Morgunblaðið - 30.12.1990, Blaðsíða 21

20 B
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 30. DESEMBER 1990
Lausnir á jóla-
skákþrautum
Hvítur leikur og vinnur
Lausnin er: 1. Bc6!! Hótar máti
á g2, en fórnar drottningunni) 1.
- Hbl+ 2. Ke2 - Hxhl (Nú
verður svartur mát, en ef hann
tekur ekki drottninguna, þá vinnur
hvítur auðveldlega á liðsmuninum
þar sem hann hefur náð að skorða
svarta frípeðið á g3) 3. Bg2+! —
Kxg2 4. Rf4+ - Kgl 5. Kel!
(Svartur er í drepfyndinni leik-
þröng) 5. — g2 6. Re2 mát
6. Höf. G.M. Kasparjan 1975
_________Skák______________
Margeir Pétursson
Líklega hefur enginn verið í
vandræðum með fyrstu þijár
þrautirnar, sú fjórða tekur sinn
tíma, a.m.k. ruglaði hún mig nokk-
uð í ríminu þegar ég sá hana fyrst
vegna þess hve margir menn eru
á borðinu. Þtjár þær síðustu þarf
enginn að skammast sín fyrir að
hafa gefist upp á, þótt þær eigi
ekki að verða þeim ofraun sem
eru annaðhvort góðir skákmenn
eða vanir því að leysa slíkar þraut-
ir. Ég ieyfi mér þó að efast um
að nokkur hafi náð að leysa loka-
þrautina eftir Sam Loyd, án þess
að hagnýta sér vísbendinguna.
1. Forn arabísk þraut
Hvítur mátar í öðrum leik.
Rétt eins og í dæminu á undan
er svartur í skemmtilegri leikþröng
eftir að rétti leikurinn er fundinn,
en hann er 1. Dcl! Ef biskupinn
færir sig kemur 2. Rb4 mát og
1. — Kd5 er svarað með 2. Dhl
mát.
4. Höf. V. Popov 1990
Hvítur mátar í þriðja leik.
Lausnin er 1. Rg4+! — Hxg4
2. Hf5+ - Kxf5 3. Hd5 mát.
2. Höf. Klara S. Hellwig 1862
Hvítur mátar í öðrum leik.
Ég valdi þetta dæmi því ég var
sjálfur einar 10-15 mínútur að
leysa það. Það ruglaði mig í ríminu
hvað hvítur á marga vænlega leiki.
Sá rétti er 1. Dc8! , en mér kæmi
ekki á óvart þó að einhver væri
með ranga lausn. Sá leikur hefur
það fram yfir 1. Dc4 og 1. Da2
að 1. — fxg4 má svara með 2.
Rf8 tvískák og mát.
5. Höf. Troitzky 1879.
Hvítur mátar í öðrum leik.
Lausnarleikurinn er 1. He3! og
svartur er í smellinni leikþröng og
verður mát í næsta leik.
3. Höf. dr. Hermann Þórisson
Þessi tafllok hafa ekki verið
nefnd hin ódauðlegu að tilefnis-
lausu. Þótt hvítur sé miklu liði
yfir virðist hann eiga mjög í vök
að veijast, því svartur hótar bæði
1. — Hbl+ og 1. — g2.
Öllum þeim, sem giöddu mig meö heimsókn-
um, skeytum og gjöfum á afmœlisdegi mínum
þann 21. desember sl., fœri ég alúÖarþakkir.
Guð blessi ykkur öll BjörgJónsiónir,
Haga.
Vinningsnúmer í happdrætli
Styrktarfélags vangefinna
1. vinningur: Toyota Corolla 1600 GLi
nr. 17341.
2. vinningur: Mitsubishi Lancer 1500 GLx
nr. 39674
3.-12. vinningur: Bifreið að eigin vali, að upphæð kr.
620.000
nr. 7025, 11213, 17059, 17574, 37178, 47573,
70048, 72321, 80827, 98420.
Þökkum veittan stuðning. Gleðilegt ár.
Styrktarfélag vangefinna.
Það var lús í
stöðunni
Hvítur leikur og vinnur.
Þótt ótrúlegt megi virðast á
hvítur þvingaða vinningsleið í
stöðunni, vegna þess að svarta
drottningin kemst ekki í vörnina:
1. h7 - Bd4 2. Bc6+ - Kf8 3.
Hxd4 — Kg7 (Fyrstu leikirnir
hafa verið nokkuð sjálfsagðir, en
nú ríður hvítur laglegt mátnet:)
4. h8=D+! - Kxh8 5. Kf7 - f4
6. Hd8+ - Kh7 7. Be4+ - Kh6
8. Hh8+ — Kg5 9. Bf3 og svartur
á ekkert svar við hótuninni 10.
Hh5 mát.
7. Höf. Sam Loyd 1893
Hvítur mátar í þriðja leik
Þessu fylgdi vísbending um
fyrsta leikinn, sem er auðvitað
langerfiðastur. Það er sá sem tap-
ar mestu liði, 1. Hel! (Þetta er
sá leikur sem kostar hvít mest lið,
því hann leikur hrók beint í dauð-
ann og leyfir svarti að vekja upp
nýja drottningu) 1. — d2xel=D
2. Rd6+ og mátar í næsta leik.
_________Skák____________
Margeir Pétursson
Heimsmeistaraeinvígið er að
renna sitt skeið á enda, en
mörgum fannst Karpov fara
illa með vænleg færi sín í 21.
skákinni, sem lauk á fimmtu-
daginn var og varð 84 leikir.
Má segja að þar hafi síðasta
raunverulega tækifæri áskor-
andans farið forgörðum. Sérs-
taklega var biðleikur Karpovs
gagnrýndur sem fremur linku-
legur og bent á annan hvass-
ari leik í staðinn. En staðan
var miklu hættulegri fyrir
Karpov en talið hafði verið.
Astæða þess að hann vann
ekki 21. skákina var ekki hug-
leysi eins og ýjað hafði verið
að heldur það sem á máli skák-
manna er nefnt „óheppni í
stöðunni".
Svart: Kasparov
Öll sólarmerki bentu nefni-
lega til þess að Karpov hefði
alla þræði í hendi sér og peðs-
fórn Kasparovs skömmu fyrir
bið virtist vera afleiðing ör-
væntingar. En í stöðunni
leyndist mjög hættulegur
möguleiki sem þýddi það að
Karpov átti alls engan vinning
þegar skákin fór í bið. Biðstað-
an var þannig:
41. b5 í biðleik og fékk skömm
í hattinn fyrir. í staðinn var
mælt með 41. Re7 og m.a. gefið
upp afbrigðið 41. — Hal+ 42.
Kc2 og nú 42. — Da4 eða 42. —
Rc5, sem leiða báðir til mjög er-
fiðrar stöðu á svart, sbr. skák-
þátt hér í Morgunblaðinu föstu-
daginn 21. desember. En í stöð-
unni leynist miklu sterkari leikur
fyrir svart, 42. — Rcl!!, sem leið-
ir til vinnings á svart, vegna hinn-
ar öflugu hótunar 43. — Da4+ á
hvítur ekki einu sinni jafntefli.
T.d. 43. Rxg6+ - Kh7 44. Rf8+
— Kg8 og auk þess sem hótunin
45. — Da4+ er 'enn í fullu gildi
þá standa tveir hvítir menn á
kóngsvæng í uppnámi.
Tveir skákmeistarar höfðu
samband við undirritaðan með
stuttu millibiii á föstudaginn var,
en þeir höfðu báðir fundið leikinn
42. — Rcl eftir nokkra yfirlegu.
Þetta voru þeir Gunnar Gunnars-
son, fyrrv. íslandsmeistari og
Lárus Jóhannesson.

CHÍCA60
. ÚNS* roKK
hAMBoRC,
Ahsterdam
hahnoveh.
brussel
\pm eldorf
f srumngj-.
FRANKEUKn
mUnchen hjríN
[milano,
BAReeuoNA
fíjo Þ£ JANEIRO
MA ORiO
sao
USSABON,
MONTEVÍœo]
BUENOS A ÍMES
SANTÍAAO DE
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 30. DESEMBER 1990
B 21
Rekstrarvandi Islensku óper-
unnar o g „músarholusjónar-
mið“ Leikfélags Reykjavíkur
eftir Sigurð Karlsson
í leiðara Morgunblaðsins 18.
des. sl. var fjallað um þann fjár-
hagsvanda sem íslenska óperan á
við að stríða og var Leikfélág
Reykjavíkur dregið inn í þá um-
ræðuna með undarlegum hætti.
Látið var að því liggja að Leikfé-
lagið bæri ábyrgð á því að ekki
hafði tekist að leysa fjárhagsvanda
óperunnar með því að fallast ekki
á að afþakka ríkisstyrk og þiggja
eingöngu styrk frá Reykjavíkur-
borg til starfsemi félagsins. „Mús-
arholusjónarmið“ kallar leiðara-
höfundur þessa afstöðu í heilagri
vandlætingu.
Ekki er hægt að sitja undir því
að Leikfélag Reykjavíkur hafi
komið í veg fyrir að Islenska óp-
eran fái nauðsynlegt fjármagn til
starfsemi sinnar og því vill undir-
ritaður koma eftirfarandi á fram-
færi:
1. Leikfélagsmenn áttu fundi með
borgarstjóra, menntamálaráð-
herra og fulltrúum Islensku
óperunnar um þá hugmynd að
Leikfélag Reykjavíkur afþakk-
aði ríkisstyrk til starfsemi
sinnar sem þá yrði látinn renna
til óperunnar en Reykjavíkur-
.borg hækkaði sitt framlag til
Leikfélagsins um 15 milljónir.
Auðvitað er það ekki á valdi
Leikfélagsins að taka neinar
ákvarðanir um þetta mál og því
var eingöngu um það að ræða
að fulltrúar Leikfélagsins gerðu
hreinskilna grein fyrir því
hvernig þeir teldu hag Leikfé-
lags Reykjavíkur best borgið.
Okkur grunaði ekki að Leikfé-
lag Reykjavíkur gæti orðið leik-
soppur í pólitískri togstreitu
milli ríkis og borgar vegna
þeirra sjónarmiða.
2. Þau sjónarmið sem réðu afstöðu
Leikfélagsins hafa ekkert að
gera með afstöðu Leikfélags
Reykjavíkur til íslensku óper-
unnar. Þar er fyrst og fremst
um mennihgarpólitíska spurn-
ingu að ræða: Hvort ríkið eigi
að styrkja leiklistarstarfsemi í
landinu eða ekki.
Samkvæmt leiklistarlögum
ber ríkinu að styrkja leiklistar-
starfsemi í landinu ásamt sveit-
arfélögunum og þar er sérstak-
lega tekið fram að árlega skuli
veitt fé á fjárlögum til Leikfé-
lags Reykjavíkur. Um siðferði-
lega skyldu ríkisins til að
styrkja menningarstarfsemi
ætti ekki að þurfa að fjölyrða
hér.
3. Leikfélag Reykjavíkur hefur
notið ríkisstyrks til starfsemi
sinnar í hartnær hundrað ár auk
framlags frá Reykjavíkurborg.
Undanfarin ár hefur ríkisfram-
lagið orðið sífellt lægra í hlut-
falli við rekstrarkostnað en
borgarframlagið aukist.
Leikfélagsmenn hafa unnið
að því lengi að fá ríkisframlag-
ið hækkað í takt við aukna
starfsemi. Ríkinu ber lagaleg
„Nú þegar sú staðreynd
liggur fyrír að Leikfé-
lag Reykjavíkur fær
ekki þá hækkun á ríkis-
framlagi sem vonir
stóðu til hljótum við að
spyrja hvort búast megi
við að Morgunblaðið
taki upp baráttu fyrir
því að Reykjavíkurborg
bæti Leikfélaginu þann
skaða sem þessi um-
ræða augljóslega hefur
valdið því.“
og siðferðileg skylda til að
styrkja leiklistarstarfsemina í
landinu og myndarleg framlög
borgarinnar eiga ekki að vera
nein afsökun fyrir ríkið til að
draga úr framlögum sínum á
þeim forsendum að Leikfélag
Reykjavíkur sé bara leikhús
Rey kj avíkurborgar.
4. Leikfélag Reykjavíkur þjónar
ekki bara höfuðborgarbúum
með starfsemi sinni heldur ekki
síður nágrannasveitarfélögun-
um auk þess mikla Ijölda lands-
manna úr öðrum landshlutum
sem á hveiju ári fjölmenna á
sýningar þess. En það er ekki
eins auðsótt mál og leiðarahöf-
undurinn virðist halda að fá
Sigurður Karlsson
„sveitarfélög á höfuðborgar-
svæðinu, önnur en Reykjavíkur-
borg“ til að styrkja menningar-
starfsemi í Reykjavík.
Þetta höfum við talið rök
fyrir því að ríkið legði fram fé
til starfseminnar og í ljósi þess
m.a. teljum við út í hött ef Leik-
félag Reykjavíkur afþakkaði
ríkisstyrk og yrði eina leikfélag
landsins sem eingöngu væri
styrkt af viðkomandi sveitarfé-
lagi og ekki af ríkinu.
Við þetta má svo bæta að þau
rök fjármálaráðherra að
Reykjavíkurborg eigi að styrkja
óperustarfsemi í borginni af því
að slíkt geri borgir í „flestum lönd-
um í kring um okkur“, hljóma
ekki mjög sannfærandi ef borin
eru saman framlög ríkisins til
starfseminnar í Borgarleikhúsi
Reykjavíkur og ríkisframlög til
borgarleikhúsa í þeim sömu lönd-
um. Sama gildir um yfirlýsingar
hans um menningaríjandskap
MOSKVÁ;

TA/pei
HONé, KON&j
'ISTAN&UL.
iAPBNA
KAIRO
Þétt áætlananet SAS minnir á
stórkostlega flugeldasýningu
Starfsfólk SAS á íslandi óskar
landsmönnum öllum gleöilegs árs.
Um leið og við þökkum
viöskiptavinum okkar
fyrir árið sem er að líða,
viljum við minna á okkar
ódýru sérfargjöld
um allan heim
sem njóta sífellt
meiri vinsælda.
Reykjavík - Kaupmannahöfn 34.320
Reykjavík - Oslo 32.930
Reykjavík - Bergen 32.930
Reykjavik - Stokkhólmur 40.300
Reykjavfk - Gautaborg 34.320
' öll fargjöld miða við flug fram
og til baka frá Reykjavik
Með viðdvöl i Kaupmanna- höfn Án viðdvalar i Kaupmanna- höfn
Amsterdam 31.690
Aþena 63.600 63.600
Barcelona 61.120 61.120
Belgrad 56.770 56.770
Berlln 40.540
Bruuel 42.330 41.740
Budapest 50.370 50.370
Duueldorf 40.800 39.570
Frankfurt 40.800 39.570
Genf 47.340 47.340
Hamborg 40.800 39.570
Hannover 40.800 39.570
Istanbul 63.600 63.600
Uasabon 63.600 63.600
Madríd 63.600 63.600
Malaga 63.600 63.600
Mllano 58.770 56.770
Moskva 56.770 56.770
Munchen 47.340 44.270
Nlce 56.770 56.770
París 43.820 32.650
Prag 52.070 52.070
Röm 61.120 61.120
Stuttgart 47.330 42.350
Varsjá 47.330 47.330
Vínarborg 47.330 47.330
Zagreb 56.770 56.770
Zurích 47.340 47.340
Tel Aviv 65.150
Bangkok 91.600
Slngapore 99.120
Tokyo 107.620
Hong Kong 118.230
Seoul 127.560
Talpei 136.170
Peklng 107.620
Rlo de Janeiro 110.750
Sao Paulo 110.750
Montevideo 132.930
Santiago de Chile 144.500
Buenos Aires 133.530
New York 61.890
Chlcago 61.890
Seattle 65.930
IjOS Angeles 76.370
/Í///S4S
Laugavegi 3, sími 62 22 11

o
e
borgarstjóra í ljósi framlaga ríkis-
ins til Leikfélags Reykjavíkur og
annarrar sjálfstæðrar leiklistar-
starfsemi í fjármálaráðherratíð
hans.
Má í því sambandi benda á að
útlit er fyrir að heildarframlög ríkis %
og borgar til starfsemi Leikfélags
Reykjavíkur á næsta ári verði inn-
an við helmingur af ríkisframlag-
inu til Þjóðleikhússins þrátt fyrir
að hvorki sé gert ráð fyrir minni
starfsemi hjá Leikfélagi Reykjavík-
ur né minni kröfur gerðar til þess
en til Þjóðleikhússins.
Um dálæti fjármálaráðherra á
þeirri leið að íslenska óperan og
önnur menningarstarfsemi eigi til-
veru sína undir geðþótta „atvinnu-
fyrirtækja" mætti skrifa langt mál
en það verður að bíða betri tíma. .
P.s. Það liggur nú fyrir, eftir
að fjárlög ársins 1991 hafa verið
afgreidd frá Alþingi, að ríkisfram-
lag til Leikfélags Reykjavíkur á
að vera óbreytt að krónutölu á
næsta ári, 15 milljónir, það sama
og tvö síðustu ár sem þýðir veru-
lega lækkun að verðgildi.
Ljóst er að fyrrnefnd hugmynd,
þó að hún hafi ekki orðið að veru-
leika, hefur komið í veg fyrir þá
10-15 milljóna hækkun á rikis-
framlagi sem Leikfélagið fór fram
á og vitað er að menntamálaráð-
herra barðist fyrir. Má reyndar
gott teljast að framlag til Leikfé-
lagsins var ekki alveg strikað útúr ,
íjárlögunum. Þar með hefur
rekstrai-vanda íslensku óperunnar
að hluta til a.m.k. verið velt yfir á
Leikfélag Reykjavíkur sem átti þó
við nægan vanda að etja fyrir.
Nú þegar sú staðreynd liggur
fyrir að Leikfélag Reykjavíkur fær
ekki þá hækkun á ríkisframlagi
sem vonir stóðu til hljótum við að
spyija hvort búast megi við að
Morgunblaðið taki upp baráttu fyr-
ir því að Reykjavíkurborg bæti
Leikfélaginu þann skaða sem þessi .
umræða augljóslega hefur valdið
því.
Höfundur er formaður Leikfélags
Reykjavíkur.
Póstur og sími:
Nýtt fyrir-
komulag við
innheimtu
símreikninga
PÓSTUR og sími tekur upp
nýtt fyrirkomulag við inn-
heimtu símreikninga frá 1.
janúar til að auðvelda fólki
að greiða á réttum tíma og
komast þannig hjá því að
símanum verði lokað.
Reikningar verða nú sendir út
rétt fyrir mánaðamót. Greiði
símnotendur ekki innan 15 daga
verða lagðir dráttarvextir á skuld-
ina en hafi greiðsla ekki borist
mánuði síðar verður símanum lok-
að. Þá verður símnotendum send
viðvörun hafi þeir ekki greitt reikn-
inginn mánuði eftir gjalddaga og
stefnt er að því að símareikninga
megi borga með greiðslukorti.
Með þessu er símnotendum veitt
aukið svigrúm til að standa í skil-
um og komast hjá óþægilegum
lokunum. Símareikningur sem
gjaldfellur 1. janúar á að greiðast
eigi síðar en á eindaga, 15. janúar
og ef það er gert reiknast ekki
dráttaivextir. Ef hann hins vegar
er enn ógreiddur 1. febrúar er
símnotanda sent bréf og hann -
minntur á að greiða því annars
verði að loka símanum. Ef greiðsla
berst ekki er símanum lokað eftir
15. febrúar.
Nú er að ljúka viðræðum við
greiðslukortafyrirtækin og er
stefnt að því að símnotendur eigi
þess fljótlega kost að greiða síma-
reikninginn með boðgreiðslum.
(Fréttatilkynning)