Morgunblaðið - 19.08.1990, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 19. ÁGÚST 1990
C 15
Honecker virðist hafa haft samúð
með baráttu þeirra gegn „heimsveld-
isstefnu", þar sem hún minnti hann
á starf hans í neðanjarðarhreyfingu
kommúnista fyrr á árum. Hann neit-
ar því hins vegar að hafa vitað að
liðsmenn RAF færu huldu höfði í
Austur-Þýzkalandi og kvað Mielke
hafa haldið því leyndu fyrir sér.
Deild 22
Fyrrum aðstoðarmaður Mielkes,
Gerhard Neiber, segir að Mielke
hafi sjálfur veitt hryðjuverkamönn-
um ríkisborgararétt til að gera þeim
kleift að „hefja aftur venjulegt líf“.
Ákvörðunin hafi verið tekin vegna
„baráttunnar gegn heimsvalda-
stefnu“ og Honecker hafi samþykkt
hana.
Mielke og Honecker voru í hópi
örfárra valdamanna, sem fylgdust
með starfi leynideildar í ríkisör-
yggismálaráðuneytinu. Hún nefndist
„Deild 22“ og barðist í orði kveðnu
gegn hryðjuverkum, en virðist hafa
haft það verkefni að aðstoða hiyðju-
verkamenn, m.a. flóttamenn frá
Vesturlöndum, og sjá um aðdrætti
fyrir þá. Starfsmenn deildarinnar
munu hafa verið 50. Nýlega sagði
Wilhelm Nöbel, sérfræðingur sósíal-
demókrata í öryggismálum í Bonn,
í tímaritinu Quick: „Ég er viss um
að morð voru framin með hjálp að
minnsta kosti vissrar deildar Stasi.“
Eitt af því sem verður rannsakað
er hvort flóttamennirnir úr RAF
hafi haldið áfram hryðjuverkum á
Vesturlöndum eftir að þeir settust
að í Austur-Þýzkalandi. Reynist svo
vera hefur það trúlega verið gert
með vitund Stasi.
Einn hinna handteknu, Henning
Beer, er í hópi hryðjuverkamanna,
sem leitað hefur verið að vegna
morðsins á vestur-þýzka bankastjór-
anum Alfred Herrhausen í nóvember
í fyrra. Beer hefur búið í Austur-
Þýzkalandi í átta ár. Annar hinna
handteknu, Werner Lotze, kom til
Austur-Þýzkalands fyrir tíu árum
og hefur verið bendlaður við morðið
á iðjuhöldinum Ernst Zimmermann
1985.
Alþjóðlegt net
Lengi hefur verið vitað að náin
tengsl hafa verið milli RAF og pal-
estínskra öfgamanna og Austur-
Þjóðveijar hafa stutt málstað Palest-
ínumanna af alefli. Að sögn dr.
Hans-Josefs Horschem, sérfræðings
í hryðjuverkum, kynnti RAF leyni-
þjónustu Austur-Þjóðverja fyrir hóp-
um hryðjuverkamanna í Miðausturl-
öndum og Vestur-Evrópu. Þessir
hópar hafi m.a. veitt KGB mikilvæg-
ar upplýsingar um þróun mála í
Afganistan og héruðum múhameðs-
trúarmanna í Sovétríkjunum.
Vitað er að Austur-Þjóðveijar
náðu tangarhaldi á hryðjuverkahóp-
um í blökkumannaríkjum Afríku.
Austur-þýzka sendiráðið í Mósambík
virðist hafa verið notað til að auka
þessa samvinnu. Fyrir stuttu voru
starfsmenn þess 180 talsins og talið
var að 170 þeirra störfuðu í leynilög-
reglunni. Áftur á móti eru starfs-
menn vestur-þýzka sendiráðsins í
Ný kynslóð að taka við: Hryðjuverkamanna leitað í Vestur-Þýzkalandi.
Mósambík aðeins sjö.
Diestel innanríkisráðherra hefur
sagt að Schönefeld-flugvöllur í Aust-
ur-Berlín hafi verið nokkurs konar
„umferðarmiðstöð" alls konar
hryðjuverkamanna í tíð kommún-
ista. Yfirleitt létust starfsmenn út-
lendingaeftirlitsins á flugvellinum
ekki taka eftir hryðjuverkamönnum
frá Miðausturlöndum þegar þeir
komu þangað. Hafin er rannsókn f
Austur-Þýzkalandi á tengslum Stasi
við „erlend hryðjuverkasamtök“,
m.a. RAF og palestínska hryðju-
verkahópa.
Fjöldamorðingja leitað
„Austur-Þjóðveijar veittu hryðju-
verkamönnum frá Miðausturlöndum
vernd, leyfðu þeim að hvíla sig í
Austur-Þýzkalandi og leita sér lækn-
inga þar og hvöttu þá til dáða,“
segir dr. Horschem. „Það hefði ekki
verið hægt án vitundar æðstu manna
kommúnistastjórnarinnar. “
Blaðið Neue Zeit segir að sam-
kvæmt skjölum Stasi hafi palest-
ínskir hryðjuverkamenn fengið þjálf-
un í meðferð vopna og sprengiefna
í sérstökum búðum í Austur-Þýzka-
landi.
Annað austur-þýzkt blað, Der
Morgen, segir að palestínski skæru-
liðaforinginn Abu Daoud hafi farið
huldu höfði í verkamannahverfinu
Prenzlauer Berg í Austur-Berlín.
Talið er að Daoud hafi skipulagt
morðin á ísraelsku íþróttamönnun-
um á Ólympíuleikunum í Mnchen
1972 og leit að honum var hafin
þegar blöð hermdu að hann væri
fastagestur á glæsihóteli í Austur-
Berlín.
Ýmsir telja að helzta hjálparhella
erlendra hryðjuverkamanna í Aust-
ur-Þýzkalandi hafi verið Markus
„Mischa" Wolf. Hann stjórnaði
njósnaþjónustu Austur-fjóðveija er-
lendis áratugum saman unz hann
flúði til Moskvu í janúar. Margt
bendir til þess að hann hafi leyft
þjálfun hryðjuverkamanna frá Mið-
austurlöndum og veitt aðstoð við
aðdrætti og flutninga vegna starf-
semi þeirra í Evrópu.
Honecker (í sjúkrahúsi): „persón-
ulegt áhugamál".
Mielke: skýldi hryðjuverkamönn-
um.
Carlos í Ungverjalandi
Ein mikilvægasta vitneskjan um
tengsl fyrrverandi ríkisstjórna Aust-
ur-Evrópu og alþjóðlegra hermdar-
verkamanna kom fram þegar ung-
verska innanríkisráðuneytið skýrði
frá því að hryðjuverkaforinginn
„Carlos" hefði fengið að dveljast í
Ungveijalandi í nokkur ár frá því í
ágúst 1979 og reka þar æfingabúðir.
Síðan hermdi blaðið Nepszabad-
sag að Ulrike Meinhof, stofnandi
Baader-Meinhof-samtakanna, hefði
fengið að dveljast í Ungveijalandi
Dauði í vestri: Bifreið Herrhausens bankasljóra, sem liðsmenn RAF komu fyrir sprengju í (nóvember
1989).
fyrir um 20 árum. Samtökin voru
kennd við hana og Andreas Baader
og RAF leysti þau af hólmi um og
eftir 1980. Hún var handtekin í júní
1972 og hengdi sig í fangelsi fjórum
árum síðar.
Carlos þakkaði kommúnistaleið-
toganum Janosi Kadar í bréfi 1980
fyrir að hafa veitt samtökum sínum
vernd og gert þeim kleift að efla
samstarf sitt við byltingarmenn í
öðrum löndum. Samtökin hefðu
hafízt handa um að hrinda byltingar-
markmiðum sínum í framkvæmd
einu ári áður vegna ótvíræðra kosta
þess öryggis, sem þau nytu í Ung-
veijalandi. Liðsmenn samtakanna
fengju að ferðast óhindrað um önnur
lönd Austur-Evrópu og greinilegrar
tilhneigingar gætti í þá átt að efla
samskiptin við þau.
Bréfíð undirritaði Carlos fyrir
hönd „Samtaka alþjóðlegra hryðju-
verkamanna". Liðsmenn þeirra voru
um 35 talsins og notuðu fölsuð, lí-
býsk vegabréf eða vegabréf stjórn-
arerindreka til að ferðast til Ung-
veijalands og frá landinu allt til árs-
ins 1985.
Carlos mun hafa stjórnað árás á
fund í Samtökum olíusöluríkja
(OPEC) í Vín 1975 og hans hefur
verið leitað síðan. Þrír voru myrtir
og 11 var haldið í gíslingu. Hann
mun einnig hafa skipulagt rán á
franskri farþegaflugvél, sem var
snúið til Úganda í júní 1976, en ísra-
elsmenn björguðu gíslunum frá flug-
vellinum í Entebbe.
í september 1976 virðast Carlos
og fimm vitorðsmenn hans, þar af
tveir Vestur-Þjóðverjar, hafa komið
til Belgrad frá Algeirsborg, en hald-
ið ferð sinni áfram til Líbýu og horf-
ið þar. Árið 1984 var Carlos grunað-
ur um að vera viðriðinn sprengjuár-
ásir i Suður-Frakklandi.
Líka í A-Þýzkalandi
Enginn hafði getið sér þess til að
Carlos hefði fengið hæli í Úngveijal-
andi, þótt lengi hafi verið grunað
að hann og fleiri hryðjuverkamenn
hafí fengið að minnsta kosti óvirkan
stuðning frá Sovétríkjunum og
bandalagsríkjum þeirra. Síðan
skýrði Diestel innanríkisráðherra frá
því að Carlos hefði einnig stjórnað
aðgerðum frá Austur-Þýzkalandi.
„Carlos og allir hinir voru undir al-
gerri stjórn ráðuneytis ríkisöryggis-
mála,“ sagði hann. Ástæðan var í
orði kveðnu sú að koma átti í veg
fyrir að þeir réðust á skotmörk í
Áustur-Þýzkalandi.
Vestur-þýzka tímaritið Stern seg-
ir að upphaflega hafi flóttamennirn-
ir úr RÁF, sem nú hafa verið hand-
teknir, leitað verndar gegn hryðju-
verkahópum í Bagdad og Suður-
Jemen. Þeir hafi hins vegar verið
taldir óáreiðanlegir og sendir til
Austur-Þýzkalands til að láta þá
hefja venjulegt líf undir nýjum nöfn-
um. Félagar þeirra í Miðausturlönd-
um ábyrgðust að óhætt væri að
treysta þeim.
Susanne Albrecht, ein hinna átta
handteknu, hefur samþykkt að láta
vestur-þýzkum yfírvöldum í té alla
þá vitneskju, sem hún búi yfír um
RAF. Hennar hafði verið leitað
vegna morðsins á bankastjóra
Dresdner-banka, Jrgen Ponto, 1977.
Hann var guðfaðir hennar. Vonazt
er til að hún geti veitt upplýsingar .
um morðið á Herrhausen banka-
stjóra í nóvember og fleiri nýlegar
árásir.
Fyrir fjórum árum komu fram
óljósar bendingar um að Albrecht
kynni að vera í Austur-Þýzkalandi,
en um leið benti ýmislegt til þess
að hún væri í Miðausturlöndum.
Seinna kom á daginn að ferð hennar
þangað var liður í flóknu samsæri
' Stasi og þjónaði þeim tilgangi að
villa um fyrir vestrænum leyniþjón-
ustustofnunum.
Félagi hennar, Lotze, sem kann
að hafa verið virkari, hefur einnig
samþykkt að vinna með vestur-þýzk-
um yfírvöldum. „Ég vona að fleiri
sýni þann kjark að hætta að taka
þátt í starfsemi í RAF,“ sagði hann
í bréfi, sem lögfræðingur hans birti.
Hryðjuverkakonan Inge Viett var
framseld Vestur-Þjóðveijum gegn
vilja hennar 12. júlí. Þá sagði hún
að ofbeldi væri „vonlaust og heimsk-
ulegt“. Viett mun hafa staðið í nánu
sambandi við Action Directe og
dvalizt um skeið í æfíngabúðum í
Líbýu. Hún er sökuð um að hafa
tekið þátt í morðinu á Gnter von
Drenkmann dómara í Vestur-Berlín
1974 og ráni á kunnum stjórnmála-
manni á sama stað ári síðar.
Kynslóðaskipti
Nýlega sagði Wolfgang Scháuble,
innanríkisráðherra Vestur- Þýzka-
lands, að bætt samskipti við Sov-
étríkin og fyrrverandi kommúnist-
aríki Austur-Evrópu gætu orðið til-
þess að verulega muni draga úr
gagnkvæmum njósnum og pukri.
Hann sagði þetta þegar hann
kynnti skýrslu um gagnnjósnir
Bonn- stjórnarinnar 1989. Sam-
kvæmt henni hefur árásum vinstri-
sinnaðra skæruliða fækkað um því
sem næst helming síðan 1988 — í
101.
Schauble sagði að handtökur
RAF-fólksins í Austur-Þýzkalandi
mundu draga kjark úr samtökunum,
en hins vegar sýndi morðið á Herr-
hausen i nóvember að þau hefðu
ekki gefízt upp. Nokkrum dögum
síðar var aðstoðarmanni Scháuble,
Hans Neusel, sem stjórnar barát-
tunni gegn hryðjuverkamönnum,
sýnt banatilræði í miðri Bonn. Hann
slapp lítið meiddur. Árásin sýndi
að enn stafar hætta frá hryðjuverka-
mönnum í Þýzkalandi og baráttunni
gegn þeim verður haldið áfram.
Kynslóðaskipti virðast eiga sér stað
í hryðjuverka-hreyfíngunni. Flestir
þeir sem handteknir hafa verið eru
tiltölulega gamlir — Inge Viett er
til dæmis 46 ára og var kölluð
„amrna" RAF. Talið er að hin nýja
kynslóð hryðjuverkamanna verði
enn ruglaðri vegna þess áfalls, sem
hreyfíngin hefur orðið fyrir, en þó
hættuleg.
■