á landi. Þar er um að ræða Síldar-
vinnsluna á Neskaupsstað og gerir
tengingin kleift a stórbæta þjón-
ustuna við viðskiptavininn, t.d. að
aðstoða hann við rekstur tölvunnar.
Þegar ný forrit vantar er unnt að
senda þau gegnum simalínu.
er með AS/400. Það var eiginlega
ég sem kom því af stað þar sem IBM
er að koma með danskan hugbúnað
sem heitir Bústjóri. Að því leyti til
þá gekk ég yfir til keppinautar. Það
sem mér fínnst skemmtilegt við Kerfi
hf. er að þar eru menn alveg óhrædd-
ir við þá erlendu samkeppni sem er
að koma. Mér finnst sum af hug-
búnaðarfyrirtækjunum vera
tvístígandi og óttast erlenda sam-
keppni. Ég held að það sé engin
ástæða til að óttast samkeppni ef
menn hugsa lengra en til morgun-
dagsins."
íslensku fyrirtækin standa
svolítið illa að vígi
Ómar benti hins vegar á að
íslensku hugbúnaðarfyrirtækin
stæðu svolítið illa að vígi gagnvart
erlendri samkeppni varðandi IBM
AS/400. Hún tæki við af tveimur
vélum þ.e.a.s. System/36 og Sys-
tem/38. AS/400 væri hins vegar
mun líkari system 38 og auðveldara
að flytja hugbúnað af henni. „Ekkert
íslenskt hugbúnaðarhús hefur sér-
hæft sig í hugbúnaði fyrir System/38
en erlendis hafa ýmis hugbúnaðar-
fyrirtæki treyst á hana og eru betur
í stakk búin til að koma með hug-
búnað á AS/400. Ef menn eru
tvístígandi þá tel ég að það sé hætta
á að menn missi af lestinni. Hug-
búnaðarfyrirtæki hér á landi eru flest
lítil og það er erfíðara fyrir þau að
fjárfesta í þekkingu á AS/400. Hjá
Kerfi hf. hefur þetta verið nokkuð
erfítt timabil vegna mikilla fjárfest-
inga. Fólkið er í vinnu sem gefur
engar tekjur í langan tíma en það
hefur gengið upp með því að láta
hluta af fólkinu vinna að öðru. Kerfi
hf. mun því eftir sem áður stefna
að því að vera í fararbroddi við að
. þjóna íslensku atvinnulífi með stöð-
ugri þróun á Alvís hugbúnaðinum,"
sagði Ómar Kristinsson.
Bankar
Ný þjónusta Lands-
banka fyrir námsmenn
LANDSBANKI íslands hefúr hleypt af stokkunum nýrri þjónustu sem
sérstaklega er ætluð námsmönnum og hlotið hefur heitið Náman. Þar
eru tvinnaðir saman eldri þjónustuþættir bankans við ýmsa nýja. Aðil-
um að Námunni gefst þannig kostur á Einkareikningi, Kjörbók, Visa
greiðslukorti, allt að 500 þúsund króna námslokaláni, áskrift að frétta-
bréfi Landsbankans, vandaðri minnisbók, ráðgjöf og námsstyrkjum.
Ennfremur annast bankinn dreifingu og móttöku gagna fyrir Lánasjóð
ísl. námsmanna fýrir aðila að Námunni.
Með þeim fyrstu að fá
AS/400 tölvu
IBM AS/400 tölvan var kynnt 21.
júní í fyrra og þá þegar hafði undir-
búningur hafist að nýrri útgáfu af
Alvís. Kerfi var eitt af fyrstu fyrir-
tækjunum sem fékk AS/400 tölvu.
„Til að flytja verkefni af IBM Sy-
stem/36 yfir á AS/400 er hægt að
fara tvær leiðir,“ segir Ómar. „Önnur
leiðin felst í að láta AS/400 líkja
eftir gömlu vélinni. Sú leið er auð-
veld en það nást ekki fram kostir
AS/400. Hin leiðin felst í að skrifa
forritin upp á nýtt og þannig er
hægt að nýta kosti AS/400 vélarinn-
ar að fullu. Það var sú leið sem
Kerfi valdi að fara. Því verki er ekki
lokið en að því er unnið hörðum hönd-
um. Nokkur fyrirtæki eru þegar byij-
uð að nota Alvís á AS/400."
Ómar segir að það sé einkum er-
lendur hugbúnaður sem keppi við
Alvís. „Það var enginn erlendur hug-
búnaður í samkeppni við íslenskan
hugbúnað á System/36-eins ög nú
1 frétt frá Landsbanka Islands
kemur fram að um Einkareikninginn
og Kjörbókina gilda almennt sömu
ákvæði og hjá öðrum viðskiptamönn-
um bankans, þó með nokkrum frá-
vikum. Sem dæmi má nefna að um
Einkareikninginn gildir að námsmað-
ur á rétt á láni með sveigjanlegri
endurgreiðslum en almennt gerist.
'Endurgreiðslurlánsins má hefja eftir
1 til 6 mánuði og lánstíminn getur
verið allt að 36 mánuðir. Á Kjörbók-
inni fellur niður úttektargjald ef
keypt eru verðbréf.
Árlega verður tveimur einstakling-
um veittur námsstyrkur sem sækja
þarf um sérstaklega og verða þeir
aúglýstir. Rétt til að sækja um styrk
hafa allir þeir sem eru aðilar að
Námunni.