Morgunblaðið - 17.06.1990, Qupperneq 18

18,, C
MORGUNBLAÐIÐ FJOLMIÐLAR SUNNUDAGUR 17. JÚNÍ 1990
i fjölmiðlum
■ ÁGÚST Guðmundsson leik-
stjóri og kvikmyndagerðarmaður
hefur að undanf-
örnu unnið að,gerð
leikinna Sjón-
varpsþátta eftir
sögu Ólafs Jó-
hanns Sigurðs-
sonar, „Litbrigði
jarðarinnar“, en
auk þess að jeik-
stýra samdi Ágúst
handritið. Vegna söguþráðarins
verður að miða upptökur við árst-
íðirnar og þar af leiðandi verður
ekki unnt að fullgera þættina fyrr
en næsta vetur. Ágúst mun auk
þess verða fjarverandi í einhvern
tíma næsta haust vegna vinnu við
gerð sjónvarpsþáttar í Bretlandi.
Að sögn Sveins Einarssonar, dag-
skrárstjóra innlendrar dagskrár-
gerðar hjá Sjónvarpinu, er „Lit-
brigði jarðarinnar" fyrsta skáldsaga
Ólafs Jóhanns sem færð er í leikrits-
form og samhliða gerð þáttanna er
fyrirhugað að gera heimildarmynd
um hann og verk hans . . .
I STÖÐ 2 hefur að undanförnu
auglýst eftir ungu fólki til að taka
þátt í leiknum
sjónvarpsþátt-
um, sem hlotið
hafa vinnuhei-
tið „Vísitölu-
fjölskyldan".
Höfundar eru
þær Iðunn og
Kristín Steinsdætur og fjalla
þættirnir um daglegt líf venjulegrar
fjölskyldu á íslandi. Ráðgert er að
þættirnir verði tíu talsins og hefjast
upptökur í ágústmánuði næstkom-
andi og mun Marianna Friðjóns-
dóttir annast leikstjórn og stjórn
upptöku. Að sögn Björns G.
Björnssonar, framkvæmdastjóra
dagskrárgerðarsviðs hjá Stöð 2, er
fyrirhugað að taka þættina á dag-
skrá næsta haust og ef vel tekst
til má búast við framhaldi af þátta-
gerð sem þessari. Björn sagði að
verið væri að leita eftir ieikurum í
einstök hlutverk, þar á meðal í hlut-
verk barnanna í fjölskyldunni, en
góðar undirtektir hefðu verið við
auglýsingunni. Enn væri þó óráðið
í hlutverkin og sagðist Björn vilja
hvetja fólk til að hafa samband við
Stöð 2, ef það teldi sig vita af efni-
legu fólki á þessu sviði . . .
KRISTÍN OG IÐUNN.
ÁGÚST
Myndbandaleignr bjóða
sjónvarpsstöðvum birginn
ÚTSENDINGAR nýrrar sjónvarps-
stöðvar í haust munu ekki einungis
hafa áhrif á hag og stöðu þeirra sem
fyrir eru. Aðstandendur myndbanda-
leiga eru uggandi vegna hinnar nýju
stöðvar þar sem hún mun auka sam-
keppnina um frítíma fólks og efþeir
gripa ekki til neinna ráða þá bætti
það gráu ofan á svart þar sem að á
undanförnu misseri hefúr dregið mjög
úr útleigu á myndböndum. En þeir
ætla ekki að sitja auðum höndum því
í undirbúningi er kynningarátak sem
felur m.a. í sér miklar auglýsingar,
útgáfii á mánaðarlegu tímariti um
myndbönd og kvikmyndir sem prent-
að verður í 50-60 þúsunda upplagi og
dreift ókeypis. Einnig hefur komið til
tals að láta vinna sjónvarps- og út-
varpsþætti um sama efni. Markmiðið
með þessu kynningarátaki er að auka
útleigu um 20-30%. Til þess að standa
straum af kostnaði þessu samfara
hafa samtök myndbandaleiga (SIM) _
og samtök myndbandarétthafa (SMÁ-
IS) undirritað samstarfssamning sem
kveður á um stofnun sameiginlegs
auglýsingasjóðs sem ef að líkum lætur
mun velta um einni og hálfri milljón
á mánuði.
9<jts
MCATV
ioáö,
THAMES
MlttlUTOUl

11-100 vanjf«_
3,«öaJþétl
Uluu I
-'KW/toux

myndir eru uppi uppi að hafa
öðru hverju þemavikur þar sem
áhersla er lögð á einn flokk
mynda, t.d. barnamyndir eða
íslenskar myndir. Þessar myndir
yrðu boðnar á sérkjörum og ef
einhver hagnaður yrði á leigu
þeirra rynni hann til líknar- eða
menningarmála. Annað sem lík-
legt er að gerist á næstu árum
er að einstaka leigur sérhæfi sig
sífellt meira þannig að sumar
I Með væntanlegri
auglysingaherferd
ætla myndabanda-
leigur sér að auka
útlán um 20-30%
Kynningarátakið er liður í því
sem Barði Valdimarsson,
framkvæmdastjóri hjá SÍM, kallar
að gera markaðinn faglegri.
Myndbandamarkaðurinn er um
margt ólíkur öðrum þjónustu-
mörkuðum að því leytinu að neyt-
andinn veit lítið um það hvað er
í boði, eða eins og Barði orðaði
það þá er erfitt að seija fólki hlut
sem það veit ekki að er til. Flest-
ir fara inn á leigur án þess að
vita hvað það er sem þeir leita
að. Upplýsingar um hvaða myndir
séu til og einnig upplýsingar um
efni myndanna verða í bráð að-
gengilegri. Eins er stefnt að því
að auglýsa betur hvenær góðar
og vinsælar myndir koma inn á
leigurnar á svipaðan hátt og kvik-
myndahúsin gera þegar þau frum-
sýna stórmyndir.
Annar liður í
því að gera
myndbanda-
markaðinn fag-
legri er að efla
SIM sem fagfé-
lag og að því er stefnt. Líkur eru
á að flestar myndbandaleigur ger-
ist aðilar að þessum samtökum
því samkvæmt nýja samstarfs-
samningnum við rétthafa verða
myndbönd til félaga 30% ódýrari.
Sá siður hefur verið tekinn upp
að sérhver félagi í samtökunum
undirritar samning þar sem hann
skuldbindur sig til þess að hlíta
vinnureglum á borð við þær að
dreifa ekki ótextuðum myndum,
að virða reglur um aldur tak-
mörk, að virða bannlista kvik-
myndaeftirlits-
ins og að versla
ekki með falsað
eða ólöglegt efni
og eftirtökur.
Með þessum
samningi um
vinnureglur er einnig stefnt að
öðru marki. Það er von þeirra sem
beitt hafa sér fyrir þessu að með
því að sýna yfirvöldum fram á að
myndbandaleigur geti séð um það
sjálfar að ekkert ósæmilegt fari
fram á leigunum þá verði hjá því
komist að setja lög og reglur um
myndbandaleigur, lög sem reynst
gætu mörgum leigum fjötur um
fót.
SÍM er með ýmislegt fleira á
prjónunum sem miðar að því að
auka vinsældir myndbanda. Hug-
bjóði upp á gott úrval gamalla
gæðamynda á meðan aðrar hefðu
í fórum sínum mikið úrval t.d.
íþróttamyndbanda. Allt slíkt
stuðlar í senn að því að markaður-
inn verði faglegr; og um leið auka
þeir vinsældir mýndbandsins.
Að mati kunnugra eru um 75%
heimila hér á landi með mynd-
bandstæki sem að líkindum þýðir
að óvíða í veröldinni eru þau eins
útbreidd. Með öðrum orðum er
markaðurinn mjög stór og því til
mikils að vinna fyrir myndbanda-
leigur. Því er spáð hér að á næstu
mánuðum og misserum verði
myndböndin mun meira áberandi
en áður í baráttunni um afþrey-
inguna. Hvort sú barátta muni
skila einhverjum árangri skal þó
látið ósagt.
BAKSVIÐ
eftirÁsgeir Friðgeirsson
Hinar mögnuðu flautur
EINU sinni í fyrndinni hélt
ég um skeið úti þætti hér
í blaðinu sem hétjiví geysi-
frumlega nafhi „I frásögur
færandi". Þá hugkvæmdist
mér einhverju sinni þegar
fátt var um fína drætti að
Iabba mig útá þing og
hreiðra þar um mig á pöll-
um neðri deildar og skrifa
hjá mér og tímasetja að
auki nánast hverja einustu
athöíh háttvirtra þing-
manna þessa Qóra fimm
stundarfjórðunga sem ég
tafði þarna. Við svo búið
sprangaði ég hinn hróðug-
asti aftur útá blað og
prjónaði eitt stykki Frá-
sögur þar sem ég tiundaði
bókanir mínar svo ná-
kvæmlega að meira að
segja geispum þingmanna
og hinum tilþrifameiri
kláðaköstum var haldið
skilmerkilega til haga.
Einsog nærri má geta
v^r útkoman ekki
beinlínis stórfagur
vitnisburður um vinnulag og
jjmg^ngnishæt^þessara for-
ystusauða okkar. Þeir eirðu
augljóslega ekki stundinni
lengur í sætum sinum („2.35
— Olafur töltir út, Hermann
brokkar inn, Emil ennþá að
þvælast í dyragættinni"), og
þá sjaldan þeir létu svo lítið
að leggja sem snöggvast eyr-
un við því sem veslingurinn
í pontunni var að þusa þá
var það einungis í þeim til-
gangi að abbast uppá mann-
inn með hinum svívirðileg-
ustu aðdróttunum, svosem
einsog að líkja honum við
hjólbeinóttan apa ellegar
hjólbeinóttan beinasna elleg-
ar jafnvel hjólbeinóttan
framsóknarmann.
Þetta má vitanlega öllum
gera: að taka saman svona
smásmugulega lýsingu á at-
höfnum manna og athafna-
leysi brot úr vinnudegi
þein-a: Ég var enda bljúgur
sem lamb þegar þingmaður
sem ég var málkunnugur tók
sér fyrir hendur að leiða mig
í allan sannleikann um með-
fædda hæversku og nær tak-
markalaust umburðarlyndi
hans og hans líka. Þegar
hann var búinn að kalla mig
isr -vgr
hjólbeinóttan apa og hjól-
beinóttan beinasna og hjól-
beinóttan hottintotta.til vara,
las hann mér umvöndunar-
þulu sem var raunar nauða-
lík þeirri sem hún Guðrún
okkar Helgadóttir tók til við
að flytja í tíma og ótíma nær
fjörutíu árum síðar. Læri-
meistara mínum fannst sem-
sagt líkt og henni að umfjöll-
un fjölmiðla um hið háa Al-
þingi mætti að ósekju vera
töluvert jákvæðari.
Það er nú svo. Ugglaust
má færa að því nokkur rök
að fréttamönnum þyki alla
jafna Öllu meira púður í þing-
mönnum þegar þeir eru að
hamast við að reyta æruna
hver af öðrum helduren þá
þeir eru að kreista uppúr sér
þetta ferfalda húrrahróp sitt
í þinglok og íjúka við svo
búið uppum hálsinn hver á
öðrum með hinum viðbjóðs-
legustu fleðulátum. En æði
oft hygg ég samt að rekja
megi „neikvæð" viðbrögð
fjölmiðla til býsna hæpinna
tiltekta hinna svokölluðu
fórnarlamba sjálfra.
Þarj;að leitar klárinn sem
hann er kvaldastur, er haft
fyrir satt, en kaldhæðnislegt
í meira lagi er það samt í
ljósi fyrrgreindra ásakana
hve sólgnir sumir pólitíkusar
eru einmitt í sviðsljós þess-
aara bersyndugu fjölmiðla.
Fölskvalaus hlédrægni og
þingmennska munu líklega
seint eiga samleið, ætli við
gætum þá ekki rétt eins
reynt að dubba mállausan
mann uppí útvarpsþul? En
of mikið af opinberum sperr-
ingi sem ég kalla svo of stór-
ir skammtar af landsföður-
legum fettum og brettum og
ógnhlýju handaskaki orkar
að minnstakosti þannig á
mig að ég fæ ofnæmi fyrir
kauða og finnst hann satt
best að segja harla lítið trú-
verðugur.
Þegar hann Humphrey
Bogart var búinn að næla
sér í hana Bacall sína gaf
hann henni forláta • silfur-
flautu sem á var grafið: „Þú
flautar ef þú þarfnast mín.“
Tveir eða þrír af ráðherrun-
um okkar — og þó einn miklu
mest — gætu á stundum
s^nst^iafa útdeilt svonaj
töfraflautum til ófárra
fréttamanna og þá ekki síst
sjónvarpsgarpanna okkar.
Svona fjölmiðlaflaður með
popparaskælum er auðvitað
síður en svo til vegsauka
fyrir hæstvirt Alþingi. í lýð-
ræðisþjóðfélági þurfa fjöl-
miðlar að sjálfsögðu að eiga
sæmilega greiðan aðgang að
hinum pólitísku leiðtogum
stundarinnar og þá ekki
síður talsmönnum þeirra. En
það er neyðarlegt að ekki sé
meira sagt að sjá sífellt sömu
andlitin birtast löðursveitt á
skjánum þá mönnum með
hinar mögnuðu flautur hefur
þóknast að þeyta þær.
Kannski gerðist ég einum
of frakkur þarna um árið
miðað við tíðarandann þegar
ég var að stríða þingmönn-
unum með fyrrnefndri „at-
ferliskönnun". En í umræð-
unni sem nú gýs upp annað
slagið um samskipti fjölmiðla
og stjórnmálamanna má ekki
gleyma gjörbreyttum við-
horfum almennings til þess-
ara sömu manna. Af er sú
tíð sem betur fer þegar hinn
óbreytti borgari þorði naum-
ast að ávarpa þessa höfð-
ingja án þess að krafsa fyrst
af sér pottlokið. Hví skyldum
við fjölmiðlamenn vera and-
aktugri en allir hinir?
Á hinn bóginn er það satt
að segja hálf svona hjákát-
legt þegar pólitíkusarnir eru
að saka okkur um hortug-
heit. Eiginlega eru þeir bara
að taka í lurginn á sjálfum
sér — þannig séð. Ófáir
stjórnmálamenn hafa tekið
ritstjórastólnum fegins hendi
þá þingferlinum lauk (þeir
geta ekki allir orðið loga-
gylltir ambassadorar, bless-
aðir) og þar að auki sýnir
sagan okkur að fjölmiðla-
menn eru flestum mönnum
móttækilegri fyrir hinni ill-
ræmdu þingmennskuveiru.
Af þeim blaðamönnum
sem ég vann með þegar ég
var með Alþýðublaðið forð-
um höfnuðu ekki færri en
þrír á þingi en sá fyórði var
þegar orðinn þingmaður og
varð að lokum hvorki meira
né minna en forsætisráð-
herra.
Það lá við að maður
skammaðist sín á stundum
eftir að upp var staðið að
hafa ekki sprangað á þing.
Og þó.