Morgunblaðið - 05.05.1991, Blaðsíða 24
24 'C
' 'MORGUNBIiAÐIÐ 1 MtlM NI l\IG AR ^MMidagur '5." MAl l'ð91
Margrét T. Gunn-
arsdóttir - Minning
Fædd 1. nóvember 1911
Dáin 28. apríl 1991
Perla hafsins — Guðs gjöf.
Þetta eru þýðingar nafnanna
hennar móður minnar. Perla var hún
og verður í vitund okkar sem áfram
höldum á lífsveginum.
Vissulega var hún sjálf Guðs gjöf.
Og vissulega var hafið bláa kringum
Vestmannaeyjar stór hluti tilveru
hennar. í sjónum lærðu ungmenni
Eyjanna sund á sínum tíma. Þar var
Magga í Sædal framarlega í flokki.
Hún lét sig ekki muna um að stinga
sér til sunds og synda svo langt frá
landi að fólk greip andann á lofti.
Ung og hraust gekk hún líka að
vinnu í landi. Lífsbjörgin úr hafinu
kallaði á krafta ungra og aldinna. Á
stakkstæðinu varð örlítil uppreisn
einn daginn. „Sömu laun fyrir sömu
vinnu“ sögðu tvær galvaskar ungl-
ingsstúlkur. Þær voru látnar bera
fiskbörur á móti piltum og voru fylli-
lega jafnokar þeirra. En þeim fannst
réttlætið bregðast þegar að kaupinu
kom. Er ekki að orðlengja það að
verkstjórinn sá að sér og stúlkumar
héldu sínum hlut.
Þær koma í hugann ein af ann-
arri frásagnimar hennar mömmu.
Og ástin á Eyjunum og lífinu þar
skín í gegn. En bernskan og æskan
liðu. Ung kona fluttist til fastalands-
ins. Þar hitti hún þann sem hún átti
eftir að deila lífinu með, hann föður
okkar. Við urðum fjögur systkinin.
Á meðan pabbi hamaðist við að
byggja upp borgina ásamt öðrum
múrurum og iðnaðarmönnum af
ýmsu tagi var mamma fastapunktur
heimilisins. Margvísleg voru verkin
sem hún og aðrar húsmæður þeirra
tíma unnu fólki sínu. Og það var
munaður okkar barnanna að hafa
mömmu á „sínum stað“!
Líf kviknar — líf deyr.
Farsælli síarfsævi er lokið. Eftir
sitja minningar um glaðar stundir,
ilmandi beijamóa bernskunnar og
fleira gott.
Óvenju hress sál í þjáðum og
hrörnandi líkama hefur kvatt um
stund.
„Hver hlutur hefur sinn tíma,“
segir Prédikarinn. Á þessum tíma-
mótum þökkum við ástvinir hennar
þá gjöf sem Drottinn gaf.
Auður
Hún tengdamóðir mín, Margrét
Theodóra Gunnarsdóttir, er dáin. Það
er ekki létt verk að minnast í knöpp-
um texta konu, sem var jafn góðum
og fjölbreytilegum gáfum gædd og
tengdamóðir mín Margrét Gunnars-
dóttir.
Margrét var Vestmanneyingur, af
sterkum stofnum fædd. Móðir henn-
ar var Jónína Jóhannsdóttir og faðir
hennar Gunnar Marel Jónsson skipa-
smiður. Foreldrarnir áttust ekki og
ólst Magga upp hjá fósturforeldrum,
þeim Kristínu Pálsdóttur og Nikulási
Illugasyni í Sædal.
Fósturforeldrar Margrétar voru
bæði látin þegar ég kynnist henni,
en hún minntist þeirra oft með mik-
illi ást og virðingu. I heimahúsum
kynntist hún sögu landsins og bók-
menntum þjóðarinnar, enda var Nik-
ulás mikili bókamaður. Hann var
einnig söngmaður góður og ég man
að Margrét talaði oft um það hve
hann hefði lesið vel og hann las oft
fyrir hana, þarna liggja eflaust rætur
þess ríka áhuga sem Margrét alla
tíð hafði á bókmenntum og listum.
„Grágæsamóðir!
ljáðu mér vængi“,
svo ég geti svifið
suður yfir hðf.
Þessar línur úr ljóði Huldu túlka
vel ódulda þrá Margrétar til þess að
hefja sig yfir hversdagsleikann,
kynnast framandi þjóðum og menn-
ingu. Síðar í ljóðinu segir:
Enga vængi á ég til
utan löngun mina
utan þrá og æskulöngun mína.
Margrét lifði alla tíð fijóu og far-
sælu lífi og sjaldan heyrði ég hana
fárast yfir nokkrum hlut eða öfunda
nokkurn mann af hlutskipti sínu, en
þó fór ekki framhjá okkur sem vel
þekktum til, að henni fannst þrá
æskunnar og löngun til mennta
aldrei hafa verið fyllilega fullnægt.
Árið 1934 verða tímamót í lífi
Margrétar. Þann 1. nóvember það
ár giftist hún ertirlifandi eiginmanni
sínum Guðjóni Sigurðssyni múrara-
meistara. Þau bjuggu sér heimili í
fjölbýlishúsinu Barónsstíg 63 sem
Guðjón hafði þá byggt. Árið 1937
eignast þau sitt fyrsta bam,-Auði,
sem gift er Kristjáni Róbertssyni.
Önnur börn þeirra eru Unnur ballett-
meistari sem búsett er í Svíþjóð.
Bergljót sem gift er Jóhannesi Eiríks-
syni og Bragi múrarameistari sem
búsettur er á Egilsstöðum. Árið 1947
reisir Guðjón fjölskyldunni framt-
íðarheimili í Reykjahlíð 12 og þar
hefur fjölskyldan búið fram á þennan
dag.
Eg kynntist Margréti Gunnars-
dóttur fyrir 33 árum, strákpjakkur,
kotbýlingur úr Þingholtunum, þegar
dóttir Margrétar og Guðjóns leiddi
mig inn í sín foreldrahús. Það var
líkt og að fara milli tveggja heima.
Þetta var rausnarheimili, húsbóndinn
virtur múrarameistari og húsfreyjan
Vestmanneyingur í húð og hár, sem
bar með sér kraft og margbreytileik
sjávarins og reisn bjargsins.
Skaplyndi Margrétar minnti á haf-
ið. Hún var stórlynd án þess að ganga
á hlut nokkurs manns. En eins og
skýjabakka ber yfir sæinn gat
þykknað í henni en svo braust sólin
fram. Allt var eins og áður. Margrét
var ekki langrækin, heldur sagði hug
sinn og allt andrúmsloft í kringum
hana var hreint og tært.
Þegar ég kynnist heimilinu í
Reykjahlíð 12 árið 1959 eru börnin
um það bil að yfirgefa hreiðrið.
Heimilið var mannmargt, þar var
einnig mjög gestkvæmt. Rausn hús-
bóndans og glaðværð húsfreyju var
viðbrugðið. Ennþá minnist kona mín
æskuheimilis síns með söknuði. Ég
minnist þess að þau hjónin tóku
mér, væntanlegum tengdasyni, með
nokkurri varúð í fyrstu. Með tíð og
tíma held ég að með okkur Margréti
hafi tekist góð vinátta enda mat ég
hana umfram flesta aðra menn.
Áhugamál okkar og viðhorf til skáld-
skapar og bókmennta og lífsskoðanir
almennt var nokkuð líkt. Ég held
samt að ég hafi metið hana mest
vegna þess andlega styrks sem frá
henni streymdi og var mestur þegar
á reyndi.
Á þessum vegamótum, þegar leið-
ir skilja, vakna margar minningar
eins og leiftur. Margrét unni ferða-
lögum innanlands og utan. í hugann
koma samverustundir í London, París
og austur í Garðaríki, stundir sem
við minntumst oft með mikilli gleði.
Flestar og ljúfastar minningar mínar
t Eiginmaður minn, SIGURBJÖRN LEIFUR BJARNASON, Jöklaseli 13, lést af slysförum í Englandi aðfaranótt 2. maí. Fyrir hönd barna okkar og annarra vandamanna. Elínborg Sigurðardóttir. t Móðir mín og systir, INGUNN EINARSDÓTTIR, Lönguhlíð9, verður jarðsungin frá Fossvogskapellu þriðjudaginn 7. maí kl. 13.30. Árni Haukur Brynjúlfsson, Sigþrúður Thordersen.
t Mágkona mín, GUÐBJÖRG GRÓA MAGNÚSDÓTTIR frá Fossi við Seyðisfjörð, áður til heimilis á Langholtsvegi 10, Reykjavík, lést á Hrafnistu, Reykjavík, 3. maí. Fyrir hönd aettingja, Katla Dagbjartsdóttir. t Föðursystir okkar, GÍSLÍNA SÆMUNDSDÓTTIR, Gunnarssundi 8, Hafnarfirði, sem lést 25. apríl sl., verður jarðsungin frá Hafnarfjarðarkirkju þriðjudaginn 7. maí kl. 13.30. Steiney Ketilsdóttir, Kristinn Ketilsson, Vigdís Ketilsdóttir.
t Maðurinn minn, faðir okkar, tengdafaðir, afi og langafi, JÓN ANTON INGIBERGSSON járnsmiður, Kleppsvegi 120, Reykjavík, verður jarðsunginn frá Áskirkju mánudaginn 6. maí kl. 13.30. Þórunn Þorvarðardóttir, Unnar Jónsson, Auðbjörg Jónsdóttir, Kristín Jónsd. Schmidhauser, Ulrich Schmidhauser, Áslaug Jónsdóttir, Óskar Ingimarsson, Ómar Jónsson.
t Maðurinn minn, faðir okkar, tengdafaðir, afi og langafi, LÁRUSJÓNATANSSON vélvirki, verður jarðsunginn frá Fossvogskirkju mánudaginn 6. maí kl. 13.30. Hallveig Einarsdóttir, Einar Örn Lárusson, Lárus G. Lárusson, Sigríður Þ. Friðgeirsdóttir, barnabörn og barnabarnabörn.
t Eiginkona mín, móðir okkar, tengdamóðir og amma, MARGRÉT THEODÓRA GUNNARSDÓTTIR, Reykjahlíð 12, verður jarðsungin frá Fossvogskirkju mánudaginn 6. maí kl. 1 5.00. Blóm og kransar eru vinsamlega afþökkuð, en þeim sem vildu minnast hennar er bent á líknarfélög. Guðjón Sigurðsson, Auður Guðjónsdóttir, Kristján Róbertsson, Unnur Guðjónsdóttir, Bergljót Guðjónsdóttir, Jóhannes Eiríksson, Bragi Guðjónsson, barnabörn og fjölskyldur þeirra. t Ástkaer eiginmaður minn, faðir okkar, tengdafaðir og afi JÓHANN M. KJARTANSSON verslunarmaður, Hólmgarði 15, verður jarðsunginn frá Bústaðakirkju þriðjudaginn 7. maí kl. 13.30. Soffía Bjarnadóttir, Ingibjörg Jóhannsdóttir, Þórir Gunnarsson, Kjartan O. Jóhannsson, Björk Jónsdóttir, Jóhann E. Jóhannsson, Guja Dögg Hauksdóttir, Anna Sigr. Jóhannsdóttir og barnabörn.
um Margréti eru þó tengdar heimili
þeirra Guðjóns í Reykjahlíð 12.
Fyrir börn þeirra Margrétar og
Guðjóns, tengdabörn og barnabörn
hefur eldhúsið í Reykjahlíð 12 nán-
ast verið miðdepill tilverunnar. í
þessu eldhúsi átti Magga sitt heilaga
vé, sitt hom við austurgluggann.
Margrét var þó sannarlega engin
homkerling.
Oft var það hér áður, að við sátum
saman í eldhúsinu, einhverjir partar
úr fjölskyldunni og fórum í spum-
ingaleik, svona rétt eins og nú tíðkast
á skjánum. Guðjón stóð við gamla
góða ísskápinn og spurði, Margrét
var dómari. Hér var ekki spurt um
hversdagslega hluti. Viðfangsefnin
vom skáldskapur í bundnu máli og
lausu eða úr menningarsögu og nátt-
úrufræðum.
I Margréti ógu skylduræknin og
tryggðin salt við frelsisþrána og
lífsnautnina fijóu. Fjölskyldan tók
auðvitað mestan partinn af tíma
hennar, en veröldin takmarkaðist þó
aldrei af veggjum hússins, heldur
sinnti hún sínum mörgu áhugamál-
um allt til hinstu stundar. Margrét
hefur sýnt kirkju sinni, Fríkirkjunni
í Reykjavík, mikla rækt. Á ámm
áður var hún mjög virkur félagi í
kvenfélaginu Heimaey og formaður
þess lengi.
Nú þegar kveðjustundin er komm-
in er fjölskyldan hamii slegin en
harmurinn er blandinn þakklæti fyrir
það að þessi merka manneskja fékk
haldið óskertum andlegum kröftum
og fullri reisn allt til dauðans.
Ég ætla að ljúka þessum fáu orð-
um með því að vitna enn í orð Huldu:
Lof mér við þitt létta fley
lítið far að binda;
brimhvít höf ég óttast ei
eða stóra vir.da.
Okkar bíður blómleg ey,
bakvið sund og tinda,
bak við sæ og silfurhvita tinda.
Jóhannes Eiríksson
Hún átti sinn sérstaka stól í eld-
húsinu að Reykjahlíð 12. Þar settist
enginn að jafnaði nema hún. Þar las
hún blöðin og réð krossgáturnar
sínar. Þaðan talaði hún gjarnan við
gesti sína. Þetta var hennar drottn-
ingai’sæti.
Síðast þegar fundum okkar bar
saman áttum við góðar stundir yfir
kaffíbolla í eldhúsinu rúmgóða, þar
sem allt var í sínum föstu skorðum.
Þá var þrek hennar mjög farið að
dvína en hress var hún enn í anda.
Rifjaðar voru upp gamlar sögur frá
Vestmannaeyjum og Suðurlandi og
enn var eitthvað eftir af hinum
gamla, hressilega hljómi í hlátrinum.
En alvara lífsins gleymdist ekki held-
ur. Dauðinn! Hvað um hann?
— O, ekki held ég að sé ástæða
til að kvíða honum. Þetta er nú einu
sinni lögmál lífsins.
Það var ekki æðra í þessari rödd
þó að baki byggi sá grunnur að gests-
ins dularfulla væri sennilega ekki
langt að bíða. En hvað var að fást
um það. Hún átti sína eilífðartrú, en
var ákveðin í að lifa lífinu í þessum
stundlega heimi eins lengi og kostur
var.
Þar læt ég nótt, sem nemur,
neitt skal ei kvíða því.
(H.P.)
Nú er stóllinn hennar auður. Hún
sofnaði inn í hið nýfædda sumar.
Kraftarnir voru þrotnir og þá var
eins gott að kveðja. En eldhúsið f
Reykjahlíð 12 er tómlegra en áður.
BLOJVI
SEGJA ALLT
Mikið úrval
blómaskreytinga
fyrir öll tækifæri.
Opið alla daga frá kl. 9-22.
Sími 689070.