Morgunblaðið - 27.06.1990, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 27. JUNI 1990
27
MUNUR AÐ TEFLA
ÁHYGGJULAUST
Skák_____________
Margeir Pétursson
Bretinn langi og nærsýni, Jon-
athan Speelman, var úrskurðaður
sigurvegari á úrtökumóti heims-
bikarkeppninnar í Moskvu. Hann
varð jafn Sovétmönnunum M.
Gurevich, Khalifman, Azmaipar-
ashvili og Bareev í efsta sæti, en
á stigunum sem keppendur tóku
með sér í mótið var Speelman
efstur. Hefðu þær reglur sem giltu
á fyrri opnum mótum Stórmeist-
arasambandsins verið notaðar
hefði heiðurinn fallið í hlut Khalif-
mans, sem tefldi við stigahæstu
andstæðingana.
Það hafa margir orðið til þess
að benda á vankantana á fyrstu
undankeppni heimsbikarkeppn-
innar og ljóst að mörgu verður
þar að breyta. Einn gallinn var
sá að þegar lokaúrtökumótið í
Moskvu var haldið, þá var ekki
vitað endanlega hveijir kæmust
áfram á stigum og þyrftu ekki
að vera með á mótinu. Eðlilegt
hefði verið að þetta lægi fyrir og
þeir sem kæmust áfram á stigum
væru ekki með í Moskvu og hefðu
ekki áhrif á keppnina þar. Speel-
man var reyndar næsta öruggur
með að komast inn á stigum, en
fór samt til Moskvu, við lítinn
fögnuð flestra vestrænu keppend-
anna, því með góðri frammistöðu
myndi hann taka sæti af þeim.
Sú varð einmitt raunin, á meðan
Jóhann og Jón L. og kollegar
þeirra börðust hatrammri baráttu
um hin eftirsóttu sæti gat Speel-
man leyft sér að tefla næsta
áhyggjulaust, alveg hafinn yfir
allan taugatitring. Þessi aðstaða
skýrir að miklu leyti skákina sem
hér fer á eftir. Með því sem að
framan er rakið er ég ekki að
gera lítið úr frumlegri tafl-
mennsku Speelmans, en skákin
er tefld af ótrúlegri dirfsku af
hans hálfu. Líklega er þetta bezt
orðað á þann hátt að hann gat
leyft sér að tefla eins og listamað-
ur á meðan spenna og sviti harðr-
ar keppni setti mark sitt á keppi-
nautana:
Hvítt: Lev Psakhis
Svart: Jonathan Speelman
Frönsk vörn
1. e4 - e6, 2. d4 - d5, 3. Rd2
— c5, 4. exd5 — Dxd5, 5. Rgf3
— cxd4, 6. Bc4 — Dd6, 7. 0-0 —
RI6, 8. Rb3 — Rc6, 9. Rbxd4 —
Rxd4, 10. Rxd4 - a6, 11. Hel
- Dc7, 12. Bb3 - Bd6, 13. Rf5
- Bxh2+, 14. Khl - Kf8,15. g3
í skákinni Húbner — Nogueir-
as, heimsbikarmótinu í Barcelona
1989 fékk hvítur nú heldur betri
stöðu eftir hið eðlilega framhald
15. - exfö, 16. Bf4 - Dc6+, 17.
Kxh2 - Be6,18. Dd6+ - Dxd6+,
19. Bxd6+ - Ke8, 20. Hadl. En
Speelman iætur sinn andstæðing
ekki sleppa svo vel, hann finnur
ótrúlegan gagnsóknarmöguleika í
stöðunni og fómar manni:
15. - Bxg3!?, 16. Rxg3 - b5,
17. Kg2?
Nú ryðst svarta h jieðið fram
með leikvinningum. Eg held að
hvítur hefði strax átt að reyna
að koma biskupnum á b3 í vörn-
ina og leika 17. c3, því 17. —
Bb7+, 18. Kgl - Dc6, 19. f3
virðist ekki sérlega hættulegt.
17. - h5!> 18. Rfl - Bb7+, 19.
f3 - h4, 20. c3 - h3+, 21. Khl
- h2!
Hótunin 22. — Hh3 er nú býsna
óþægileg. Psakhis, sem greinilega
veit ekki sitt íjúkandi ráð reynir
nú að gefa skiptamun til að draga
broddinn úr sókn svarts, en það
dugar skammt.
22. He3 - Rg4, 23. De2 - Rxe3,
24. Bxe3 - Hh3, 25. Rd2 -
Hd8, 26. Hfl
Það gengur allt upp hjá Speel-
man í þessari skák. Nú lýkur hann
henni með stórkostlegri tvöfaidri
hróksfórn:
26. - Hxd2!!, 27. Bxd2 - Hxf3,
28. Dxf3
28. Hxf3 yrði svarað með 28.
- Dg3!
28. - Bxf3+, 29. Hxf3 - Dc6,
og-hvítur gafst upp.
í skákþætti um daginn var spáð
í spilin með það hverjir kæmust
í heimsbikarkeppnina á stigum,
en þá gleymdist Jan Timman,
stigahæsti skákmaður Vestur-
landa. Þar sem Sovétmenn hafa
þegar fyllt sinn kvóta getur eng-
inn þeirra komist inn á stigum,
ekki einu sinn Vassily Ivanchuk,
ijórði stigahæsti maður heims.
Það eru því þeir Timman, Short,
Korchnoi og Andersson sem eru
alveg öruggir, en Ribli og Gulko
virðast eiga bezta möguleika á
hinum sætunum tveimur. Húbner
virðist hins vegar ekki langt und-
an.
MiHisvæðamótið að byrja
Föstudaginn 29. júní verður
millisvæðamótið sett í Ninoy Aqu-
ino-sýningarhöllinni í Manila á
Filippseyjum. Það er með nýju
sniði að þessu sinni, í stað þess
að þijú mót séu háð, tefla allir
þátttakendurnir 64 í einum flokki,
13 umferðir eftir svissnesku kerfi.
Islendingar eiga nú í fyrsta sinn
tvo keppendur á mótinu, Jóhann
Hjartarson og undirritaðan. Áður
hefur Friðrik Ólafsson teflt
tvívegis á millisvæðamóti, 1958,
er hann komst áfram í Portoroz,
og 1962 í Stokkhólmi. Ég var
með 1985, og Jóhann Hjartarson
sigraði á millisvæðamótinu í Szir-
ak 1987 og komst þar með í áskor-
endaeinvígið við Korchnoi, þar
sem hann vann sinn eftirminnileg-
asta sigur: Þá komst Guðfríður
Lilja Grétarsdóttir áfram á milli-
svæðamót kvenna í fyrra og
tryggði sér þannig alþjóðlegan
meistaratitil kvenna. Hún ákvað
hins vegar að vera ekki með á
kvennamótinu, sem fram ,fer í
Malasíu. Guðfríður Lilja var
skiptinemi í Bandaríkjunum í vet-
ur og gafst lítill tími til æfinga.
Þátttakendurnir á millisvæða-
mótinu í Manila verða þessir,
skákstig þeirra eru í sviga:
Frá Sovétríkjununi: Ivanchuk
(2.665), M. Gurevich (2.645),
Salov (2.645), Beljavsky (2.640),
Doimatov (2.620), Ehlvest
(2.620), Dreev (2.605), Vaganjan
(2.605), Tal (2.585), A. Sokolov
(2.585), Judasin (2.575), Smyslov
(2.570), Khalifman (2.560),
Lputjan (2.545) og Shirov (2.500).
Frá Bandaríkjunum: Gulko
(2.610), Seirawan (2.595), Miles
(2.580), De Firmian (2.565),
Dzindzindhashvili (2.545), Kam-
sky (2.510) og Rachels (2.380).
Frá Júgóslavíu: Ljubojevic
(2.625), Nikolic (2.600), Damlj-
anovic (2.525), Ivanovic (2.520)
og Cabrilo (2.480).
Frá Englandi: Short (2.635), .
Chandler (2.585) og Adams
(2.555).
Frá íslandi: Margeir Pétursson
(2.555) og Jóhann Hjartarson
(2.505).
Frá Ungverjalandi: Portisch
(2.600) og Ribli (2.600).
Frá Kína: .
Ye Rongguang (2.490) og Lin
Ta (2.410). Frá Fiiippseyjum:
Torre (2.550) og Mascarinas
(2.470)
Frá Tékkóslóvakíu: Ftacnik
(2.545) og Stohl (2.530)
Frá V-Þýzkalandi: Hbner
(2.595) og Lobron (2.545)
Frá Búlgaríu: Kir. Georgiev
(2.605) og Spasov (2.440)
Frá Kanada: Spraggett (2.555)
og Piasetski (2.415)
Frá Indlandi: Anand (2.555) og i
Thipsay (2.435)
Frá Brasilíu: Sunye-Neto (2.470)
og Van Riemsdijk (2.400)
Frá Egyptalandi: Afifi (2.405)
og E1 Taher (2.340)
Frá Sviss: Korchnoi (2.625)
Frá Noregi: Agdestein (2.600)
Frá Frakklandi: Lautier (2.500)
Frá Kúbu: Arencibia (2.425)
Frá Rúmeníu: Marin (2.480)
Frá ísrael: Rechlis (2.470)
Frá Túnis: Hmadi (2.290)
Frá Spáni: Illescas (2.530)
Frá Ástralíu: Rogers (2.515)
Frá Kólumbíu: Zapata (2.480)
Frá Guatemala: Juarez (2.375)
1 Manila verður teflt um ellefu
sæti í áskorendaeinvígjunum. Þeir
Timman, Speelman og Jusupov
komast beint þangað, auk þess
sem sá sem tapar næsta heims-
meistaraeinvígi kemst beint í átta
manna úrslit. •
Af þeim sem ekki eru með á
millisvæðamótinu má helst nefna
Boris Gelfand, nýjustu sovézku
stjörnuna. Margir telja hann í
hópi 5-10 öflugustu skákmanna
heims, en hann á þó ekki sæti.
Sama er að segja um fleiri öfluga
skákmenn með um og yfir 2.600
stig, má þar nefna þá John Nunn,
Gyula Sax og Sovétmennina Az-
maparashvili og Bareev. Öðru
máli gegnir með hinn 39 ára
gamla Svía Ulf Andersson. Hann
á öruggt sæti í Manila með sín
2.635 stig, en hefur aldrei—á
ævinni teflt á móti með svissnesku
kerfi. Hann er staðfastur í vantrú
sinni á að það mótafyrirkomulag
gefi rétta niðurstöðu og kýs að
sitja heima.
Morgunblaðið/Sverrir
Við opnun Kvennagallerísins. Margrét Bjarnadóttir og Hanna Ólafs-
dóttir Forrest.
Kvennagalleríið:
Nýtt leiknmigallerí
NYTT leikfimigallerí fyrir konur var opnað að Smiðsbúð 9 í Garðabæ,
19 júní. Galleríið, sem ber heitið Kvennagalleríið, reka þær Hanna
Ólafsdóttir Forrest og Margrét Bjarnadóttir.
1 samtali við Hönnu á opnunar-
daginn kom fram að hún hefði lengi
búið í Bandaríkjunum og rekið þar
leikfimiklúbba fyrir konur. Nú lang-
aði hana til að kenna íslenskum
konum leikfimi. „Ég var svo heppin
að komast í samband við Margréti,
sem rak þennan klúbb og kallaði
hann Líf og Þol,“ segir Hanna.
„Við höfum gert töluverðar endur-
bætur á honum og í dag opnum við
hann undir nafninu Kvennagall-
eríið,“ segir hún og bætir við að
galleríið verði einnig sýningarsalur.
„Nú erum við með sýningu á verk-
um eftir Alfreð Flóka en seinna
langar okkur til að fá myndlistar-
konur til að sýna hjá okkur“.
í Kvennagalleríinu verður leik-
fimi fyrir konur á öllum aldri. Á
morgnanna verða tímar fyrir býij-
endur, eftir hádegi hraðir tímar
fyrir þá sem eru lengra komnir og
á kvöldin hraðir og hægir tímar.
Að sögn Hönnu verður í leikfiminni
lögð áhersla á læri, maga og mitti.
Aðeins tuttugu konur verða í hveij-
um hópi.
Eftir leikfimina verður svo hægt
að fara í heitan pott á veröndinni
eða fá sér kaffi í annarri af tveim-
ur kaffistofum hússins. Þar verður
einnig boðið upp á heilsudrykki.
Hjúkrun - með
fólki o g fyrir fólk
eftirEydísi
Sveinbjarnardóttur
Lítið hefur farið fyrir umfjöllun
fjölmiðla um störf hjúkrunarfræð-
inga, jafnt inni á heilbrigðisstofnun-
um sem utan þeirra. Orsök þessa
liggur að einhverju leyti hjá stétt-
inni sjálfri sem hefur ekki sem
skyldi komið málefnum sínum á
framfæri í fjölmiðlum landsins.
Fjölmiðlanefnd Félags háskóla-
menntaðra hjúkrunarfræðinga hef-
ur þó unnið að því að kynna störf
hjúkrunarfræðinga fyrir almenn-
ingi, við misjafnar undirtektir fjöl-
miðlanna.
En af hveiju vilja hjúkrunarfræð-
ingar koma upplýsingum um störf
sín á framfæri? Jú, sú mynd sem
gjarnan er dregin upp af hjúkrunar-
fræði í fjölmiðlum hefur ekki ávallt
gefið rétta mynd af hjúkrunarfræði
í nútíma þjóðfélagi. Hjúkrunarfræð-
íngar sinna margvíslegum störfum
í þjóðfélaginu og með kynningar-
starfsemi vonast þeir til að almenn-
ingur öðlist heilsteyptari mynd af
störfum þeirra. í upplýsingaþjóðfé-
lagi okkar tíma er mikilvægt að
fólki sé gefinn kostur á að fylgjast
með þeirri þróun sem á sér stað
innan heilbrigðiskerfisins — það er
mál sem varðar okkur öll.
Hjúkrunarstéttin er ein af hinum
hefðbundnu kvennastéttum og sam-
fara kvennabaráttu í þjóðfélaginu
hefur starfshlutverk hjúkrunar-
fræðinga tekið stakkaskiptum.
Hjúkrunarfræðingar starfa í sam-
vinnu við aðrar heilbrigðisstéttir við
að veita bestu mögulegu heilbrigð-
isþjónustu sem völ er á. Störf hjúkr-
unarfræðinga hafa undanfarna ára-
tugi orðið víðtækari, fjölbreyttari
og sjálfstæðari samfara auknum
menntunarkröfum. Nú er öll hjúkr-
un á íslandi kennd á háskólastigi,
í námsbraut í hjúkrunarfræði við
..Háskóla Islands og í heilbrigðisdeild
Háskólans á Akureyri. Hjúkrunar-
fræði er fjögurra ára nám í háskóla.
Hjúkrunarfræði hefur ekki farið
varhluta af siárstígum framförum
undanfarinna áratuga í þekkingar-
og tækniþróun ýmiss konar frekar
en aðrar skyldar greinar hennar.
Þessi þróun hefur kallað á aukna
þörf fydr sérfræðimenntun í hjúkr-
un. Ærin verkefni liggja fyrir hjúkr-
unarfræðingum, jafnt innan stofn-
ana sem utan þeirra, við klíníska
hjúkrun, kennslu, fræðslu, rann-
sóknir, ráðgjöf og stjórnun. Til að
uppfylla þessa þörf þurfa íslenskir
hjúkrunarfræðingar í auknum mæli
að afla sér þessarar sérfræðimennt-
unar á erlendri grund.
Nú um þessar mundir fer fram
árleg skráning í Háskóla íslands
og Háskóla Akureyrar. Mikilvægt
Eydís Sveinbjarnardóttir
er að væntanlegir háskólanemar
kynni sér vandlega það sem í boði
er. Hjúkrunarfræðin býður upp á
spennandi nám með ótal framtíðar-
möguleikum. Þeir sem starfa vi'd
hjúkrun, vinna með fólki og fyrir
fólk.
Höfundur lauk BS-próR í
hjúkvunarfræði írá HÍ198 7, prófí
í uppeldis- og kennslufrædi frá
HI1988 ogMS-prófí ígeðhjúkrun
frá University ofPittsburgh 1989.
Starfarnú við Borgarspítalann í
Reykjavík.