Morgunblaðið - 10.11.1989, Blaðsíða 26

26
MORQUNEjLÁBIÐ FÖSTUDAGUR ip„ NÓVEMBER 1989
I
Átta milljarða útgjöld
umfram flárlagaheimildir
Stöðugildum ríkisins Qölgaði um 1000 á tveimur árum
Ólafur Ragnar Grímsson fjár-
málaráðherra mælti í gær fyrir
frumvarpi til fjáraukalaga 1989.
Þetta er í fyrsta skipti sem frum-
varp til Qáraukalaga er flutt á
fjárlagaári. Frumvarpið leitar
staðfestingar Alþingis á 8.152
Tveggja hreyfla farþegaþota
‘Utanríkisráðherra um varaflugvöll:
Forkönnun þeg-
ar ég tel tímabært
Brot á stjórnarsáttmála, sagði Hjörleifur Guttormsson
m.kr. útgjöldum á liðandi ári,
umfram fjárlagaheimildir. Frum-
varpið felur einnig í sér stað-
festingu á 2.683 m.kr. tekjuauka,
umfram Qárlagaáætlun 1989.
Samkvæmt frumvarpinu verða
ríkissjóðsgjöld umfram tekjur
5.470 m.kr. á líðandi ári.
Pálmi Jónsson (S-Ne), Geir
Haarde (S-Rv) og Málmfríður
Sigurðardóttir (SK-Ne) gagn-
rýndu fjárrnálaráðherra fyrir vaná-
ætlun, bæði gjalda og tekna ríkis-
sjóðs, við fjárlagagerð fyrir líðandi
ár. Allar meginforsendur fjárlag-
anna hafí orðið sér til skammar í
reynd, eins skýrt komi fram frum-
varp ráðherrans að fjáaukalögum
nú. Fjárlög, sem gerðu ráð fyrir 630
m.kr. tekjuafgangi, hafi í höndum
framkvæmdavaldsins breytzt í
u.þ.b. 5000 m.kr. halla.
Sighvatur Björgvinsson (A-Vf)
og Olafur Þ. Þórðarson (F-Vf)
þökkuðu fjármálaráðherra fyrir þau
tímamót, sem nú væru orðin, þ.e.
að fjáraukalög séu lögð fram á við-
komandi fjárlagaári. Ólafur sagði
að með þessu frumkvæði hafi ráð-
herra skilað valdi í hendur Alþing-
is, sem framkvæmdavaldið hafi
hrifsað til sín og haldið í 66 ár.
Sighvatur Björgvinsson sagði
m.a. að á sl. tveimur árum hafi
stöðugildum hjá því opinbera, sem
fjárlög nái til, ijölgað um 1.000 og
útgjaldaauki hjá heilbrigðiskerfinu
einu hafi numið 400—600 m.kr. á
einu ári, án þess að almenningur
verði var við aukna þjónustu á þessu
sviði. Ef sporna á gegn frekari út-
þenslu ríkisbúskaparins gengur slík
þróun ekki lengur, sagði þingmað-
Eyjólfúr Konráð Jónsson (S-Rv) og Karl Steinar Guðnason (A-Rn)
'• hvöttu Jón Baldvin Hannibalsson utanríkisráðherra á Alþingi í gær
til að hrinda í framkvæmd forkönnun á millilandaflugvelli fyrir al-
þjóðaflug í samstarfi við Manhvirkjasjóð Atlantshafsbandalagsins.
Hjörleifúr Guttormsson (Ab-Al) sagði á hinn bóginn að ef utanríkis-
ráðherra færi að þessum tilmælum bryti það í bág við sfjórnarsátt-
mála ríkissfjórnarinnar. Páll Pétursson (F-Nv) tók í sama streng.
Utanríkisráðherra mótmælti sjónarmiðum Hjörleifs og Páls: sagði
að forkönnun væri ekki framkvæmd og að ákvörðun um þetta efni
væri alfarið á sínum vegum. Eg mun taka ákvörðun um þetta efúi
þegar mér þykir það tímabært, sagði ráðherrann.
íslenzk yfírstjórn —
borgaralegir starfsmenn
Guðmundur H. Garðarsson (S-
Rv) beindi þeirri fyrirspurn til ut-
anríkisráðherra, hvernig miði við-
ræðum við Mannvirkjasjóð Atlants-
hafsbandalagsins um hugsanlega
aðild hans að byggingu fullkomins
varaflugvallar fyrir alþjóðaflug yfir
Norður-Atlantshafi.
Jón Baldvin Hannibalsson ut-
anríkisráðherra sagði að engar
beinar viðræður við Mannvirkja-
sjóðinn hefðu farið fram. Málið
hafi hins vegar verið rætt við aðila
innan Nató. Þær viðræður hafi leitt
í ljós að millilandaflugvöllur, sem
Mannvirkjasjóðurinn stæði að,
myndi ekki nýttur sem herflugvöll-
ur á friðartímum, hann myndi alfar-
ið lúta yfirstjórn íslendinga og þar
myndu starfa borgaralegir starfs-
^ menn einir.
Forkönnun felur ekki í sér neins
konar framkvæmdaskuldbindingu,
sagði ráðherra, og er því á engan
hátt brot á stjórnarsáttmálanum.
Málið heyrir alfarið undir utanríkis-
ráðherra og ég mun taka ákvöðrun
þar um þegar ég tel það tímabært.
Leið til stjórnarslita
Hreggviður Jónsson (FH-Rn)
fagnaði orðum ráðherra, sem hann
kvaðst skilja svo, að forkönnun
málsins væri á næsta leiti.
Hjörleifúr Guttormsson (Ab-
Al) sagði forkönnun á herflugvelli
tvímælalaust brot á sáttmála ríkis-
stjórnarflokkanna. Ákvörðun um
þetta efni af hálfu ráðherra gæti
því verið mjög afdrifarík.
Páll Pétursson (F-Nv) kvaðst
sömu skoðunar og Hjörleifur um
að forkönnun í samstarfi við Mann-
virkjasjóð Atlantshafsbandalagsins
væri brot á stjórnarsáttmálanum.
Misvísandi afstaða bæði í
stjórn og andstöðu
Eyjólfur Konráð Jónsson (S-
Rv) hvatti utanríkisráðherra til að
hraða forkönnun. Það væri mikil-
vægt fyrir allt millilandaflug um
okkar flugstjórnarsvæði. Harma
bæri að forkönnun væri ekki löngu
hafín.
Kristín Einarsdóttir (SK-Rv)
sagði millilandaflugvöll fyrir far-
þegaflug eitt en herflugvöll annað.
Karl St. Guðnason (A-Rn) sagði
það í senn vera vilja meirihluta
þings og þjóðar að forkönnun á
varaflugvelli fyrir millilandaflug
færi fram. Skoraði hann á ráðherra
að hrinda málinu í framkvæmd.
2ja hreyfla vélar kalla á
varaflugvöll
Jóhann Einvarðsson (F-Rn)
taldi að forkönnun fæli ekki í sér
neis konar skuldbindingu um fram-
kvæmd. Hann benti á að Hjörleifur
hefði borið fram sams konar hótun-
um varðandi nýtt álver, en forkönn-
un á því væri í fullum gangi.
Ragnhildur Helgadóttir (S-Rv)
sakaði þá, sem töluðu gegn for-
könnun málsins, um tvöfeldni í af-
stöðu. Hún kvaðst andvíg kostnað-
arþátttöku varnarliðsins í fram-
kvæmdum eins og vegagerð en öðru
máli gegndi um Mannvirkjasjóðinn
og millilandaflugvöll sem þjónaði
sameiginlegum þörfum okkar og
umheimsins.
Guðmundur G. Þórarinsson
(F-Rv) sagði þörfina fyrir fullkom-
inn millilandaflugvöli mikla og
reyndar vaxandi, þar sem tveggja
hreyfla vélar, sem sinna myndu
farþegaflugi á íslenzku flugstjórn-
arsvæði nær alfarið í næstu framtíð,
þyrftu ótvírætt á slíkum velli að
halda af flugöryggisástæðum. Ég
er talsmaður afvopnunar og friðar
á Norður-Atlantshafi, sagði þing-
maðurinn, en þó að takizt sam-
komulag um það efni er þörfin fyr-
ir eftirlit á svæðinu eftir sem áður
til staðar.
Ræður Alþýðubandalagið
ferð í öryggismálum?
Guðmundur H. Garðarsson (S-
Rv) sagði hótanir Hjörleifs Gutt-
ormssonar um stjórnarslit, ef ut-
anríkisráðherra fylgdi fram meiri-
hlutavilja þings og þjóðar í þessu
máli, sýna, að Alþýðubandalagið
hefðu tögl og hagldir i öryggismál-
um í þessari ríkisstjórn, sem það
hafi aldrei haft áður.
Fleiri þingmenn tóku til máls þó
hér verði ekki frekar rakið.
MORSE CONTROL
Stjórntæki fyrirvélar og gíra, spil o.fl. Stýrisvélar og stýri. Mikiö úrval fyrirliggjandi.
Flestar lengdir og sverleikar af börkum. Fyrir allar vélategundir og bátagerðir.
VÉLASALAN H.F.
ÁNANAUST 1, REYKJAVÍK. SÍMI 91-26122
Hagstætt verð -
leitið upplýsinga.
Sementsverksmiðjan verði hlutafélag:
„Styð meginmark-
mið frumvarpsins“
- segir iðnaðarráðherra
Ég styð meginmarkmið frumvarps Friðriks Sophussonar (S-Rv) um
að Sementsverksmiðjan verði gerð að hlutafélagi, sagði Jón Sigurðs-
son iðnaðarráðherra efnislega í þingræðu 7. nóvember sl. Það þarf
hins vegar að fjalla nánar um málið hér á Alþingi og ræða það ítar-
lega við fúlltrúa Akranesbæjar. Ég tel reyndar, sagði ráðherra, að
reka megi flest atvinnufyrirtæki ríkisins sem hlutafélög eða sem fé-
lög með takmarkaðri ábyrgð.
Iðnaðarráðherra minnti á að á sl.
vori hafi verið sett að ýmsu leyti
sambærileg lög um Ríkisprentsmiðj-
una Gutenberg. Nýtt hlutafélag,
Prentsmiðjan Gutenberg hf., taki
við rekstri ríkisprentsmiðjunnar 1.
janúar nk.
Ráðherra sagði að flutningsmað-
ur frumvarpsins, Friðrik Sophusson,
hafi reynt að koma til móts við sjón-
armið fulltrúa Akraneskaupstaðar:
1) lögheimili félagsins verði á Akra-
nesi, 2) hlutverk félagsins er skil-
greint rúmt, 3) sala hluta í félaginu
er háð samþykki Alþingis.
Ráðherra sagði að fleira þurfi
skoðunar við. Til dæmis ætti að
veita starfsmönnum aðild að stjórn
félagsins og kanna, hvort koma
mætti á samstarfi við heimaaðila
um stofnun hlutafélagsins. Félagið
þurfí og að geta átt aðild að nýjum
þróunarverkefnum — og að nýjum
fyrirtækjum.
STUTTAR ÞINGFRÉTTIR
Frumvarp um eftirlaun
forseta
Fram hefur verið lagt stjórnar-
frumvarp um laun forseta Islands.
Frumvarpið gerir ráð fyrir því að
fyrrverandi forseti íslands eigi
rétt á launum fyrstu 6 mánuði
eftir að látið er af embætti. Að
þeim tíma liðnum fer hann á full
eftirlaun, 60 hundraðshluta af
launum forseta [70 hundraðshlut-
ar ef foresti hefur gegnt embætti
lengur en eitt kjörtímabil og 80
hundraðshlutar ef hann hafi hann
gengt embætti lengur en tvö
kjörtímabil]. Fyrrverandi forseti
fær þessi eftirlaun þó hann hafi
ekki náð 65 ára aldri. Skattfríð-
indi forseta ná ekki til eftirlauna.
Guðmundur G. Þórarinsson
(F-Rv) og sex aðrir þingmenn [úr
öllum þingflokkum] hafa lagt fram
þingsályktunartillögu um „hug-
myndasamkeppni um arkitekta-
teikningar fyrir framtíðarbygg-
ingu Tækniskóla íslands á þeirri
lóð sem hann hefur fengið fyrir-
heit um á Keldnaholti".
Ásgeir Hannes Eiríksson (B-
Rv) og Aðalheiður Bjarnfreðs-
dóttir (B-Rv) flytja þingsálykt-
unartillögu, þess efnis, að „ut-
anríkisráðherra skipi nefnd er fái
það hlutverk að kanna möguleika
á 'að efla viðskipti og menningars-
amskipti við byggðir Vestur-
íslendinga í Kanada“.
Hjörleifúr Guttormsson
(Ab-Al) hefur lagt fyrir utanríkis-
ráðherra fyrirspumir um íslenzka
afstöðu gagnvart þróun mála í
Kambódíu. Hann spur m.a.:
„Hvert er mat utanríkisráðherra á
núverandi stöðu mála í
Kambódíu?"
Ásgeir Hannes Eiríksson
(B-Rv) spyr dómsmálaráðherra
um ríkissjóðskostnað vegna Haf-
skipsmála, þ.e. um skrifstofu-
kostnað, laun sérstaks saksóknara
og lærðra aðstoðarmanna.
Jón Baldvin Hannibalsson ut-
anríkisráðherra sagði í fyrir-
spumatíma á Alþingi að 15% álag
á útfluttan óunnin fisk stangaðist
ekki á við samninga okkar við
GATT, EFTA eða EB. Álagið væri
hluti af veiðistjórnun en ekki ut-
anríkisviðskiptamál.
Kostnaður tryggingakerfisins
við fæðingarorlof, sem hefur verið
að lengast í áföngum úr þremur í
sex mánuði, hefur vaxið úr 238
m.kr. 1986 í 606 m.kr. 1988.
Kostnaður þijá fyrstu ársfjórð-
unga 1980 nemur 570 m.kr., að
því er fram kom í svari Jóhönnu
Sigurðardóttur félagsmálaráð-
herra við fyrirspurn á Alþingi á
dögunum.
Mánaðargreiðslur fyrir umönn-
un fatlaðra bama hafa lækkað úr
kr. 34.492 í september 1984 í kr.
28.399 í september 1989 (á verð-
lagi síðara ársins), sagði félags-
málaráðherra í þingræðu. Greiðsl-
ur þessar eru skattfijálsar.